N I E U W E
iDagBlaó voor cföooró- en Stuió-éCollanó.
Een Turkscb gezantschap
bij den H. Stoel?
No 3045
Zaterdag 30 Jnli 1898,
23sfce Jaargang.
Bedrogen geluk.
15 U 1T K S L A jy D,
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. c 1,40
Voor het buitenlandc 2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBS AUSt. Janstraat Haarlem;
Elke regel meer
7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. K P P E R S.
Nadat de Franscbe politiek al meer en
meer in bet Russisch vaarwater geraakt is,
zjjn er voor bet door Frankrjjk reeds zóó
lang uitgeoefende bescbermingswerk over
de Christenen van Klein-Azië, in steeds toe
nemende mats groote nadeelen ontstaan.
De niet zelden godsdieDstlooza of zelfs den
gsdsdienst vijandige, Franscbe consuls in
Palestina meenen te Parijs in 't bijzonder
boog te zullen worden aangeschreven, wan
neer zij meer of minder openljjk de Rus-
sisch-scbismatieke propaganda begunstigen.
Deze propaganda maakt dan ook bedenke
lijke vorderingen. Zoo heeft de Russische
Palestina-vereeniging, die onder de bescher
ming van grootvorst S e r g i u s staat, in
den laatsten tjjd niet minder dan 70 «or
thodoxe» scholen gesticht, in welke een niet
onbeduidend aantal Katholieke kinderen tot
afval van het geloof worden opgekweekt.
Deze beruchte misstanden en vooral ook
de voortdurende klachten der Duitsche Ka
tholieken van Palestina hebben den H. Va
der bewogen, op eigen initiatief de stich
ting van een Turksch gezantschap, te Rome,
bjj den Sultan te bewerken. Voor de Ka
tholieken van het Oosten zoude* uit zulk
eene geregelde betrekking van de Porte tot
den H. Stoel, handtastelijke voordeelen ont
staan. De,herstelling van zulk eene betrek
king zou op diplomatisch gebied eene nau
welijks minder bslangrjjke gebeurtenis zijn,
als de vóór eenige jaren tot stand gebrachte
betrekking tusschen Rome en St. Peters
burg.
De Porte heeft zich tegenover de aan
sporing des Pausen zeer genegen getoond.
Maar in Frankrijk is men door het streven
van de Porte, om zich aan de Fransche
invloeden ts onttrekken, in niet geringe
beweging geraakt. Men zegt, dat reeds open
lijk verklaard is, dat Frankrijk nimmer zal
dulden om de herstelling van voortdurende
FEUILLETON.
27. Vervolg
Tegenwoordig gaat het nog al, wjj houden
ons even boven water, maar voorheen wa» het
ook al ts erg.*
„Het goed i» toch uw eigendom
„Eenmaal was het ons eigendom, nu niet
meer, mevrouw" antwoordde de oude vrouw.
Degrjjze oogen in het rimpelige gelaat blikten
oneindig treurig. fWjj kochten het, toen ons
heerschap de geheele besitting moest verkoopen,
•en toen daarginder de maatschappij kwam. Toen
beloofde men ons gouden tjjden, en Michiel,
onze zoon, geloofde daaraan, maar t was
«lies maar bedrog en zwendelarij. Te laat zagen
wij dit inonze spaarpenningen waren verdwe
nen, wjj konden niets daaraan verhelpti', want
bet is slecht kersen eten met groote heeren.»
„Wien behoorde vroeger deze bezitting?/'
vroeg Else ontwijkend.
„De heeren Von Treming waren de eigenaars
van het erfgoed. Van hen kocht het de groote
heer, die met zijn nieuwigheid ellende en jam
mer bracht over deze streek. Bjjk, onmetelijk
rjjk was hij, maar toeh bekommerde hij zich
niet om de arme bedrogenen, toen ziekte den
heerschenden nood nog kwam vermeerderen."
De oude vrouw zuchtte en op Gerty wjjzend,
die in de weide rondliep, zeide zjj weemoedig:
„Zoo oud en zoo schoon als die jonge dame
diplomatieke betrekkingen tusschen den
H. Stoe! en Constantinopel, met voorbij
gaan van zijn recht van protectie, tot stand
te brengen.
Tewfik Pascha moet daarop hebben
geantwoord, dat Turkjjs een souvereine Staat
is en als zoodanig gerechtigd om gezant
schappen te stichten waar het zulks ge
schikt oordeelt. Men mag vrjj aannemen,
dat da Duitsche diplomatie de Porte in deze
houding heeft versterkt. Sommigen beweer
den dan ook reeds, dat de benoeming van
een Turkschen gezant voor Rome was ge
schied en wel in den persoon van den vroe-
geren gezant te Athene, Azim Bej, die
alzoo op diplomatisch gebied geen vreem
deling is.
Van den anderen kant heeft nu de Fran
sche Regeering te Rome en te Constanti
nopel alles in het werk gesteld om het
zóóver gevorderde plan in duigen te doen
vallen. Ofschoon in Parjji zeer goed bekend
is, dat de H. Vader zelf in deze aange
legenheid het initiatief heeft genomen, de
den sommige Fransehe bladen het voor
komen als ware de Paus door een intri
gant men noemde den Turkschen con
sul-generaal van Rome omstrikt gewor
den en had zich geen rekenschap gegeven
van den ernst en van de gevolgen dezer
daad. Ja, het Fransche gezantschap bij het
Vaticaan zoude aan den H. Vader den
eisch gesteld hebben, te verklaren dat er
een misverstand ten gronde lag aan geheel
deze beweging en dat de Paus in 't minste
niet gedacht had over de herstelling van
de diplomatische betrekkingen met de Porte.
Zoo staan of stonden de zaken, voor
eenigen tjjd geleden. Van belang is het nu
te aanschouwen, welk een weerklank de
Fransche houding te St. Petersburg vindt.
De Wjedmosli» van vorst Uchtomwski
stellen de feiten precies omgekeerd voor.
De bedoeling van Turkije, om eene verte
genwoordiging bjj het Vaticaan in te stel
len, was eene beleediging voor de geheele
christeljjke wereld en moest waarschijnlijk
is, zou nu mijne Barbara zjjn, maar ik mosht
haar niet behouden, zjj kreeg de koorts, die
ginds in de kolonie heerschte, en weinig dagen
waren genoeg em hasr jong levsn te knakken.
Toen braken sleshte tjjden voor ons aan. De
goede heer Von Treming sou wel geduld met ons
gehad hebben, maar onze nieuwe meester kende
geen medeljjden. Toen hjj ons de hoeve verkocht,
liet hij nog een weinig met zich handelen, hjj
kreeg onze spaarpenningen en de rest bleef sis
schuld. Juist toen alle ongelukken ons troffen,
drong hjj aan op betaling. Ons smeeken om een
weinig uitstel baatte niet. Hij klaagde ons aan,
men verkocht ons goed, dat hjj voor de rest
der schuld terugkocht. Het zuurverdiende spaar
geld had hij reeds lang in zijn zak wjj wa
ren bedelaars wat kon hem dat schelen Hem
trof het immers niet, toen in deze streek alle»
van armoede verging. Toen liat hij zich in het
geheel niet meer zien. Hjj woonde immers ver
weg en was een voornaam man. Maar daarbjj
toch een woekeraar, een ellendeling. Hjj met
zjjn zoon, die zich zoo voornaam voordeed als
onze jonge graaf, maar die toch niet zoo goed
was als deze, hebben den naam Edelheiro, hun
eigen verachtelijken naam, van allen doen vloe
ken. Nooit vergeet ik dien tijd, want die heeft
mjj mijne beide kinderen gekost, daar Michiel
het niet langer kon uithouden in zijn verarmd
tehuis. Hij ging op zee en wjj hebben hem nooit,
nooit teruggezien. Wjj werden weer pachters
van den rijken Muller, die de omliggende lan
derijen nog eenmaal aan den woekeraar betaal-
de zoo bleven wjj toch ten minste met on» J
jongste kind op dit erf.»
toegeschreven worden aan Duitsclien in
vloed. Duitschland zou het protectoraat
over de Christenen van het Oosten willen
ontnemen aan Fraukrjjken zich zelf toeëi-
genen. De Sultan bemerkt het niet, dat hjj
aldus in zjjn eigen paleis de slaaf van
Duitschland zou worden. Duitschland zou
langzamerhand de koloniën van Klein-Azië
met de centra van Europa verbinden door
rechtstreeksche spoorwegen. Zoodra deze
verbinding was geschied, zou het einde van
Turkjje een vol longen feit wezen.
Ter beoordeeling van deze verdachtma
kingen, is voldoende het boven allen twjjfel
verheven feit, dat het initiatief in deze zaak
van den H. Yader zeiven is uitgegaan. Der
halve is het eene aanmatiging van het Rus
sisch blad om te gpreken van eene «be
leediging van de geheele christeljjke wereld;»
want de Paus zelf heeft deze zjjde van het
vraagstuk voornameljjk te beoordeelen en
hjj is daartoe ongetwjjfeld het beste in staat.
Bepaald belachelijk is de verdachtma
king van de oogmerken van het Duitsche
rjjk tegenover Turkjje. De bouw van spoor
wegen in Klein-Azië is eene financiëele on
derneming van Duitsche bankinstellingen.
De Duitsche Regeering heeft er nimmer
aan gedaehtom daarmede een of ander
politiek doel te verbinden en wanneer den
Russen geld genoeg ten dienste had ge
staan dan zouden zjj wel zelf deze on
dernemingen aangevat hebben.
Indien Turkjje van geen anderen kant
grooter gevaren dreigden dan van de zjjde
van Duitschland, dan kon het gerust we
zen. Men is overigens ook in Constantino
pel zeer kalm, wat de Duitsche politiek
betreft.
De uitlating van de Wjedornosti blijft
daarom niet minder teekenend voor de
stemming van invloedrjjke Russische krin
gen. Onder deze omstandigheden heeft
de vraag: of het Turksche Gezantschap le
Rome werkelijkheid worden zal, niet slechts
eene kerkelijk-politieke, maar tot zekere
hoogte eene algemeen politieke beteekenis.
De vrouw bad met zooveel bittsrheid gespro
ken, dat sij niet bemerkte, welke vreeseljjke wer
king bet noemen van den gehaten naam op hare
toehoorster had uitgeoefend. Doodsbleek leunde
Else met de band op de tafel zjj had moeite
om hare zelföeheersching te bewaren en onstui
mig klopte haar hart. Tweemaal beproefde zjj
te spreken, doch geen geluid kwam over hare lip
pen. Zjj wilde de vrouw nog meer vragen en
toch vrsesde zjj elk woord, dat zjj nog hoorea
soude. In dit oogenblik kwam Gerty met de
kinderen binnen. Ook keerde Osten, die naar
tjjne paarden was gaan zien, terug, en deze
smeekte zjj om dadeljjk den terugtocht aan te
nemen. Zjj wendde hoofdpijn voor; inderdaad
klopte het wild in hare slapen en zjj zag daarbjj
zoo bleek en afgemat uit, dat de oude boerin
deelnemend vroeg, of zjj zich niet wel gevoelde.
Dit gaf Else hare zelfbeheersching terug, zjj hield
zich sterk tot zjj plaats bad genomen in dm
wagen. Zjj drukte de pashtvrouw een geldstuk
in de hand en knikte haar vriendelijk toe.
Else leed onbegrjjpeljjk veel; moedeloos leunde
zjj haar hoofd tegen ds kussen» van den wagen.
Duistere, treurige beelden rezen voor haar geest
op. W-arom, waarom moest zjj ook al deze
vreeseljjke dingen vernemen Haar schoonvader
had zjj nooit goed kunnen ljjden, thans gevoelde
zij eee naren afkeer voor hem. Toen dacht zij
aan Wolfgang. Wist hij uit welke steenen 't
gebouw van zjjn rjjkdom was opgetrokken Ze
ker, hjj wist het, maar dit hinderde hem niet,
Eene treurige stem in haar binnenste gaf haar
deze verzekering. O, God zjj had te laat
leeren inzien, in welke grondbeginselen en be-
Men kan derhalve de eindbeslissing met
zekere spanning tegemoet zien.
Duitsohland.
Er loopen te Berlijn geruchten, dat de
staatssecretaris van Elzas-Lotharingen, de
heer Von Puttkamer, zijn ontslag zal
aanvragen wegens oneenigheid met den stad
houder, den heer Von Hohenlohe. De
heer Von Puttkam er wenscht niet, zoo
als van hem gevergd werd, maatregelen
tegen de clericale pers te nemen.
Zwitserland.
De Spaansche kroonpretendent Don Car
los die zich te Luzerne bevindt, heeft van
het Bondsgouvernement aanzegging ont
vangen om zoodra mogeljjk het land te
willen verlaten, indien hij van plan is de
minste politieke beweging te doen ontstaan.
Frankrijk.
Aan het bureau van f Anrore te Parijs
heeft Woensdag voormiddag eene vermake
lijke scène plaats gehad.
Toen de deurwaarder Dele Tal den
heer Perreux het vonnis wilde beteeke-
nen van het Cour d' Assises, waarbij hij in
zake het Zola-proces tot een jaar gevan
genisstraf en 3000 franks boete is veroor
deeld, was Perreux niet te vinden. Hjj
was er evenals zijn vriend Zola vandoor
gegaan en zijn opvolger aau het blad, de
heer Lefranfais wilde de stukkeu niet
in ontrsfbgst nemen.
Een hevige woordentwist ontspon zich
tusschen den deurwaarder en de adminis
tratie van l'Aurore, waarbjj zelfs de tus-
schenkomst van de politie werd ingeroe
pen. Ten slotte vertrok de deurwaarder
onverrichterzake.
Generaal de Gallivet, die te Ma-
riënbad een kuur onderging, is door den
Minister van Oorlog onverwijld terugge
roepen. De tegenwoordigheid van den gene
raal is noodig bjj de instructie tegen Es-
terbazy en Picquart.
Spanje.
De Spaansche couranten die met witte
vakken verschenen, mogen zoo niet meer
schouwingen de msn was opgevoed, dien zjj
liefhad.
Nu viel haar oog op Osten. Zonder een woord
te spreken wendde zjj zich af. Een donker ver
moeden steeg op in hare ziel. Onwillekeurig
herinnerde zjj zich de bittere, hateljjke woor
den, met welke hjj een» hare verklaring, dat zjj
Wolfgangs gelukkige bruid was, had beantwoord:
vlk had tenminste gedasht, dat sr meer tjjd
noodig ware om een levensverbond te sluiten!//
Hjj bad toenmaals hare verloving ala een
ruilhandel beschouwd, en nu wilde hjj haar
toonen, voor welken prjjs zij sich verkocht had.
Hjj wilde in hare oogen haar gade vernederen.
De jonge vrouw sloot de oogen. Osten zag
somber voor zich uit.
Helder doorzag zjj thans zjjne handelwjjze.
Deze handelwijze was verachtelijk.
Vermoeidheid en hevige hoofdpijn voorwendend,
begaf zjj sich zoodra men in het badhotel was
teruggekeerd, naar haar salon. De Baron begreep
dien wenk om zich te verwjjderen.
Eindeljjk was jzjj alleen. Ook hare kinderen
waren reeds ter ruste, Gerty vertoefde nog bjj
hen. Het hoofd in de hand gesteund, staarde
zjj naar den schoonen, helderen met sterren be
zaaiden hemel. Ook in hare ziel werd het
klaar, werd het licht. Zjj dacht niet meer aan
den rit van heden, niet meer aan de laatst ver
vlogen weken, zij sloeg geen acht op de gevoe
lens van haar hart zjj dacht slechts aan het
gebed, dat zjj in dien vreeseljjken nacht, dat
haar kind met den dood worstelde, naar den
hemel gezonden had.
Wordt verselgdj
44RLEHSf1UIC0DR4HT.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER AD VERTEN TIEN,
Van 16 regels50 Cem
AGITE 3ÏA NON AGITATE
