No. 3003.
Donderdag 9 Juni 1898.
23ste Jaargang
HDagBlaó voor <3ïooró- on S/uió-éCollanó
Gerechte straf.
BUIT K N L A N IX
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
e
7.
Engeland.
Griekenland.
Italië.
Duitschland.
Frankrijk:.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het baitenland 2,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagreis, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer71^,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicitè Etranoèrt
L. T)A UBE <f Co. JOHN., F.JONES Succ., Paris 31óis Faubourg Monlmartre
Wegens den feestdag van
H. Sacramentsdag ver
schijnt de NIEUWE I1AARLEMSCHE
COURANT morgen niet.
De Cubaansche quaestie houdt schier
heel de wereld, reeds sinds geruimen tijd,
bezig en God alleen weet, wat hiervan
het einde wezen zal. Indien men in de
oude wereld ten minste slechts wist of er
zich ernstig over bekommerde, hoe het
met deze quaestie eigenlqk toch gesteld
is, voorwaardan was er reeds veel ge
wonnen.
Men schimpt en scheldt op de «onbe
schaamde, gewetenlooze Yankees»; men
brandmerkt het als dweperij, wanneer
Proctor, senator van de Vereenigde
Staten, op grond van eigen aanschouwing
hjj kwam den 13n Maart van Cuba
terug verzekert, dat 200.000 meesten
deels tevreden landlieden door de beruchte
Hidalgos Weyler en Blanco teza
men met vrouw en kinderen van hun erf
zjjn weggebaunen als vee en naar be
paalde plaatsen zijn heengevoerd, alwaar
zij aan den bittersten nood zijn prijsge
geven.
Maar men believe eens te bedenken, wat
het zeggen wil, wanneer 1.600,000 Ka
tholieke bewoners van het eiland Cuba
en eenige daartoe behoorende kleine eilan
den, weliswaar sinds 1522 één Bisschop
en sinds 1787, eigenlijk sinds 1803 een
tweed n als Aartsbisschop, doch in 't ge
heel slechts 327 kerken en kapellen en
311 priesters bezitteu, zoodat gemiddeld
5150 zielen op één priester worden aan
getroffen.
Men zal misschien de opmerking willen
maken, dat de veelvuldig voorkomende
opstanden en onlusten, van dezen toestand
grootelijks de schuld zullen dragen.
Maar zal men hetzelfde kunnen zeggen
van het eveneens tot Spanje behoorende,
doch volkomen rustige Portorico, waar
gemiddeld op één priester 6026 geloovigen
worden geteld? 't Is ongeloofelijkzal
men misschien zeggen. Maar men gelieve
dan zelf te oordeelen, op grond van de
volgende statistieke gegevens, welke ont
leend zijn aan de groote uitgave van het
Cutholic Directory van Milwankee, voor
het jaar 1898.
Deelt men het getal der geloovigen door
het getal der priesters, dan krijgt men
voor eiken priester in het bisdom Cara
cas in Venezuela (niet te verwarren met
Caracas in Columbia, vroeger Nieuw-Gra-
nada genoemd), 4167 geloovigen; in de
FEUILLETON.
J AADSELACHT1G
Vervolg.)
Wel sprak men nog van het ongeluk, dat
de vos getroffen had en over de verontrusten
de uogeljjkheid, waarop men zich na al zulke
gebeurtenissen ieder oogenblik moest voorbe
reiden. Treddock zeide tot den knecht, aan
wieu hjj den vos overgaf, dat hjj den stal
niet mocht verlaten, tot dat hjj door een
ander zou worden afgelost, en een ander kreeg
bevel, dien nacht op den hooizolder te slapen.
Op den terugweg naar huis vroeg hij mjj en
den suff en konstabel, wat wij wel van dit voor
val dachten. Ik voelde mjj niet in staat eene
verklaring van de zaak te geven, en de snug
gere politiedienaar was ten eenenmale ontsteld,
dat er zoo iets kon gebeuren, op de plaats
zelve waar hij zich bevond.
Het bericht wegens de mishandeling van
bet arme paard, werd zoo voorzichtig mogeljjk
aan mevrouw Treddock medegedeeld, die tot
au toe met haar kind in huis bezig was geweest.
Zij bcfc'J- luid. te schrei m en men moest den
vos nog eens 't den stal aaien, om zjjne
meesteres te overtuigen, dat die geen letsel
had gekregen. -Nad» men een weinig van den
schrik bekomen was, ging de konstabel weg
en verzocht men hem, des avonds weder naar
de Grange te komen en üaar te overnachten,
waarbjj een stevige knecht hem op de waeht
suffrogaan-Bisdommen van het Aartsbis
dom Caracas: Barquisiuato (opgericht iu
1864) 7757 geloovigen voor eiken priester;
in het bisdom Calabozo (eveu oud als
Barquisiuato) 8158 geloovigen voor elkeu
priester; in het bisdom Guayana (opge
richt 1790) 11.111 geloovigen voor eiken
priester; in het bisdom Merida 4520;
verder in Columbia, alwaar binnen de
laatste veertig jaren 5 nieuwe bisdommen
en 1 Apostolisch Vicariaat werden opge
richt, hetgeen voornamelijk te danken is
aan den invloed van den vroegeren Apos-
tolischen Delegaat, daarna Kardinaal-Pre
fect der Propaganda, Ledochowski,
krijgt men in het bisdom Cartagena (op
gericht in 1534 en zooals bekend, het
scbouwtooneel van den apostolischeu ar
beid van den Gelukzaligen Petras Cla-
ver) 6000 geloovigen voor eiken pries
ter; in het bisdom Nueva Pamplona (op
gericht in 1835) 16.600 geloovigen; in
het bisdom Panama 4616; in het bisdom
Tolima 14.280; in het bisdom Pasto 5712
geloovigen.
Vervolgens in het eens zóó bloeiende
Peru: Cuzco (opgericht in 1534) 3000;
Huanaco (opgericht in 1861) 3830;
in Chile: San Carlo di Ancud (opgericht
in 1840) 16.960; verder in Uruguay,
sinds 1846 een Apostolisch Vicariaat, sinds
1878 bisdom, onlangs Aartsbisdom Mon
tevideo, 6300eindelijk in Brasilia,
bjj wijze van voorbeeld: Amazonas (op
gericht in 1894) 21.052; Fortaleza (op
gericht in 1854) 6725; Goyaz (opgericht
in 1826) 8821 bekeerde Indianen; San
Luiz de Maxanhao (opgericht in 1677)
7033; Nictheroy (opgericht in 1894) 14000;
San Paulo (opgericht in 1743) 7200; ja
zelfs in San Pedro do Riogrande, waar
sedert weldra vijftig jaren Duitsche Je
zuïeten allerijverigst werkzaam zijn, 8163
geloovigen.
Het tooneel zou nog veel meer uitko
men, wanneer men van alle bisdommen
de betreffende cijfers wist en overal de
betreffende uitbreiding kon aangeven.
Hij, die zou willen tegenwerpen, dat
hier sprake is van landen, waar het ont
zaglijk moeilijk valt om de ingeborene
bevolking zóóver op te heffen,dat uit haar
midden priesters te voorschijn konden tre
den, hij moge weten, dat bjjv. op Cuba
volgens officiëele opgaven 65 percent der
bevolking Blanke, ruim 32 percent Ge
kleurde en bijna 3 percent Indische of
Chineesche dus heidensche bewoners
verblijven.
Gelijkt deze kerk van West-Indië en
Zuid-Amerika niet sprekend op den ar
men Lazarus Eu door wiens schuld
zou gezelschap houden. Treddock, die in de
laatste nachten bijna geen oogenblik rust had
genoten, verklaarde namelijk stellig, dat hjj
er niet aan kon denken, om wakker te blij
ven, daar hij den volgenden dag een jacht-
ritje met mij wilde maken en das behoefte
had aan een weinig slaap, om de honden te
kunnen volgen. Zjjne vrouw stond hem hierin
krachtig ter zijde, en wees al mjjne tegenwer
pingen af met de verklaring dat het haar, nu
ik eenmaal hier was, evenveel leed zou doen,
als haar man wanneer ik hier niet ook eenig
vermaak waarnam ook scheen zjj er mede in
haar schik, dat ik morgen haar nieuw paard
probeeren zou. De oude konstabel slenterde
suffend naar het dorp terug, en na de thee speel
den wjj allen met het lieve knaapje. In ééa
woord, wjj hadden ons allen met de lijdzame
rust gewapend, die de bewoners eener belegerde
stad bezielt, wanneer zjj ieder oogenblik een
aanval moeten verwachten. Tegen den avond
kwam de konstabel terug en vertoonde ons een
nieuw geverfden stok, waaraan hij eene soort
van tooverkracht scheen toe te schrijven. Na
het avondeten deden Treddock, ik, de konsta
bel en twee of drie knechts nog eens de
ronde om de Grange en vonden alles in be-
hoorljjke orde.
Een der knechts zou op den hooizolder boven
den stal, een ander op den korenzolder, die aan
het korenveld grensde, slapen; de konstabel
echter, wien zjjn post in de keuken werd
aangewezen, kreeg een stevigen knaap tot gesel
schap, die door zijn gespierde leden het gebrek
aan lichaamskracht bjj den ouden man ver-
Door do niet te loochenen schuld van de
heerschers over Spanje en Portugal, die
zich Majestas catholica en Re.v christianis-
simus noemen en het werk der duisternis
in de koloniën nog meer dan in het eigen
vaderland lieten innestelen. En voor zulke
regeeringen zouden katholieken zich nog
kunnen warm maken, zonder het welver
diend verwijt van den kant van wereld
beroemde niet-katholieken te vreezen, dat
zij zulke ten hemel schreiende zonden
willen vergoelijken, wanneer de schuldigen
alleen katholiek zijn van naam, en niet
metterdaad.
O, dat katholiek zijn in naam, zonder
de daad, werkt verderfelijk en richt de
vreeselijkste verwoestingeu aan. Eu moet
men het niet als volkomen rechtmatige
straffen beschouwen, wanneer zulke met
behulp van de Loge gepleegde zouden
juist door volgelingen van de Loge gestraft
worden In quo quis peccavitin hoe pu
nietur. Waarin iemand heeft gezondigd,
daarin wordt hij gestraft.
De Engelschen hebben een nieuwe mode
in het leven geroepen. Te Londen begaat
men de dwaasheid zich in kleuren te la-
teu tatouëeren. Een legio kunstenaars zijn
uit Japan overgekomen om de liefhebbers
te bedienen en zelfs Engelschen hebben
het nieuwe modevak geleerd, om daarmede
hun brood te verdienen. Er is een mid
del uitgevonden om de zeven kleuren van
den regenboog aan te brengen en zelfs
is octrooi genomen voor een electrisch
teekentoestel. Naar verteld wordt is de
nieuwe mode vooral in trek bij officieren.
Uit Schotland komen zeer onrust
wekkende berichten. Te Belfast heeft ee u
nationale manifestatie plaats gehad, waar
bij verscheiden duizenden Orangisten de
openbare macht herhaaldelijk hebben aan
gevallen en de politie-agenten werden ge
noodzaakt de wijk te nemen in de kazerne.
De agenten van politie te paard heb
ben met de revolver in de vuist een
hunner kameraden moeten redden van een
wissen dood. Een ander agent is zwaar
gewond.
De orde is hersteld bij aankomst van
een escadron dragonders en twee compag
nieën infanterie.
Toen de menigte de troepen zag aan
komen, werden deze toegejuicht en het
«Rule Brittania» werd gezongen.
De leiders van de manifestatie, een
20-tal zijn gearresteerd uit vrees voor
nieuwe onlusten.
Bij een oproer in 1885 werden te Bel
fast 7 personen gedood.
De Turken trekken zich uit Thessalië
terug.
goeden moest. Het kwam mjj voor dat de
br»7e politiedienaar er zeer bleek uitzag; doch
toen wij hem verlieten, begon bjj beteekenisvol
te lachen en hield zjjn tooverstaf voor zich
uitgestrekt. Wjj allen begaven ons ter wille
van de op den volgenden ochtend vastgestelde
jacht, een uur vroeger dan gewoonlijk naar bed.
Treddock bracht mjj naar mjjne slaapkamer en
zette aan het hoofdeinde van nqjn bed een
karabjjn, en voegde er bjj, dat bij slechts met
eendenhagel geladen was; ik behoefde daarom
niet bang te zjju en kon gerust vuur geven,
wanneer het er op aan kwam. Hij zelf, zeide
hjj, zou een met musschenhagel geladen pistool
met dubbelen loop op zjj ae kamer nemen,
ofschoon hjj niet kon begrjjpen, wat men
met zulk een wapen kon uitvoeren tegen vij
anden, die geeu aooor achterlieten. Dit alles
kwam zoo weinig oveteen met de verwachtin
gen waarmede ik de reis had aanvaard, dat ik
den geheelen nacht goen oog kon sluiten. Meer
dan eens sprong ik op en keek in de door do
maan verlichte kamer rond, daar ik meende
ergens geraas gehoord te hebben, tot dat ein
delijk in de eerste ochtendschemering Treddock
voor mjjn bed versoheen en mjj zijn vermoeden
mededeelde dat alles goed atgeloopen was.
Toen wjj de trap afgingen vond ik dit ver
moeden bevestigd door de omstandigheid, dat
in de keuken de konstabel en de knecht tegen
over elkander zaten; de besmeulde nachtlamp
brandde duister, en de veelvermogende ge
rechtsdienaar hiel 1 nog altjjd het nieuw ge
verfde teeken van zjjn waardigheid in de
hand. Daaruit konden wjj zien, dat deze on-
Generaal Vassos zou eergisteren uit
Farsala naar Larissa vertrekken gisteren
is deze stad aan de Grieksche overheid
teruggegeven. Het was nog niet zeker of
Volo vandaag ontruimd kon worden, daar
er gebrek is aan vervoermiddelen. Er
zijn nu nog 12.000 Turken in Thessalië.
In het district Doaiokos heerscht veel
ellende, verschei leu dorpen zijn geheel
verwoest.
De Italiaausche Regeering is niet op
haar gemak, nu het gerucht haar is ter
oore gekomen dat de Standard bevestigt,
als zou Z. H. Paus Leo XIII aan de
Keizers van Duitschland en Oostenrijk
hebben verzocht, hun invloed bij koning
Umberto aan te wenden tot verbetering
van den toestand. Het Vaticaan, zoo deelt
de Standard mede, vraagt zijn vrijheid
en onafhankelijkheid terug.
Over de jongste onlusten in Italië
geeit de bekende Italiaausche schrijver
Ferreroin de Revue des revues zijn
meening te kennen. Bij is van oordeel,
dat niet alles op rekening van de socia
listische agitatie is toe te schrijven, hij
ziet iets bijzonders in deze woelingen.
In de eerste plaats is het merkwaardig
dat de oproerigheden begonnen in de min
beschaafde streken en oversloegen naar
de meer beschaafde en ook: van het plat
teland naar de steden. Kunstmatig ge
provoceerde oproeren of omwentelingen
plegen juist andersom te ontstaan.
In de tweede plaats is nergens iets van
een plan of van bepaalde leiders van den
opstand gebleken. De opstandelingen heb
ben nu hier, dan daar gevocht 311 met geen
betere wapenen dan steenen en stokken.
De beweging was blijkbaar spontaan.
De ware oorzaak van het kwaad ligt
dan ook, volgens den heer F e r r e r 0, in
de abnormale ontwikkeling der industrie
in dit land dat zoo arm is en dat zoo
weinig eigen koopkracht heeft. De beste
en meest dringend noodzakelijke maatre
gel zou dan ook zijn de totale opheffing
der graanrechten.
Het volk zal dan goedkoop brood eten;
nu kost het protectionisme aan het volk
drie honderd miilioen lire.
De hoofdzaak, wij zien het, schuilt ook
volgens Ferrer0 in den abnormalen toe
stand waarin de vrijheidshelden het land
gebracht hebben met al hun geschetter
over vrijheidgelijkheid en broederschap.
Keizer Wilhelm heeft van den Kei
zer van China, onder de meeste vriende
lijke woorden in een begeleidend schrjjven
vervat, de Orde van den Dubbelen Draak
ontvangen, en wel den eersten graad van
de eerste klasse.
Keizer Wilhelm betuigde aan den
Chineeschen Gezant, die belast was met het
overhandigen van een en ander zijn dank,
ook gaf' Z.M. den Gezant de verzekering
zijner tevredenheid te kennen voor de
vriendeljjke bejegening zijn broeder aan
gedaan door de Keizerin-moeder.
Ten slotte vertoonde de Keizer aan den
schatbare wachters voor het eerst door ons
plotseling binnentreden werden gestoord. De
zelfde bevredigende tjjding kregen wjj ook van
den man op den hooizolder en den anderen
wachter op den korenzolder, zooals dan ook
een vluchtig onderzoek der Grange ons de over
tuiging schonk, dat er negeis eenige stoornis
bad plaats gehad, de oude konstabel scheen
geneigd dezen gelukkigen afloop uitsluitend
aan zijne tegenwoordigheid toe te schrjjven.
Treddock lachte over dien eigenwaan en ging
den trap op, om de heugelijke tijding aan
zijne vrouw over te brengen. Van de dienst
boden kwam de een na den ander te voorschjjn,
en weldra was het geheele huis op de been.
Er werd spoedig een ontbijt in gereedheid ge
bracht en daarna order gegeven de paarden te
zadelen. Nu kwamen ook de daglooners opda
gen en allen schenen verheugd over het bericht,
dat er geen verder onheil was gesticht. Binnen
en buitenshuis was alles vol leven en bedrij
vigheid en de morgenzon, die vrooljjk over het
land scheen, maakte een bjjzonder aangenamen
indruk op mij. Eindeljjk werden wjj verwittigd,
dat de paarden gereed stonden en boven aan
den trap riep mevrouw Treddock ons veel ge
luk op de jacht toe. Het knaapje was den
heelen nacht zeer onrustig geweest, zoodat de
moeder den slaap, dien zjj gedurende den nacht
had moeten missen, weder verlangde in te
halen. Aan de deur vonden wjj de paarden,
die den grond opwoelden en op hunne teugels
knabbelden. Mjjn vriend bereed een krachtigen
schimmel, die goed voor zjjne zwaarte geschikt
was de vos was voor mjj bestemd, een prach-
Gezanfc de geschenken, die zijn grootva
der bij vroegere gelegenheden, o.a- op zjjn
gouden bruiloft, van het Chineesche hof
had ontvangen, en noodigde hij hem uit
mede te gaan naar een inspectie van een
bataljon infanterie, dat feest vierde.
Baron de Rothschild heeft bepaald,
dat de tweemaal honderd vijftig duizend
franks die hjj Zondag bjj de wedrennen
te Longchamps gewonnen heeft, bestemd
zullen worden voor de algemeene armen
van Parijs. De Baron wil hiermede de
aanhangers van Ed. Drumont eens doen
zien, dat de joden ook wat over hebben
voor de noodlijdende menschheid.
Toen het Parjjsche gemeenteraadslid,
de heer Champondry in de vergade
ring van dien Raad een brief voorlas van
baron de Rothschild, dat hjj het be
drag van den Grand-Prix afstond aan de
armen van Parijs, riep hjj uit: «Watzeg
gen de antisemieten wel daarvan
Een der Raadsleden antwoordde hem
«Dat is een bliksemafleider, meer niet
De wedrennen te Longchamps zjjn dit
jaar zeer druk bezocht, honderd duizenden
Parjjzenaars stroomden er heen, rjjk en
arm, groot en klein wilden er bjj zjjn.
De entrée's op het renveld hebben na
genoeg driemaal honderd vijftig duizend
franks opgebracht.
Te drie ure precies was de Hresi'.it'nt
der Republiek met mevrouw Fa ure in
een rjjtuig a la daumont met postillons
en den vermaarden pikeur Montjarret
als voorrjjder op het terrein gekomen.
Mevrouw Fa ure had een toilet van he
liotrope zjjde, opgemaakt van voren met
mouseline van dezelfde kleur, daarbjj eeu
zwart-en-witte hoed met witte vederen
getooid. De President was in zwarte jas
met wit vest.
Het rijden om de Grand-Prix leverde
dit jaar vooral een prachtig gezicht op.
Men zag de rijke wereld der Fransche
hoofdstad vereenigd op de groote tribune,
waarvoor 20 franks entrée betaald werd.
Eene wraakneming.
In de Fransche Republiek is de heer Jo
seph de Reinach, de vriend van E m i 1 e
Z 0 1 a, gevallen als Afgevaardigde der Fransche
Kamer.
Wat doet nu deze semiet Hij beschuldigt
den Franschen Generalen staf en vraagt of
president F a u r e en zijn Ministers niet met
angst denken, aan de openbaarmaking dat een
ander dan Dreyfus aan Pruisen stukken
heeft geleverd, waarvoor de veroordeelde op
het Duivelseiland geslachtofferd is. Stukken,
die trgen klinkende munt door kolonel V o u
Schwarzkoppen betaald zjjn aan een
man, die nog de uniform van Fransch officier
en het Legioen van Eer draagt. Die bescher
meling is van degenen die hjj zjjn «geljjkeu"
durft noemen.
Als er heden of morgen een conflict met
Duitschland opkomt, en een opvolger van Bis-
ma r c k die papieren laat photographeeren en
in de bladen der geheele wereld verspreiden,voor
welk een «zedelijk Sedan« staat Frankrjjk dan,
nog voor één schot is gevallen roept Rei
nach uit.
Laat Frankrjjk daarom, zoolang het nog tijd
tig beest, zoo als het daar opgetoomd stond,
ofschoon ik eenigszins bang was, dat het voor
mjjn rjjkunst wel wat te vurig zou zjjn.
«Hoe komt het dat de hond niet blaft Ik
heb hem sedert eenigea tjjd niet gehoord,
zeide Treddock, juist toen hij op wilde stjjgen
«Ik hoorde hem, toen wij langs de buiten
won ngeu voorbij gingen,« antwoordde ik.
„Ik ook maar nu is hjj zoo stil. Zoude hjj
alreeds ann zjjn nieuwe woning gewend zjjn P
Zie toch eens om naar hem,« zeide hij tot
den s'alknecht. «De hond is stom genoeg,/'
riep deze ons toe, toen hjj van het hok terug
keerde, «hjj ligt strak en stijf aan het einde
van den ketting uitgestrekt.// „Dat dacht
ik wel,// zeide Treddock met ontsteld gelaat.
„Konstabel de nieuwe .hond is er ook al om
koud,// vervolgde hjj tegen dezen, die juist
uit de warme keuken kwam. „Dat kan
niet zjjn ik heb hem toch nog zoo even ge
hoord,// antwoordde de oude man ongeloovig
en slofte naar het hondenhok. Wjj draaiden
met onze paarden ook den hoek om en zagen
nu duideljjk dat de arme hond dood lag.
«Een slag op den kop f" vroeg Treddock,
alsof hij het antwoord reeds vooruit wist.
«Den kop ingeslagen. Daar is een gat waarin
ik wel drie vingers kan stekenriep de
konstabel in wanhoop uit. „Kunt gjj in
huis blijven, zoo lang wjj weg zy'n P« vroeg
Treddock .«Wjj komen dadeljjk na den mid
dag terug.// «Hjj is nog warm," antwoorddo
de konstabel werktuigeljjk. «Hebt gjj ver
staan wat ik gezegd heb? Kunt gjj bljjven,"
Jriep Treddock driftig, Ja, ik wil bljjven.*
