N i E Tbagëlaó voor c Tloorè-on Vrouwenarbeid- Tentoonstelling. 2917 Donderdag 24 Fëtaari 1HP8, 22ste Jaarna Dg. B (J I T I', i\ Ij A i\ l! DE TWEE WEEZEN. Engeland. Hen p werd Vttll zoodi genr 01 It 1 T. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. /1,10 1,40 «2,80 «0.03 pKPiXlESDiuR- AQITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels50 Cent Elke regel meer7Yi Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Redacteur-TJitgever, W. KüPPERS. In den laatsten tijd schijnt bet denk beeld der «Tentoonstelling voorVrouwen- arbeic» kans te hebben verwezenlijkt te worden. Niemand kan zeggen dat de plan nen d«r commissie geen tegenwerking heb ben oitmoet. Terwjjl eenigen zulk een plan voorselden als een diingenden eisch des tijds, konden anderen hun antipathie er niet ioor verbergen en overlaadden bet met bittenn spot. Anderen alweer zouden niets liever wenschen dan de vrouwen schitte rend oor den dag te zien komen om den zoo hesrschzuchtigen en trotschen mannen eens te kunnen toonen wat zij ondanks haar z>ogenaamde eeuwenlange verdruk king bch konden voortbrengen, maar vrees den dA de vrouwen thans in plaats van roem log niets anders dan bespotting en voornam medelijden zouden inoogsten van den kmt van bet onbarmhartige cynieke exempliar man. Nu chjjnen de Dames van bet Comité hier aiders over te denken en te meenen dat zij schitterend voor den dag kunnen komen Misschien zullen zij ook in deze poging slagen. Voor een tentoonstelling met effl bepaald doel komt het er niet precies op aan, wat er al zoo met de haren bijgeslespt kan worden. Toer met de «Hotel-en Reiswezen-ten- toonsteling» waren de ouderwetsche Kar van Perry en bet Schip zoowat alles wat op het doel dier onderneming betrekking bad. Eei bekwame kookster kan van een niinimuO overschot baas en ruim saus oen praibtigen schotel hazenpeper maken, maai bij iets dat zulke belangrijke ge volgen tfoet hebben voor de Maatschappij in het »lgemeen en de Vrouwen in het bijzonder, is het toch om bij onze ver gelijking te blijven altijd meer om het wild dan om de saus te doen. Het dctel van bet Comité is immers om op de meest overtuigende wijze te doen zien, wat Vrouwen kunnen werken, gewerkt hebben el nog zouden kunnen leveren hierdoor boopt men nieuwe werkkringen Voor haar te openen, en haar den weg te wijzen om door zelfstandigen arbeid zich een onafhankelijk levenslot te verschaffen. Wij doen zeker het verstandigst met ons oordeel over deze «Tentoonstelling van F EU ILL ET O A. 46. Vervolg.) II. Toen men te Garches vernam, dat de vijande lijke legers op farjjs aanrukten, waren de meeste jongelieden, welke niet onder het bereik der militaire wetten vielen, toch naar het leger vertrokkenanderen hadden dienst genomen bjj de vrijkorpsen, welke zich overal in den omtrek der hoofdstad voimden. Gautbier was een der eersten, welke in dienst trad bjj een bataillon franc-tireurs, dat zich in den omtrek ophitld en dikwijls tusschen Beuil en Malmaison de Duitsclie voorposten veront rustte. Pascal en Henri waren indertijd door hun vader van den dienst vrijgekocht en daar tij geen deel uitmaakten van de mot iele schut terij, hadden zjj te Garches het einde van den storm kunnen afwachten. Zij hadden daar een oogenblik over gedacht. Niet, dat zij lafhartig warenOok zij waren bereid hun leven voor het vaderland te wagen. Het waren terme, zwaargebouwde jonge mannen en zouden uitstekende soldaten geweest zjjn, doch zü aarzelden, omdat zjj hunne moeder aohter moesten laten, aan wanhoop ten prooi, door de veroordeeling van het hoofd des huis- gecins. Vrouwenarbeid,» op te schorten tot na haar opening. Voorbarig zou het zijn nu reeds te zeg gen: «Wat willen die Vrouwen in 's hemels naam tentoonstellen Velen zijn er thaus reeds in verschillende betrekkingen werk zaam. Er zijn onderwijzeressen in alles en nog wat. Doctoren in taal-, letter- en ge neeskunde, typewriters, kashoudsters, post en telegraaf beambten zangeressen too- neelspeelsters, strijksters, winkeldochters, ziekenverpleegsters, fabriekavbeidsters enz. Nu zal niemand zeker van al deze vrou wen vergen dat zij proeven van haar werk zaamheid zullen exposeeren. Deze zijn er eenvoudig niet vatbaar voor. Dan schieten er nog over, schilderessen en beeldhouw sters, die zeker een alleraardigste verza meling bjjeen zullen brengen. Schrijfsters wier boekeu ongetwijfeld een bibliotheek kunnen vormen waarvan de quantiteit verre de qualiteit overtreft. Vrouwenbladen slepen een kwijnend be staan voort, behalve mode-journalen doch deze leven enkel van vertalingen en bui- tenlandsche clichés. Blijven nog over damesbandwerken maar deze kan men bij elke fancy-fair en Bazar voor een meer of minder milddadig doel bewonderen en dames costumes welke in elke straat, op elk concert of ko medievoorstelling te bewonderen zijn. Dwaas is het zeker znlke vragen te doen. Het Damescomité neemt haar taak zoo ge wetensvol op en is zoo doordrongen van den hoogen ernst harer bedoelingen, dat men het gerust aan haar kan overlaten, de zalen van het Tentoonstellingsgebouw te vullen met dingen, die op de een of an dere wijze met Vrouwenarbeid in betrek king staan en hun ongeljjk te geven, die beweren dat de tijd voor zulk eene tentoon stelling nog niet is gekomen. Juist om de uitbreiding van haar werk kring te bevorderen, getroost zich de «Ver- eenigiug van de Nationale Tentoonstelling voor Vrouwenarbeid» al deze moeite en kosten, maar zullen er eenigen vragen, is het dan wel dienstig dien werkkring uit te breiden, is hij waarlijk al niet uitge breid genoeg? Bevordert men niet juist hierdoor de neiging, die maar al te al gemeen onder de vrouwen b staat van haar eigenlijken werkkring te ontvluchten en minachtend neer te zien op hetgeen eeuwen lang haar schoone, heerlijke taak was? Wat zou er alleen van haar worden te midden der Duitsche soldaten, welke Garches bezet hielden Daarom zagen zij de anderen met tranen in de oogen wegtrekken. Maria Doriat bad spoedig hun stilzwijgend heid, bun droefheid begrepei. //Kinderen,// zeide zjj eens, #in de rampspoe dige dagen, welke wjj op het oogenblik door leven, tel ik niet medeGjj moet uw plicht doen." //Wat zal er van u worden, wanneer wij weg zjjn P" //God zal mjj behoeden.// Den volgenden morgen verlieten zjj Garches. Op het .oogenblik, dat zjj hunne moeder en Lucienne omhelsden, zeiden zij Wjj gaan niet ver weg en zullen u spoedig wederzien." Daardoor zoudt g'j u maar noodeloos in ge vaar brengen Vergeet uwe moeder, kinderen, gjj moet nu aan eene andere denken, aan die, waaraan gjj het leven verschuldigd zij», aaB Frankrjjk! //Vaartwel en God behoede u.// „Vaartwel, moeder, wjj zullen ons bjj Gau- thier voegan, en als hij nog twijfelt aan vaders onschuld, dan zal hjj tenminste zien, dat de zoons niet bang zjjn en hun leven veil hebben." Dagen verliepen, doch Maria Doriat zag haar zoons niet terug. De belegering was in vollen gang, het wemelde in den omtrek van Pruisen, en slechts zelden waren de huizen in het dorp onbezet. Wel werd het plaatsje tuaschenbeide voor enkele dagen verlaten, wanneer de vjjand Wij zjjn er verre af, vrouwen te willen dwingen niets anders te doen dan gewoon huiselijk werk; in de tegenwoordige tijds omstandigheden moeten zjj het heiligdom van den huiselijken haard maar al te dik wijls verlaten om den steeds feller en feller gewordeD strijd de3 levens mee te strjjden. Ér worden geen mannen genoeg gevon den om voor haar te werken. Welnudan zal zij zelt de handen uitsteken en zjjn werk doen. Er is zeker iels flinks en kranigs iu dit optreden, maar de overdriving is nog geen stap er van af. Vrouwen meenen nu dat het haar plicht is altijd en in alle omstandigheden mannen werk te doen de moderne vrouw heeft haar eigen werk gestaakt. Zjj wil geen kopjes meer wasschen geen japonnen naaien, geen kousen breien, geen huishouden be sturen koken alleen wetenschappelijk doen men leert haar het huwelijk ver achten eu zjjne gevolgen vreezen en als dan van den anderen kant haar werk kring nog uitgebreid moet worden, wat dan Is het dan niet te vreezen dat wjj het liefelijk ideaal, de zoete illus:e van echte vrouwljjkheid zullen moeten missen? En zoo dit van de aarde verdwjjnt, zal ons verblijf in dit tranendal, niet aangenamer, niet zoeter wordende uiaatschappjj zal door die versmelting der geslachten even min gebaat worden en zoo de «Vereeniging van (ie Nat. Tent. voor Vrouwenarbeid» dit resultaat verkrijgt, dan vreezeu wjj dat haar moeite en kosten slecht besteed zjjn. Zou het dau uiet beter wezen dat zjj zich spiegelden aan het voorbeeld van den zoo- genaamden Vooruitgang, dat Amerika ous geeft, maar waar men dan ook van te voren zien kan, waartoe die Vooruitgang ten slotte leidt. Sedert jaren is de Vrouw daar in allerlei mannenbetrekkingen werkzaam geweest en heeft door het eischen van minder loon en misschien ook door den meerderen jjver der beginnelingen, de mannen uit menig vak weten te verdrijven. Voor echt vrouwenwerk kon men bijua geen handen vinden de dienstboden waren zeldzame, haast onvindbare exemplaren ge worden. Van alle kanten stegen klachten op en wat ziet men nu gebeuren? De re actie volgt de actie op de Amerikaausche vrouwen beginnen dat mannenwerk harte- ljjk moe te worden, misschien is ook haar lichaamsgestel er niet tegen bestand, zjj ervoor of erachter postvatte, naarmate het ge bulder van het geschut naderbij of verderaf was. Eens op een avond, het was juist tien uur, had Maria Doriat zich nog niet ter ruste be- gavoa. Iu den laatsten tyd herbergde zjj een tiental soldaten. Deze waren des morgens ver trokken en nog niet teruggekeerd. Maria Doriat was alleen. Lucienne was om zeven uur het huis uitgegaan, zonder dat Maria zulks bemerkt had. Dit deed zjj iederen avond. Het gaf niet, of Maria al op haar lette, voort durend wist Zij te ontsnappen. Wanneer zjj dan tersluiks terug kwam, ontmoette zij wel den be- stralïenden blik van hare moeder, doch dezo zeide niets meer. Zij had niets meer toegevoegd aan hetgeen zij eenmaal gesproken had, doch er broeide een onweer in haar binnenste, want zjj waande zich miskend. Dien avond zou het los breken. Tegen tien uur hoorde Maria Doriat op de deur kloppen. Het was Lucienne niet, doch een bedelaar, in lompen gehuld, en leurende op een stok, die de hand naar haar uitstrekt //In den naam des Vaders en des Zoors en des Heiligen Geestes,// zeide hjj. //Het is nu geen uur om te bedelen, beste man," zeide Maria Doriat, hem intusschen toch eenige centen toestoppende. De bedelaar nam ze echter niet aan, doch hield de hem toegestokone hand in de zjjde geklemd. //Spreek niet te hard! schreeuw niet!" zeide hjj gedempt«moeder, ik ben het Pascal." laten het weer varen en als zij toch zelf standig haar brood moeten verdienen dan verkiezen meisjes van goeden stand nog wel zich te Terhuren als dienstboden in welke betrekking haar arbeid ruim betaald wordt en zjj bovendien nog rjjke voeding en behoorlijk onderkomen vinden. Door nu aan de vrouwen en de-meisjes op de aantrekkeljjkste wjjze te toonen hoe zjj op verschillende manier werkzaam kun nen zjjn, zal men menigeen met haar lot ontevreden maken. Ontevredenheid zwerft toch immers reeds genoeg iu de lucht. Men zal trachten een hoogeren stand in te nemen door schijnbaar gemakkeljjker werkkring te kiezen. Ieder wil graag hoo- ger staan op den tnaatschappeljjkeu ladder en vraagt niet öf hjj hierdoor misschien iu stoffelijk opzicht achteruit gaatteu slotte zal niemand meer het verachtelijke en toch zoo noodzakeljjke meidenwerk willen ver richten. Niemand zal den zoo hoognoodigen werkkring kiezen van huishoudster of hulp der huisvrouw, waaraan toch zulk een be hoefte bestaat. Voor alles wil men vrij en zelfstandig zjjn en laat dat schrobben, poetsen en koken liever aan andereu over. Maar wis zullen deze anderen ten slotte zijn? Er wordt druk geredeneerd over de dienstboden-quaestie vele geleerde dames hebben allerlei wjjsheid daarover uitge kraamd, vele plannen tot verbetering van het gehalte dezer onmisbare helpsters aan de hand gegeven. Geen van allen zal doeltreffend bljjken zoolang men uit de hoogte het vooi beeld geeft om met minachting op haar werk neer te zien, zoolang men aan meisjes van deu netten burgerstand op allerlei manieren herhaalt dat zjj te hoog staan om gewone dienstbode te worden en ernog zooveleander» betrekkingen zijn, welke zij vervullen kun nen. Zoo gaat het dan steeds hooier op, winkeldochters worden onderwijzeressen deze leeraressen of apothekeressen en ten slotte wordt de geheele maatschappjj op losse schroeven gezet. De Dames der Vereeniging voor de Ten toonstelling mogen hier wel ernstig haar gedachten over laten gaan. De zaak is het wel waard. De oprichting van het hospitaalfonds, //Pascal!// //Houd u stijf vest ik u bidden mag, of ik ben verlorenZijn er Pruisen in huis?// //Neen, voor het oogenblik nietmaar. zjj komen ongetwijfeld spoedig terug." „Goed, dan kan ik binnenkomen en heb in ieder geval nog tijd genoeg u te omhelzen.// Hjj bleef nog een oogenblik op den drempel staan en floot zacht maar duidelyk een bekend wijsje. Hij had het nog niet geheel geëindigd, toen twee mannen uit de duisternis te voorechjjn kwamen en naar hem toe gingen. //Henri en Gautbier,// mompelde Maria over al haar leden bevende i/O, kinderen, welk een dwaasheid I Aan welk een groot gevaar stelt gjj u bloot I Als men u herkende, zou men u als spionnen behandelen en doodschieten, weet gij dat wel?// «Och kom,// zeide Pascal, //men kan maar eens sterven.// Het woord ontsnapte hem en hjj had er spoe dig berouw over, toen bjj den bedroefden blik van zijne moeder gewaar werd. Wanneer men alleen i» op de wereld, sterft men slechts eens doeh 'sterft men niet twee malen wanneer men liefhebbende harten achter moet laten? Vergeef het mjj, moeder," zeide de goede jongen. «Komt binnen,// zeide zjj, //spoedig, terwjjl er niemand op straat is. Gjj bljjft toch niet .»cg, denk ik?// Zorgvuldig deed zjj de deur dioht. {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1