N i K U W E
2)ag6laó voor <3Tooró- on SLuiè-óCollanö.
s
De Inhuldigingsfeesten.
No. 3064
Dinsdag 23 Augustus 1898,
23ste Jaargang.
Bedrogen geluk.
B U IT K i\ L A D.
ABONNEME NTSPRIJS
Per B maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUEEAU: St. Janstraat Haarlem;
/1.10
«1,40
«2,80
«0.03
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cent
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
(Fan den. schrijver der vAmsterdamsche Brieven.u)
III.
Gedaan is het met de werkstaking der
timmerlieden te Amsterdam. Een totaal
fiasco Waren de werklieden, leden van den
R. K. Volkshond reeds vroeger begonnen,
Maandag-middag ijlden allen om werk
naar hunne oude patroons. De meesten kon
den dadelijk aan den arbeid gaan, en
kelen vonden hunne plaatsen bezet, doch
bjj de tegenwoordige drukte komen er
handen te kort en behoeven zij niet zonder
werk te blijven. Verheugen wij ons, dat
de werkstaking geëindigd en zoo spoedig ge
ëindigd is.
Dat was een nare wanklank in de na
derende feestvreugde. Verheugen wp ons
ook, dat zp zóó geëindigd is Wij ver
heugen ons niet inde fouten, die anderen
begaan en zeker niet, wanneer onze R. K
werklieden zich mede hebben laten verlei
den om zich aan die fouten schuldig te
maken, wp betreuren de werkstaking,
maar hebben geene Schadenfreude over het
mislukken eener, zp het dan ook onmo
gelijk goed te keuren, poging tot lotsver
betering, maar dat deze werkstaking zóó
eindigde als zp eindigen moest, (dat was
spoedig te voorziendoet ons genoegen
om twee redenen. Ten eerste, omdat die
mislukking een streep door de rekening is
der socialisten, die de bewerkers waren van
dit geharrewar en ten tweede omdat het
eene vingerwijzingmisschien eene heil
zame les kan zpn voor velen in de toe
komst.
Mp dunkt, dat het meer dan hoog tijd
is, dat er een einde komt aan dat gewerk-
staak bp elke gelegenheid. Die werksta
kingen zpn heilloos in hare gevolgen al
volgt er ook wel eens een oogenschijnlpk
tijdelijk voordeel op. En wanneer de pa
troons zich vereenigen en zich schrap zet
ten tegenover de overdreven eischen der
werklieden, die al langer hoe meer trach-
feuilleton.
46. Vervolg
«Maar daarom, sprak de boekhouder bemoe
digend, had men den moed niet behoeven op
te geven. Als het in 't groot niet goed meer
had gegaan, dan hadden we het in t klein kun
nen beproevenwe waren toch steeds nog een
goed huis, dat zijne verplichtingen tracht na te
komen. Ik dacht, dat mjjnheer mijne meening
deelde, toen ik zag, dat hij de ongelukstijding
in zijn' borstzak stak en weinig later met de fa
milie uitreed. Ik had de zorgen op zijn gezicht
geteekend gezien maar niet vermoed dat de
dood na weinige uren een einde eraan zoude
maken.
«Eerst na dezen heb ik den vollen omvang van
onzen slechten stand van zaken ingezien, en
toch houd ik vol, dat we ons hadden kunnen
redden, temeer daar ons op denzelfden dag van
den vreeseljjken slag een aanzienlijke en onver*
waohte winst ten deel viel. Die goede tijding
kwam eerst den volgenden morgen. Uw vader
was dood en ons zal dit voordeel weinig nut
meer aanbrengen. Mjj tenminste schijnt het on
mogelijk het huis thans nog te reddenwant
een ware paniek is onder de crediteuren ont
staan en ieder wil onder een of andere voor-
Waarde zijn geld terug. Baron Yon Oaten heeft
de rij geopend onmiddellijk heeft hij zijne de-
positen terug verlangd, hieronder behooren
ten, niet alleen hoogere loonen te verdie
nen, dat was nog door de vingers te
zien, ieder zoekt tegenwoordig zpn eigen
voordeel en bekommert zich weinig om
zijn buurman, maar ook het gezag van
de patroons te ondermijnen en den baas
steekind te maken van zpn werkvolk, dan
vrees ik, dat de werkstakende werklie
den weldra aan het kortste eindje zullen
trekken en zij mogen het den patroons
dan lastig, zeer lastig maken, op den duur
zullen zp zeiven het gelag betalen en zp
mogen het vrij gelooven, het publiek heb
ben zp niet op hun kant. Dat publiek nu
toont dien afkeer van wanorde en werk
stakingen niet door woorden, door schreeu
wen en schelden, maar door daden en ont
houdingen, waarvan de gevolgen zich doen
gevoelen in de beurzen der werklieden.
Moge dan de katholieke werkliedenpartij
zich al langer hoe meer onthouden van
een samengaan met vereenigingen en bon
den, die niet Godsdienst en plichtsbetrach
ting in hun vaandel voeren en alleen op
tpdelijk voordeel belust zpn, opdat zp ten
minste de volle sympathie van het publiek
blijven bewaren. Dat zou een heerlijk voor
deel zp'n der geëindigde werkstaking
Maar is dat nu een brief over de inhul
digingsfeesten Wel neen, maar het ein
digen der werkstaking hangt onmiddellijk
samen met de krachtige hervatting der werk
zaamheden voor die feesten. Zag men voor
enkele dagen alom slenteraars en ontevreden
aangezichten; dienaars van den H. Herman
dad, die rust en orde moesten bewaren en or
delijken werklieden gelegenheid moesten
geven om rustig te kunnen doorwerken,
of de zoogenaamde onderkruipers moesten
escorteeren van en naar hun werk,
hoorde men overal gemopper en geklaag
en zag men treurigen vooruitgang of al-
geheelen stilstand in het werk, nu zag
men overal, niettegenstaande de drukkende
i hitte, rappe handen en vroolijke aangezich
ten. Het is, alsof iedereen ontlast is van
eene nachtmerrie. Dat klopt en jaagt en
de fnmilie-juweelen j ook heeft hij een rekening-
courant gevraagd. Onze credietbrieven heeft hij
weinig gebruikt en veel van ons te vorderen.
Het is een harde post
Leo zag gedachteloos voor zich heen alles
wat hij hoorde was hem nog zoo nieuw, klonk
hem zoo wonderlijk in de ooren, de laatste naam
echter deed hem dubbel pijnlijk aan. H\j moest
zich zei ven eerst duidelijk maken, hoe deze in
het troostelooze gesprek werd gemengd. Zijae
gedachten verwijlden echter niet lang bij dezen
naam, ze hadden zooveel te doen, aan zoovele
zaken zich te gewennen, welker namen ze nooit
hadden gehoord. Hij moest minstens inzicht
hebben in de zaken, al zou de regeling ervan
dan ook bekwamer handen worden toevertrouwd.
De boekhouder had niet te veel gezegd. Het
bij den plotselingen dood des kassiers ontwa
kend wantrouwen tegen de bank groeide allengs
aan om eindelijk in een stormloop van geldop-
zeggingen te ontaarden. Maar hierop was men
voorbereid. Met een energie, welke men in den
luchthartigen knaap niet had verwacht, stond
hjj zijne moeder terzijde en hield fier het hoofd
in de hoogte. Hij was haar een steun en zij
stortte hem haren krachtigen, sterken wil in.
Hierin stemden beiden overeen, ze moesten
langs rechte wegen gaan, al voerden deze wegen
hen dan ook tot den ondergang 1 -
Na eenigen tjjd werd de bank gesloten en
verklaarde de firma zich bereid tot liquidatie.
Inderdaad was het resultaat hunner onvermoeide
pogingen beter dan aanvankelijk door Wolf
gang's wanhopige daad kon worden verwacht.
De rijkdom van weleer was weliswaar vernietigd,
hamert, dat zingt en fluit en roept en
veegt zich puffend, maar toch tevredeD,
het zweet van het aangezicht. Bogen ver
rijzen en eerepoorten en sierlijke palen alom.
Het is een genot door de straten te dwa
len, overal die prettige drukte te zien; te
zien, hoe Amsterdam zich tooit en ver
siert; te zien, dat alles, arm en rijk, pa
troon en werkman samenwerken om de be
minde Koningin eene waardige ontvangst
te bereiden. Alles?
Slechts hier en daar ziet men een dwa-
lenden eenling met treurig aangezicht rond
dolen. Afgunstig kijkt hij naar het werk,
dat tegen zpn zin is hervat. Ik sprak een
dier mannen aan. «De werkstaking is dan
geëindigd,» zeide ik, «'t is maar gelukkig,
dat iedereen aan het werk is kunnen gaan.»
«Hm, ja,» bromde hij, «men heeft nu moe
ten toegeven,, maar er wordt veel opge
kropt, Mpnheer, hier» en hp sloeg op
de borst, «wacht naar eens, tot de feesten
er zpn, dan kon het nog wel eens tot eene
uitbarsting komen! «Nu,» zeide ik, «ik
twijfel er aan. Mij dunkt, iedereen is even
blij, dat alles weer rustig aan het werk
is en als de Koningin er is, zpn we allen
dol van pret en denken aan geen onge
noegen en leed.» Hij draaide mp den rug
toe en mompelde: «Ook al zoo'n mpnheer,
zoo'n bezitterOch arme, bij moest het
eens weten, hoe hard ik moet werken voor
het dagelpksch brood en hoe vele uren
soms per dag
Uuitschland.
In Duitschland dringt zich eene bewe
ging op den voorgrond om verandering te
brengen in het kiesrecht. De Regeering
ziet den stroom van den socialistischen vloed
zich onrustwekkend uitbreiden en nu wil
zij een soort ruilhandel aangaan met de
Katholieken.
De Kölnische Zeitung stelt den Katholie
ken voor: «stemt toe in de verandering
van het kiesrecht en gij zult de Jezuiëten
terug krijgen.»
het door Edelheim Senior opgebouwde huis,
door woeker, achacher en bedrog met een gou
den vernis bestreken, was door de eer-, de roem
en de genotzucht fan Edelheim Junior, den
handelsraadondermijndcrediet en vreemd
geld hadden de firma in den laatsten tijd nog
geholpen. Het crediet verdween nu vanzelf, het
vreemde geld werd ijverig teruggevorderd.
Wanneer Else hare rechten op het erfgoed
Beichenau, dat haar eens als persoonlijk eigen
dom was afgestaan, handhaafde, dan overtroffen
de passiva het actief, doch niet in die mate,
dat geen aannemelijk aceoord kon worden ge
sloten.
Trouwe vrienden poogden in het belang van
Else en hare kinderen dit door te zetten, doch
niet zonder moeite en strijd, daar zich als hef
tig bestrijder baron Von Osten deed kennen.
Het was als verdroot hem het vertrouwen,
eens in de Edelheimsche firma gesteld, zoo scherp
ging hjj nu tegen deze te keerhjj scheen ge
heel vergeten, hoe bevriend hij eens met de
familie Edelheim was geweest. Hij herinnerde
zich blijkbaar slechts de financieele betrekkingen
der laatste jaren en trachtte op alle mogelijke
manieren deze te ontwarren, zonder schade voor
zich. Zijne depositen waren hem alle terhand
gesteld voor de loopende renten en te vorderen
kapitalen moest hij echter mede genoegen nemen
met het accoord. Voorzeker hadden de credi
teuren geen rechten op Reichenau. Doch Bei
chenau had veel veranderingen ondergaan. Nadat
zijne vroegere bewoners het huis hadden verla
ten, had Wolfgang op zjjn grond een fabriek
opgericht en groote branderijen aangelegd, welke
De Germania geeft zeer terecht ten ant
woord aan de Kölnische, dat er zoovele re
denen zpn, die de terugroeping der Je
zuïeten eischendat een handelszaakje
onnoodig is.
Van uit Hamburg is de stoomboot
vaart met het eiland Cuba weder in vollen
omvang hervat. De stoomboot Croatie is
naar Havana vertrokken.
Te Mainz zpn vjjf Franschen ia hech
tenis genomen, die fotographieën van de
streek en de troepenbewegingen namen en
het Krieg er denkmal bestegen, waar zp de
Marseillaise zongen. De arrestanten zpn
jonge lieden.
Keizer Wilhelm te Mainz.
De Duitsche Keizer heeft op de toespraak
van den opperburgemeester te Mainz het navol
gende geantwoord
//Het Duitsche rjjk is ontstaan uit de drin
gende behoefte aan een gemeenschappeljjken
band en een gemeenschappelijk hoofd. Ik ben
vast besloten, het werk van mijn grootvader en
den vrede uit alle macht te handhaven. Daar
voor is noodig eensgezindheid en medewerking
tusscheu alle Duitsche stammen en onder eiken
stam op zich zelf. De Keizer uitte zjjne vreugde
over de ontwikkeling van de stad, waarin hjj
levendig belang zeide te stellen. Z. M. besloot
met te bedanken voor de hartelijke ontvangst.//
Vervolgens reed de Keizer met den Groot
hertog naar het parade terrein, overal door de
menigte toegejuicht.
België.
In eene particuliere correspondentie uit
Gent wordt gemeld, dat als de vermoede
lijke moordenaar van de herbergierster en
hare dienstbode aldaar, beschouwd wordt
een persoon die in Holland eene veroor
deeling van 8 maanden ondergaan heeft
en die vermoed wordt de dader van meer
dere misdaden aldaar te zpn. Hij is gehuwd
geweest, maar kort daarop is zpn vrouw
verdwenen en men heeft geen spoor van
haar ontdekt. Toen de vermoedelijke dader
de gevangenis heeft verlaten, is hp naar
Antwerpen gegaan en van daar naar Gent
waar hp kennis heeft aangeknoopt met
een juffrouw S. L. In gezelschap van deze
van wie hij twee gouden ringen heeft we
ten machtig te worden, heeft hp te Brussel
een fraai huis gehuurd op de Avenue
Louise voor 3000 frs. Het schijnt dat men
hier weer te doen heeft met den beruchten
Hendrik de Jong.
goed rendeerden. Het was misschien de eenige
tak zjjner veelzijdige industrieele ondernemingen
welke tot op het laatst een werkelijke winst
opleverde, schoon de zaak slechts gedreven werd
als bijzaak. Het huis Beichenau zelf was als
zetel van den handelsraad zeer verfraaid en
verslond enorme sommen tot onderhoud. Was
dit alles nu Else's persoonlijk eigendom En
juist daarmede pareerde baron Von Osten om
tot een dwaDgvonnis te geraken, om Else te
dwingen, het huis Beichenau en alle aangren
zende parken en gebouwen te verkoopen. Doch
ijjne hebzucht vond eenparigen tegenstand. Ieder
toch zag in, dat het den Baron slechts om per
soonlijk voordeel te doen was, dat hij het huis
Beichenau met zijne aangrenzende bezittingen
wilde vereenigen en overwegende, dat de waarde
der landerijen voor het oogenblik buitengewoon
laag stond, stemden allen tegen den eisch des
Barons en werd alzoo Else in het rustig bezit
van haar voorvaderlijk erfgoed gehandhaafd. Daar
bij werd natuurlijk bepaald, dat de firma moest
trachten met het overblijfsel harer winstgevende
bezittingen, de restanten te betalen harer schul
den in vastgestelde termijnen. Niettemin werd
den jongen Edelheim voor den aanvang der
nieuwe zaak eene kleine som gelaten. Al was,
vergeleken bij den trotschen rijkdom van vroe
ger, deze som slechts een zeer gering kapitaal
en rustten er bovendien nog zware verplichtin
gen op, zij behoedde de familie voor kommer
en ontbering en stelde Leo in staat door ar
beiden zjjn bestaan te redden, zijne familie tot
steun te strekken.
(Wordt vervolgd)
HURLEHSCHE dODRHT.
