N 1 E U W E
kDagSlaó voor - en
Congres van den Ned. Bond
„Maatschappelijk Belang.
Ko. 3056
Vrijdag 12 Augustus 1898
23sts Jaargang,
77.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad rersehjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagee.
BÏÏHBAïï: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
c 1,40
«2,80
«0.03
PRIJS DHR ADVERTENTIEN,
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
50 (Jem
AGITE MA NOU AGITATE.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Red a e t e nr-üi t ge v e r, W. KüPPERS.
(Het 6e Congres en de 11e Algemeene Vergadering)
In ons voorlaatst nummer deelden wjj
reeds mede de opening van dit Congres,
waarbjj de voorzitter, de beer J. N i e n-
h u i s uit Delft eene aeer interessante Ope
ningsrede uitsprak, die wjj hier laten volgen:
Mijne Deeren
Leden van den Nederlandscben Bond
«Maatschappelijk Belang» afgevaardigden,
vertegenwoordigers van verschillende han
delslichamen niet het minst gij die op u
naamt op dit Congres uw onderwerp in
te leiden vertegenwoordigers van de per»;
ik heet u allen hartelijk welkom hisr
Ik heet u welkom op dit Vie Congres.
Dit Vie Congresmjjne heerenvalt
samen met het X-jarig bestaan vam onzen
Bond en het zal mg niet euvel worden
geduiddat ik bjj deze merkwaardigheid
eenige oogenblikken stilsta.
Iu mjjne verbeelding ga ik terug tot het
jaar 1888 toen wjj onze eerste vergadering
te Utrecht hielden. Van heinde en ver, van
Oost en West, van Noord en Zuid waren
ze saamgestroomd die mannen van kloe
ken geestmet practischen blik en bere
kenend verstand, die den handel dienen en
in den handel hun bestaan zoeken, «men-
schen die zich bewegen in dien meest be
weeglijken en het meest vastheid en klaar
heid vergenden levenskring die de handel
heet.»
Wat hen samenbracht?
Mjjne heeren! Vrjj algemeen had het ge
voelen ingang gevondeDdat de man
nen die bij den handel belang hebben en
daarmede in betrekking staanvoor wie
ook 't welvaren van den kleinhandel geen
onverschillige zaak is, zich te weinig ver-
eenigd hadden en daarom ook voor die be
langen waar 't pas gaf niet- of on
voldoende werd opgekomen.
Dat wenschte men voortaan méér te doen.
Daartoe werden de handen in een gelegd.
Veelzijdig zou de arbeid zjjn.
Ons program van actie dat ik bjj u
allen bekend mag rekenen geeft daar
van getuigenis.
Of allen evsn diep doordrongen waren
van het groot belang dat vooropstond
Of de samenwerking groot, de toetreding
algemeen was?
Mjjne heeren Als ge u meermalen be
wogen hebt op het terrein dat met den
naam van «algemeen belang» wordt aan
geduid, dan zult ge weten wat hem wacht
die, vaak met ter zjjde stelling van eigen
belangen, deze «algemeene» dienen wil.
«Wat geeft mjj dat?»
«Welk voordeel, tastbaar, direct waar
neembaar voordetl steekt daarin
«Hoeveel procent
Zjjn de meest voorkomende uitroepenen
vragen.
Het gevoel van solidariteit is bjj velen
nog maar weinig ontwikkeld, het groote
belang van samenwerking wordt nog door
weinigen gevoeld en erkend.
Dat ondervond ook de Ned. Bond
«Maatsch. Belang.»
De tienduizendtallen die men gewacht
had en die komen moesten, bleven duizend
tallen. In plaats van minstens dertig-dui
zend leden, bleef het bjj ruim dris-duizend.
Toch, eene trouwe keurbende bleef en
steunde ons, en maakte 't mogeljjk dat we
konden opkomen voor, en onze aandacht
konden schenken aan de algemeene be
langen
n. 1: o. a. door in esn adres de aandacht van
de Regeenng te vestigen op de leemten voor
komende in het ontwerp van met inzake faillis-
ssmcnt en de surséance van betaling. Te dien
einde werd in 1891 eene Commissie benoemd,
welke Commissie in een zeer uitvoerig rapport
hare bezwaren ontwikkelde.
Bjj de behandeling van de Wet op de Bedrijfs
belasting, werden bjj herhaling de aandacht van
Begeering en Volksvertegenwoordiging gevestigd,
op verschillende bezwaren aan deze belasting
verbonden bezwaren die handel en njjverheid
zouden drukken.
Op wjjsiging van de zegelwst werd aange
drongen.
Ten einde de Nederlandsehe industrie te be
vorderen werd gevraagdden aa-ibouw van
Oorlogsschepen zoo mogeljjk toe ta vertrouwen
aan Nederlandsehe inrichtingen van Scheepbouw.
Herhaaldelijk werden pogingen in het werk
gesteld om betere wettelijke regelingen te erlan
gen ten einde de vervalsching van levensmid
delen tegen te gaan.
Uitvoerige rapporten en adressen werden aan
de Begeering verzonden om afdoende maatrege
len te nsmen en deze in eea wet te belicha
men, ten einde in het belang van den Neder
landscben handel zwendekrjj en fLiichentrekkeijj
tegea te gaan.
Om wjjziging van de Coöperatie-wet te ver-
krjjgen, werden herkaaldeljjk pogingen in het
werk gesteld en adressen ingezonden.
De oprichting van Volkscredietbanken werd
met succes ondernomen en aan de orde gesteld.
De oprichting van Onderlinge informatie bu
reaux, werd op verschillende plaatsen in ons land
bewerkstelligd. De hier ter stede (Haarlem) be
staande Vereeniging van dien aarddiende
daartoe tot model en de heer H. J. Visser
alhier, levende de daartoe vereischte en eerste
grgevens.
Dit, en nog véél meer, te veel om hier
op te noemen, werd door den Bond in zjjn
10-jarig bestaan tot stand gebracht. Voor
economische zoowel als sociale belangen
had hjj open oog. In den socialen strijd onzer
dagen bleef de Bond niet ljjdeljjk toezien.
Mjjne heerenDit alles kon bewerkt wor
den door die troiwe keurbende, waarvan
ik zooeven sprak. Hoe wakker stonden ze
steeds schouder aan schouder. Hoe diep
doordrongen waren ze van 't hooge belang
der zaak die ze dienden. Met welke een
waardigheid werd steeds voor die belangeD
gestreden. Hoog ernstig vertoonde zich de
Bond, opkomend voor zjjne belangeu. Eene
onwaardige handeling werd nooit door hem
bedreven, altjjd strjjdend met open vizier.
Ik ben er trotseh op te kunnen getuigen,
dat ons optreden eerbied heeft kunnen af
dwingen en wjj de besten uit de goede aan
ons hebben weten te verbinden.
Zouden we heden even als vroeger zu:ke
eminente mannsn bereid gevonden hebben
om ons voor te lichten en te dienen mat
hunne talenten, zoo wjj ons dat niet hadden
waardig betoond? Al» ernstige menschen
dienende eene goede zaak hebben zjj zich laten
vinden, wetende dat ernstige mannen met
hooge beginselen hen hebben uitgenoodigd.
Mjjne heeren, dit alles nagaande en over
wegende is er op dezen merkvraardigen
dag naast de teleurstelling die wjj onder
vonden eene dankbare stemming in mjjne
ziel.
Moge tot meerdere bevestiging daarvan,
dit Congres medewsrken en u aansporen
om meer nog dan tot heden onze zaak, de
zaak van 't algemeene, Maatschappeljjk
Belang, te steunen.
Hiermede verklaar ik dit Congres ge
opend.
Door den voorzitter, den heer J. N i e n-
huis werd hierna uitnaam van den Bond
hulde gebracht aau H. M. de Koningin.
De Afgevaardigden rezen van hun zetels
op, met een driemaal herhaald«Leve de
Koningin
Als inleider trad op de heer Dr. D. B o
uit Winschoten, mei het onderwerp: ellan-
delsonderwijsIn eene keurige rede zette
de heer Bos uiteen het groote gebrek dat
in ous laud heerscht in de opleiding tot
den handel en gaf daarbjj aan welke ver-
beteringen te brengen zjjn op dat gebied
Onze burgerscholen deugen aiet wat be
treft de opleiding van den jongeling tot
den handel en onze juristen, vaak in han
delszaken gemoeid, zjjn te weinig op dat
gebied ontwikkeld.
Wjjzende op Duitschland, Zwitserland,
en Beieren gaf hjj aan, dat handels-cur
sussen en zelf» een handels-academie op
te richten, hoogst noodzakeljjk is, om onzen
handel tegenover het buitenland hoog te
houden. In zjjn helder uiteenzetten van
zjjn betoog, kwam hjj tot de volgende con-
clusiën
1. De opleiding vsn den koopman is over
'i geheel in ons laad zeer gebrekkig.
2. Het is noodeakeljjk, dut in alle handels
plaatsen van eenige beteekenii de gelegenheid
wordt geopend vakonderwijs als voorbereiding
voor den handel te ontvangen.
3. Dit vakonderwijs behoort in drie trappen
voort te komen naar gelasg van den bereikten
ontwikkelingsgraad der jongelieden
m. In den vorm van handelscurtuisen, aan
sluitende bjj goed ingericht voortgezet lager of
herh&lingionderwijs.
t. Als handelsscholen van tweejarigen cursus,
volgende op een driejarige burgerschool oplei
ding, zooals thans te Amsterdam.
c. Als handelsacsdemie, liefst in Amsterdam
te vestigen.
4. l'inanciëele steun van het rjjk, provincie
en gemeente, naast toezicht door een deskundi
gen inspecteur is gewenacht en gerechtvaardigd.
De hesr Hulsman uit; Amsterdam deel
de zjjne r jjpe ervaring mede op handelsgebied
en drong aan tot het oprichten eener handels
academie waartoe de Minister steun had toe
gezegd. Ook de heer K roon sloot zich bjj
de sprekers aan, waarna de conclusion door
Dr. 1). Bos genomen met algemeene stem
men werden aangenomen.
De heer Mr. H. Bin nerts uit Heeren -
veen, besprak de vraag
vWat kan nog van Rjjkswege worden gedaan
om te bevorderen, dat het Credietwezen in den
handel op deugdeljjke grondslagen rust?'
Hjj wilde niet spreken over het crediet
dat genomen wordt door de leveranciers
maar over het crediet dat gegeven wordt.
Daarbij trad hg in uitvoerige beschouwin
gen over wetteljjke bepalingen omtrent den
eigendom tot den handel betrekking heb
bende hjj betreurd» de geheimhouding
van het vermogen. Spr. kwam in zjjn breed
voerige toelichting tot de volgende con
clusie, die met algemeen stemmen' werd
aangenomen
//Het is wenssheljjk, dat in de wetten op de
Vermogensbelasting en de Bedrijfsbelasting eene
bepaling wordt opgenomen, waarbjj aan hem,
die aantoont zijn belang bij de bskendheid met
eenigen aanslag op de kokieren van de be'as-
tingen, de mogelijkheid wordt geopend om in
zage daarvan te bekomsn.//
Na da pauze trad de heer Johs Rüfer
Jr, uit Amsterdam, als spreker op. Hjj be
handelde art. 152 der grondwet:
«Waar in het algemeen belang eigendom door
het openbaar gezag moet worden vernietigd of,
hetzjj voortdurend, hetzij tijdelijk, moet worden
onbruikbaar gemaakt, geschiedt dit tegen scha
deloosstelling, tenzij de wet het tegendeel be
paalt.//
Art. 5 der Add. artt. van de grondwet
//Het eerste lid van Art. 152 der grondwet
blijft buiten toepassing, totdat de wettelijke re
geling omtrent de gevallen waarin geene scha
deloosstelling in geval van vernietiging of voort1
durende of tijdelijke onbruikbaarnuking van
eigendom verleend wordt, zal zijn in werking
getreden.//
Spreker gaf aau dat de vleeschkeuring
in ons land veel te wenschen overlaat en
betoogde, dat eeue rijkskeuring in het be
lang van den handel is gewensebt. Hjj
keurde de stichting van abattoirs ten sterkste
af en kwam daarbjj tot de volgende con
clusie
//Het 6e congres va» den ¥ed. Bond //Maat
schappelijk Belang//
Overwegende dat het optreden der Gemeente
besturen bij de keuring van levensmiddelen,
meer speciaal die Tan vleescb, eene wettelijke
regeling der daardoor ontstane schade noodza-
ksljjk tnaakt
Overwegende dat het recht op Tergoeding, in
dien het openbaar gezag optreedt, is erkend
door art. 152 der Grondwet, doch het additio-
neele art. V. dit beginsel buiten toepassing stelt,
totdat de wettelijke regeling omtrent de geval
len waarin geene schadeloosstelling verleend zal
worden, in werking zal zijn getredsn
Overwegende dat de tot standkoming dier
regeling, tsl zjj in werking kunnen treden,
ook voor handel en njjverheid van 't hoogste
belang kan worden geacht;
Overwegende wjjders dat eene goede vleeseh-
kenr noch door het stichten van Abattoirs, noch
door gemeenteverordeningen op dat stuk kan
worden verkregen, doch dat eene afdoende rege
ling alechts gevonden wordt in eene Rjjkskeur
van vee en vleeschwaren
Spreett den wensch uit, dat hot Bjstuur van
den Bond zich tot de Hooge Rogeering wende,
ter verkrijging van de wet, bedoeld bjj het ad-
ditioneele art. V der Grondwet, en verder van
eene wet regelende de keuring van vee en vleeseh
in Nederland.'
Deze couclussie werd met algemesne
stemmen aangenomen.
Da heer Mr. B. L. Th. ran Lier uit
Utrecht had tot onderwerp:
//Is de invoering eener wet tot bestrjjding der
oneerlijke concurrentie noodig
In zjjn helder betoog over de onwettige
handelingen die gepleegd worden door on
eerlijkheid in den handel, gaf hjj duideljjk
aan dat de eerljjke koopman te weinig
bescherming geniet. In welke vormen zich
de oneerljjke concurrentie voordoet toonde hjj
aan en meende, om de misbruiken tegen te
gaan, het hoogst gewenscht is te komen
tot de Duitsche wetgeving, waarna hjj als
conclusie stelde
//Ofschoon het meer en meer ruim toepassen en
uitleggen van arts. 1901 B. W. door den rechter
allen lóf verdient, voorziet dat artikel ia vele
gevallen niet en is eene wet tot bestrjjding
der oneerljjke csncurrentie gewenscht. Wetteljjke
regeling in den geest van de Duitsobe wetgeving
is aan te bevelen.//
Er ontspon zich eeu druk debat, waar
uit bleak, dat er hier te lande nog al wat
oneerljjke concurrentie wordt gepleegd. De
conclussie werd goedgekeurd en Mr. Van
Lier oogstte den dank der vergadering.
Door verhindering van Mr. Sm een ge
trad de heer W. D. J. Van Meeheren
Brouwer op, met een bespreking over
de «Vrouwententoonstelling te 's Graven-
hage.»
Niet onaardig deed hg eene wandeling
met de Congresleden door de Tentoonstel
ling waarbjj hg wees op de vele beroepen
door de vrouwen uitgevoerd enz., om stil
te bljjven staan voor de afdeeling aange
duid met het opschrift«Hongerloon»
Schreeuwend noemde hjj den prjjs waar
voor menige vrouw moet arbeiden, en hij
vroeg: «Aau wie de schuld?» Deze vraag
te beantwoorden, liet hg over aan de Con
gresleden, waarvan eenige dan ook gebruik
maakten hun weten op dit gebied te geven,
door de zaak in tegenovergestelden zin voor
te stellen.
In iedar geval, zei de heer VanMeeteren,
is het aardig te weten hoe die zaak in
elkaar zit vandaar dat hjj voorstelde:
Het 6e Congres v/d Ned. Bond Maatschap
pelijk Belang noodigt de Algemeene Vergadering
van den Bond uit cm eene commissie van 5
leden te benoemen, die in den loop van het
jaar 1898 een uitvoerig rapport zal indienen
omtrent de vragen
le Wat is de oorzaak van de lage loonen
voor naaiwerk enz., zooals dit gemeld staat op
bladz. 95 van de Catalogus van de Nat. Ten
toonstelling van Vrouwenarbeid
