N 1 E U W E Ëaaêlaó voor cföooró' en SCuió-tJCollanó. Spanje's verval. JNro. 3044 Vrijdag 29 Juli 1898. 23ste Jaargang, Bedrogen geluk, BUIT BiVBAN I) Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke nummers. Dit blad verschijnt dagelij kt, behalve Zon- en Feestdagen. BUESAVSt. Janstraat Haarlem. /1.10 1,40 <2,80 <0.03 Van 16 regels50 Cens Elke regel meer71/» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS. De verdedigers van Santiago hebben een droevige rol gespeeld in de rampen die het met krachteloosheid geslagen Spanje ge troffen hebben. Terwijl admiraal Cer vera, blijkens zijn voornemen om te Boston te blijven wonen, de Spaansche lucht niet gezond meer voor zich acht, schjjnt generaal Tor al te moe ten dienen als voornaamste zondebok voor de nederlagen, in de eerste plaats door het wanbeheer in Spanje zelf veroorzaakt. Het is treurig, dat door een minder goed georganiseerden troep van allerlei rassen een leger van dappere soldaten met mach teloosheid werd geslagen en dit zijn ouden roem tegenover de Amerikanen niet heeft kunnen handhaven. Overal heerscht onder de Spanjaarden eene slappe en soms belachelijke beperking tot verdediging. Daar is geen verband on der de troependaar is op Cuba geen opperbevelhebber die het oog gevestigd houdt op de bedreigde punten, vadsig en ver- wjjfd gaat het er aan toe. De eene Admiraal laat, zonder dat zjjn schepen stoom op hebben, zjjn vloot bjj Ma nila weerloos vernietigen. De andere verliet naar 't schjjnt op een bevel dat hem van de ministerstafel te Madrid gezonden werd, deu post, dien hp moest verdedigen, om met al zjjn schepen den ondergang tege moet te gaan. Honderdduizend Spaansche soldaten wjj wezen er reeds vroeger op moeten zich op Cuba bevinden en toch zjjn de Amerikanen met 12.000 man hen de baas. In dezen oorlog zjjn eigenljjk geen slagsn geleverd, maar de dappere Spaansche soldaten worden door hun bevelhebbers misleid. De arme kerels hobben honger geleden, nergens kwam dat beter uit dan te San> tiagotoen de Amerikaansche overwin naar naar de cavalerie-paarden vroeg, kreeg er maar 143, de overigen waren geslacht om tot voedsel te dienen. FEUILLETON. 26. Vervolg.) Indien Else dien lach van kaar geleider iad verstaan, sjj zou erin gelezen hebben wat de oude Dorner haar voor de voeten had geworpen. Gelukkig voor haar had zjj Osten's hoon niet begrepen. Zij was te ijverig bezig met de arme in lompen gehulde schepseltjes, op wier holle wangen de blssks honger zijn stempel had ge drukt. «Wat een arme, treurige streek is dit 1* meen de Else, zich tot Osten wendend. //Deze aanblik stemt mij zwaarmoedig. Wat zijn dit voor ver woeste gebouwen, zij zien er uit als hadde de dood er zjjn intrek genomen?// De Baron haalde de schouders op. //Een eta blissement, dat ten gronde is gegaan, zooals men er zoorele hier vindt. De vestiging van deae werken was de gelukkige gedachte van een groot-industrieel, waarbij de laatste rijk en velen arm werden, voila tout.// »Mjjn God, Baron, hoe onverschillig u dat kunt zeggenMaar dat is immers ontzet tend I« ,,'t Zjjn daadzaken, mevrouw, die menigmaal voorkomen. De geschiedenis van deze stichting ken ik toevallig, ofschoon reeds verscheiden jaren zjjn vervlogen, sedert de castatrophe los brak. Ziet gjj ginds dat landgoed Het be hoorde eens aan eene met mjj bevriende familie. En daarbjj het voortdurend declameeren te Madrid over de nationale eer die al heel lang te grabbel is gestrooid. «Cer ver a's vloot is roemrijk ondergaan.» Toen luite nant Hobson, de wakkere Amerikaan, de Merrimac liet zinken om de Spaansche schepen in de baai van Santiago «te kur ken», zondt het Spaansche Parlement een gelukwensch aan Cer vera. Na deneder- laag bij Cavite sprak de Spaansche Minis ter, «met vaderlandslievenden trots en met vreugdetranen in de oogen» van een roem rijken dag voor de Spaansche vloot! Zeer terecht vraagt Karl. Peters ia de Magdeburgische Zeitung wat moet al dien bombast beteekenen Waartoe die bespot telijke ironie bjj een reeks van rampen, nu een trotsche natie haar macht verloren heeft. «Want de eigenlijke inhoud van dit dra ma is, dat een machtig en groot koloniaal rijk van een volk van het Latjjnsche ras naar een Angelsaksisch volk overgaat. Het is een nieuwe stap op den weg tot Angli- seering van onze planeetwaarbjj nu de sterrenbanier voorop is gegaan in plaats van de Union Jack. En het is niet toeval lig dat de Engelschsn in dit geval de hun overigens weinig sympathieke verwanten aan de overzijde van den Oceaan gesteund hebben. «The world is rapidly becoming English,» zeide Sir Charles Dilke.» Diep medeljjden moet men hebben met de edele vrouw uit het Huis der Habsbur- gers gezeten op den Spaanschen troon, om ringd door haar gevaarlijkste vjjanden,over geleverd aan den wil der vrijmetselarij. De Parijtclie Htrald zegt niet ten on rechte, dat koningin Christina verre van wel is. H. M. is zenuwachtig en terneer gedrukt. Herhaaldelijk is zij bjj de laatste ministerraden in tranen uitgebarsten en zjj heeft de Ministers bezworen middelen te beramen om vrede te sluiten. De arme vrouw denkt daarbjj aan haar kind, den jeugdigen Koning van het diep gezonken Spanje. Zjj is vast overtuigd dat Deze leefde in de hooge wereld op een te groo- ten voet de geldmiddelen begonnen te ont breken, msn moest groots sommen betalen, en hiervoor klopte men a»n bjj geldmannen. Doch wat zoa ik u vervelen met deze geschiedenis, 't is geen gesprek voor dames, in 't kort dus, het einde was, dat het goed weldra in handen wat des geldschieters. De nieuwe eigenaar was een doortastend arbeidzaam man, die zjjn eigen dom niet onbenut liet. Zelfs ontdekte hjj in zjjn grond rijke schatten. Een rjjk inancier ver mag veel. Op zjjn bevelen rezen gebouwen als het ware met bliksemsnelheid uit den grond, de geheele omgeving bevolkte zich, vreemde arbeiders stroomden toe. De geheele ondernemiag gold voor eene uiterst winstafwerpende zaak men sprak van gevonden delfstoffen en algemeen voorspelde men der nieuwe stichting een rjjken bloei. Er vormde zich een maatschappij op aandeelen, want de ondernemer wilde ook zjj- nen medemeDschen een deel gunnen, en hjj vond zoo talrijk arme stumpers, die zich ver blinden lieten door het rjjke lokaas, dat hjj zjjn aandeelen aan den man had gebracht, toen de vreeseljjke slag viel.// //Men had zich vergist, de mjjnen waren niet zoo inhoudrjjk als men vermoed had. De fond sen ontbaken tot verdere doorwerken, geen en kele der aandeelhouders had den moed, nieuwe kapitalen eraan te wagen er bevonden zich te veel «kleine menschen# onder. Zjj jammerden, schimpten, overlegden Diets kon meer baten, de aandeelen daalden snel tot de waarde vaD een stukje papier. Veleu werden daardoor tot den bedelstaf gebracht.a baar lieveling langzaam vergiftigd wordt en zjj laat baren Alfonso dan ook enkel voedsel gebruiken, dat zjj vooraf heeft ge proefd. Arme vrouw Het koninkrjjk Spanje met een slag te doen verdwijnen gaat niet. Langzaam wor den de Roomsch Katholieke dynastiën on dermijnd en met vernietiging badreigd. Rusland. In Rusland heerscht eene buitengewone hitte. Het water van de Wolga heeft eene ongekende warmte bereikt. Het koren en de tarwe op d« velden ii ver droogd en verbrand. Menschen en beesten ljjden verschrikkelijk. Ook des nachts is het benauwd warm. Spanje. Om de schande van het Spaansche Mi nisterie te bedekken in zake den oorlog met de Yereenigde Staten, heeft de Madridsche Regeering de Journalistiek ouder druk ga zet. Er verschjjnen in Spanje bladen met de helft wit. Hevige verwjjten worden naar Madrid gezonden over de aanmatiging der Regee ring en de uitgavers van de dagbladen zul len eene bjjeenkomst houden om tegen de ontnomen vrijheid dar pers te protesteeren. Engeland. In den laatsten tjjd neemt het plegen van wanordelijkheden in de Engelsche kerken zeer toe. Zondag is er door een Anglikaansch geesteljjke met eenige vrienden over het aanzitten aan den avondmaaltafel,gevoch ten in eene kerk te Londen. Ook werden een paar dames met geweld de kerk uit gegooid. Te Liverpool hndden ook dergeljjke too- neeltjes plaats. Men lacht soms om de lengte van som mige Duitsche woorden, maar in dit opzicht winnen de aardrijkskundige namen van som mige plaatsen in het Engelsche Prinsdom Wales het nog verreweg van Duitschland. Zoo is er op Anglesea eene plaats, die Lian- fairpwllgwyugyllgogerehwynrydrobwil- lanvls8illiogogogoch heet. De gewone ver korting is echter maar Llanfairpwil. Dan weet de postdirecteur al wat er bedoeld wordt. Hjj wees nog eenmaal op de vervallen hutten. «Honger, ziekte en ellende zjjn daar de heersciiers hunne offers vloeken dengene, die nl deze weten op hun hoofd gestapeld heeft. Ziet u, mijne dames, dat is de korte geschiedenis eener hedendaagsche onderneming, door welke een of eenigen rjjk en velen arm geworden zjjn.// Gerty had met wijdgeopende oogen toegeluis terd. Deze geschiedenis herinnerde haar aan baars vaders wilde alleenspraken. Het was Else, of eene zware hand haar nederdruktemeerma len streek zjj met de hand over het verbleekte gelaat, terwjjl zjj langzaam zeide «Ik begrjjp u niet goed de eerste onder nemer u //Bleef rjjk,// viel Osten lachend in, //of beter gezegd, hij werd nog rjjker. Hjj wist zeer goed, wanneer het onweder zou losbreken, daar om paste hjj op, en verkocht op het juiste oogen- blik, nadat hjj den schaapjes de wol hsd ge schoren, zjjn aandeel" «Maar// onderbrak Else hem verontwaardigd //dat is immers schandelik bedrog //Pardon, mevrouw, in eene andere taal noemt men dat eene speculatie met een ietwat ruim geweten voilii tout Met deze, den Baron zoo eigen spreekwijze brak bi af. Men was intusschen het landgoed genaderd. Osten sloeg voor daar een weinig uit te rusten. „U zit waarachtig geheel nadenkend gewor den, mevrouw,// zeide hi vrooljjk. «Ofschoon u zelf de gade zjjt van een financier, kent u toch de woelingen der bandelszee niet. Vergeef mi, zoo ik u zooeven door mgn verhaal een blik Frankrijk. De Raad van het Legioen van Eer heeft zich beziggehouden methetgeval van E m ile Zo la. Er is geruimen tjjd beraadslaagd tot ten slotte zijn naam voorloopig is ge schrapt van de lijst van het Legioen van eer. Yan de 19 zeelieden van het veron gelukte stoomschip Bourgogne, die met de Bretagne te Havre aankwamen, zjjn er 15, behoorende tot hen die zich in de groote boot redden, in verhoor genomeo. Ze wer den dadeljjk geconfronteerd met vier pas sagiers tweede klasse van het verongelukte stoomschip, in tegenwoordigheid van een tolk en van den Oostenrijk-Hongaarsehen Consul. Het resultaat was dat er zes in hechtenis gehouden zijn. De Fransche afgevaardigde Chau- lin-Servinière is een verschrikkelijke dood gestorven. Men miste hem te Le Mans in den trein en 't was tusschen 12 en 2 uur 's nachts toen men de ljjn naging en zjjn lijk aan stukken vond, verspreid over den spoorweg. De ongelukkige schjjnt uit den trein ge vallen te zjjn, waarna bjj door een aantal treinen werd overreden. Oostenrij k-Hon garije Een der felste tegenstanders van prins Yon Bismarck iu de jaren 1864 tot 1866, graaf Rechtberg, heeft te Weenen zjjn öOsten verjaardag gevierd. Deze Staats man was destjjds Oostenrjjk's Minister van buitenlandsche zaken en waarschuwde voor een oorlog met Pruisen. Zjjn advies werd door keizer Frans Jozef niet aangeno men. Hp en van Benedck vielen in on genade en de Duitsche Keizerskroon ging over op het hoofd van den Koning van Pruisen. Graaf Rechtberg trok zich u it de staat kunde terug en leeft gelpk een vergeten burger in de buurt van Wsenen. Italië. De Staat van beleg is te Napels opge heven. Te Milaan zal de dwangwet nog eenigen tjjd gehandhaafd worden, daar de socialistische Afgevaardigden zich nog voor den Krijgsraad hebben te verantwoorden. Te Milaan zjjn naar aanleiding van de laatste oproeren meer dan 1100 jaar gevan genisstraf uitgedeeld aan 690 personeD. Heerljjk Italië met uwen blauwen hemel, drfarop deed werpen. De verwoeste plaats ligt nu ver echter ons, laten wjj met haar ook het gesprokene vergeten Else knikte de kinderen verheugden zich over dc versche melk, die de oude boerin hun aanbood. Men begaf zich naar den tuin, die achter het landhuis lag. Het gebouw scheen niet goed onderhouden, men merkte op het eerste gezicht bet verval, oftchoon het duideljjk zichtbaar was, dat een jjverige band zich daar tegen weerde. Het huis had een treurigen aar- blik, evenals de vrouw, die het bewoonde. Ook Else verkeerde in een droevige stemming. Hare vrooljjkheid was reeds lang verdwenen. Osten's vertelling had baar getroffen. Zjj bracht deze in verband met Gerty's vader, de doffe, uit de verte tot haar doorgedrongen geruchten omtrent bet ontstaan van hnars schoonvaders rijkdom, traden nu dubbel pijnlijk voor baren geest. «Het ziet er treurig uit daarginds zoo be gon zij een gesprek met de vrouw die bezig was met het klaarmaken van een ontbjjt, en daarbjj wees zjj op de vervallen hutten in de verte. «God moge zich over de arme menschen erbarmen klonk het antwoord der aangespro kene, //het is een droevig oord, dat de geheele omgeving tot last strekt en het ook od» Dog zwaarder maakt.// «Maar de hoeve ziet er toch welvarend ui;// meende Else, en bij die woorden plooide zich een glimlach om de lippen der oude boerin. (Wordt vervtlgd.J IIRI.MSIIIIIIII Rlïï. ABONNEMENTSPRIJS PBIJS DBB ADVBBTBNTIEÏT. AGITB MA WOW AGITATE

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1