N I B W E
ïïagBlaè voor ^Sfëooró* SBuió^Collanó.
Amsterdamsche Brieven.
No 2865
Woensdag 22 December 1897,
22ste Jaargang,
BUITENLAND,
Een onecht Testament.
Oostenrij k-Hongarije.
Duitsohland.
HülUHSCHÏfOBRAST.
ABONNEME N TSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cent
Elke regel meer7'/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Redacteu r-TJ itgever, W. K P P E R S.
XXII
Hé, leeft die Amsterdamsche briefschrij
ver nog Ja, waarde lezer, bij leeft nog,
al hoorde men niets meer van hem en dat
hij leefde, gevoelde hij toen de ijverige re
dacteur van de Nieuwe Uaarlémsclie Cou
rant hem dezer dagen vrij onzacht aau de
ooren trok en hem tot zjjn plicht terug
riep. Waarom hjj zoo lang niets van zich
liet hooren? Och, vooreerst, hij had het
land, vreeselijk het land, zooals een zee
man het land hebben kan, wien de verra
derlijke storm vleugelloos heeft geslagen,
zoodat hij aan land moet blijven en niet
meer het zeegat uit mag.
En waarover Wel, in de eerste
plaats over den misselijken uitslag der ver
kiezingen van dezen zomer, die met zoo
hooggespannen verwachtingen op 't getouw
gezet, tot zoo ontmoedigende resultaten
leidden over de nogmaals gebleken on-
vertrouw baarheid van een bondgenoot
schap, waarvan voor de zooveelste maal
gebleken is, dat het tot niets dan decepties
leidtover de voortdurend eensluiden
de repeteerende breuk van onaangename
verrassingen, ook der verkiezingen te Am
sterdam, waar onze bondgenooten, hm
hunne zetels ver- of heroveren en do ka
tholieke candidaten met bewonderenswaar
dige standvastigheid met nul op het request
naar huis gezonden wordenover,
ja, over nog veel meer, dat mij het voor
nemen had doen opvatten eenigen tijd als
Diogenes in zijn ton, in mijn schulp te
rug te kruipen en andere tijden af te wach
ten. Daar kwam nog bij eene geheele ver
andering in mijne maatschappelijke positie,
het aanvaarden eener nieuwe,eener met werk
overladende betrekking, en van uitstel
kwam afstel, totdat lees den aanvang
van dit epistel nog inaar eens over, waarde
lezer.
En nu ik weer aan 't schrijven ben en
eens de revue laat passeeren, al de groote
FEUILLETON.
26
{Vervolg.)
//Sir Eustace wilt gij zeggen,// riep de Squire
uit, //want Valany heeft geen recht op Parker's
liew, ik heb het altijd gezegd.//
//Gij hebt volkomen gelijk, oom maar voor
het tegenwoordige verkies ik liever van die eer
®f te zien zijne zwakte, misschien dat hjj den
dood nabij is, en de toestand der arme Marjory
hebben mij teruggehouden van eeoige stappen,
te doen om mjj in mijne rechten te herstellen.
Natuurlijk heb ik mij van alle wettige bewijs
middelen voorzien maar tot nu toe heb ik ze
in stilte laten rusten. Mjjn voornemen, toen ik
naar Engeland kwam, was diegenen op te roepen
die verplicht waren mij als bloedverwant te er
kennen, zonder hen van die verplichting kennis
te geven.//
„Alzoo is dat testament geheel en al valach,//
zeide de dokter.
//Het is geheel en al valsch,// was het ant
woord.
//En weet Sir Valany zulks
„Hjj weet bet reeds jaren langmaar hij wist
het niet ten tijde van zijne in bezitneming van
het goed.//
//Ik ben er bljjde om, voor de eer der familie,
zeide de Squire met ontroerde stem.
//En ter wille van zijn geweten,// zeide de
dokter.
„Ja, het maakt de zaak minder erg. Zeg mij
gebeurteuissen, die dezen zomer te Am
sterdam hebben plaats gehad, spijt het mij
dat ik over zooveel niet geschreven heb,
waarover ik had kunnen schrijven. Daar
heb je, om maar eenige dingen te noemen
de ongemeen plechtige begrafenis van den
onschuldig of te streng gestraften, en
ten gevolge van zijne behandeling in de
gevangenis? overledenen werkman dit al
les met vraagteekens, waarde lezer) de
reclame-tentoonstelling met hare zeer eigen
aardige wedslrjjden het bezoek van de
Prinsen van Koetei en van den Koning van
Siam het bouwen der nieuwe beurs,
pardon, van de houten omheining om
de plaats, waar de nieuwe beurs, misschien,
waarschijnlijk, in in laat ik
voorzichtig zijn, in het eerste vierde
deel der twintigste eeuw wel zal gebouwd
wordenhet in eigen beheer nemen
der gasfabrieken door den Gemeenteraad te
Amsterdam de nieuwe electrisohe tram,
die, God geve het, dat zij komen zal, van den
Dam van Amsterdam naar Haarlem en Zaud-
voort, de plotselinge dood van twee zeer
bekende Amsterdammers, de heer van 8 il-
lem en Wertheim, financiers en phi-
lantropen, steunpilaren, oprichters, voor-
of ondervoorzitters of iets anders van zoovele
vereenigingen van algemeen of particulier
belang de even onverwachte dood van
dien hooggeprezen beoefenaar der echt
Christelijke zelfverloochening en onuitput
telijke liefdadigheid, Jonkheer Van Nis-
pen totSevenaer; het hernieuwen
der aanvallen op dienst- en andere meis
jes langs Amsterdam's stille grachten en
donkere straten door den geheimzinnigen,
rondsluipenden, moordlustige, sadert,
krankzinnige Wie weet het?
Over dit alles en nog veel meer heb ik
gezwegen en moet ik nu ook verder zwij
gen. Wat al papier en inkt bespaard, wat
al gelegenheden verzuimd om het hart uit
te storten.
En waarover nu geschreven Wat nu
vermeld bij het weder opnemen der pen
eens, weet Blootworih dat gij leeft P//
Hjj verkeert daaromtrent in het onzekere
hij heeft nu en dan wel eenig spoor van mjj
gehad, maar heeft dat niet kannen volgen.//
//En Valany, weet die het?//
//Hjj ook verkeert in het onzekere. Blootworth
maakt hem nu en dan bang mot mjj, zooals
de dienstboden de kinderen met spoken vrees
aanjagen; en ik twijfel niet of de toevallen
waaraan hjj in den laatsten tijd geleden heeft,
Btaan op de eene of andere wijze in verband
met het mislukken van hunne pogingen om
zich zekerheid daaromtrent te verschaffen.—//
„Hoe kwam Blootworth er toe u mr
hoe was het ook weer?,, vroeg de dokter.
//Ik voorzag mij voorbedachteljjk van een
wissel voor hem van een persoon in Dusseldorf,
bij wien hij eenige zijner slecht verkregen
winsten had uitgezet. Ik was daartoe in staat
gesteld door de inlichting mjj door vrouw Higgs
gegeven. Van der Croft was de naam van den
persooD aan wien de wissel was afgegeven, en,
niet wetende dat ik diens plaatsvervanger was,
bestempelde hjj mjj natuurljjk met dien naam.
Hij had nimmer mededeelingen op zulk eene
achtelooze en opene wijze ontvangen, en dat
verontrustte hem zoo als ik dadelijk bemerkte.//
Hierop beschreef Sir Eustace de la Mark, zoo
als wjj hem nu mogen noemen na zijne outmoe-
ting met den rentmeester, en Shady's bescheide-
ne en heldhaftige tusschenkomst ten zijnen
behoeve.
//Arme oude Shady zeide de Squire la
chende //ik hield altijd veel van hem.,,
Dr. Cruden haalde nu zijn horloge uit. „Ik
Over een ook telken jare in deze donkere
winterdagen terugkeerend versch jjnsel, voor
al onder Amsterdam's katholieken. Over
liefdadiglieidspreeken. Ja, telken jare keeren
zjj terug. En Gode zij dank, dat zij terug-
keeren, dat onze brave, ijverige priesters
nimmer moede worden hunne talenten te
wijden aan het lenigen der telkens terug-
keerende nooden, dat onze volhardende,
onvermoeide besturen van zoovele instel
lingen van zoovele instellingen van lief
dadigheid nimmer moede worden de handen
uit te steken om te vragen, te bedelen te
verzamelen tot bestrijding der telkens te-
rugkeerende, steeds stijgende behoeften van
zoovelen. En nogmaals, Gode zij dank, dat
zij vragen en vragen bljjven en nimmer
moede worden, en dat wij geven, vaak ge
ven kunnen, want
La Charité est soeur de la prière.
Z ooveel wordt daar boven vergoed door
gul, milddadig geven, zooveel zegen daalt
neder op den gever in Gods naam,
Donnez, afiu que Dieu qui dote les families,
Donne a vos fils la force et la grace a vos
[filles.
Ja, liefdadig zijn in Jesus' naam, dat is
het heerlijk werk, dat God verzoent, en de
aarde redt, maar ook, dat is het heerlijk
gouden wapen, dat den dolk wegslaat uit
de handen van den wanhopige, voor wien
fortuin stiefmoeder was.
Er bestaat geen parlement waarin meer
verschil van denkbeelden worden ter markt
gebracht, dan wel in het Oostenrjjbsche.
En het wordt er in den laatsten tjjd niet
beter met het toenemen der democratische
richting.
Keizer Frans Jozef die liefst met
een fluweelen bandschoen regeert in plaats
van met een ijzeren vuist, is al heel dom
als hij zich den grond niet onder zijn voe
ten voelt wegzinken, openlijk wordt de
ondergang der monarchie gepredikt. Of
schoon noch een genie, noch een man van
zou hier nog veel langer willen zitten maar
gij zult moeten toestemmen, dat indien wjj
morgen bij tijds willen opstaan om tot de zaken
over te gaan, wjj van nacht te bed moeten.//
//Dat is veel duideljjker dan al uw andere re
cepten, dokter voort alzoo naar de dames
kom, Jobson.
„Lieve,// zeide mr. Brimble, //het is geheel
en al mr. Jobson's schuld, dat wjj zoo laat ko
men. Hij heeft ons zulke verbazende dingen ver
haald, dat al wat wij vroeger van hem gehoord
hebben daardoor //in den blauwen achtergrond//
zoo als Char zoude Ziggen, is verdwenen.Wel,
Char ging hjj voort, terwijl hjj zijn arm
goedig om haar sloeg, //gjj, zoudt, geloof ik,
blijde geweest zjjn, als gjj in mijn vestzakje
had kunnen zitten? Miss Cruden,// voegde hij
er bij, en wendde zich naar de dame, //uw broe
der is bjjna even zoo slecht geweest als Jobson,
en ik zal hem nu overleveren om zjjn straf te
ontvangen.,,
Mrs. Brimble zette een zoo deftig gezicht,
als hare gemelijkheid haar slechts wilde toelaten
Elora was half in slaap gevallen bij .haar bor
duurwerk Miss Cruden nog wat meer dan
half, werd nauweljjks genoeg wakker om een
antwoord te geven.
//Valany is zeer ziek,// zeide de Squire, terwijl
hij naar zijne vnuw toeging, //en het zal mor
gen ochtend ons eerBte werk zjjn, hem gezamen
lijk eens te bezoeken.//
//Wat verstaat gjj door gezamenlijk
„Wel ik meen //eu// (u,) l) en mijn persoon
en de dokter
//Ik?" riep mrs. Brimble.
initiatief, noch een krachtig heerscher, die
weet wat hij wil, wordt hij door de groote
meerderheid van het volk 'bemind, omdat
hij een oprecht, goed^en bescheiden man
is, die met opzet niemand kwaad doet,
maar de kracht mist der zelfstandig
heid. Door verloren oorlogen en de aan
sluiting bij het Drievoudig Verbond van
het Katholieke Oostenrijk, ging zjjn pres
tige te loor, en het tragische einde van
een onwaardigen zoon, daarbjj de wanke
lende gezondheid der Keizerin heeft niet
weinig bijgedragen aan de verschrikkelijke
beroeringen die zich in het land van den
Habsburger voordoen. Van slechte invloe
den omrbgd, heeft keizer Frans Jozef
op zijn 67-jarigen leeftjjd een waarljjk niet
te benjjden positie.
De toestand in Oostenr jjk-Hongarjje ziet
er donker uit, zoo donker als men zich
slechts kan voorstellen. In den Oostenrijk-
schen Rijksdag is het voorspel begonnen
dat in de straten van Praag en andere
steden wordt voortgezet.
Behalve het dreigend gevaar van een
burgeroorlog, zullen de aanstaande dagen
misschien getuigen zijn van een historische
revolutie in de betrekkingen tussehen Oos
tenrijk en Hongarije, die een hervorming
der kaart van Europa tengevolge kunnen
hebben. Het is geen overdrijving te zeg
gen, dat de fracties als vijandelijke legers
tegenover elkander staan.
De Duitschers hebben een beroep ge
daan op hunne landgenooten aan beide
zijden der grens en zjjn schijnbaar bereid
om, koste wat het wil, de gehate Czechen
onder bedwang te houden. De Czechen
daarentegen verbergen het feit niet, dat
hun einddoel is om het tweevoudig keizer
rijk omver te werpen en te vervangen door
een drievoudig rjjk. Bohemen wil men op
gelijken voet stellen met Oostenrijken Hon
garije.
Dezen eisch in te willigen zal Hongarije
in woede ontsteken en de grondvesten van
tegenwoordig Keizerlijk systeem verwoesten.
De toekomst van het rjjk waarover keizer
Frans Jozef den scepter zwaait, is be
droevend, zjjn troon wordt al losser en
losser geschroefd.
Bij het bezoek van keizer Wilhelm
aan Friedrichsruh moet de oude heer Von
//Gijneen," zeide de Squire, die zjjne ver
gissing bemerkte.
„Ik meende Jobson.//
//Eene vreemde vergissing!// zeide de dame
trotsch, gjj zeidet u, en mjjn persoon, en dc
dokter.//
vMaria,// fluisterde de Squire haar toe, //zie
nu eens naar hem, zoo als hjj daar tussehen
de meisjes staat, is 't niet een knappe flinke
jongen? Zaagt gjj ooit iemand die hem geleek?//
//Ei lieve, mr. Brimble, ik zag nooit iemand
die hem geleek dan Saunders, onzen laatsten
knecht, en hjj had ook juist dezelfde soort van
neus. Ik zie niets bjjzonders in hem, en ik
vind het zeer vrjjpostig van hem met de
meisjes te gaan praten als miss Cruden er
bjj is.//
De Squire lachtehjj durfde niet verder,
maar mrs. Brimble had nog niet gedaan.//Waar
lijk, ms. Brimble, uwe onbedachtzaamheid gaat
alles te boven. Hier is iemand, die ons geheel
en al vreemd is, maar die, omdat hjj u bevalt
en goed praten kan, bjj ons geheel te huis
wordt en, ten gevalle van u, maar dadeljjk door
ons als vriend behandeld moet worden.//
1. -En- de verkorting van «Eustace», wordt evenals liet
engelsche «You» (gij) uitgesprokendoor «en» liier als het
Fransche -eu. (u) uit te spreken, verkrijgt men dezelfde
woordspeling, die bovenstaande miüvatting ten gevolge had
Wordt vervolgd.)