N I E
W E
Hbagêlaó voor cföooró- en SCuió-dCollanó.
Oorzaak en gevolgen.
No. 3086
Zaterdag 17 September 1898
23st? Jaargang.
y
Bedrogen gelük.
B UITKNLAN D
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschjjnt
iegelijk», behalve Zon- en Feestdagen.
B IJ R E A TTSt. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cem
Elke regel meer
77.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Zij, die zich van aj heden o p
dit Blad alonneerenontvangen
de nummers tot 1 October verschijnende,
gratis.
Het is opvallend hoe de sociaal demo
craten in Oostenrijk hun verontwaardiging
te kennen geven over den afgr jjsel jjken moord
gepleegd op keizerin Elisabeth.
In een vergadering dezer partij noemde
de aanvoerder die daad een gemeenen, la
gen moord. Wie iemand doodt, eene arme
vrouw of eene Keizerin, zeide hp, begaat een
gemeenen moord, of hp anarchist is of niet.
Het hoofdorgaan van de Italiaansche so
ciaal-democratie, ieAvanti, noemtden moor
denaar een waanzinnige, wiens daad het
voortwoeden van een monomania bevestigd
heeft. De anarchistische misdaad is een vorm
vaa zelfmoord en kan door geen straf worden
verhinderd. In iederen anarchist leeft de
pdelheid van Herostratus. Ze moeten
in het gekkenhuis worden opgesloten. Maar
het blad acht het zeer begrjjpeljjk, dat de
anarchisten meestal uit Italië komen. Italië
is de achterlijkste van alle moderne staten
en zendt zjja kinderen door de wereld mtt
een dolk in den zak.
Wjj noemen al deze uitingen der sociaal
democraten bespottelijk en niet steekhou
dend. Immers in hun ontevredenheid kwee-
kende bijeenkomsten zpn en worden de an
archisten gevormd. Het socialisme is de
school voor het anarchisme en de oprui
ende taal die de sociaal-democraten doen
hooren, brengen de individuen de hoofden
op hol. Geen wonder dus, dat deze of gene
ellendeling, wien men den eerbied voor God
en overheden heeit ontnomen, in zpn over
moed naar den dolk grjjpt en in wilde ra
zernij ten uitvoer brengt wat hem in de
school der sociaal-democraten is geleerd.
Bet verwonderde ons dan ook niet te
vernemeD, dat het volk in opstand is ge
komen en, dat te Laibach, Italiaansche so-
FEV1LLETOJS.
68. (Vervolg.)
Terwijl buiten bij avond de stormwind huilend
tegen de vensters joeg, floot en siste de kleine
zilveren bouilloir op de ronde tafel in de smaak,
vol gestoffeerde kamer, waar een helder brandende
lamp, wier licht nochtans door een groene
kap werd getemperd, aangename en zachte stra
len schoot. Iu de lange schaduw van een door-
schjjnend lichtscherm, lag op een chaise longue
de kleine en fijne gestalte van Edith uitgestrekt.
Het gelaat van het jonge meisje was bleek
en doorzichtig als immer, doch aangenaam le
vendig glimlachte de kleine mond, terwjjl hare
trekken een mengeling van reine en ware vreugde
verrieden. Vol belangstelling luisterde ze naar
Leo's berichten, welke Else bij het schjjnsel der
lamp voorlas en waarbij ze nu en dan de tranen
moest drogen, die soms door moederlijken trots
of innig medeljjden in hare oogen opwelden.
Nadat ze het aehrjjven tot in de kleinste bijzon
derheden hadden gelezen en herlezen, sprukcn
beiden nog langen tjjd over den lieven broeder
en gedurende deze levendige gesprekken bemerk
te men de zwakte der rustende Ëdith nauwelijks.
En toch wierp de bezorgde moeder van tjjd
tot tjjd een vluchtigen doch angstigen blik op
het marmerbleeke gelaat van haar kind, wier
gezondheid de verschrikkingen van één vrees
ljjk oogenblik nooit nog had overwonnen. De
cialisten ernstig mishandeld zpn, toen men
aldaar den gruweldadigen aanslag vernam
op keizerin Elisabeth gepleegd en, dat te
Triest in de straten gevochten wordt en
gekwetsten vallen.
Daar is wind gezaaid en de storm is
losgebarsten.
De moordenaar Luccheni heeft zpn
taak volbracht en de sociaal-democratische
bladen spreken geen woord ter zijner ver
dediging. Hp heeft drie jaar bp het 13e re
giment cavalerie in Italië gediend, was lan
gen tijd oppasser bp kapitein De vera
d'Argo, die zoo tevreden met hem was,
dat hp hem, toen hij in 1897 uit den dienst
werd ontslagen, als huisknecht behield, tot
Luccheni hem verzocht, hem te ontslaan
daar hij naar Amerika wilde vertrekken.
Luccheni ging naar Genua en liet
niets meer van zich hooren. Tot nu toe heeft
men bij Luccheni niets abnormaals ont
dekt, tenzij dat men zijn overgroote kalmte
na zulk een daad en met het vooruitzicht
van levenslange gevangenisstraf voor iets
abnormaals wil houden.
Toch zou men, zegt de 'lelegraaf, nieuws
gierig mogen zpn naar het oordeel van
Luccheui's landgenoot, den beroemden
professor Lombrosoover dezen anarchist.
Immers Luccheni's afkomst en opleiding
zpn vader is onbekendzpn moeder
was een zwerfster en bracht hem op een
bank op straat ter wereld, zpn opvoeding
ontving hp in een gesticht is niet zoo,
dat men bp voorkeur van hem een uitste
kend mensch zou verwachten. Dat bp van
scherper intellect moet zpn dan het gros
der lieden, als verschoppeling der maat
schappij geboren, blijkt niet alleen uit zpn
goed paspoort, maar ook uit zpn ambitie
voor de politiek en zpn, zij het ook afgrjj-
seljjke, strpd voor een principe. Is Luc
cheni niet een van de voorbeelden dier
lieden, welke door geboorte en opleiding
achtergesteld en verbitterd, niet zonder in
tellect, later met halve kennis toegerust,
stormen, die in de lente vau haar leven over
het teedere knopje waren heengegaan, hadden
het gebroken, schoon hare bloesems slechts
langzaam, zeer largzaam verwelkten.
Stil en kalm had Edith berust in haar onge
luk men schreef het toe aan haar kalm karak
ter daar men in de binnenste roerselen haars
harten niet gemakkelijk kon schouwenslechts
meer opmerkzame oogen zagen soms in hare
trekken iets raadselachtigs, iets weemoedigs, Zjj
zag als iemand die op iets wacht, geduldig wacht,
doch tevergeefs.
Maar nooit sprak ze hiervan, ze klaagde met
en berustte in haar ljjden j ook zelfs gedurende
den laatsten zomer, toen hare krachten toch
zichtbaar afnamen.
Intusschen had men allengs geen oogen meer
voor hare zwakke gezondheid, men was gewoon
geraakt aan haar bleeke, doorschijnende tint en
zulks des te gemakkelijker, naarmate Edith zich
met meer warme belangstelling dan men van
een zieke gewend is interesseerde voor alles,
wat belang inboezemde aan een ander.
Tusschen haar oom en haar bestond een war
me vriendschap, en tante Gerty zoo goed als
hare kindoren minde ze zeer.
De opgeruimde joDge vrouw bracht ook zonder
haar twee kleine wildzangen leven in bet stille
huishouden barer schoonzuster; ze ontwierp plan
nen, verhaalde de nieuwtjes van den dag, kortte
den tjjd met gezelligen kout. Bjj haar levendigen
geest votgde zich een innemend, vriendelijk ka
rakter, zoodat ze zich overal aanstonds thuis ge
voelde en praatte over alles en allen op een
liefderijke wjjze. Slechts één thema roerde ze
i door theorieën worden aangetrokken en
overweldigd, die hun geërfde misdadige in
stincten een gelegenheid tot uiting aan
bieden, met den schijn van rechtvaardig
heid en zelfs heroïsme voor hun zwakke,
slecht geëquilibreerde geesten. De rechter
zal Luccheni veroordeelen, de psychiater
wellicht het pleidooi leveren.
Wij echter zien in den moordenaar van de
Keizerin van Oostenrijk niets anders dan een
slachtoffer der sociaal-democratische theo-
rieëu, en van de groote bedorvenheid onzer
19>le eeuw.
Italië.
De Italianen zpn over het algemeen de
gevreesde helden met den dolk. Geen land
ter wereld, dat meer moordenaars vormt
dan het land waarover koning Umberto
den scepter zwaait en waar de vrijmetselarij
zich ten troon heeft verheven.
In een statistiek van mevrouw Oda 01-
berg in het laatste nummer van de Neue
Ze it. over de misdaad in Italië, wordt me
degedeeld dat op de millioeu inwoners in
eon jaar wegens moord of doodslag ver
oordeeld werden in Fraukrpk (1893) 14,in
Duitsehland (1894) 9, in Oostenrijk (1893)
15, in Engeland (1^94) 5, in Schotland
(1895) 3, in Italië daarentegen 68 personen.
Z H. Leo XIII, was zeer bedroefd
toen Hem den moord op keizerin El is a-
beth van Oostenrjjk gepleegd, werd bekend
gemaakt. Z. H. zette zich op de knieën en
bad vurig voor de ongelukkige Vorstin, De
Paus gaf dadelijk bevel voor het zenden
van een telegram van deelneming aan den
Keizer. tArme Keizer, zeide Zijue Heilig
heid, wat moet hp lijden.»
Sedert den dood van kroonprins Rudolf
is om zoo te zeggen Z. H. Leo XIII, de
vertrouweling van de familie der Habsbur-
gers geworden. Men beweert, dat't aan den
Paus alleen is, dat keizer Frans Jozef
geheel het geheim van het drama van
Meyerling heeft toevertrouwd.
Zwitserland.
De Bisschop van Freiburg, vergezeld van
den Aartspriester van de O. L. V.-kerk te
blijkbaar niet gaarne aan. Ze sprak bijna nooit
over Joseph, en wanneer toevallig het gesprek
die richting nam, vulden hare oogen zich met
tranen en deed ze alle moeite deze terug te
dringen om haar stillen kommer niet aan de
wereld kenbaar te maken Joseph was haar smart
de arme jongen was op wegen geraakt, waar
hare sympathie hem onmogeljjk konde volgen,
zjjn lusten en zinnen hadden eene richting ge
nomen, welke ze diep beklaagde en welke haar
een brou waren van stille doch wreede pijnen.
De ongebreidelde hartstocht van den vader
scheen door den zoon in gelijke mate geërfd,
en wat vroeger bjj zjjne opvoeding was verruimd,
strafte zich thans. Hij dreigde geheel OLder te
gaan in de slechte gezelschappen, waarin bj) zich
had begeven.
Getty's bidden en smeeken, haar waarschuwen
en dreigen bleef vruchteloos, het was alleen
geschikt om ook haar van hem te vervreemden,
Hjj woonde nog steeds in Italië, nu eens in
Rome dan in Florence.
liet ging hem goed, hjj had veel werk, ten
minste zoo schreef hjj in zjja zeldzame brieven
Naar Edith vroeg hij nooit, de val der familie
Edelheim scheen hem volkomen koud te hebben
gelaten, schoon de rol, welke zijn vader later
in het treurspel had gespeeld, zjja toorn in
hevige mate had doen ontvlammen. Dat had hij
haar geschreven. Hjj verachtte de lage wraak.
Maar zjjn eigen trotsche wraak verachtte hjj niet.
„Zij hebben ine in den tijd van hun voorspoed
niet gekend, ik ken ze niet nu de fortuin onze
rollen heeft omgewisseld.//
Misschien was dit de sleutel, welke hem den
Genève en verscheidene geestelijken der
stad begaven zich naar 't Hotel Beau-
Rivage. In een der salons van het Hotel,
kleedde de Bisschop zich in zpn Bis
schoppelijk gewaad en betrad met de mij
ter op het hoofd en de staf in de hand,
gevolgd door de geestelijkheid de zaal die
in een rouwkapel was herschapen, waar
het stoffeljjk overschot van keizerin Eli
sabeth van Oostenrjjk op eeu praalbed
was geplaatst.
Zjjne Doorluchtige Hoogwaardigheid ze
gende het lijk der Keizerin, in tegenwoor
digheid van de hoogwaardigheidbekleeders
van het Oostenrjjksche Hof, belast met de
overbrenging van het stoffelijk overschot
hunner Vorstin naar Weenen.
Na deze verheven plechtigheid werd het
ljjk in de lpkkoets geplaatst. In tegen
woordigheid van de leden vau het Bonds-
gouvernement en onder het luiden der
klokken van twintig kerken te Genève, trok
de treurige stoet naar het station, omringd
door eene groote menigte die eerbiedig het
hoofd ontdekte. Twee wagens met kransen
volgden den stoet.
De Aarts-priester van de hoofdkerk, ze
gende het ljjk op het oogenblik dat het in
den rouw waggon werd geplaatst.
De plechtigheid was indrukwekkend door
hare eenvoudigheid. De hofdames en talrjjke
toeschouwers weenden.
De Zwitsersche overheden defileerden
voorbjj de Oostenrjjksche hovelingen, waar
na de trein zich in beweging zette. Maar
schalk Berzwicy, was met de overbren
ging van het ljjk belast.
Oo8 tenrij k-Hongarije.
Het stoffeljjk overschot van keizerin Eli
sabeth is te Weenen aangekomen.
Langs den geheelen langen weg die de
express trein moest afleggen stonden de
bewoners der streek alle stations waren
met rouwfloers bekleedhet zwart fluweel
met zilveren tranen geeft zoo juist de stem
ming weer der Alpenbewoners, die zich
niet kunnen begrjjpen welke gevoeleus wo
nen in de borst van den mau, die hun goede,
oude Keizerin kon doodsteken.
De stad Weenen is geheel en al in rouw.
Op uitdrukkeljjk verlangen van den Keizer
zal de Overledene worden begraven in de
Kapucpnerkerk naast haar eenigen zoon
Rudolf Het lijk der Keizerin zal tot
toegang tot zjjne afdwaling had geopend. Gerty
beschaamd over zjjn ondankbaarheid en zjjne
afdwaÜDg, vermeed hoe langer zoo meer zjjn
naam in Else's of Edith's tegenwoordigheid te
noemen en deze durfden harerzjjds ook niet
naar hem vragen.
Zoover waren thans de zaken. Van welken
invloed dit geweest was op het teedere gemoed
der zwakke Edith, kon niemand vermoeden.
Else dacht onophoudelijk weliswaar aaa den
zwakken toestand, van haar lichaam, omringde
haar met de teederste zorgen, God dankend dat
Hij haar weer de middelen had geschonken, om
haar kind te redden.
Ook dezen avond peinsde ze weer op midde
len om bet teedere gestel voor al de ruwheden
van het koude jaargetij te beschermen, terwjjl
haar medeljjdend oog den nelvollen blik van
het meisje ontmoette «Moeder,// zei deze na-
dei.kend, «heeft oom Rafael niet het besluit
genomen het offer zjjns levens aan zjjnen God
te brengen, toen hjj zijnen gestorven broeder
Erich geleidde naar het graf?//
//Ik geloof het wel, mjjc kind, dat deze schok
kende gebeurtenis, welke hem in zjjn vroege
jeugd een zoo tastend bewjjs gaf van ds ver
gankelijkheid der aardsche jjdelhedeD, hem voor
het eerst gedachten instortte, gericht op den
Hemel.//
//Stierf hjj niet aan de tering, pas negentien
jaren oud
De moeder schrok werktuigelijk door deze
plotselinge vraag.
Wordt vervolgd.)
IIMILHMIf (OERMT.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DEB, ADVERTENTIEN,
AGITE MA NON AGITATE.
