No. 2896 Maandai> 31 Januari 1898. 2>ag6lad voor cföooró- on Suió-dCollanó 22sle Jaarffant De kracht der Regeering. B I T Hi IN L A i\ L). BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. DE TWEE WEEZEN. Italië. Oostenrijk-Hongarije. Engeland. Frankrijk. Duitschland. tj O 11 ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het baitenland 2,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. ■vjrMMNXimMïr PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. 50 Cents. 7 Ht» Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant. AGTTE MA NON AGITATE Hoojdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etrangèn G. L. DAUBER Co. JOHN, F.JONES Smcc., fans Slbis Faubourg Montmartre De tegenwoordige liberale Regeering heeft in de verkiezing van den heer Mees in het vierde district van Rotterdam een Hin ken steun gekregen. De pas gekozen Af gevaardigde is wel in de plaats gekomen van een lid, dat dezelfde politieke richting was toegedaan, maar het kan niet ontkend worden, dat de goede eigenschappen van den heer Mees hem tot een begeerlijk Kamerlid voor de liberalen moesten maken. Daarenboven heeft de heer Mees een ernstigen concurrent gehad in den candi- daat, waarmede hij in herstemming is ge weest, zoodat zeer zeker de liberalen, zij, «die dit Ministerie een goed harttoedragen» zou de A. R. Ct. zeggen een pak van hun hart gewenteld hebben geroeid, toen hun vereerde partijgenoot zijn vroege- ren zetel in de Kamer had heroverd. Zulk een moedgevend feit heeft het Ka binet ook wel noodig gehad om eenigszins zijn zelfvertrouwen te herkrijgen. Dat zelf vertrouwen zal wel geschokt zijn geweest na de vele minder aangename gebeurtenis sen, die zich in de jongste maanden op politiek gebied hebben voorgedaan, zoodat de verkiezing van den heer M e es het Ka binet bepaald een hart onder den riem heeft gestoken. Of nu de Regeering geheel en al ge holpen is en in staat zal wezen om haar programma te verwezenlijken, durven wij niet te beweren. Men weet, wat de Re geering wil. Zij stelt zich voor om twee wetten in het leven te roepen, die het grootste deel van ons volk niet verlangt, nl. de invoering van den persoonleken dienstplicht en die van den leerplicht, ter wijl zij overigens ook de sociale wetge ving wil uitbreiden. Dit laatste deel van haar programma is echter zeer vaag aan gegeven en tot op het oogenblik weet men nog niets nader omtrent de beloofde werk zaamheid op sociaal gebied, zoodat daar over niets gezegd kan worden. Maar de persoonlijke dienstplicht en de leerplicht, dat ziju twee zaken, waaruit men duidelijk de bedoeling en het streven der Regeering kent. Dat zij voor de tot stand koming daarvan niet behoeft te re kenen op eenigen steun der Katholieken, is iets dat van zelf spreekt. Het Kabinet zal nog wel zooveel van de geschiedenis der laatste jaren weten om zich geen il- lusiën te maken omtrent onze gezindheid ten opzichte van de afschaffing der dienst- vervanging. Waar de Minister Bergan- sius zijn ministerieel leven heeft inge boet, doordien van onzen kant geen mede werking werd geschonken aan zjjn voor- FEU1LLETO A. 25 Vervolg.) //Zeker, dat middel bestaat.// //WelkP Is het onder mjjn bereik?// „Ja." //Dan zal ik het te baat nemen, wat het ook zjjn moge. Wijs het mij.// //Gij beweert, dat Boureille de eerste malen gev eigerd heeft u geld te leenen, doch dat hij u gisteren eindelijk de zesduizend franks ge geven heeft, die gij noodig hadt.// //Dat is de zuivere waarheid //Revrgs zulks.// //Op welke wijze. Ik kan u slechts mjjn woord geven." „Het is toch niet denkbaar, dat Boureille u op uw herhaald aandringen, zulk een som zal gegeven hebben zonder getuigen zonder zelfs eene schuldbekentenis van u te eischen. Deze waarborg, zjjn ver- juinen in geval van tdbekentei/is ge loodsbleek. ijk hache- ^.ige be- Een O- één stellen, waardoor de persoonlijke dienst plicht zou ziju ingevoerd, daar is het zoo duidelijk mogelijk, dat deze Kegeering niet nog minder kan hopen op den steun der Katholieken bij de door haar voorgeno men afschaffing der dieustvervanging. En wat den leerplicht aangaat, hiervan /ijn ook de auti-revolutionnairen zeer af- keerig, zoodat de kansen van de invoering van dit beginsel in onze wetgeving ge ringer zijn dan voor den persoonlijken dienstplicht. Doch de partpen aau de rechterzijde der Kamer, zelfs indien zij het al met elkander eens zijn, vormen slechts de min derheid, en met het oog daarop alleen zou de Regeering niet behoeven te schromen met de twee genoemde voorstellen voor den dag te treden. Er zijn wel meer wet telijke maatregelen tot stand gekomen door middel van de helft plus een, zoodat de Regeering zeker niet zou aarzelen zich neer te leggen bij eene goedkeuring, door de Kamer van bedoelde maatregelen, ook al verwierven zij de kleinst mogelijke meer derheid. Dit alles zou het Kabinet niet hinderen^ wanneer het kon rekenen op eene vast aaneengesloten meerderheid, al ware die nog zoo gering. Maar het is bekend, dat die meerderheid niet bestaat, en de liberale partij zich gesplitst heeftin groe pen, die elkander wederkeerig bestoken. Om in de eerste plaats te noemen de sociaal-democraten, zjj behooren tot een slag liberalen, die voor de Regeering nim mer te vertrouwen zijn. Het eenige, dat een liberaal Kabinet kan doen om huu medewerking te verkrijgen is nu en dan hun schoone idealen te verheerlijken en er heel zachtjes bij te voegen, dat die ide alen wel verwezenlijkt zullen worden, als men maar wat geduld wil hebben. Maar de steun der sociaal-democraten kan voor haar niets dan een meevaller wezen. De Regeering mag er niet op rekenen. Dan zijn er liberalen, die zich nog eens afzonderlijk met den bijnaam van demo cratisch tooien. Hun voornaamste woord voerder is mr. A. K er dijk, die zich nog maar niet vereenigen kan met de Kieswet van den Minister Yan Houten en deze antipathie toont dooi in sommige opzich ten steun aan het Kabinet te onthouden. De democratische vooruitstrevenden willen vóór alles nog eens eene Kieswet-verande ring, zoodat zij slechts onder reserve met de tegenwoordige Regeering medewerken. Maar men heeft ook liberalen, die het de Regeering maar nie.t vergeven kunnen, dat zij onder haar leden mannen van het soort Tak van Poortvliet telt. Deze verbijsterd als hij was door al de vragen welke hem verstrikten zonder dat hij erin slaagde zich daaruit te redden, hij verloor het hoofd en daar de waarheid hem tot nu toe zoo we:nig gebaat had, beproefde hg nu met een leugen uit de klem te geraken. Hij mompelde met een van vrees en aandoening trillende stem, terwijl zijn eerlijke handen beefden en de tranen hem in de oogen schoten //Maar ja, een schuldbekentenis dat spreekt vanzelf.// //Hagij hebt dus ten behoeve van Boureille een schuldbekentenis geteekeud van de zes duizend franks, die hg u geleend heeft?// //Maar zeker, natuurlijk zeker,// stot terde bjj. De Moraines haalde diep adem en glimlach te goedig. //Des te beter, dat doet mij werkelijk ge noegen,// zside hg. //Gij hebt een eerlijk voor komen, het zou mg gespeten hebben als ik mg in u vergist en een moordenaar ontmoet had, waar ik een braaf man verwachtteWaarom hebt gij mij zulks, voor den drommel, niet eer gezegd „Omdatik ik het niet wistzeide de ongelukkige, wien het zweet uitbrak, en die toch een uitweg scheen gevonden te hebben een uitweg ten Roste van een leugen. Maar zjjn hoop is van korten duur. Weldra maakt zich weder een vieeselijke angst van hem meester. De Hechter vraagt: //In welke woorden is die schuldbekentenis vervat liberalen zullen zeker niet hun steuu ver- leenen aan ultra-radicale voorstellen der Regeering, zoo zij daarmede rnoehfc komen. Zij geven hun medewerking ook voorwaar delijk en de Regeering kan in vele ge vallen niet op hun hulp rekenen. Toch is er natuurlijk een kringetje van mannen, waarop het Kabiuet kan bouwen. Zij gevoelen het, hoe de groote liberale party van vroeger jaren aan het verloo pen is en hoe slechts door het voorbijzien van kleine geschillen er nog iets van te recht gebracht kan worden. Zij roepen in deze dagen angstig de afgeweken scha pen bij de liberale kudde terug en doen klaagliederen hooren over de verblindheid der links en rechts afdwalenden. Met zulk een steun wil de Regeering nu een tweetal hervormingen tot stand brengen, waarvoor zij noodig had eene sterke parlementaire meerderheid.De vraag dringt zich op den voorgrond, of het Ka binet, toen het in 't vorig jaar zijn pro- j gramma samenstelde, er wel op gerekend heeft, dat de zaken konden loopen, zoo als zij thans geloopen zijn. Indien het toch toen voorzien had, dat de liberale partij in den laatsten tijd zoo zou afbrokkelen, waarschijnlijk zou men zich wel gewacht hebben voor de aankondiging van een tweetal onderwerpen, die alleen door een krachtig liberaal Bewind konden voorge steld worden. Indien de Regeering bij haar oorspron kelijk werkplan blijft, voorzien wij dagen van hevigen strijd op politiek gebied. Het is bij de beraadslagingen over de Begroo ting in de Tweede Kamer, en in de af- geloopen week ook in de Eerste Kamer, duidelijk en bij herhaling gezegd, dat van onzen kant, nu de loop der politieke om standigheden de tegenwoordige Regeering aan het roer heeft gebracht, gestreefd wordt naar samenwerking met haar. Van geen enkele zijde heeft de Re^eering iets kunnen vernemen van plannen tot een systematisch obstructionisme. De meest mogelijke hulp is aan het Ministerie toe gezegd, in 't bijzonder, waar het ook den weusek te kennen had gegeven om op sociaal terrein werkzaam te wezen. Nu liet evenwel optreedt, als had het eene krachtige partij achter zich, die in ieder opzicht met het programma der Re geering meeging, schijnt het ons toe, dat de Regeering haar kracht overschat en als 't ware een overmoed wil toonen, lie eigenlijk het gevolg is van haar zwak heid. Zeiden wij in den aanvang, dat het noodzakelijk zelfvertrouwen der Regeering wel eenigszins geschokt moet zijn, indien zij meent door een stouten stap in libe raal-dogmatische richting bracht en macht te zullen verkrijgen, dan zal zij onder vinden, wat de heer Van den Biesen iu de Eerste Kamer zeide, dat wij met al de middelen die ons ten dienste staan zullen trachten de laatste spraukels der vrijheid te behouden. Zoowel voor de Regeering als voor ons vaderland hopen wjj daarom, dat de beide niet-begeerde zaken, waarmede zij ons begiftigen wil, door haar worden achter gehouden. Zij zal dan in dit blijk van politieke zelfbeheersching meer kracht toonen en zich meer steun waardig maken dan door eene daad van overmoed die veel kans heeft te mislukken. Hij zoektlig moet iets verzinnen. Daar hij gewaagd heeft te liegen, moet hij zgn lengen volhouden, Hij is verward en weet niets te antwoorden. „Herinnert gij u zulks niet?// vroeg De Moraines. //Ik heb zulk een zwak geheugen //Denk eens goed na.// En Doriat sprak met gebogen voorhoofd, de oogen half gesloten //Deze schuldbekentenis geleek op alle andere. Er stond op: //Ik ondergeteekende, Michel Doriat, beken schuldig te zijn aan Boureille, de som van zesduizend franks aan mij Ier hand gesteld heden den 5en Mei 1870." //En is dat alles?// //Ja, mgnheer, dat is alles,// zegt Doriat. Hij wacht. Wat zou de Rechter hem nog vragen? Of zal hij him laten heengaan? //Waar heeft Boureille die schuldbekentenis gelaten //Dat weet ik niet.// //Hij zal haar toch wel in uw bg/.iju iu de eene of andere lade geborgen hebben „Hij had ze nog in de hand toen ik vertrok.// Mijnheer de Moraines wendde zich nu tot Gauthier in het andere vertrek, en vroeg met eenige verheffing van sten"—""" „Weet ge ook van waarde In "a te- De sociaal-democraten hebben het plan opgevat, manifestaties te houden op den dag dat het voorstel tot vermindering der graanrechten in de Kamer in behandeling komt. Nu de Regeering elke manifestatie van de socialisten zal verbieden, heeft men nog heel wat grappenmakerij te wachten. Pe storm tegen de taalquaestie schijnt tot bedaren te komen. Keizer Franz Jozef, heeft dan ook op het hofbal te gen Dr. Kathrein gezegd, dat hij met de resolutie van den Tiroolschen Landdag in zake deze quaestie ten hoogste was ingenomen. Nu, daarin werd de wensch uitgesproken dat meD aan de rechtmatige grieven van de Puitschers in Bohemen en Moravië door radicale wijziging der taal verordeningen zou tegemoetkomen. Mis schien is de Keizer, die niets dan vrede en eendracht wil, tot de overtuiging ge komen, dat de ordonnantiën van Baden i juist het tegendeel bewerkten. Te Londen heerscht in vrij hevige mate de influenza en het zachte winterweer maakt den gezondheidstoestand er niet beter op. Hct aantal sterfgevallen aan in fluenza is in de laatste week meer dan verdubbeld, terwijl ook de sterfte aan ziek ten, die als een gevolg van influenza beschouwd kunnen worden, dubbel zoo groot is. Nu de werkstaking iu het Britsche niachinebouwvak ten einde loopt, maken Engelsche bladen de volgende kostenbe rekening. De werkstaking heeft zeven maanden geduurd. De tien Takvereenigingen welke bij de «Vereenigde Ambachten» zijn aan gesloten tellen 110,000 leden, waarvan 92,000 behooren tot de vereeniging der Britsche werktuigmakers. Daarvan wa~en 31,000 zonder werk en bij aanverwante vakken waren ten gevolge der lock outs nog 7000 man werkeloos. Bovendien had den 5000 bekwame, niet aangesloten werk- //Dat kan mogelijk ziju.// Mijuhecr de Moraines gaf den commissaris van politie een wenk, waarop deze in het slaap vertrek verdween. Hij b'eef daar bij het schijn sel van een lamp meer dan een kwartier zne- keD. De stilte der hoeve werd slechts verbro ken door het schuiven der papieren, welke door zgne handen gingen. Montmnyeur werd ougerust. Hij vermoedde niet in welk een angst Dori it verkeerde hij kon niet raden, dat de arme dui vel uit lafheid zijn toevlucht tot een leugen had genomen daarom geloofde hij, dat deze de waarheid had gezegd en dat de schuldbekente nis bestond. „Deze schuldbekentenis,// mompelde lig, //zal de zaak een geheel andere gedaante geven. Van Doriat zou dan geen sprake meer zijn. De commissaris van politie kwam terug. „fk heb niets gevonden,* zside kg //en er I is ook bepaald niets //l)at is onmogelijk!" bracht Doriat hape rend uit. //Het is toch zoo; zoek zelf ma/r.// //Dan zal Boureille haar hel beu weggewor pen of verloren of verbrand." *0, o, en waarom dat?// Schaamte en vrees beletten hem nog een woord uit to brengen. Hg viel op een stoel neder en barstte in u los. ^loraines, die hem geen oogenblik uit (verloor, zeide „Doriat, beken maar, schuldbekentenis niet les'aat en ook ah heeft.// lieden mede het werk neergelegd. Ook deze zijn uit de kas der vereeniging van werktuigmakers onderhouden. De Amalgamated Society of Britiscli En gineers bezat bij den aanvang van de werk staking een fonds van 360,000, waar van 60,000 niet voor eene werkstaking mochten worden uitgegeven. Zij ontving van de 60,000 leden, die aan den arbeid bleven, ongeveer 300,000 en van buiten 140,000. Dat maakt te zamen een sta kingskas groot 740,000. Gemiddeld heeft de A. S. E. per week aan 32,000 man uitkeering betaald, zijnde een totaal bedrag van 720.000. H-1 rechtstreeksch verlies van de werk lieden aan loonen wordt op twee miliiceu pond sterling geschat, maar in deze som zijn niet inbegrepen de verliezen van werk lieden van aanverwante vakken. Zoo scbat de secretaris van de vereeniging van ketel makers, het verlies voor zijne vereeniging op 150,000. Andere kleine vakvereeni- gingen hebben haar fondsen geheel uit geput. Het totaal verlies aan loonen van de leden der vakvereenigingen wordt op drie millioen pond sterling geraamd. Zegge drie millioeu pond sterling of zes en-dertig millioen gutden is de werken de klasse armer geworden. En wat heb ben de stakers nu gewonnen Letterlijk niets Hebben wij niet het volste recht om de organiseerders van werkstakingen opruiërs en bedriegers van het volk te noemen 1 De heer Jules Fa ure, president der Fransche Republiek, heeft het Parijsche krankzinnigengesticht Saint Am,e 1/CiiuOuv. Spotvogels vertellen, dat hij is gaan zien of er nog plaats is, nu te Parijs in den D r ey f u s-rommel zooveel waanzin wordt ter markt gebracht. Daar zijn in Parijs stroomingen van ziekelijken aard waar te nemen in de dagelijksehe omgeving. Is het niet bespottelijk, dat de vrijgesproken Panamisten een gemeenschappelijken maal tijd willen aanrichten De Panama-pro cessen zijn achter den rug, nu krijgen wij eene reeks D r e y f u s-processen er voor in de plaats. Joseph R e i n a c h zal Henri Ro- chefort vervolgen, omdat deze in ziju l'Intransigeant hem heeft gelasterd. Dit is het voorspel van de rechtsvervolging: tegen den heer Zola, welke op haar'oenrt gevolgd zal worden door den eisch van de experts in de schrijfkunst, wier be- voegdheil en eerlijkheid aangerand zijn. Ue advocaten beleven te Parijs een voordeeligen tijd. Naar men te Berlijn vertelt, hoeft kei zer N i c o 1 a a s van Rusland bij een ka meraadschappelijk feest van de officieren van het Preobrazjenski-regiment gezegd: «Ik had al lang aan uwe uitnoodiging gevolg willen gevenmaar ik voelde me bezwaard door de gebeurtenissen in bet Verre Oosten, inzonderheid de moei lijkheden met Japan. Nu is goddank a'les Doriat weende nog heviger; Plotseling echter gaf hij zulk een hevigen slag op de tafel, waaraan de Rechter van in structie zat te schrijven, dat papier en inkt ervan opsprongen. //Welnu, het is ook eigenlijk te gek ik zal u alles zeggen ik heb gelagen en dat had ik niet moeten doen reen dat had ik niet moeten doen.// //Gg bekent *Ja, ik beken.* //Gij bekent Boureille vermoord en de zes duizend franks gestolen te hebben, terwijl gij eeTst beweerd hadt, dat ze u geleend waren?" //Ik dat bekennen riep Doriat bui ten zichzelf van woe le uit, zijt gij dan voor den donder krankzinnig?// „Wat bekent gij dan?" //Dat ik gelogen heb, toen ik zeide, dat Boureille mij eene schuldbekentenis gevraagd heeftde waarheid is, dat hjj mij niets ge vraagd heeftWel heb ik hem eene be kentenis willen teekenen, maar hg wilde daar Diets van weten. Hg zeide tot mg: *ik ben den laatsten tgd hard voor u geweest, door voortdurend te weigerendoch ik stel ver trouwen in u. Ik zal het mg zelf niet spoedig vergeven." Dat heeft hg gezegd, ik zweer het u.* //Waarom hebt gij dan zooeven gelegen?// „Waarom, waarom? Weet ik het? li heb verkeerd gedaan, dat is zeker.// „Antwoord, waarom heb', gg gelogen?// fWordt vervolgd,J»jl

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1