NI W E
2)ag6laó voor eSftooró- en Siuiè-éCollanó.
Over Soldaterij.
No. 3002
Woensdag 8 Juni 1808.
23ste Jaargang.
BUIT KM LAN D,
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem /ljlO
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers. <0.03
Dit blad verschynt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
PRIJS DEB ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer
77,
AGITE MA NON AGITATE
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS.
Het prestige van onze Katholieke Ka
merclub waarnaar zich 't vorige jaar, ge
heel het Katholieke Nederlandsche volk
heeft willen richten, is op de flesch.
Ze hielden zich goed de Katholieke Ka
merleden in hun bestrijding van den Per
soonlijken dienstplicht. Ze stemden er allen
tegen, in schijn immers was ook Dr.
Schaepman te Utrecht er tegen, maar
op 't Binnenhof te 'sGravenhage stemde
hij er voor.
Wij maken den Doctor er geen grief van,
hjj ziet veel verder dan al de anderen.
Het Katholiek program? Nu ja, wat kan
dat Dr. Schaepman schelen, als het
niet meer in zijn program te pas komt.
Daar is in de politiek zoolang gemod
derd, dat het niet meer baten of helpen
kon al was de Doctor er vóór of tegen.
Wy hebben persoonlijken dienstplicht om
al heel spoedig met den algemeenen dienst
plicht te worden begunstigd.
Wy zjjn het volkomen eens met het Ven-
loosch Weekbladdat, nu dit ontwerp zoo
glad doorging, het soldatendom zjjn zege
tocht wel zal voortzetten, en hoe heerlyk,
straks kunnen wy als grootmogendheid
onze Nederlandsche jongens zien meespelen
in de Europeesche concerten.
Wy zyn geen Chineezen van Europa
meer, onze naburen zyn gewaarschuwd.
De eerste September aanstaande zal dus
een ten eeuwigen heugelijke dag gaan wor
den in de geschiedenis van ons vader
land.
Op dien dag immers zal de «sociale
rechtvaardigheid» haar intrede doen bin
nen de kazerne, en via de kazerne
in Neerlands burgery.
Naar die drenkelinge hadden wysgeeren,
staat- en staatshuishoudkundigen tevergeefs
reeds jaren en jaren gedregd, en zie! generaal
Eland, die er wellicht zoo by ster hard
niet om dacht, hengelt ze in een wip op
uit de diepte.
F EU ILL ET O N.
llAADSELACHTIG.
6. Vervolg.)
Hjj was een oud mager mannetje, dat niet
in staat zou geweest zijn een lam gevangen te
nemen, als het zich verweerd had. Buiten zqn
betrekking als politiebeambte, hield hjj^ nog
eene school, ook werd hjj in de kerk bq het
koor en klokkenluiden gebruikt.
Treddock vertelde hem, wat er dien dag was
voorgevallen, het inslaan van het venster voor
het aanbreken van den dag, het dooden der
schapen en het omvallen van den stapel sohoven.
De konstabel schudde het hoofd en zette een
zeer bedenkelijk gezicht, maar wist niemand
op wien de verdenking kon vallen en scheen
even onzeker als wij, die niet tot de politie
behoorden. Van de keuken gingen wij naar de
plaats waar de schoven opgestapeld lagen, en
waar Tom Jackson nog altjjd, met de water
slang in de hand, de wacht hield. Nog eens
werden de voetsporen hier en daar buiten den
toegang tot de plaats nauwkeurig onderzocht,
zonder dat men het minste ontdekte. Daarna
keerden wjj naar huis terug, om het venster te
bezichtigen.
//Dat is met twee slagen gebroken de
eene hier, de andere aan dezen kant,// ver
klaarde de konstabel op stelligen toon. Het
moest inderdaad zoo zjjn, want het lood was
doorgebroken en het venster op geljjke hoogte
En wel uit een poel, waar stellig nie
mand ze zoude gezocht hebben.
Heer Oorlog is bepaald een Columbus,
maar 't vergaat hem heel wat fortuinlijker
dan den beroemden Genuees.
Nauwelijks kwam hij met de door hem
opgediepte «rechtvaardigheid» voorden dag,
of op stel en sprong schoten hem liberalen
mitsgaders radicalen bij, allen juichend
leve de redder
Een gerulmen tyd alree drong en drong
het volk aan op «sociale rechtvaardigheid»
en de heeren vertegenwoordigers van «het
denkend deel des volks», zich zeiven op
perbest ervan bewust, dat hunne dwaashe
den die «rechtvaardigheid» hadden zoek
gemaakt, waren heelegaar in hun nopjes
met de vondst des heeren Eland. Hjj
werd de man met het ei.
Tot dusver was ten onzent, naar steeds
verluidde, de kazerne eene leerschool van
tucht en plicht en ik en weet niet wat nog
meer, voortaan zal zij nog wezen de ba
kermat van den maatschappelijken vrede,
het heiligdom, waar de verbroedering van
arm en rijk, de verzoening der standen
haar beslag krijge!
Meer nog. «Mannen van beschaving, ken
nis en verstandsontwikkeling» zullen voor
taan ware het toch al le September
1898! - het «physiek, moreel en intel
lectueel gehalte» van ons volk verbeteren.
Vroeger was de godsdienstlooze staats
school met die eervolle taak belast; hoe
meer van die kennis- en burgerdeugd-in-
pomp-inrichtingen er gebouwd worden,
dus orakelde men hoe meer gevangenis
sen men voor goed zal kunnen sluiten.
Nademaal die voorspelling bar faliekan-
tig uitkwam, gaat men het nu eens met
de kazerne beproeven.
Die nu maar een geloof heeft van zoo
veel paardekracht als heeren liberalen blij
ken te hebben, zal in de naaste toekomst
heel wat wonders verwachten.
Die mooie beloften hopen wij niet te
vergeten, evenmin ooit in de noodzakelyk-
op twee plaatsen, ongeveer achttien duim van
elkander, ingeslagen. «Man heeft het alleen
hooren kraken, waarna op eens alle glasruiten
op den grond kletterden,// hernam de politie
dienaar met een hoogwijs hoofdschudden want
hij wilde zjjn gelukkige ontdekking niet opga
ven. „De slagen zijn wellicht tegelijkertijd
toegebracht,// merkte ik op. „Juist mijne
meening," antwoordde de oude, slimme kerel,
terwijl hjj met de oogen knipte. „Dan
moeten er twee geweest zjjn, of de schurk kan
zijn linkerarm even goed als zijn rechterarm
gebruiken," hernam Treddock op twijfelachtigen
toon daarna zag hij rond zich henen om zich
te overtuigen, dat zijne vrouw niet in de kamer
was, en vervolgde toen treurigmaar hoe komt
het, dat wjj geen voetstappen zien? Hier is
het wel geen kleigrond, maar toch kan niemand
in den tuin komen of er uitgaan, zonder dat
zjjn voetstappen worden afgedrukt.// „Ik
heb gehooid, dat men uw hond heeft doodge
slagen, en heb daarom een geduchte kerel
medegebracht,// zei de konstabel om het gesprek
op iets anders te brengen, „een echte bulhond,
dien ik van John Dikson geleend heb, tot dat
gjj een anderen hebt. Hjj ligt reed» in het
hondenhok, waar hij zeer op zijn gemak schijnt
te zjjnals hij er een beet pakt, dan laat hij
niet zoo gemakkeljjk los// „Ik dank u zeer
voor uwe goedheid,// hernam Treddock „maar
wat baat een hond, waar geen menschen wor
den gezien „Wie weet wie weet.
Zoo veel is duideljjkdat het venster met
twee slagen is gebroken, en wanneer handen
dit hebben gedaan, moeten er ook voeten bij
heid te komen, den razend bijdehanten
heer Eland te wijzen op feiten, die te
dezen opzichte danig ontnuchterend op hem
inwerken.
Ik zie niet in zegt Va 1 u a s waarom
ik niet evengoed als iemand, die liberaalt,
op mijn beurt ook aan 't voorspellen zou
gaanIk zie daar rijst het verleden
voor mijn zienersblik opIk zie :(eerste
tafreel) bruin- en zwart- en grauw- en
witgepyde monniken in diep gepeins en
vroom gebed, heen en wederdwalen door
pandhof en kloostergangen Ik zie
(tweede tafreel) een horde beeldstormers en
sansculottes, azend op buit en bloed, met
bijl en brandtoorts in de vuisten, «loopen»
stroopen in bidvertrek en studiecel Ik
zie; (derde tafreel) een drom vrijwilligers,
eringeloten en plaatsvervangers, den pink
op den naad van de broek, bij 't roffelen
der trom kranig op en nederstappen
Ik ziein dat lang verleden van «sociale
rechtvaardigheid» en «physiek, moreel en
intellectueel gehalte» slechts luttel, om
niet te zeggen niemendal. Maar dat donker
verleden verzwindt als nachtlyke nevel bjj
't rijzen der zon, ik zie eilacie over
mits ik niet liberale, ontbreekt my de
Eland-bril en dus ook het gezicht op de
toekomstNiets speur ik van al de heer
lijkheden, welke, eerst matig, bij persoon
lijken, doch in de volst mooglijke volheid,
wanneer blijve slechts heer Eland aan
Oorlog en wat nu liberaalt ende radicaalt
aan 't bewind de op het getouw lig
gende «uitbreiding van ons leger» een vol
dongen feit zal zyn, by algemeenen of na-
genoeg-algemeenen dienstplicht, van de ka
zerne uit over 't erf der vaderen zullen
opgaan.
En op den dag, dat het ei van den
Nederlandschen Columbus heelegansch
zal uitgebroed wezen, blijke wat het Ne
derlandsche volk, meer vrijheid- dan be-
lastingminnend van gestel, voor de liberaal-
geweest zijn,// zeide de oude man la:hende.
Treddook gaf daarop geen antwoord, maar
ging door de keuken naar het hondenhok, al
waar het opgesloten dier boosaardig tegen een
paar vrouwelijke dienstboden blafte, die den
nieuwen hond op zekeren afstand stonden te
bekjjken. Toen wjj naderden begon de hond
nog luider te blaffen hjj zag er woest en waak
zaam genoeg uit, en zijn groote kop en sterke
bouw verrieden een dier, waarop men zich naar
alle waarschijnlijkheid gerust verlaten kon.
„Wat moet dat paard daar vroeg Treddock,
toen wij weder naar huis wilden terugkeeren,
terwijl hjj naar een sterk gespierd trekpaard
wees, dat in een hoek van den tuin niet ver
van den drinktrog, tegen den muur geleund
stond en zijn grooten kop diep naar beneden
gebogen hield. Wjj kwamen naderbjj, het
paard schudde den kop en sprenkelde zoodoende
bloeddroppels om zich heen, terwjjl het sterke
lichaam van het dier, als van pjjn krampachtig
samentrok. Toen Treddock dit zag, barstte hjj in
woede uit, daar hij meende dat de knechts het
arme paard zoo mishandeld hadden. Er w^rd
onmiddellijk een verhoor ingesteld waaruit echter
niets anders bleek, dan dat het paard voor een
kwartier uurs van het veld naar den stal was
gebracht; van daar was het vermoedelijk,ter
wjjl de knechts voer voor het beest haalde,
naar den drinktrog gegaan en daar zoo vreese-
lijk mishandeld geworden, ofschoon niemand
iets ongewoons had gehoord. De trog bevond
zich dicht bjj den muur, en wanneer iemand
daar boven op stond, kon hij het paard met
een knuppel bereikenmaar nergen» waren er
sociale kazerne-rechtvaardigheid een hoo-
gen prijs heeft gegeven.
Doch ondersteld, dat 's heeren Elands
belofte door de feiten te schande gemaakt,
het zedelijk gehalte van ons leger niet
verhoogd worde, en de kazerne bljjve wat
zij ten onzent steeds was, namelijkeen
kazerne, wat zal men dan daartoe
zeggen
Dan Ochdan heeft bereids
Eland aan Oorlog plaats gemaakt voor
een opvolger, die zeggen zal«wat die deed
raakt mij niet»; en, staat die nieuwe Oorlog
voor een even toeschietelijke meerderheid
als de tegenwoordige, dan haalt die op zyn
beurt zoo wat dwaasheden uit, enja
dat spelleke gaat voort en verder, zoolang
de kudde blatend en joelend achter de
leiders aanhuppelt.
Intusschen mag het volk, wiens belan
gen derwijs worden behartigd, jaarlijks
eenige millioenen schokken en
„de handen lustig reppen
Met gedurig waterscheppen
In een ongebodemd vat.//
Die zich de pret veroorlooft, een liberale
meerderheid aan het bewind te brengen of
le behouden, moet er maar aan wennen,
gepierd te worden.
Oostenrij k-Hongarije.
Te Weenen loopt het gerucht, dat het
Kabinet-graaf T h u n, slechts drie maanden
oud, zijn roem reeds overleefd heeft. Be
staande uit heterogene bestanddeelen en be
langen in de Oostenrijksche-Hongaarsche
monarchie heerscht er groote oneenigheid.
In hoofdzaak moet de oneenigheid loopen
over den minister van Koophandel Dr.
Yon Baernreither, vertegenwoordi
ger van de Duitsche constitutioneele party.
De Temps beweert evenwel, dat met het
aftreden van Dr. Von Baernreither,
de groepwaartoe deze Minister behoort,
zeker met hem uit de ministerieele meer
derheid zal wegvallen.
voetstappen te zieD, noch op de bemoste steenen
van den muur, noch op den grond daar langs,
Eenige lieden snelden den heuvel op en in
andere richtingen heen maar er was niemand
te bespeuren. Even als over alle vroegere voor
vallen, bleef ook daarover de sluier van ge
heimzinnigheid verspreid. „Mijn vrouw behoeft
er niets van te weten, tot dat ik het haar zelf
vertel,// zeide Treddock tot de lieden, die allen
strak en stjjf van verbazing om hem heen ston
den. „Ik ben nieuwsgierig of uw paard ook
geen letsel heeft gekregen,// vervolgde hij en
liep naar den stal, nadat hjj vooraf den knecht
bevolen had, voor het beest te zorgen.
Eenige minuten later kwam hjj weer te voor-
schjjn, terwijl hjj een prachtigen vos, met trotsch
gebogen hals, aan de hand leidde, die vurig en
fier met de hoeven op den grond stampte. Wjj
omringden het paard, en onderzochten het nauw
keurig. Het beefde eenigezins alsof het verschrikt
was, maar bleek geheel onbeschadigd te zjjn,
Nooit had ik een volmaakter paard gezien, het
was wellicht wat al te fijn gebouwd, maar voor
eene dame had men er geen beter kunnen vin
den. Het arme trekdier, dat men met koud
water had afgewasschen, scheen jaloersch te zjjn
op den algemeenen lof, die den vos te beurt
viel, want toen men hem voorbij zjjn fraaien
makker geleidde, sloeg hjj met zjjn achterpooten
achteruit zoodat de vos veel gevaar liep van
een paar ribben te worden ingeslagen daardoor
echter verloor het trekpaard alle deelneming,
daar de vos bjj iedereen in gunst stond.
Wordt vervolgd.)
HAIRlEMStHflCOE
