N 1 K li WE
ïïagêlaó voor cföooró- en Suió'éCollanó.
Arbeid adelt.
No. 3024
Woensdag 6 Jnli 1898.
233te Jaargang.
Bedrogen geluk.
BUIT Ml LAN 1).
Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers 0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
77.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Algemeen bekend is het spreekwoord
«Arbeid adelt.» Maar of dit algemeen be
kende spreekwoord ook door allen goed be
grepen wordt, dat betwijfelen wjj zeer. Want
onder de menschen treffen wp er aan, die
den arbeid verfoeien en verafschuwen. De
zulken hebben zeker geen goed begrip van
het alom bekende, spreekwoordelijke ge
zegde «Arbeid adelt.»
Onder de menschen treffen wp er vervol
gens ook aan, die den arbeid beschouwen
als een «noodzakelijk kwaad»een malum
necessartum, een kwaad dat nu eenmaal niet
te vermijden is, om de eenvoudige reden
dat hp, die niet arbeidt, ook niet zal eten.
Onder de menschen ontmoeten wjj er ook,
die wel eenig respect hebben voor den ar
beid, ja zelfs zeer veel respect daarvoor
koesteren; doch het motief, waarom dat
respect voor den arbeid gekoesterd wordt,
is al weinig hartverheffend. Waarom dra
gen zjj den arbeid eenig respect toe Omdat
de arbeid het middel is, waardoor zjj ver
hopen schatten op schatten te stapelen en
zoo, na eenige jaren van arbeid, een ge
makkelijk leventje te kunnen leiden.
Maar zou voor dezulken de adel van den
arbeid inderdaad worden bewaarheid On
getwijfeld niet. Neen, de arbeid kan alleen
dan den mensch veredelen en adelen, wan
neer die arbeid beschouwd en beoefend wordt
als een deugd, en niet louter als een mid
del om tot stoffelpke welvaart te geraken.
Wanneer we een blik werpen in de ge
schiedenis van den arbeid, dan zien wjj, dat
de arbeid het hoogst geacht werd bp die
volken, die in de beoefening van het hoogere,
het godsdienstige leven uitschitterden, de
verhevene waarde van het godsdienstig le
ven ten minste wisten te schatten.
In het heerlijjke bloeitijdperk van het oude
Grieksche volk, stond de arbeid bp dat volk
zeer hoog aangeschreven. De oude Grieksche
dichters bedankten in hunne verzen de go
den, omdat dezen aan de menschen ver-
F EU 1LLETO N.
6. {Vervolg.)
Plotseling hoorde men de hoefslagen van een
of meer paarden. Bij eene kromming van den
weg werd men twee ruiters gewaar, die in galop
nadersnelden. Zoodra dezen Else bemerkten,
hielden zjj de teugels der beide kleppers in en
groetten haar hoffeljjk. Een licht roodovertoog
's meisjes wangen, toen zjj met een hoofdknik
den groet beantwoordde.
Daar kwam de kleine Annette, die bjj het
naderen der ruiters was bljjven staan, naderge-
sneld.
*lk groet Bruno Osten van m'n leven niet
meer,// begon zjj geërgerd. „Hjj heeft me niet
eens teruggeknikt. Toen wjj hem gisteren bjj
Paulshof ontmoetten, liep ik, zooals altjjd, op
hem toe, om hem de hand te geven. Hjj deed
alsof hjj me niet bemerkte, en begon weer met
de andere heeren te spreken. Hjj zeide me in
't geheel niets.//
//Neen// hernam haar zusje Irmingard
«neen, hjj zeide wel iets I Ik hoorde hem tot
de vreemde heeren zeggen//Zjj groeien op als
de wilde rozen U
Else schrok uit hare gedachten op.
//Laat het u vandaag voor goed gezegd zjjn,
Netta, dat ge uwe vriendelijkheid aan niemand
®>oet opdringen.//
Het kleine ding wierp trotsch haar hoofdje
schillende manieren van akkerbouw hadden
geleerd. Eu de Grieksche oorlogshelden trok
ken na den strpd huiswaarts, om wederom
zich te gaan toeleggen met noeste vlijt op
de bewerking en bebouwing van hunne
akkers.
Eveneens was bet gesteld bp de oude
Romeinen. Ook zp hielden den arbeid in
hooge eere. En het is in hunne geschiede
nis geen zeldzaamheid, dat de zegevierende
aanvoerder van hunne legers na den strpd
achter den ploeg wordt teruggevonden.
Maar na het tpdperk van bloei, in welk
tpdperk de arbeid zoo hoog geacht en ge
waardeerd werd, kwam er een tpd van ze-
delpk verval. En naarmate het peil van ze
delijk daalde, verdween ook de achting, de
liefde voor den arbeid. Toen werd die ar
beid beschouwd als een schande.
Plato, de Grieksche wijsgeer, die door
zpn volk als een godheid werd vereerd,
durfde dan ook het volgende te zeggen van
den arbeider: «Arbeiders en handwerkslie
den zpn beroofd van het vermogen om zich
zeiven te kennen daarom is hun bestaan
laag en vuil en derhalve een eervol mensch
onwaardig.»
Eveneens was het bp de Romeinen uit
die dagen een groote schande, met de lagere
klasse omgang te hebben. En dit vooroor
deel was zoo ontzaglpk diep ingeworteld
in boofd en hart, dat zelfs de Romeinsche
redenaar C i c e r o, die overigens weergalooze
meesterstukken geleverd heeft van wijsheid
in zpne onderrichtingen over de rechtvaar
digheid, over de onsterfelijkheid der ziel,
over de plichten, Diet ontsnappen kon aan
de dwalingen van zpn tpd. Zoo zeide hp
o. a. van den arbeid, dat de slaat alleen
moest werken, want dat de deugd nimmer
een werkplaats kon binnengaan.
Eerst toen het Christendom zich verbreidde
over het aardrpk, werd de arbeid geadeld
in den werkmanswinkel van Nazareth, eerst
toen is verandering aangebracht in dezen
beklagenswaardigen toestand.
En juist daarom heeft het Christendom
in den nek. Haar kinderljjk eergevoel achtte
ziek beleedigd.
//Hoe kon ik wetea, dat Bruno tegenwoordig
altoos zoo slecht geluimd is, en, sedert hjj van
B. terug is, zich aanstelt als een voornaam heer.
Vroeger speelde hij altoos met ons en noemde
mjj zjjn //klein vlindertje,// en nu
//Wanneer mjjnheer Von Osten," Isabella
drukte op elk dezer laatste woorden, //het
nu anders wil, dan is dat zijne zaak. Mama
heeft u reeds zoo dikwijls verboden hem te gaan
lastig vallen, wanneer hjj vreemde heeren bjj
zich heeft.//
//En die vreemde heeren lachten onsjuisttoe
en waren vriendelijk met ons,// repliceerde de
kleine handig, //alleen Bruno mjjnheer Von
Osten was zij al weer ve/geten //toonde zich
stroef en barsch.//
Else zweeghet gesnap harer zusjes scheen
haar onaangenaam aan te doen, doch dezen lieten
zich niet van haar stuk brengen, en opnieuw
begon Annette
„Ja, het is waar, Bruno is geheel veranderd
hjj komt slechts zelden meer bjj papa, en vroeg
laatst niet eens meer naar Erich. Voorheen was
dat niet aldustoen scheen bjj altoos veel be
lang te stellen in Erich, en ook in u, Elsje.
Hjj interesseerde zich destjjds voor alles, en thans
doet hjj, alsof hjj nimmer met Gerhard [op Rei
ch en au geweest is, en ons allen niet meer kent.//
Zwjjgend werd het overige van den weg af
gelegd. Alle vrooljjke stemming scheen verd wenen.
Middelerwjjl reed Bruno Von Osten aan de
zjjde van zjjn begeleider door het stille woud,
j ontegenzeggelijk aanspraak op de dankbaar-
beid der maatschappij, omdat door het Chris
tendom de arbeid in zijn adel is hersteld
en daardoor één der voornaamste bronnen
van stoffelpke welvaart geopend is.
De arbeid is noodig en nuttig. Zonder
arbeid, zonder hoogachting en liefde voor
den arbeid, is de Maatschappp ter prooi
gestel 1 aan een zedelijk en stoffelijk ver
val. Derhalve den arbeid hooggeschat, de
arbeiders hoogelijk gewaardeerd in den
waren geest van het Christendom
Spanje.
Te Madrid is een telegram ontvangen
van maarschalk Blanco, waarin bjj zegt:
De vijand maakte zich meester van Lomas
en San Juan. Wij hebben de artillerie
kunnen redden, maar meer dan de helft
onzer strijdkrachten is buiten gevecht ge
steld. Generaal Linares is ernstig ge
wond en gaf het bevel over in handen van
generaal To ras.
Uit Santiago ontving de Regeering een
cijfertelegram, dat geheim is gebleven.
Duitschland.
Volgens de Hamburger General Anzeiger
wordt in Duitschland op het oogenblik
van hooger hand een Manifest voorbereid
aan alle ipksambtenaren, in den trant van
de aanschrijving van de ministerpen P od-
b iel ski, tegen deelneming aan de socia
listische bewegiug.
Amerika.
De telegrammen van het oorlogstooneel
hebben op de Regeering der Vereenigde
Staten een diepen indruk gemaakt. De
tijdingen werden onverwjjld ter kennis van
president Mc Kinley gebracht, waarop
krijgsraad werd belegd aan het departe
ment van oorlog. Men maakt toebereidselen
om onmiddellijk aanzienlijke versterkingen
naar Santiago te zenden.
De stiepers (menschen die bjj de ro
tatie-pers den vorm gieten) hebben te Chi
cago het werk gestaakt. Zij oischen een
werktijd van des morgens 8 tot des na
middags 7 uur, daarbp eeue verhooging
van loon, waaraan de patroons weigeren
waar de wind slechts flauwkens woei en den
weg met gelend loof bedekte.
Osten, de jonge erfgenaam van Ostenrode,
bezat meer regelmatige dan geestrijke gelaats
trekken. In zijn geheel voorkomen scheen hjj
een man van de wereld, eu wel van de voorname,
deftige wereld, //waarin men zich vermaakt."
Ook ken men hem een zekere pedanterie, iets,
iets, hoe zal ik het zeggen iets ge
blaseerds niet ontzeggen. Dof en mat lagen zjjne
oogen in hare kassen, door schoone wenkbrauwen
overschaduwd. De ievendigheid van zjjn med-
gezel vormde daarmede een scherp contrast
Hjj scheen vrooljjk gestemd en een fijne glimlach
omspeelde zjjn mond. Spottcrnjj lag in zjjne
stem, toen hij zeide:
//Drommels, Osten, uw vroegere lieve speelge-
noote is een Bchoon meisje gewordenl Ik had haar
nauweljjks teruggekend Dat vrooljjke, levenslus
tige kind, dat mjj reeds bewondering afdwoDg,
toen ik indertjjd mat Gerard op Reichenau
kwam, is thans eene volwassen jonge dame.
Maar wat begroettet gjj haar koeltjes en dat
tusschen speelgeoooten I//
//Nou, Reckling, wjj zjjn immers geene kin
deren meer. Daarin ligt de oplossing van het
raadsel. Bovendien wil ik mij niet bjj haar op
dringen de tegenwoordige omstandigheden doen
me verder denken
„Nu, Bruno, ik heb altoos gemeend, dat het
eene eer was, voor den ridder van eene zoo
schoone jonkvrouw gehouden te worden.
Weet ge nog, hoe ge haar vroeger vereerdet
Wjj, militaire cadetten, vonden dtstjjds reeds,
dat ge eene goede keuze hadt gedaan."
te voldoen. De uitgevers zpn niet gene
gen de dolzinnige eischen in overweging
te nemen en hebben onderling afgesproken
geen pogingen te doen om hun edities ge
drukt te krjjgen zoolang de werkstaking
duurt; de bewoners der stad Chicago zpn
van alle nieuws verstoken.
Misschien zullen de letterzetters, druk
kers en verzenders ook meedoen aan de
staking.
Oostenrijk-Hongarije.
Zaterdag heeft keizer Frans Jozef
zich uit Weenen naar Ischl begeven na
vooraf een geruimen tijd geconfereerd te
hebben met zpn Minister van BuiteDland-
sche Zaken graaf Go I ucho ws by en den
Minister-president van Oostenrpk, graaf
Thun.
Graaf Goluchowsky is eveneens uit
Weenen vertrokken. Hjj zal een paar dagen
te Parjjs vertoeven en dan naar Vittel in
1 de Vogezen gaan voor een kuur.
Frankrijk.
In de avenue Bugeaud te Parijs wan
delde Zondag-namiddag Esterha'zy met
zpn vriend Xavier Veuiilant toen hp
eensklaps P i c q u a rt bespeurde. Onder den
uitroep: Daar schurk, dat is wat ik je
beloofd heb! gaf hij Picquart een stok
slag op den schouder. Picquart verde
digde zich met zjjn rotting en verzocht den
omstanders een agent te roepen.
Het was echt kwajongenswerk die twee
hoofdofficieren van het Franscbe leger te
zien vechten roet stokken. Esterhazy
keerde P i c q u a r t den rug toe en verwp-
derde zich triomfantelijk.
Spanje en Amerika.
Het eiland Cuba. De slag voor Santiago moet
verschrikkeljjlc zjjn geweest voor beide partjjen.
De uitvoerige berichten over de gevechten vul
len kolommen in de groote dagbladen, maar ze
zijn zoo verward en zoo vaak met elkander in
tegenspraak, dat men zich moeieljjk een denk
beeld kan vormen van den gang van den strjjd,
dit is zeker dat eu Spanjaarden èa Amerikanen
elk meer dan duizend dooden hebben en God
weet hoeveel gekwetsten, waaronder velen voor
hun verder leven een ongelukkig bestaan heb
ben voort te slepen.
Als zich het bericht bevestigt dat admiraal
Sampson de Spaansche vloot voor Santiago
heeft vernietigd, dan is (le bevelhebber van die
vloot //Oer vera;,// geen knip voor den neus
Al badde spreker zich niet als een militair
doen kennen, de kaarsrechte houding, waar
mede hjj io 't zadel zat, zou hem weldra ver
raden hebben.
//Mjjn waarde Reckling,// ging Osten voort,
//een cadet mag denken en huldigen wat hjj
wil, dat is echter iets geheel anders bjj
„Den bezitter van Ostenrode," vulde de andere
haastig aan, en hjj lachte heimeljjk.
</Dat ligt immers voor de hand,// vervolgde
zjjn medgezel op denzelfden trotschsn toon.
„Wanneer ik veel ging verkeeren met mejuffer
Von Reichenau, dan zou men mjj weldra voor
haar verloofde gaan houden U
//Nu, wat zou dat Ik heb altoos gedacht,
dat ge het eenmaal in werkeljjkheid zoudt wor
den. Inderdaad, ik geloof niet, dat ge ooit een
deugdzamer echtgenoote binnen uw vaderljjk
huis zult kunnen voeren dan Elsje Von Reiche
nau, dat wil zeggen, indien ge haar krjjgt."
Osten lachte trotsohhjj maakte een bewe
ging met de hand, als hadde men hem mejuffer
Von Reichenau op een presenteerblaadje aange
boden.
//Non, Reckling,// voegde hjj er vol zelfgevoel
bjj, //meent ge dat ik tevergeefs zou dingen om
de hand van mejuffer Else? Maar ik wil het
niet, ofschoon men dit misschien op Reicbenau
gaarne zou wenschen. Om echter geen voorbari
ge verwachtingen op te wekken, laat ik het lie
ver bovendien is de oude beer Reichenau on
danks zjjn joviaal karakter, een man, waarmede
in zulke aangelegenheden niet te gekscheren
valt.//
Wordt vervolgd.)
HAARLIMSCM CODRilT.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIES,
AGITE MA NON AGITATE.
