No. 2874.
Dinsdag 4 Januari 1
22ste Jaargang
on
uiè'éCollanó
Regeering en Kamer.
B I T E L A N D,
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
s 2,80
0,03
Evenals men iemand eerst goed leert
kennen, wanneer men eenigen tijd met
hem in betrekking gestaan heeft en uit
ZRQ daden gekomen is tot de wetenschap
vAu zijn karakter en eigenschappen, zoo
•ttoest ook de Regeering, wier optreden
het gevolg is geweest van den uitslag der
verkiezingen in den afgeloopen zomer, eerst
ln nadere aanraking geweest zijn met de
Tweede Kamer om haar plannen en be
doelingen in hoofdtrekken te kunnen aan
geven.
Wel hadden wij in de Troonrede en
kele algemeene voornemens van de Re
geering vernomen, maar die toezeggingen
zÓn uitteraard te vaag om een basis te
Vormen voor een juist oordeel.
Nu Kamer en Regeering evenwel bij
de behandeling der Staatsbegrooting met
eikander in contact zijn geweest, kan men
^ot eenige zekerheid zeggen, wat beide
voor de toekomst beloven.
Allereerst meenen wij het standpunt der
Regeering te moeten schetsen. Zij kan
Zlch bjj geen enkele staatkundige richting
°P volkomen sympathie beroemen. Scheen
de samenstelling van het Bewind er op
moeten wijzen, dat de formateur de
heer Pier son gestreefd heeft naar een
1'berale concentratie, weldra is gebleken,
dat de liberalen van die concentratie maar
w®inig gediend zijn. Zoowel de ultra ge-
avanceerden als de gematigde liberalen
hebben, wanneer de gelegenheid zichdaar-
l°e aanbood, onomwonden verklaard, dat
zt) niet in alle opzichten met deze Re
dering kunnen samengaan. Tracht de
^egeering de eersten te behagen, dan jaagt
ZlJ de laatsten tegen zich in het harnas,
611 voldoet zjj' aan de verlangens der ge
matigden, dan zjjn het de geavanceerden,
^'e zich tegen haar keeren.
Natuurlijk zijn er wel punten van over-
eeokomst, bijv. de haat tegen hetgeen
men het clericalisme noemt, maar er zijn
Veel meer punten van verschil, zoodat de Re
dering bij eiken maatregel, dien zij voor
telt, heeft te overwegen op wier mede
werking zij kan rekenen. Dit is ook de
ïeden, dat, naar wij durven voorspellen,
*1° Regeering nog al eens genoodzaakt
Zal wezen om van haar vooropgesteld pro-
dam ma af te wijken.
Hieruit moet natuurlijk volgen, dat men
Vao dit Bewind geen krachtige Regeering,
ZlJ het dan ook in liberale richting, heeft
Wachten. Het zal telkens een sehippe-
J'611! en wikken en wegen zijn bij ieder
eUngrjjk punt, dat het Ministerie met de
Warner heeft te bespreken.
FEUILLETON.
DE TWEE WEEZEN.
EEESTE DEEL.
Vervolg.)
''Ter dood!// zeide hij. //Dus gaat men mij
bUl'lotineeren
f ''Ja, vriendje" zegt de gendarme aan zijn
Achterzijde.
"Gij hebt het wel verdiendzegt de andere.
0 °fiat zwijgt. Er gaat iets in zijn herseri3
En in de gevangenis Saint Pierre, in zijn
droomt hij neg.
Ej legt zich niet ter ruste. Den geheelen
cd hoort de bewaker hem kermen.
Mijne vrouw, mijne kinderen!
"Aanstellerij,// zegt de man, gewoon als hj;
vindt a* vertooningen> welke de ondeugd
ov?e? volgenden morgen stond hij nog recht
.mpnd bjj zjjn bed.
k8p?orSens kwam Mr. Landais hem opzoeken,
pm in hooger beroep
ezegd. //Ver-
|p. Wie
y*en
Lhem
En wat den steun der rechterzijde be
treft, de Regeering weet, dat zij bij elk spe
ciaal liberaal voorstel eendrachtigen tegen
stand heeft te wachten. Zij heeft het bjj
het Begrootingsdebat herhaaldelijk kunnen
vernemen, dat de rechterzijde der Kamer
wel geneigd is met haar samen te werken
aan de belangen des vaderlands, maar zij
kan niet verlangen, dat de beide partijen,
die de rechterzijde van de Kauer uit
maken, zullen medewerken aan triomfen
voor het liberalisme.
Daar dus het getal der leden van de
Kamer, op wie de Regeering in ieder ge
val rekening kan maken, uiterst klein is,
spreekt het van zelf, dat zij zich zwak
moet gevoelen, hoe sterk ieder der leden
van het Kabinet ook in zijn overtuiging
kan wezen. De Regeering mist den noo-
digen grond om het vereischte zelfvertrou
wen te kunnen bezitten en zij kan bij
de Kamer geen voldoende aanmoediging
vinden om de door haar voorgenomen zaak
met opgewektheid uit te voeren.
Wij hadden het wel anders gewenscht.
Nu de liberalen bij de jongste verkiezingen
eenmaal de meerderheid verkregen, hadden
wij een krachtige liberale partij gewild, die
eens flink voor den dag kwam en een
Regeering, die met ijver en vuur het li
berale regime doorvoerde. Des te eerder
zou ons volk van het liberalisme genezen
zijn geworden en de reactie zou spoediger
zijn gekomen dan thans het geval zal zijn.
Nu blijft het een modderen en schip
peren, een verbeuzelen van kostbaren tjjd
en geld, een afdingen en toegeven, een
spiegelgevecht tusschen de verschillende
staatkundige groepen, zonder dat er in onzen
politieken toestand eenige klaarheid komt
De bekwame mannen op staatkundig ge
bied matten zich af met beuzelingen en
vinden geen gelegenheid om het een of
ander beginsel van welken aard ook in
onze wetgeving in te voeren.
Veel liever hadden wij gezien, dat er
kans was op eenige echt liberale maat
regelen ook al zouden die misschien eenig
nadeel aan ons land berokkenen, dan het
getreuzel over kleinigheden, dat van den
tegenwoordigen toestand is te verwachten.
Het gevolg van een krachtige liberale actie
zou toch geleid hebben tot een zuiverder
toestand, een meer principieelen strijd en
in de toekomst tot een bpna zekere over
winning van de anti-liberale beginselen.
Eu wat de samenstelling der Kamer
aangaat, daar is niet veel beter van te
verwachten. Gelijk wij reeds opmerkten,
zijn de liberalenjammerlijk verdee'd Eigen
lijk bestaat de linkerzijde uit verschillen -
de groepen, die ieder een eigen program-
Drie dagen later ia Mr. Landais opnieuw in
zijn cel.
Uw beroep is verworpen. Nu bljjft nog uw
verzoek om gratie over.
//Waartoe dient dit?// vroeg hjj nogmaals.
//Om uw leven te redden, als de Keizer
zulks wil. In ieder geval wint gij eenige da
gen Uw zonen, uwe vrouw, uwe dochter
Lucienne zjjn voortdurend bezig de bewijzen
van uwe onschuld op te sporen.//
„Helaas, het is te laat!//
//Men kan nooit weten. Dat hangt soms van
een toeval af. Uw verzoek neemt tjjd in be
slag ongetwjjfeld een weekmeer
misschien. Wie weet of men in een week niet
den waren schuldige gevonden heeft?//
//Nu, ik zal teekenen. Voedt gij eenige hoop
//Zeker, Doriat. Gij hebt tot nu toe uwe
onschuld staande gehouden. Het is best moge-
ljjk, dat sommige gezworenen, die u schuldig
verklaard hebben, berouw gevoelen en een
verzoek om genade teekenen. Ik ga hen een
voor een opzoeken. Ik ga hun desnoods hunne
handteekening afpersen, maar redden zal ik u,
Doriat.
Het departement Seine-et-Oise behoort thuis
onder het Hof van Parijs, en, zooals gjj weet,
ik ben de neef van den Procureur-generaal.
Mjjn oom zal u wel raad geven.//
//God helpe u."
//Tot ziens, Doriat.//
fTot ziens, mijnheer Landais, want ik zie u
toch terug, niet waar?/'
//Zeker, mjjn beste man, twjjfel daar maar
,->iet aan." j
ACUTE MA NON AGITATE
Doriat werd doodsbleek. Hoe verward zijn
geest ook was, in deze vreeselijke oogenblikken,
welke hjj doorleefde, kan hjj toch nog wel er
aan twjjfelen of de troostwoorden en opbeuringen
van zjjn advocaat wel oprecht gemeend wareD,
En hij zeide tot zichzelf:
„Als ik hem terugzie, dan brengt hjj een
goede tijding mede; komt hjj niet terug, dan
ben ik verloren. Niet hjj, maar de beul komt
mjj aankondigen, dat mijn verzoek om gratie
verworpen is.//
En een angstige huivering voer hem door
de leden.
Mr. Landais nam afscheid, verliet de gevan
genis en keerde naar Parijs terug. Doriat bleef
alleen in zijn cel achter, alleen met deze ge
daehte bezieldde beul, de guillotine. En niets
om hem afleiding te bezorgen.
Voor den ter dood veroordeelde, welke zijne
dagen kan tellen, gaan de uren van sombere
overpeinzingen langzaam en pijnlijk voorbij.
Mr. Landais liet niets van zich hooren. Hjj
had nog niet geschreven.
Hjj was niet gekomen. Waarom niet? Dat
was een slecht teeken.
Toch brak er den negenden dag een straal
van hoop in zjjn gefolterd brein door.
De Directeur overhandigde hem een brief.
Hij was van zjjne vrouw, met enkele woor
den van Lucienne.
Lucienne schreef
//Houd moed e
u te
PRIJS DER AD VERTEN TIEN.
Van 16 regels.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
50 Cents.
7V
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant,
HooJdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangèri
G. L. BAH BE fy Co. JOHN,, F.JONES Succ., Parts 31 bis Faubourg Montmartre
ma hebben. Tot in de fijnste bijzonder
heden wordt uitgesponnenwaarin die
groepen van elkander zijn gescheiden, ter-
wij! men weinig let op hetgeen ze ver-
eenigfc. Nu weten wij wel, dat men bij het
liberalisme niet op groote eenheid kan
rekenen, omdat de vaste grondslagen voor
degelijke beginselen ontbreken, maar ter
wijl in vroeger jaren meer aandacht gewijd
werd aan overeenkomst van beginselen,
zijn het thans meer de vaak onbeduiden
de verschillen, die men op den voorgrond
plaatst.
Nu spreken wij nog niet eens van de
socialistische groep in de Kamer, die door
een deel der liberalen wordt ontzien en
geprezen en door een auder deel zooveel
mogelijk wordt veronachtzaamd en tegen
gewerkt.
De rechterzijde staat ook wel niet als
een man in het gelid, en ook daar let men
te veel op de kleine schakeeringen, maar
in ieder geval streeft men daar meer
naar samenwerking, terwijl niet voorbijge
zien moet worden, dat voor eenstemmig
heid in ieder opzicht, nu de rechterzijde
in de minderheid is, bij haar niet zooveel
reden aanwezig is als op dit oogenblik bij
de liberalen.
Dit alles in aanmerking nemende, geloo-
ven wij, dat er weinig oorzaak is om over
den tegenwoordigen toestand op politiek
gebied te juichen. Wij zeiden het reeds,
dat, nu het liberalisme toch de overhaud
heeft, een krachtig optreden er van ons
verder zou brengen dan wij door den half-
slachtigen toestand van thans zullen komen.
Het schijnt echter de vloek van het parle
mentaire stelsel te zijn, dat de oneenigheid
voortdurend grooter afmetingen moet aanne
men. De tijd zal aanbreken, dat ieder Ka
merlid er eeD eigen politiek programma niet
alleen op nahoudt, maar dat ook tot uit
voering tracht te brengen, in plaats dat
men met gelijkgezinden naar overeenstem
ming zoekt en door samenwerking iets tot
stand brengt.
Indien er geen verandering komt en de
zucht tot groepeeriDg en splitsing telkens
meer den vrijen teugel kan vieren, zal het
wetgevend vermonge der Vertegenwoordi-
ging hoe langer zoo meer verminderen.
Het wordt een eindeloos getwist over fu
tiliteiten, die met beginselen niets te ma
ken hebben, en de groote belangen des
lands worden eenvoudig miskend.
We hebben bij het afgeloopen Begroo
tingsdebat gezien, dat de eigeu vrienden
der Regeering hij gewichtige stemmingen
haar in den steek lieten en geen overeen
stemming was te verkrijgen bij zaken,
waarvoor de Regeering toch reden had op
de medewerking van haar partijgenooten
to rekenen.
Om al die oorzaken schijnt ons de tegen
woordige politieke toestand hoogst treu
rig toe en kunnen wij niet anders dan
den wensch uitspreken, dat de Regeering
spoedig het tijdstip gekomen zal achten,
waarop zij haar taak aan een andere moet
overgeven. Onvruchtbaarheid op wetgevend
gebied, is juist in dezen tijd een groot
kwaad, omdat er nog zooveel op wettelijke
regeling wacht. Stilstand in deze, staat ge
lijk met achteruitgang.
Rusland.
Nu Griekenland de eerste termijn der
oorlogsschatting aan Turkije zal betalen,
heeft de Regeering te St. Petersburg den
Sultan doen aanzeggen om de achterstal
lige termijnen van de aan haar verschul
digde oorlogsschuld te voldoen. Een spoe
dige afbetaling van een half millioen Turk-
sche ponden wordt te St. Petersburg met
den meesten spoed verwacht.
Spanje.
In het land der Spanjaarden gaat het
als overal. De politieke partij, die gods
dienst en gezag te verdedigen heeft, is in
twee kampen verdeeld. Na den~dood van
denSpaanschen PremierC anovasdeCas-
tillo, is de eenheid uit elkaar gespat.
Het is reeds zóóver gekomen dat men
het zelfs niet eens is over een standbeeld
van den vermoorden Minister. De fractie
onder Pi dal y Mon was reeds met in
schrijvingen daarvóór begonnen, toen de
andere afdeeling clie onder Romero Bo-
bledo zich heett afgescheiden, met het-
1 zelfde voornemen te voorschijn kwam. Zul
len voor Canovas nu twee standbeelden
verrijzen, mag men wel vragen, of zal de
treurige verdeeldheid nog te bezweren zijn?
Amerika.
Te New-York is een groote diefstal bij
de posterijen gepleegd. Het bedrag moet
om en bij de honderd duizend dollar be-
loopen.
De diefstal kwam uit doordat een aan
tal aar.geteekende brieven zoek waren ge
raakt en twee zakken met geld waren ver
dwenen. Hoelang de rooverij reeds ge
duurd heeft, is niet met zekerheid vast te
stellen. Een streng onderzoek is inge
steld.
De twee zoons van den onlangs
overleden millionnair Pull mann die we
gens slecht gedrag door hun vader een
inkomen van 3000 dollars 'sjaars was
bedeeld, zullen nu toch millionnair worden.
Hun moeder, zoo wordt gezegd, zal dit
bewerken. Zij zal het aandeel nemen wat
haar toekomt van de nalatenschap van den
spoorwaggonkoning, overeenkomstig de
wet van Illinois, en het testament ver
nietigen dat bijna alles toekent aan zijne
brief wel honderd en honderdmaal.
De hoop herleefde. Wanneer zjj hem daar
ginder niet vergeten, is hjj gered 1
Dien avond sliep hij rustiger in,
Spoedig nadat hjj was ingeslapen, droomde
hij Wat?
Van het kleine hui3 te Garches, nabjj Saint-
Cloud, van zijn grooten kweektuin, dien hjj
zoo liefderijk verzorgde. Van zjjne vrouw, van
zjjn beide zoons, van zjjn dochter Lucienne.
Ja, van dat alles droomde hjjhjj zag zich te
midden van zjjn huisgezin; men omhelst hem,
men viert feest ter zjjoer eere.
Eindeljjk heeft men hem recht gedaande
ware schuldige is achter slot en grendel; en
hem, den onschuldigen braven man, heeft men
wederom in vrjjheid gesteldwelk een heerlijke
dag, die eerste dag in de vrije lucht 1
En wat is alles schoon, het land, de bos-
schen, velden en bloemen
Hij kan geen oogenblik stil blijven hij loopt
af en aan, meent te stikken van geluk ieder
oogenblik zou hjj wel willen uitroepen //ziet
gij, ik ben vrjj
Hjj loopt door de paden van zjjnen tuin,
welke zijn zonen gedurende zijne afwezigheid,
gedurende de preventieve hechtenis,onderhou
den hebben hij treedt weder binnen in zjjn
aardig hirsje, met klimplanten begroeid maar
overal, in alle hoeken, vindt hij zijn vrouw,
zjjn_dochter en zjjne zoons weder; overalont-
:do gezichten.
slaapt hjj, door zooveel ge
il in ajjn droom, in de ge-
slaapt, ziet hjj volkomen
twee dochters. Mevrouw Pullman's aan-
I deel van de nalatenschap zal ten minste
3,500,000 pd. st. bedragen en dit zal
zoodanig verdeeld worden, dat de ont
erfde zoons ieder een millioen krijgen.
Griekenland.
De Regeering te Athene heeft aan de
Porte bericht gezonden, dat de eerste ter
mijn der oorlogsschatting dezer dagen bij
de Ottomaansche Bank gestort zal worden.
Beter laat dan nooit, zegt het spreek
woord dat ten volle toepasselijk is op de
Amerikanen die aan de Grieksche Regee
ring eenige kanonnen ten geschenke heb
ben gegeven.
De bedoeling der gevers was, dat de
kanonnen zonden dienen in den oorlog tegen
Turkije, maar ze zijn pas uit New-York
verzonden, toen de strjjd reeds beslist was.
Toen ze te Athene aankwamen, waren de
vredesonderhandelingen in vollen gang.
Maar toch is het kostbare geschenk door
de Regeering en het leger van Grieken
land met voldoening aanvaard en zoowel
de Koning als het departement van oorlog
hebben den milden gevers hartelijk dank
gezegd.
Op het oogenblik worden schietproeven
genomen met de Grieksche artillerie en
daarvan wordt ijverig gebruik gemaakt om
op de goede hoedanigheden van de ten ge
schenke geboden vuurmonden het volle
licht te doen vallen.
Italië.
De school zonder godsdienst levert ook
in Italië hare vruchten op. Volgens den
directeur-generaal der statistiek werden
in 1887 gewezen, wegens misdrijven325
duizend vonnissen. In 1893 steeg het cijfer
tot 453,000. In 1895 tot 493,000. Waren
er dus in 1887 op elke 100,000 inwoners
1215 misdadigers, in 1895 waren er 1428,
en in den laatsten tijd wordt de ellende
met den dag grooter. De gevangenissen
zjjn vol.
Frankrijk.
Het schandaal-proccs in de Panama
zaak is geëindigd met vrijspraak van al
de beklaagden, onder toejuichingen van de
aanwezigen en het geroep «Leve de Re
publiek Aan Naquet die niet aan
wezig was, heeft het Hof van Parjjs een
maand tijd gegeven om te verschjjnen.
Ook hij zal hoogstwaarschijnlijk worden
vrijgesproken van de beschuldiging door
Ar ton tegen hem ingebracht.
Engeland.
Uit het Zuid-westen heeft een zware
storm Londen en de voorsteden geteis
terd. In het Kanaal wa3 het zoo ruw
weder, dat de stoombootdienst moest wor
den gestaakt. In het Noorden van Ierland
en Schotland is groote schade aangericht.
Volgens officieele mededeeling ver
liet generaal sir Henry H avelock Al
lan, lid van het Lagerhuis en comman
dant van het Royal Irish regiment, die
onlangs naar Indië ging enAHMoesjid
bezocht om een onderzoek in te stellen
duideljjk zich to Garches inslapen op zjjn eigen
zacht bed; zelfs droomt hjj nog meer; vermoeid
van deu vorigen avond slaapt hjj waarschijnlijk
langer dan anders, w ant hjj droomt dat men
hem in het oor schreeuwt:
//Hé Doriat 1 Doriat 1 Sta op jongen
Eu hjj hoort zichzelf heel goed met slaperige
stem antwoorden:
//Laat mjj nog een weinig rusten!"
//Kom, Doriat, sta op Uw verzoek om
gratie is van de hand gewezen het uur is
daarGjj moet opstaan
Hij voelt dat men hem een duw geeft
Ruwe handen grjjpen hem bjj de schouders en
schudden hem heen en weer,
Nu wordt hjj wakker, de droom is uit, hij
gaat in zjjn bed overeind zitten en bekjjkk in
stomme verbazing de enge cel, waarin hjj-zich
bevindt, degenen, die om hem heenstaèn en
wier treurige blikken hem aanstaren.
Hij weet niet waar hjj zich bevindt; hjj is
geheel verwonderd, dat zjjne vrouw, zjjne doch
ter en beide zonen niet bjj hem zijn.
In stede van die vrooljjke gezichten bevinden
zich daar vier mannen en een priester, pater
Eollet, welke lijj alle vijf verscheidene malen
gezien had gedurende de sombere lijdensge
schiedenis, waarin zjjne beschuldiging en ver
oordeeling was vervat; het zijn een commissaris
van politie te Versailles, de griffier van het
Keizer] jjk gerechtshof, de directeur der gevan
genis, het hoofd der veiligheidspolitie te Parijs
en de aalmoezenier der gevangenen.
„Hé roept Doriat, *wat is er, wat gebeurt
ei?«
HDagBlaè
SlfflMi!
UNTIENDR4J
