N
w E
fbagêlaó voor tffiooró- en oLuió-óCollanö.
Rotterdamsche Brieven,
No. 3010
Zaterdag 18 Juni 1898
23ste Jaargang.
Mislukte opvoeding,
BUITENLAND,
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers 0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAV: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7'/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
XLIII.
Aan bet slot van mjjn vorig schrijven
beloofde ik iets te zullen vertellen van de
Vierjaarljjkscbe Tentoonstelling van kunst
werken van levende meesters in het gebouw
der Academie van beeldende kunsten en
technische wetenschappen.
Onze groote meesters, Israels, Maris,
Mesdag zijn er vertegenwoordigd met
mooi, knap werk, hoewel niet van 't aller
mooist wat zjj te geven hebben, en dan is
er heel verdienstelijk werk van N e u h u y s
en van Blommers en van Van der
Waay en van nog heel veel anderen.
Eigenljjk is het, zooals trouwens al
tijd op die groote schilderijen markt,
doodeljjk vervelendzeven zalen met doe
ken dicht tegen elkaar hangendeene
Weemakende veelheid van wemelende kleur-
plakkaten met vergulde lijsten er omheen,
die den bezoeker den moed beneemt om
alles consciëntieus te gaan bekjjken een
'euzenwerk
Ik ben er dan voornamelijk op uit ge
gaan om esns te zienwat door Haar-
leinsche artisten alzoo wordt geëxposeerd.
Uit den catalogus bemerkte ik al dadelijk,
dat voornamelijk Haarlemsche dames heb
ben bjjgedragen om den luister der
Rotterdamsche expositie te helpen verhoo-
gen. De nummers van den catalogus vol
gend vind ik eerst no. 13 «Rozen» van mej.
C. Balvré: zoo 'n heel angstvallig-zorg-
zaam gedaan dilettanten-gedoetjezoo 'n
naarstigljjk gepeuterd tentoonstellingswerk
je, een heel lief schilderijtje van een bloe-
menschilderende, deftige dame. Dan no. 21:
«In den koestal» van mej. M. Bekouw,
ook een heel consciëntieus werktwee
koeienkoppen, uitvoerig gedaan in pastel,
wel wat droog van behandeling waar
toe de materie in handen van wie ze nog
niet vol-machtig zjjn wel aanleiding geeft.
Dan komt H elena Von Borse Ie n
met een wel aardig vruchtenstilleventje,
FEUILLETON.
JULIUS.
Vervolg.)
Wanneer nu die wonderbare stem door de
ruimte beenstroomde, eindeloos teer en gevoelig,
eindeloos betooverend en meesleepend, dan
heerschie een doodsche stilte onder de toehoor
ders en als bet scherm viel, was de zangeres
overladen met bloemen en lauwerkransen.
Vele bekenden kwamen haar gelukwenschen.
Bit liet haar onverschillig en zij had geen ant
woord op de huldebetuigingen haar gebracht.
Voor haar oogen verrees de gebroken gestalte
Van den ouden man, haar vader, die zijn halve
leven zou gegeven hebben om één triomf van
zijn geliefd kind te kunnen bjjwontn. Nu was
zjj toch dat geworden, waarvoor hij haar be
stemd had. Zjjn zegen rustte niet op haar. Zij
had hem achteloos verlaten, om wille van een
geluk, dat haar ontrouw werd.
Bevend kleedde zij zich voor het twoede be-
drjjf en de oude Tilly bewonderde in stilte
hare meesteresse zelden had zjj er zoo
schoon uitgezien in het welriekend, witte kleed.
Be zangeres wierp nauweljjks een blik in den
spiegel. Wat beteekende dat vreemde stekende
gevoel in den hals?
Opnieuw trad zjj voor het voetlicht, maar
®»et kloppend hartzjj gevoelde geen kracht
niet zoo onbeholpen-stijl gearrangeerd als
die van vele andere dilettanten, ernstig op
gevat en geschilder! met geduldige vol
harding van goed werk willen leveren, geen
streven naar gewilde artistiekerigheid, naar
groot-doen, maar kalm gedaan liefheb
berij werk, zonder kunst-pretenties.
No. 51 van den catalogus is eene pen-
teekening van Mej, Jacoba Bosscha:
«Aan het Spaarne.» Na lang zoeken heb ik
ze gevonden, heelemaal onderaan in een
hoekje van de zaaldaar is veel verdien
stelijks injdeze teekening, veel, dat van kun
nen getuigtde kerk, hóog-wit boven de
buizen van de gracht, de tonige inkijk in
't smalle straatje, veel, dat mooi gezien
en knap gedaan is, met al heel wat tech
nische vaardigheid. Maar wat mij in deze
teekening geweldig heeft gehinderd, dat
zijn de schraal-stakerige boomentakken
dwars over 't water, als deze takken in de
natuur dan zoo erbarmelijk stokkerig, zoo
weinig karakteristiek waren, waarom heeft
de teekenares ze dan zóo met fotrogra-
fische nauwgezetheid gecopieerd Het is
immers artistenrecht in zoo'n geval te han
delen naar eigen koninklijk goedvinden
Nu passen ze niet in het milieu van het
werk, tenzij men ze beschouwe in verband
met de poppe-menscbjes en het peuterig
paard-en-wagentje op de gracht dings-
kes of ze zoo pas uit een dertig-cents speel
goeddoos zijn te voorschijn gekomen. Maar
afgezien daarvan bezit het teekenwerk vacn
mej. Bosscha wel verdienstelijke quali-
teiten.
Rest mjj nog van de dames Mevr. C.
C. J. van Trigt-Hoe ven aar met «Wes
terdok te Amsterdam,» een met snoezig-
lieve kleurtjes netjes gepenseeld werk, poes
lief, strooperig-mooi en zoeteljjk-prentjes-
achtig: een aardig kleursnuisterijtje voor 'n
keurig salonnetje.
Natuurlijk heb ik hier welstaanshalve de
dames-artisten laten voorgaanvandaar dat
het werk des heeren Jan Striening)
Haarlemmer van geboorte, tegenwoordig
genoeg in zich om in te zetten desniette
genstaande begon zij eD liet de stem zwellen.
Plotseling klonk een heesche, schrille wanklank
uit haar keel de stem brak af en de zan
geres zonk bewusteloos ineen.
Woedde den geheelen nacht door een vreese-
lijke storm, zong de wind een klagend lied,
ook in het hart der jonge vrouw, die op een
rustbed lag uitgestrekt, stormde het hevig en
bang. PLt morgenlicht, dat door de gordjjnen
brak, wekte haar uit de onrustige sluimering,
haastig sprong zjj overeind en greep naar de
schel. Het scheen haar lang te vallen, voor
iemand kwam, want ODgeduldig liep zij de ka
mer op en neer in haar lang, wit nachtkleed,
ondanks de koude, die er heerschte. Eindeljjk
kwam Tilly en verschrok, toen zij zag, hoe hare
meesteres beefde en rilde.
//Ga spoedig naar den dokter, vraag hem
dadelijk bjj mij te komen, hoort gjj
//Wil ik mevrouw niet eerst helpen bjj het
aankleeden
//Ik zal het vandaag alleen doen, ga maar
vlug! Hjj moet mjj de waarheid zeggen,"
duisterde de bleek uitziende vrouw. „Wat zeide
de dokter gisteren-avond over mjjn toestand,
Tilly? Verberg niets voor mjj, ik moet het
weten
Haar gezicht toonde zulk een weemoedig
augstigen trek, uit hare groote, schitterende
oogen sprak zulk eene wanhopige spanning,
dat de oude gezelschapsjuffrouw met moeite
hare tranen kon weerhouden, toen zjj antwoord
de, dat de dokter niets beslist geuit, maar een
boofdleeraar aan de Academie alhier, achter
aan komt.
Vele Haarlemmers, die reeds op jaren
komen, zullen zich nog wel herinneren dit
type van den vrooljjken, geestigen, levens-
lustigen Sint Lucasgilde-broeder, wien de
zeventiend'eeuwsche, vilten hoed zoo wèl
stond op de krachtig stoer-Hollandsche
artistenkoptype van een sterk, forsch ge
slacht van welgedane, vroolijk levende Hol
landera uit onze gouden eeuw,wier krachtige,
van zelfvoldaanheid en kern-gezonde le
venslust stralende gelaatstrekken zijn ver
eeuwigd op onze regenten- en gildestukken
door de grootmeesters, die de roem zijn
der Hollandsche schilderschoolOnze jonge
re artisten onderschei len zich niet meer
door hunne vreemde kleedjj als schilders,
als musici en dat vinden we goed en zoo
als het behoort. Maar in dit ook door uiter
lijkheden zich-8childer-toouen van sommi
gen onzer oudere kunstenaars is voor ons
niets belachelijks; hun schilderachtige kleedjj
is als 't ware saamgegroeid met hun niet
meer in onze fin-de-siècle-wereld passenden
persoon, met heel hun karakter, hun ar-
tist-zjjn.
Want een volkomen los-zjjn van, een
hoogmoedig zich stellen boven den wisse
lenden kunstsmaak van alledag, eene groote
oprechtheid kenmerkt het werk van dezen
schilder, een vol-krachtig willen zjjn zich-
zelt-alleen, zich-zelf-genoeg in vreugde-
bewustzjjn van te maken mooie dingen, ze
te koesteren en te volmaken meer en meer,
zuiverder en zuiverder met ootmoedig ge
duld, met innige teederheid en groote
liefde En nu moge men ze geschon
ken hebben zjjne sympathie aan het werk
van jongeren, die van goeden wille zijn,
zullen eerljjk-bedoeld werk van andere
schilders weten te waardeeren.
Duitschland.
Keizer Wilhelm heeft opnieuw ge
toond als een zelfstandig vorst ware ver-
zeer bedenkeljjk gezicht getrokken had. Baarna
jjlde zij heen, de heete tranen verbergende, die
over hare wangen rolden.
Be zangeres deed een ochtendjapon aan en
trad dan in het salon, waar haar prachtige,
kostbare pianovleugel stond. Driftig wierp zjj
het deksel open, speelde een paar volle accoor-
den en begon een harer lievelings-aria's //O
gelukzaligheid \e Bat was de heerljjk zui
vere stem, die zoo dikwijls het publiek in be
geestering had gebracht. Hooger en hooger liet
zjj de stem zwellen, jubelend en juichend
daar, plotseling weder die heesche toon o,
welk een groote smartUit haar mond golfde
bloed en andermaal viel zjj bewusteloos op den
vloer. Zoo vonden haar de dokter en de oude
Tilly.
Bit keer had de dochter van den musicus
haar laatste lied gezongen.
III
Wederom was het avond. De regen kletste
op de straten neder en de allerlaatste bladeren
der noteboomen vielen ritselend op de kleine
gepleisterde plaats voor eene in eenvoudigen
stjjl gebouwde villa. Uit de hooge vensters
van de beneden-verdieping straalde een zacht
licht naar buiten het eenige teeken, dat het
huis bewoond was, want rondom heerchte
doodsche stilte. Binnen in de eenzame kamer
zat een deftig heer voor een schrjjttafel. Zjjne
pen gleed haastig over het papieraf en toe
boog hjj zjjn hoofd naar de openstaande deur
vau het aangrenzend vertrek. Eens ook stond hjj
diensten te beloonen. Hjj heeft prins H o-
h e n 1 o h e die veel te verduren heeft
gehad van de aanvallen der agrariërs, tot
groot-commandeur met de ster van de
huisorde ven Hohenzollern benoemd. Met
deze onderscheiding heeft de Keizer op
nieuw zjjn vertrouwen inHohenlohe's
persoon willen uitdrukken. De grootste po
litieke beteekenis heeft het verleenen van
de orde van den Zwarten Adelaar aan den
commandeerenden admiraal v. K n o r r, daar
dit de eerste maal is dat «jeze hoogste Prui
sische orde aan de marine ten deel valt
het is van 's Keizers zjjde ook een erken
ning van het uitstekend optreden van de
marine te Kiaotjou, Port-au-Prince, etc.,
en het zal ook wel moeten dienen als een
aansporing voor het geval dat de marine
binnenkort weer handelend zou moeten op
treden.
Uit een ander oogpunt trekt het de aan
dacht dat de Keizer aan de polytechnische
scholen te Aken, Charlottenburg en Han
nover het recht verleend heeft om zich in
het Pruisische Heerenhuis te laten vertegen
woordigen, dat sedert lang aan de univer
siteiten toekomt. De geheimraad SI a by,
hoogleeraar te Charlottenburg, die herhaal-
deljjk voordrachten met demonstraties voor
den Keizer gehouden heeft, ontving van
den Keizer zelf de telegrafische mededee-
ling dat hjj benoemd was tot lid van het
Heerenhuis. De Keizer zegt in dat tele
gram dat deze onderscheiding hem verleend
is «als waardeering van de plaats die de
technische wetenschap aan het einde dezer
eeuw heeft veroverd, en uit diepen eerbied
voor de exacte wetenschappen in het al
gemeen.»
Door de tusschenkomst van keizer
Frans Jozef van Oostenr jjk zjjn de laatste
moeilijkheden betrekkelijk het hnweljjk van
den broeder der Keizerin van Duitschland
met prinses Dorothea van Saksen-Co-
burg uit den weg geruimd. De verloofde
Hertog Ernest Gunter, heeft de belofte
afgelegd, dat de kinderen, die uit dit huwe-
ljjk zullen geboren worden, katholiek zul
len zjjn.
Frankrijk.
Reeds in ons vorig nummer hebben wjj
melding gemaakt dat de anarchist Etié-
vant ter dood is veroordeeld.
In den nacht van 19 Januari heeft deze
booswicht getracht een politie-post in een
op, nam de lamp in schreed behoedzaam iu de
zijkamer. Hjj boog zich over een bedje, waar
in twee kinderen sluimerden.
Het waren aardige, bekoorljjke kleinen. De
vader dekte hen zorgvuldig en keerde weder
aan zjjn arbeid terug. Onvermoeid gleed ander
maal de pen over het papier. Het gezicht van
den man had iets strengs en terugstootends,
dat hem ouder derd schjjnen, dan hjj was.
Be vastgesloten mond, de onberispeljjk gevormde
Grieksche neus en het dikke, zwarte haar, slerk
met grjjze doorweefd, gaven hem een gedistin
geerd voorkomen jammer evenwel, dat zjjne
oogen met zulk eene jjsiga gevoelloosheid iedere
vriendelijke toenadering afwezen.
Derhalve heette hjj ook in zjjn kringen oen
norsche, stuursche, onvriendelijke man. Voor
eenige jaren scheen het, wel is waar, anders te
zullen worden.
Zijn gelaat, zoo onveranderlijk s reng, scheen
zachtere trekken aan te nemen de koude oogen
glinsterden van levenslust en zijne stem klonk
welwillend, en voorkomend.
Te dien tijde verraste hjj zjjne bekenden
intieme vrienden bezat hjj niet door hun
zjjne jonge, schoone vrouw voor te stellen. Nie
mand had van eene verloving of huweljjk kennis
gekregen, niemand had de jonge vrouw vroeger
gezien of haar eenvoudigen, burgerlijken naam
gehoord. Maar juist dit geheimzinnige maakte
haar interessantmen nam haar in de voorname
kringen op als eene blijde verrassing en hare
geestrjjke gesprekken, hare -too verachtige stem
ontbraken weldra in geen enkel voornaam salon.
Wordt vervolgd.)
I44RLEIHSCUE C0ER41T.
ABONNEME NTSPBIJS
PRIJS DER ADVERTENTIES.
■4b
AGITE MA NOW AGITATE.
5
DOOR