NI EU WE
HbagBlaó voor eSflooró- en ë£uió-<JCollanó.
Advertentiën
Oorlog en vrede.
No. 3049
Donderdag 4 Augnstus 1898.
23st# Jaargang.
Bedrogen geluk.
BUITKJNLAJV i).
Amerika.
Frankrijk.
Duitschland.
LEIHSOUE dODRilT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem;
/1,10
11,40
<2,80
<0.03
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN,
Van 16 regels50 Cens
Elke regel meer71/*
Groote letters -worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a, Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
waarvan de plaatsing driemaal is op
gegeven, worden slechte tweemaal in rekening
gebracht.
Onze verlichte negentiende eeuw spoedt
tsn einde.
Volgens de Franscbe revolutionnairen
moest de godsdienst der rede het menscb-
dom geluk en vrede brengen. Gelijkheid,
vrjjheid en broederschap was de leus, maar
de treurige werkelijkheid luiddedwinge
landij, verkrachting van wet en recht, ver
drukking van al wat goed en edel was.
Een zee van bloed drenkte den Franschen
bodem. Zy, die aanvankelijk samen hadden
gespannen om de monarchie van den troon
te stooten, waren bigde van de Republiek
verlost te worden door den wereldbedwin
ger, Napoleon.
Jaren achtereen baadde Europa in een
zee van bloed. De bloem der jongeling
schap van de Staten, die voor Napoleon's
overmacht hadden moeten zwichten, werd
ten gevolge van de gehate conscriptie naar
het slachtveld gedreven. En deze gehate
conscriptie, het erfstuk van den Franschen
dwingeland in het vrge Nederland veraf
schuwd, is door onze liberale Regeering nog
ondragelijker gemaakt door den persoon-
lijken dienstplicht in te voeren en de vrjj
heid van het Nederlandsche volk te kort
wieken. Stappen wjj van deze vervelende
en gehate geschiedenis af en komen wjj
op ons punt van uitgang terug.
De gevlushte van het eiland Elba ver
scheen weer als Keizer op het oorlogstoo-
neel bjj Waterloo en werd na de bloedige
nederlaag door den erfvjjand, den fieren
zoon van Albion, lerenslang aan de rots
van St. Helena gekluisterd. Inmiddels werd
in 1815 op het Congres van Weenen de
kaart van Europa gewijzigd, de rechtheb-
benden op de tronen hersteld en de vrede
heette voor altoos voor de Europeesche
FEUILLETON.
12.
Vervolg.)
Zjj, zoowel als het jonge, slanke, meisje dat
aan den pracktigen vleugel rijke melodieën ont
lokte, wisten gedarende eenigen tjjd, bljjkbaar
weinig betera te doen dan herhaaldelijk hunne
blikken naar de pendule te doen zweven, wier
wjjzers dezen avond ontzettend langzaam voort-
kropen. Ontmoetten dan beider blikken zich
bij eenzelfde zwenken naar de wijzerplaat, dan
lachten ze om hun ongeduld en de «en of de
andere zeide//Dra zal bjj komen.// En toen
Leo sindeljjk kwam, was hun geluk groot, hun
vreugde hartelijk. Er volgde een avond zoo
vrooljjk, als slechts zij kennen, die beminnen en
bemind Worden. Geen van drieën voelde nog
behoefte aan volmaakter aardsch geluk. Veel
hadden ze elkander te vertellen en in het mat
verlichte vertrek achter de zware damasten gor-
djjnen, die voor de geopende ramen hingen,
praatte men zoo gezellig. Doch onder het dichte
lommer van het aangrenzende park schreed een
eenzaam wandelaar langzaam op en neder. Hjj
wist, dat zij daar was, die hij beminde, hij
moest in hare nabijheid zjjn, aan haar denken
en stoeien met de beelden eener gelukkige toe
komst.
Hjj drukte zijn hoed dieper in hst voorhoofd;
Staten verzekerd. Da groote Mogendheden
zouden de kleine beschermen. Dat stond
op het papier.
Maar nog geen vjjftien jaren mocht het
schoone vereenigde Koninkrijk der Neder
landen bestaan. Het eigenbelang van Enge
land en van de andere beschermende
Mogendheden keurde na 10 noodlottige jaren
de scheiding van België ea Nederland goed.
Waar was de zoo vurig verlangde vrede
gebleven
De geesel des oorlogs, deze tuchtroede
in de hand van God, teisterde in deze
eeuw vervolgers Turkjje, Spanje, Frankrijk,
Rusland Italië Oostenrjjk - Hongarije
Duitschland, Zweden en Denemarken, op
het vaste land van Europa.
Als van Koloniale oorlogen gesproken
wordt kan Nederland meedingen naar de
palm, zoowel wat offers aan geld als aan
menschenlevens betreft. Engeland komt
echter de eerste plaats toe, want sedert ko
ningin Victoria aan het bewind is, ging
er geen jaar voorbij, zonder gevechten in
Indië, Afrika en elders. En het hoofddoel
van al deze oorlogen is beschaving Mocht
het waar wezen
De vredesonderhandelingen met Spanje
vorderen goed. De kosten van den oorlog
zijn reeds voor de Vereenigde Staten ge
stegen tot bjjna 600 millioen dollars.
De heer Mc. Ki nl ey, president der
Vereenigde Staten heeft te kennen gegeven,
dat hjj, zoodra de vredesvoorwaarden door
Spanje zjjn aangenomen, eene buiten
gewone vergadering zal bijeenroepen van
de beide deelen van het Congres, om eene
bijzondere wet te doen goedkeuren tot het
op de been houden van een actief leger
van 100,000 man, dat aldus verdeeld zal
worden: 50.000 man op Cuba, 30.000 man
op de Philippjjnen en 20.000 man op Por-
torico.
E m i 1 e Z o 1 a houdt zich nog steeds
schuil. Het bericht dat hij zich aan boord
van de Capellt had begeven om naar Noor
een fjjn gekleed heer passeerde zonder acht op
hem te slaan eu verdween in de vestibule van
het groote huis. Weinige minuten later betrad
hij de woonkamer. De begroeting van vaderen
zoon was levendig ondanks het gefatigueerde
dat het wezen van den eerst» leekende. Non
chalant wierp hjj zich in eenen stoel en terwjjl
hjj zich tot zijne vrouw en dochter wendde, sprak
hjj langzaam
//Men heeft u gemist bjj de Oberhagens, of-
sshoou ge weinig ermede hebt verzuimd. Het was
vreeseljjk zwoel in de salons.//
Met meer recht had de handelsraad van de
speelzalen kunnen spreken, want voor hem was
de gezelligste salon reeds sedert langen tjjd de
deur tet geheime speelkamers en zalen. De han-
delsraad scheen dezen avond gelukkig te zjjn ge
weest, hij vrr'mnde een ongemeen goed humeur,
verheugde zich over de aankomst van zjjnen zoon
en vroeg met belangstelling naar diens reis. Hjj
stelde vragen en liet zich verhalen, langzamer
hand echter begonnen de inspanning van den
avond, de berekening van het spel bij hem te wer
ken, hjj gaapte meermalen achterzjjne hand;einde-
ljjk dutte hjj in. De drie anderen kenden reeds
lang het einde van d» harteljjkheid des huisheers,
wanneer hjj zich soms in de woonkamer ver
toonde. Zij dempten slechts hunne stemmen en
vatten den draad van hun gesprek daar weder op,
waar het door 't binnemtreden van den handels-
raad was afgebroken. Gezellig snapten ze verder
want nog steeds bleef Leo veel te verhalen over
op den eersten avond van zjjn terugkeer.
wegen te stoomen, wordt tegengesproken.
Men heeft een passagier, die veel op Z o 1 a
geleek, voor hem aangezien.
Generaal de Gal li f et is, in verband
met de instructie t»gen luitenant-kolonel
Picquart en mr. Leblois, uit Marien-
bad te Parijs aangekomen.
Picqaart is den heelen morgen door
den rechter Fabre ondervraagd.
Generaal Gons» is als som-chef van
den Franschen generalen staf vervangen
door den brigade-generaal de Lanne.
Zondag zou te Toulon een groot stie
r9ngevecht gehouden worden, waarvan de
opbrengst ten goede kwam van de slacht
offers van het verongelukte stoomschip
Bourgogne.
Toen echter alle rangen bezet waren
ging de ondernemer er met de kas van
door. Het publiek zat ongeduldig te wach
ten en plotseling klonk de kreet van «brand».
Het gebouw stond dan ook heuscb in brand.
De aanwezige stieren braken los en ieder
zocht «en goed beenkom»n. Yan persoon
lijke ongelukken is nog niets vernomen.
Het geheele velodrome is afgebrand. De
politie heeft een streng onderzoek ingesteld.
Spanje.
De Ministerraad houdt zich druk bezig
met de vredesvoorwaarden in overweging
te nemen door de Regeering te Washing
ton gesteld. Over eenige punten die duis
ter waren zijn inlichtingen gevraagd.
De familie Von Bismarck heeft voor
het hofleljjk aanbod van keizer Wilhelm
om prins Von Biimarck in den Dom
te Berlijn naait Keizer's voorvaderen een
laatste rustplaats t» bereiden, bedankt.
Yon Bismarck zelf had reeds bjj zijn
leven in zijn testament bepaald dat hij op
Friedrichsruh moest begraven worden en
heeft tevens h»t volgende grafschrift op
gegeven
etiier rust prins Bismarckeen trouw
dienaar van keizer Wilhelm 1.»
Bismarck's dood.
De Hamburger Nachrichten schrjjven:
//Donderdag-avond was, na verergeringen, zoo
als ze sedert October van 't vorige jaar herhaal-
deljjk voorgekomen wareD, een verbetering in
getreden, waardoor het den vorst vsroorloofd
was, aan tafel te verschjjnen, levendig aan het
gesprek deel te nemen, champagne te drinken
en tegen zijn gewoonte van den laatiten tjjd in,
weder verscheiden pjjpen te rook«n.
XIV.
Dn oudi Geschiedenis.
Tegen minne wast geen kruid
Vuurgloed bluscht geen vuurgloed uit.
J. J. L. Ten Kate.
De schouwburg was goed bezet, in Ce loges
schitterden de elegaate toiletten van den rjjken
cn voornamen beau monde. Edelgesteenten en
paarlen wedjjverden in glans met de flikkerin
gen van talrjjke gaslichten, welke de zaal ver
lichtten. Zjj verlichtten, vóór het groote spel op
het tooneel giDg aanvangen, nog honderden
kleine, pikante tooneeltjes, welke de opmerk
zame toeschouwer gratis genoot en waarin hjj zelf
gewoonlijk een voorname rol speelt. Vooral in
de loges heerschte veel levendigheid. De aange
kondigde opera deed een ernstig muzikaal audi
torium verwachten, maar zonder twjjfel zoude
men den meesten bezoekers een te groote eer
aangedaan hebben door dezen titel, het behoor
de tot den //bon ton,// opera's te bezoeken, dat
was de magneet, die velen naar de kunstzalen
trok. Ook de loge der Edelheims was dezen
avond goed bezocht. De handelsraad, zjjne vrouw
en dochter waren allen verschenen. De man
van de wereld, die enkel naar schouwburgen
ging, wjjl de gewoonte der hoogere standen zulks
meebracht, vond de muziek spoedig te diepzin
nig en te zwaarbewerende lievtr een lichter
stuk, b.v. muziek van Offenbach te hooren, ver
dween hjj.
De toestand was zoo bevredigend, dat dr
Schweninger, nadat de vorst zich te bed
had begeven, Friedrichsruh verlaten kon, met
het plan Zaterdag weder terug te keeren. De
toestand bleef gedurende den Vrjjdag betrekke-
Ijjk bevredigend.
Ook Zaterdag-morgen las de vorst nog de
Hamburger Nachrichten en sprak over politiek,
in 't fcjjzoniinr over de Bussisohe ook nu.tigde
hjj in den voormiddag spijs en drank en be
klaagde zich schertsend daarbjj over den wei
nigen alcohol die men in zjjn dranken deed.
Daarna kwam plotseling de verergering door
acute longontsteking.
In den loop van den namiddag verloor de
vorat herhaalde malen het bewustzjjn. In den
laatster/ tjjd bad hjj, behalve duizelingen, ook
toestanden van slaapzucht gehad, waaruit hjj
na langen, diepen, weldoenden slaap weder
volkomen frisch ontwaakte.
Zaterdag-avond namen de ernstige verschjjn-
selen toe. De dood trad tegen elf uur licht en
pjjnloos in.
Dr. Schweninger, die eerst kort te vo
ren weder teruggekomen was, kon deu stervende
den dood nog verlichten door met een doek
het sljjm uit diens mond te wisschen.
Nadat dr. Schweninger gedurende drie
minuten geen ademhaling en geen polsslsg meer
waargenomen had, verklaarde hjj, dat de dood
was ingetreden.
Merkwaardig is het, dat het hoofd nog langen
tjjd na het intreden van den dood de levens
warmte behield.
De Keizer heeft bevolen, dat het iufanterie-
regiment Graf Rose no. 31 eene eere-compagnie
naar Friedrichsruh zal afzenden.
Het Ijjk van den vorst zal gebalsemd wor
den en bljjft tot het mausoleum gereed is, in
het slot.
De ljjkwacht wordt waargenomen door den
koetsier en houtvester van deu overledene.
Voor het slot staat een groote menigte van
meoschen, die op de condoleance -lijsten weu-
schen te teekenen.
Deelneming in Von Bismarck's overlijden.
De deelneming inVonBismarck's over
lijden is in Duitschland algemeen. Met uitzon
dering van uit Frankrjjk heeft de familie deel
neming ontvangen uit geheel Europa. In de
Duitsche steden waait van de openbare gebou
wen de vlag halfstok. Het paleis van den Rijks
kanselier te Berljjn is gesloten en dit voorbeeld
is zelfs door veel partieulieren gevolgd.
Keizer Wilhelm komt uit het Noorden
met spoed naar Berljjn terug. De Keizerin woont
het huweljjksfeest van haren broeder zelfs niet
bjj. De rjjkskanselier prin» VonHohenlohe
stelt zijn reis naar zjjn Russische landgoederen
uit en de Staatssecretaris V o n B u 1 o w keerde
onverwjjld uit Semmingen naar Berljjn terug.
Niet alleen van den Keizer, maar ook van
de Keizerin, de Kroonprins, de Pruisische Prin-
Zjjne vrouw verwonderde zich geenszins. Reeds
lang was zij gewoon geraakt aan zjjn heengaan
bjj de heerljjkste passagesander genot scheen
hem te trekken. Anders was dit bjj hare 17-jarige
dochter, de kleine Edith; haar bleef het geheel
onbegrjjpeljjk hoe baar vader reeds thans deze
voorstelling kon verlaten. Haar frisch cn rein
gemoed ging geheel op in het spelin de ont
wikkeling van het thema. De tonen der aan
grijpende muziek trilden vol en krachtig na in
het jeugdige, gevoelvolle hart, ze voelde al de
hsvigheid van den bitteren kommer d«s hoofd-
persoons. Het fluisteren in de naaste loges, het
coquetteeren der joDge damas, de galanterie der
heeren bemerkte ze niet. Ze vergat geheel de
buitenwereld, de gespannen trekken van haar
lief gezichtje, de starende blikken harer schit
terende oogen namen allen twjjfel weg. Maar
juist dit gaf aan haar gelaat een bjjzondere aan
trekkelijkheid. Uit de zachte blauwe oogen sprak
een diepgevoelig hart. Het was de moeite wel
waard, te willen ontdekken wat er omging, wat
er trilde in hare ziel. Onschuld nog en kinder
lijke eenvoud lagen over Edith's gelaat gespreid,
scherp staken de zwarte wenkbrauwen af, bjj'
het fjjne en bl»eke voorhoofd, bestraffend zonken
re over de onschuldige oogen als soms een al
te vragende blik den haren ontmoette. Goud
blonde lokken hingen in weelderigen overvloed
langs den albasten hals, doch ontnamen hare
gestalte geenszins het kinderlijke, het eenvoudi
ge, dat nog in haar wezen lag.
(Werdt vervolgd
