No. 3046. Maandag 1 Augustus 1898. 23ste Jaargang. ïïagëlaó voor ciïooró- on SCuid-eJCoilanó De belangen der vrouw. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Bedrogen geluk, B U IT EN LA N D, Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het baitenland c2,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteur-Uiteever, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. SasrdSlB:- 50 Cents. 7 V Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con taut. -.*/•* Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etrangèré G L. DAUBEfyCo. JOHNF. JONES Succ., Paris Slbis Faubourg Montmartre Over het algemeen mag men zeggen, dat tentoonstellingen baar nut hebben, om dat zij de voortbrengselen van verschil lende industrieën in ruimen kring bekend kunnen maken. En zoo heeft ook de Na tionale Tentoonstelling van Vrouwenar beid, welke op dit oogenblik in de resi dentie plaats heeft, haar nuttige zijde. Maar deze tentoonstelling heoft nog een ander doel. Zjj wil betoogen, in welke in dustrieën de vrouwen werkzaam kunnen zjjn en in welke opzichten de vrouw zich een onafhankeljjke positie kan scheppen. Oppervlakkig beschouwd, verdient dus deze tentoonstelling aanbeveling, want de maatschappelijke toestanden zpn van dien aard, dat vele vrouwen zeiven in baar onderhoud moeten voorzien. Zij vinden op deze tentoonstelling tal van gelegenheden, waarop zjj onafhankelijk van anderen zich een bestaan kunnen verzekeren. Maar op deze tentoonstelling wor den ook congressen gehouden, waar de da mes zich oefenea in welsprekendheid. En hoewel ook hi erin op zich zelf geen kwaad steekt, moeten wjj een woord van protest laten hooren tegen den inhoud van vele dier redevoeringen, omdat zjj ons beden kelijk in de hoogste mate toescbjjnen en argelooze jonge dames daar in kennis wor den gesteld met beginselen en begrippen, waarvan de verwezenlijking eigenlijk neer komt op socialisme en communisme Om die reden meenen wij alle moeders te waarschuwen, dat zjj haar bjjna vol wassen dochters, willen zij ze niet in den grond bedorven zien, niet laten deelnemen aan die congressen. Ten einde deze uitspraak te rechtvaar digen, willen wjj korteljjk weergeven, wat op een dier vergaderingen over de ver betering van den maatschappeljjken toe stand der vrouw in het midden is gebracht. Deze vergadering ging uit van de zooge naamde Vrjje Vrouwen-vereeniging te Am sterdam en van twee andere soortgelijke Vereenigingen. Het hoofddoel scheen om de wensche- ljjkheid te betoogen van de invoering der sociale coöperatie, nl. de toepassing der coöperatie in het huishouden. Zekere juf frouw Van der Moer deelde mede, dat onlangs te Philadelphia zes huishoudens te zamen het eten deden bereiden in een FEUILLETON. 28. {Vervolg.) Ook nu vond zij weer troost en kraclit in liet gebed. Morgen zou zij B. verlaten. Doch Waarh:en zich begeven Naar huis, nu, in 't heete der zomerdagen Nooit zou haar echtge noot dat hebben toegestaan. Zou zij Wolfgang in Baden Baden opzoeken Een smarteljjk, bitter lachje speelde om haar mond. Hij hield er immers niet van, met zjjne familie te reizen, log minder door deze in zjjn vermaken gestoord ie worden. Waar zou zij dan heen Noch aan den Rjjn, noch in Zwitserland, noch aan de *ee kon zij eene plek kiezen, voor welke Osten hiet dadelijk Blankenberg zou opgeven. Zij was niervan overtuigd zjj behoefde slechts te zeg- gen, waarheen zjj zich begaf en Osten met zjjn dochtertje vonden de plaats het meest ge schikt. Bjj deze gedachte zuchtte zjj onwillekeurig ln waerwil van haar rjjkdom gevoelde zjj zich *rm. verlaten. Het bewustzijn, dat Wolfgang naar r-rwaarloofde, sneed haar diep door de £<d. '^willekeurig dacht zjj weder aan den Kerstavond (ter. j zeg weer Wolfgangs ge schenk, de prachï ge. glai aurie cielsteenen en daarnaast de bloeiende bl<I-,en van Osten. Arme ElseZjj bedekte haar gelaat met beide banden. De prachtige edelsteenen vertelden toch Tan duizenden bittere tranen, en tuaschen de centrale keuken. Deze coöperatie mislukte echter door het verschil in spijskeuren, maar in Califormië is het beter gelukt. Daar bleek toch van de groote financieele voor- deelen door minder kosten en werd gemeen schappelijk dienstpersoneel aangenomen. Een ander spreker hamerde op hetzelfde aambeeld. Het was de heer L. deClercq, die d8 vrouw uit vroeger tijden beklaagde, die zooveel zelf moest maken, waarvan zij nu ontheven is. Voor de vrouw der toekomst, zeide spreker, moet het directe, huishoudelijke werk door productieve coöpe ratie worden overgenomen. Men laat bijv. nu zpn glazen wasschen door mannen van buitenaf. Men kan evengoed zoo zijn ka mers laten doen, mits dat de Vereenigingen, iie zich daarmee belasten, sociale coöpe raties zijn. Alle huiselijke bezigheden kun nen zóo worden verricht, en het eten is gemakkelijk uit centrale keukens te krij gen, die dagelijks het menu thuis sturen, waaruit ieder kiest wat hem het beste smaakt. Blijkens de verslagen in de dag bladen gaf spreker vervolgens een schets van vatenwaaschen, laarzen poetsen, ka chels aanmaken, lampen schoonmaken enz. langs den sociaal-coöperatieven weg. Laatstgenoemde spreker had de lachers aan zijne zjjde. Nu, wij kunnen het ons best begrijpendat er gelachen iswant over het algemeen hebben de Nederland- sche vrouwen nog te veel gezond verstand om de ongeremdheden, die deze spreker verkocht, voor degeljjke redeneering op te nemen. Maar toch zullen niet alle dames op die vergadering gelachen hebben, en kel en alleen omdat zij de redeneeringen van den spreker belachelpk vonden. Zoo betoogde nl. mej. Drucker, dat men niet slechts moest lachen, maar dat men er ook over moest nadenken en lezen, want alles wat de heer DeClercq had medegedeeld kan worden verwezenlijkt. Utopie schijnt het, mogeljjk is het, besloot deze spreekster. Alzoo was het niet uitsluitend een hu moristische vertellingdie de beer D e C 1 e r c q aan zijn hoorders mededeelde. Het was hem heilige ernst met die sociale coöperatie, en daarom maken ook wij er hei'ige ernst van om de dwaasbeden en verderfelijkheid zijner redeneeringen in het licht te stellen. Volgens onze meening is het niet mo gelijk om de huishoudens coöperatief in te richten. Daartegen verzet zich de in dividualiteit, zoowel als de geheele inrich ting van het familieleven. Wij zouden dit breedvoerig kunnen motiveeren en met tal van voorbeelden bewijzen. Deze echter lig gen zóo voor de hand, dat ieder naden- onschuldig uitziende bloemen kronkelde eene slang. Vluchten moest zjj voor deze maar waar heen Daar dook plotseling Reichenau voor haar op het lieve, eenvoudige, stille ouderhuis Een vreugdekreet ontsnapte haar mond. //Ja, daar daar wil ik heengaan. Onder mjjns vaders dak zal Osten het niet wagen mjj te volgen Zjj sprong op. Mijn God! Dat zij niet eerder daaraan gedacht had. Tehuis woei de lucht nog frisschar dan aan de zee nergens kon zij met de kinderen beter zjjn. Voorzichtig sloop Else naar de slapende kleinen en teeder be schouwde zij hen. Gerty wilde zich terugtrekken, doch Else sloeg teeder haar arm om het jonge meisje. //Zou het veel moeite zjjn, onze koffers voor morgen te pakken vroeg zij vloeiend //ik ben tot vertrekken besloten.// Treurig blikte Gerty de jonge vrouw aan, deze ochter ging vrooijjk verder „Het wordt Uier werkelijk te warm voor ons, ik verlang naar frisseher lucht. Wij gaan naar Beichenau naar de bezitting mijner ouders." Gerty jubelde zjj beloofde, dat zij bedienden en meiden wel zoo ver zou brengen, dat voor den volgenden dag alles klaar was. Zjj hield woord. Toen de Baron den anderen morgen verscheeD, vond hij de bedienden allen jjverig bezig. //Mevrouw heeft besloten, heden te vertrek ken," berichtte hem reeds de portier. Osten jjlde naar Else. Zjj ontving hem zeer hoffeljjk. keurl lezer en lezeres ze slechts voor het grijpen heeft. Coöperatie moge in het openbaar leven hier en daar levensvatbaar zijn, hoewel wij haar toch altijd afkeurenin het meer intieme leven van het huisgezin kan zij geen wortel schieten, tenzij de menscben niet langer menschen hieven, maar schep sels werden, geschikt gemaakt voor de sociale coöperatie van meer genoemden spreker. Wij achten het overbodig om verder het zinnelooze dezer plannen te bespreken. Zij zpn te absurd om er langer bij stil te staan. Alleen verwondert het ons, dat er in werkelijkheid nog menschen worden ge vonden, die in ernst naar de verwezenlij king er van streven. Maar waarover wij wel nog het een en ander willen zeggen, is de geest, waaruit deze utopiën voortkomen. Men wil spreken over de verbetering van den maatschappe ljjken toestand der vrouw en men begint de vrouw te rukken uit haar eigenaardige omgeving. Niet tevreden met de ongehuwde vrouw te wijzen op de middelen, waardoor zij zich een onafhankelijk bestaan kan ver zekeren, wil men de gehuwde vrouw, de moeder van haar kroost, het middelpunt van het gezin, de heul en de troost van alle huisgenooten, aan haar schoone roe ping onttrekken en haar maken tot de die nares van een sociale coöperatie, waarin zjj nu eens de schoenen heeft te poetsen van haar huurlieden en een ander maal de vaten heeft te wasschen van haar buur vrouwen. Dit is het wat ons ergert in de rede- neeriugen, op die vrouwenvergadering ver kondigd. Indien er iets is, dat de maal- schappjj in stand houdt, dat bevorderljjk mag heeten aan het geluk van allen, dan is hst de heiligheid van het gezin. Een goede moeder doet meer nut aan de samen leving dan tal van groote mannen ooit kunnen tot stand brengen. Zoolang het familieleven in een land bloeit, kan men er zeker van wezen, dat de toekomst van dat volk schoon is, ook al zjjn overigens de maatschappeljjke toestanden niet roos kleurig. Uit de gewraakte plannen spreekt een geest van ontevredenheid, van weerzin en afgunst. Men vergenoegt zich niet langer met de bescheiden rol der huisvrouw, maar wil dat zjj meer deelneemt aan het open bare leven om het aantal der misnoegden te vermeerderen en aldus de sociale revo lutie te verhaasten. In verleideljjke bewoordingen werden op bedoelde vergadering die afzichtelijke plannen medegedeeld, en de toekomst der //Ik heb uw raad opgevolgd, Baron de lucht is hier inderdaad drukkend en mijne ouders hebben er zich zoo op gesteld, de kinderen en mjj weer te zien, dat ik besloten heb, voor eeui- gen tijd naar Reichenau te vertrekken. Heden middag vertrek ik.// Osten beet zich op de lippen. Hij zag nu zonneklaar dat alles verloren was. Wild bruiste zijn trots maar hij behoorde tot diegenen 1 die eene volmaakte beheersching over zich zei ven bezitten. Doch toen hij Else met haar gevolg in den sneltrein geholpen had, en deze nu wegstoomde, wendde hij zich met een soort gelijk toornig gevoel af, als toen hij eens, jaren geleden, zijn paard bestegen en Reichenau ver laten had. Ten tweede male was bjj de over wonnene eene natuur als de zijne kon dat niet verdragen. Van nu af was hjj Else's ver klaarde vjjand. En Else? Op Reichenau met de grootste vreugde begroet en welkom geheeten, doortin telde een zalig gevoel hare borst. Verkwikkend was de lentelucht, die zjj inademde door in- wendigen strijd gehard, zou zij hier weder f.-isch opbloeien en gelukkig zjjn. XIII. Met onophoudelqken spoed ijlt de tijd heen; bij kent geen stilstand. Snel wisselen de jaren, en de menschen met hen. Ouden gaan op ter eeuwige rust, jeugdigen worden oud, en de kinderen groot 1 Dikwjjls schjjnt deze laatste vrouw werd afgeschilderd zoo schoon en heerlijk, dat er bepaald een gevestigde over tuiging toe behoorde om aan die denkbeel den weerstand te bieden. Het verwondert ons dan ook niet, wanneer verschillende dames, die deze vergadering bijwoonden en het waren er niet weinig toch wel iets goed vonden in de bedoelde redenee ringen. lleeds werd er gezegd, dat het j lachen een halve overwinning beteekende en dat derhalve vele hoorderessen nog wel eens zullen gaan nadenken over de onbe kookte stellingen, die daar werden aan den man gebracht. Wij noemen dat jammer en vandaar onze ernstige waarschuwing om die congres sen niet te gaan bijwonen. Een goede huis vrouw en een ernstig jong meisje, dat zich nuttig wil maken, hebben wel wat beters te doen dan te gaan luisteren naar ge vaarlijke wartaal, die haar gedachten ver strikt en haar ontevreden maakt met haar toestand. Hier maken wij nog de opmerking bp, dat wanneer de vrouw gevaarlijke leerstel lingen aanhangt, dit een nog ernstiger gevaar is dan wanneer de man verkeerde beginselen koestert, omdat de vrouw veel hartstochtelijker is en nog krachtiger pro paganda maakt voor hetgeen zij wensche- jijk en noodig keurt. Het feminisme heeft dus op deze ten toonstelling en de daarbp behoorende con gressen gezegevierd. De vrouwenbeweging in haar meest verkeerde richting heeft er zich meester gemaakt van al hetgeen er besproken en tentoongesteld wordt. De emancipatie-geest waart er rond en tracht in te dringen in den familiekring om er zijn slachtoffers te maken. Vrouwen van Nederland! gelooft niet de verleideljjke redeneeringen over een schoone toekomst, die daar wordt voorgespiegeld: wendt u af van de leugenachtige voor stellingen, die men daar aan den man brengt en schaart u liever om de banier van het geloof, dat alleen heil kan aanbrengen zoowel voor de maatschappjj in het alge meen als voor iedere vrouw in het bij zonder. Italië. Te Napels is een bende valsche mun ters ontdekt die ook in het buitenland ver takkingen had, zoodat een groot aantal valsche bankbiljetten van 100 en 20 franks in omloop zijn gebracht. De heeren valsche munters bewoonden de elegante villa van Giuseppe Melissari te Pompigliano bp Napels. Daar werkten kalm en met alle noodige materiaal en werktuigen voorzien de lithograat G e u - metamorphose snel als een droom voorbjj te zjjn. Of worden wjj niet plotseliug van onzen ouderdom bewust, wanneer wij iemand, dien wij als kind gekend hebben, in vollen bloei der jeugd wederzien Zoo scheen het ook der hupscbe, vriendelijke Gerty te zjjn gegaan, die in haar eigen beha- gelijk woonvertrek aan een sierlijk naaitafeltje gezeten, een jong student met de grootste be wondering gadesloeg. De geborduurde muts lag naast hem en zjjne vingeren speelden achteloos met de driekleurige sjerp, welke hjj schuin over de borst droeg. Op zijn frisch gelaat lachte de zonneschijn eener gelukkige jeugd, die geen vermoeden had van de zorg, die de oudaren drukt. //Ahtante Gerty,// zeide de student met volle overtuiging, //wat is het hier behageljjk Waarachtig, oom Reichenau is een gelukskind.// Eu half ernstig, half lachend voegde hij eraan toe //Mama's kamer uitgezonderd, geef ik voor zulk een idyllisch gelukkig tehuis mjjn prach tig ouderljjk huis. Gelooft ge, tante, dat ik somtjjds wensch, dat papa niet zoo rjjk ware Tante Gerty lachte vrooiijk. Zij was opgestaan en op den jongen toegetreden. Zooals in zjjne kinderjaren streek zjj hem ook nu de glanzen de haren van het blanke voorhoofd en zeide pla gend „Eea zonderlinge wenech, Leo, van een stu dent, die zoo schitterend bewijzen kan, dat het geld rond is.// //Wat wilt ge, tante Ik verdien toch waar achtig geene preek, wanneer ik de leer van mijnheer papa volg, die mjj zoo dikwjjls heeft naro Galdi en de graveur Vincenzo T r a v a g 1 i n ivan wie de eerste reeds 12 jaar tuchthuis wegens hetzelfde mis drijf achter den rug had. Buiten dit gebouw had de bende een filiaal te Napels bp een zekeren Nicola d'Ar tri. Daar kwamen de leden der bende bij elkaar om vergaderingen te houden en daar was ook het depot der gereedgekomen bank noten. Tegen verrassingen was 't huis ge vrijwaard door ijzeren deuren en twee bloed honden die, zoodra iemand naderde, aan sloegen. Desniettemin gelukte de overrompeling volkomen. Er werd voor 11000 franks aan valsch bankpapier gevonden. Duitsohland. Prins Heinrich van Pruisen heeftin de Subig Bay met de kruiser Irene niets gedaan wat indruischt tegen het oorlogs recht. Uit medelpden heeft het schip een aan tal Spaansche vrouwen en kinderen, die zich in nood bevonden, aan boord genomen. Spanje. De toestand van den jongen Koning van Spanje is vrp ernstig. Z. M. is zeer zwak en de Koningin-Regentes verpleegt haar zoon, met een bijzondere opofferende moe derliefde. Zjj verlaat het bed van haar kind niet dan om eenig voedsel te nemen of de staatszaken af te doen. Don Carlos treft het niet bpzonder want het Spaansche volk is thans vol me delijden en zal er niet licht toe overgaan om een ziek kind en eene zich opofferende moeder nog met den drukkenden last van binnenlandsche onlusten te bezwaren. Frankrijk. De sympathie die Frankrpk voor Spanje aan den dag legt, spruit meer uit eigen belang dan wel uit een gevoel van rasver wantschap voort. Wellicht ook gevoelt Frankrpk weinig voor de Anglo-Saksische broederschap, in 't bpzonder niet voor En geland, dat Egypte blijft bezet houden. Maar de groote gouden spil, waarom het maatschappelijk leven draait, zal ook wel niet vreemd zjjn aan Frankrpk's bemidde- ling. De inkomsten, die Spanje uit Cuba hoopte te trekken waren de grondslag waarop Spanje een leening van 1400 millioen pe setas vestte. Die leening, voor een deel tegen vjjf, voor een ander deel tegen zes procent aan gegaan, is grootendeels in Frankrijk onder dak gebracht. Waarvan zal nu die zware rente betaald moeten worden, indien Cuba en de andere koloniën Spanje geen inkom sten meer opleveren? Het is dus in't be lang van de Fransche aandeelhouders dat de vredesvoorwaarden voor Spanje zoo gunstig mogelijk gesteld worden. Spanje en Amerika. Zeer geheimzinnig worden de vredesonder handelingen tusschen Madrid en Washingtcn gevoerd. Daarbjj bljjkt echter, dat Spanje een Amerikaansch protectoraat verkiezen zal, dat ingeprentNoblesse oblige. Ik geef dus uit wat men mjj geeft sparen kan ik echter ook wanneer dit moet zjjn 1" «/Ook verdienen wierp Gerty onwillekeurig bjj, want bjj Lso's woorden gleed eene lichte wolk over baar vriendeljjk gelaat. Daar deze echte met komische ernst antwoordde//Dat spreekt vanzelf daarom studeer ik ja,// lach te hjj weer vrooljjk. In dit lachen weerklonk weder de zilverhel- dera, vroolijke toon der voormalige Gerty Dor- ner. Zoo noemde zjj zich echter lang niet meer, maar me/rouw Von Reichenau. De reis van B. naar Reichenau was voor Gerty beteekenisvol geworden, want daar was haar wenseh, dat eens een lichtende ster voor haar mocht opgaan, verwezenlijkt. Te Reichenau ging zjj op, de ster der liefde. Maar deemoedig had het jonge meisje haar blik ervan afgewend, die ster, zjj was te schitterend maar wat zjj niet zocht werd haar aangeboden. Gerhard Von Reichenau vroeg om hare hand, en zjjne ouders namen gaarne het eenvoudige meisje als doch ter aan want dezer verstandige, veredelende invloed had hun zorgen-kind tot een gelukkig man gemaakt. Toen Gerty den eersten morgen van het ver blijf te Reichenau met h»re beschermelingen in den tuin kwam en daar Gerhard zag, meen de zjj in hem een oude bekende te ontmoeten den vromen bidder, die in den Kerstnacht naast haar geknield had. Vervolg tie Iweede Blad.) ABONNEMENTSPRIJS. FiENDRAiT AQITE MA NON AGITATE PRIJS DER ADVERTENTIEN. Vluchtig, vluchtig is de tijd. G oever neur. J

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1