N E W E
Hbagëlaó voor <31 ooró- on Suid-dCollanó.
Moderne gerechtigheid.
No. 2980
Woensdag Ï1 Mei 1898.
23ste Jaargang.
BUITENLAND
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige in plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem;
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer
77.
AGITE MA NOW AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
voor den Militairen Kring waar vlaggen
werden uitgereikt aan de menigte.
Duitschland.
Te Siedenlangenbeckeen Pruisisch
plaatsje, is dezer dagen een onderwetsche
bruiloft gevierd die drie dagen heeft ge
duurd. De gasten, Diet minder dan 600 waren
grootendeels in tenten gehuisvest. Voor
het feestmaal werden 2 ossen, 3 vette varkens
4 schapen, 6 kalveren en 70 kippen ge
slacht. Van ongeveer 10 centenaars meel
waren 200 boterkoeken, 60 ketelkoeken,
22 groote taarten enz. gebakken. En daarbij
werden eenige honderden flesschen wijn,
vier groote vaten bier en 175 liter ster
ken drank genoten.
Amerika.
Niet alleen Amerikaansche millionnairs
maar ook eenige rjjke dames willen een
werkzaam aandeel nemen in den strijd met
Spanje.
Richt mej. Gould een vrjjkorps op, mej.
Girlie Adams, heeft te ChabroninNe-
braka al een escadron amazonen gevormd
zij zelf is een volleerd paardrjjdster en zij
schiet met de karabijn en de revolver als
de beste. Tot luitenants heeft zij aange
steld mej. Summers, eene onderwijzeres,
dochter van een veteraan uit den successie
oorlog, en mej. Williams, eene mooie
19-jarige brunettte, eigenares van een ran
cho. De amazonen krijgen behalve een
sabel ieder een karabijn en een revolver
en ook een lasso mede.
De slag bij Manila.
De Amerikanen juichen over de overwinning
van admiraal Dewny op de Spanjaarden be
haald. Geen Spaansche vlag waait meer inden
top van eenig Spaansch schip. Niet minder dan
200 8paansche dooden en 500 a 600 gewon
den leggen getuigenis af van de uitwerking der
Amerikaansche kanonnen.
Admiraal D e w e y gaf Cavit3 vijfmaal de
volle laag en opende zoo het gevecht. Met vol
harding streden de Spanjaarden, zjj verdedigden
zich manhaftig maar 't was te laat, nu de Ame
rikaansche vloot de Baai van Manila was inge
kropen
Alle lichten werden gebluscht, en het smal -
dael stoomde ia de Boca Grande, terwijl alle
handen klaar bij de kanonnen stonden in de
volgende orde, die gedurende het geheele ge
vocht niet veranderd werd
Eerst de Olympia, dan de Baltimore, de
Raleigh, de Petrel, de Concord en de Boston..
De maan scheen helder, maar niet eerder dan
nadat men het vlaggeschip op een mijl afstand
voorbjj voer, viel het eerste ichot.
Daarop floot een zware kogel over de Ra
leigh, en de Olympia, waarop iets verder ach
ter den boeg een tweede volgde.
De Raleigh, Concord en de Boston beant
woordden bet vuur.
De granaten van de Concord schenen op de
juiste plaats in de kustbatterjj te ontploffen, die
hierna zweeg. Aan boord sliepen de mannen
naast de kanonnen.
Admiraal Dewey was binnen vjjf mjjlen
voor Manila genaderd toen hij het Spaansche
eskader voor Cavite in het gezicht kreeg. De
vlag van den Spaanschen admiraal M o n t o j o
wapperde van den 3500 ton grooten, gepant-
serden kruiser Reine Cristina.
De gepantserde kruiser Costilla, groot 3200
ton, was vlak bij de batterij van de haven ge
ankerd. Aan den zeekant lagen de kruisers
Bon Juan de Austria, Don Antonio de Llloa,
Isla de Cuba, lala de Luzon, Correo, Marqws
del Duero en Generaal Lezo.
Deze schepen en 't vlaggeschip bleven onder
stoom gedurende hel grootete gedeelte van het
gevecht.
Met de vlag in top gingen de Amsrikaansche
schepen in slagorde tot den aanval over, varende
acht knoopen. Eerst Manila voorbij varende,
waar het gevecht was geopend, werd gevuurd
door drie kanonnen in bsttcrjj, krachtig genoeg
om op een afstand van vjjf mjjlen te treffen.
De Concord beantwoordde deze batterjjen
slechts met twee schoten, daar wjj niet konden
vuren, zeggen de Amerikanen, zonder dood en
verderf in de overbevolkte stad te zaaien.
Toen de Amerikaansche vloot Cavite nader
de, sprongen twee zeer zware onderzeesche
mjjnen vlak voor het vlaggeschip om zes minu
ten over vjjven. Bljjkbvar hadden de Span
jaarden onze ligging niet goed gegist.
De strandbatterij van Cavite Point opende
het vuur en weldra vlogen de kogels voor, op
en over de Amerikaansche schepen, die hun
kanonnen lieten spelen met het gevolg, dat het
Spaansch eskader werd vernietigd.
Italië.
Bij het afkondigen van den staat van
beleg te Milaan, werd het volk woedend
en hadden op verschillende punten van de
stad dreigende samenscholingen plaats.
Vooral op den Corso Venezia werd de toe
stand zeer ernstig. Het volk wierp daar
barricades op om het patrouilleeren van de
ruiterij te beletten. De oproerlingen wier
pen ook een tramrjjtuig omver en plunder
den het palazzo Saporitede meubels wer
den op de barricades vastgesjord. Later
Wij hebben achting voor de menschen,
die publiek voor hunne godsdienstige ge
voelens durven uitkomen, maar daarin zien
wjj niets grootsch, niets verhevens, men
doet zjjn plicht verder niets.
In onze eeuw echter van karakterloosheid,
lafheid en halfslachtigheid zijn de menschen
zoover gedaald, dat zjj reeds achting ge
voelen voor iemand die publiek den heiligen
naam van God durft aanroepen en Gode
eer en lof durft geven na het plegen van
de schandelijkste handelingen-
Zien wij zulke afschuwwekkende daden
plegen in de samenleving, niet minder deed
dat de Senaat der Vereenigde Staten van
Noord-Amerika bjj 't vernemen der over
winning op de Spaansche vloot voor Manila.
Daar werd gebeden«Wij loven u o God
«om het schitterend en voorbeeldeloos schouw-
«spel van eene natie die den oorlog begint,
«niet om der wille van land en schatten
«niet om macht noch om eene voldoening
«der wrake, maar een oorlog, die geheel
«een volk doet opkomen voor de zaak der
«armen, der noodlijdenden en verdrukten
11 jaut être sans vergogne, zou de Fransch-
mau zeggen men moet diep gezonken
zjjn, om zonder blikken of blozen zoo'n
infame leugen tot gebed te durven verhef
fen en tot een God der waarheid te spreken.
Wanneer toch ooit een oorlog onrecht
vaardig mag genoemd worden, wanneer
ooit een oorlog begonnen is uit speculatie
uit zucht tot annexatiezonder de minste
edele en groote gevoelens, dan is het voor
zeker de strjjd die thans tusschen Spanje
en de Vereenigde Staten wordt gestreden.
Het ware beter, dat de Vereenigde Staten
dien overvloed van menschlievende ge
voelens voor zich behielden, bij zich toepas
ten dan zoo'n rol a la Tartuffe te
spelen, maar dat zoo'n dollar volk, na 't af
spelen van deze huichelachtige, satanische
comedie, na 't plengen van onachuldig
bloed en 't vertrappen van eer en recht,
FEUILLETON.
DE TWEE WEEZEN.
113. (Vervolg.)
//Wacht een ik weet niet hoe het ge
komen ia maar den ganschen ochtend iz hij niet
bjj ons geweeet. Hij had ook aan het appel ont
broken. Men dacht, dat hij gedeserteerd was.//
//Hjj
//Ja, wat zal ik u zeggen. Men had zijn geweer
en zijn ransel gevonden, doch van Gauthier
Boureille geen spoor. Hij stond in mjjn gelid.
//Plotseling, ik denk tegen eeu uur of tien
kwam Bij zonder wapens mansnellen; raapte een
geweer en patronen op, een kwartier later viel
hjj stel u gerust slechts licht gewond,
een kogel in den reekter schouder. B|j heeft
elke hulp afgeslagen en is te voet naar de am
bulance gegaan.//
//En waar bevindt h|j zich thans?"
//Ongetwijfeld binnen Parijs. Hier zjjn alleen
nog maar soldaten, die in den loop van den dag
gewond zjjn. De andere zjjn naar Parjjs vervoerd.//
//Dank u, mjjnheer, dank u.//
«Tot uw dienst, juffrouw,// zeide de franc-lireur
met een droefgeestigen glimlach, //hjj mag van
geluk spreken, dat aardige jonge meisjes nog
zooveel belang in hem stellen.//
Lncienne verliet het hospitaal. Bijna gerust
gesteld begaf zjj zich naar de fabriek.
Op het oogenblxk, dat zjj het gebouw bin-
ook nog Gode dank en lof te brengen,
dat loopt toch en geheel de wereld zal
dit moeten erkennen de spuigaten uit
en kan niet energiek genoeg gebrandmerkt
worden
Maar wie zal den Amerikanen beletten
hun afschuwwekkend werk voort te zetten?
Dat werk is reeds begonnen in 1870 toen
door ruw geweld eene woeste bende binnen
Rome viel. Waar waren toen en waar zijn
nu de Europeesche Mogendheden die al
huichelend schetteren met den naam van
God en spelen met het recht der volken?
Zjj werpen zich op om het recht der volken
te handhaven, nestelen zich op het eiland
Kreta, coquetteeren met den grootsten moor
denaar van Enropa, zooals de heer Glad
stone den Sultan van Turkije noemt en
zitten op dit oogenblik te smullen aan de
Chineesche taart, om met begeerige oogen
elkaar het grootste stuk te betwisten.
Frankrijk.
De Regeering heeft bevel gegeven het
Fransch eskader in de Noordzee op voet
van oorlog te brengen. De oorlogsschepen
in de havens van het Noorden, moeten
insgelijks gereed gemaakt worden, om binnen
acht-en-veertig uur volkomen te kunnen
zee kiezen. Er zullen eenige schepen aan
het eskader in den Atlantischen Oceaan
worden toegevoegd.
Te Parijs loopt het gerucht, dat keizer
Frans Jozef van Oostenrjjk-Hongarije
er aan denkt afstand te doen van zijn troon.
Spanje.
Bij een oproer te Alcala de Agnadaire,
in de provincie Sevilla, is eene oude vrouw
levend verbrand. Het gepeupel stak een
huis in brand van den belasting-ambtenaar
waarin de vrouw zich bevond.
Te Madrid is het tamelijk kalm.
Zaterdag riep de menigte, terwijl de troepen
voorbij het paleis marcheerden, met geest
drift: «Leve Spanje!» Toen de jeugdige
Koning op het balkon verscheen, werd hij
met stormachtige toejuichingen begroet,
's Avonds bewoog zich eene groote menigte
nentrsd, kwam zjj twee Duitsche verplegers tegen,
die een soldsat droegen. Als door instinct ge
dreven, kwam zjj naderbij en keek seherp toe,
toen de mannen langs haar heeogingen.
Het was Franz Schuller, reeds geheel verstjjfd
en koud.
Geëindigd was zjjn leven, geëindigd zjjn dag
boek. De sergeant zal noch zijne goede vrouw
Katherine, noch zjjn kinderen wederzien. Hjj
slaapt den eeuwigen slaap en morgen zal men
zjjn Ijjk met Fransche aarde bedekken, waarover
hij gedurende zes maanden zegepralend is heen
gegaan.
In een der fabriekszalen, welke men voorloo-
pig tot hospitaal heeft ingericht en die overvol
zjjn van gekwetsten en stervenden, is zoo pas
majoor Von den Graubach binnengebracht, een
der beide officieren, die Pascal en Henri Doriat
lieten fusilleeren.
En de andere?
De andere is don avond te voren aan de
typhus overleden.
Alle drie zjjn dood en de voorspelling van
Maria Doriat is uitgekomen, haar vloek is ge
hoord en het bloed der gebroeders Doriat is
op de hoofden hunner beulen neergekomen.
En alle drie hebben in het oogenblik van
helderheid van geest, hetwelk den doo.i voor
afgaat, het vertoornde wanhopige gelaat moeten
zien der arme vrouw, die om het behoud van
hare zonen vroeg en om genade smeekte 1
De nacht ging kalm voorbij. De vijand be
proefde niet de Fransche legerplaats te veront
rusten. Het plateau van Reuil werd verlaten
en tegen dri« uur in den morgenstond het be
vel tot een algemeenen aftocht gegeven. Bjj het
aanbreken van den dag lag het slagveld daar,
zwjjgend en verlaten.
VIII.
Op den 30 Januari werd de eerste voorwaarde
van wapenstilstand nagekomen, de Pruisen be
zetten de Fransche forten.
Weldra zou de vrede worden geteekeni.
Claudine lag nog altijd zeer ziek te bed,
doch de Duitsche geneesheer, di» haar behan
delde, had verklaard, dat alle gevaar geweken
was.
Deze verklaring legde hij in het bjjzjjn van
Montmayeur af. Niemand werd den onheilspel-
lenden blik gewaar, welken hjj op de zieke
wierp. Tot nog toe had hjj gehoopt, dat zjj
sterven zou.
Nu zag hij zich in deze verwachting bedro-
ge>, en stond hjj weder voor de verschrikkeljjke
keuzehet meisje te dooden of te worden be
schuldigd door haar.
//Wees echter voorzichtig,// zeide de dokter,
//en vermijdt elke aandoening. Maak ook niet
te veel gedruisch om haar heen 1
//Zorg dat gjj haar niet wakker maakt, wan
neer zij rustig slaapt.
//Dan zal zij binnen een maand hersteld zijn.//
Daarop ging hjj heen om een bezoek aan de
hospitalen te brengen.
//Binnen een maand zal zij dood zjjn,// dacht
Montmayeur bij zich zelf.
Hjj kon krankzinnig worden van woede bjj
de gedachte, dat hij door de beide zusters be
dragen was, doch deze aanvallen werden altjjd
door eene diepe neerslachtigheid gevolgd. Hjj
dacht nu met sehrik aan de toekomst, want
hjj stelde zich deze somber voor.
Vader Doriat zag te Bourges, in zjjn cel, met
gelatenheid het uur van zjjn dood naderen.
Sedert maanden had hjj geen tjjding uit Gar-
ches gehad. Hjj wist zelfs niet wat er sedert
den oorlog van zjjne bloedverwanten geworden
was. De dood van zijn beide zonen was hem
onbekend.
Bjj het gevecht om Buzenval was eet) gedeel
te van Garches afgebrand, de kerk bestond niet
meer, het huis van Maria Doriat had veel van
de kogels geleden, slechts de zwartgeblakerde
muren stonden nog overeind.
Maria Doriat had san de andere zjjde van
het dorp een onderkomen gevonden bjj eene
oude vriendin.
En Doriat wist dus evenmin dat het huis,
waarin hjj geboren was, waarin hjj zjjn werkzaam
leven had gesleten, niet meer bestond.
Het uitstel, aan den armen man verleend,
was bjjna verloopen.
Wat deed onze vriend Courlande in dien tjjdP
Hij bezocht Maria Doriat en Lucieane zeer
dikwjjls, doch in het geheim, want hjj wilde
Jan de Montmayeur niet tegenkomen.
Verscheidene malen had Lucienne hem ge
vraagd wat zjjn plannen waren hoe hjj het zou
aanleggen Montmayeur in zjjne strikken te van
gen, daar hjj geen bewjjzen tegen hem had en
deze bovendien gewaarschuwd was.
(Wordt vervolgd.)
HAlftlEMSCH
