N 1 E U W E HDagGlaó voor êföooró- en Onzinnigheid van wetten. Eene vreeselijke straf. Mgr. Ireland over Spanje. No. 3089 Woensdag 21 September 1898 23ste Jaargang. Bedrogen geluk, BUITKNliA N l>. Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers10.03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BUREAU: St. Janstraat Haarlem; Van 16 regels50 Cent Elke regel meer7l/t Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. Zjj, die den godsdienst uit de samenle ving verbannen, meenen door wetten te maken, de hand van den sluipmoordenaar te kunnen verlammenzij meenen het anar chistisch gevaar te kunnen bezweren door den arm der politie te versterken, maar zjj letten er niet op, dat het verwoesten van den godsdienst de individuen de liefde tot den evenmensch ontroofd. Tegenover de Post, het zoogenaamde jonkerblad, dat daden van geweld wil, te genover de rerontwaardiging wekkende misdaden der anarchisten, wjjst de Germania zeer terecht er op, dat geen wereldlijke overheid of wet, maar alleen de Kerk een menschenleven beschermen kan, en het heil der volken alleen te vinden is door terug te keeren onder het dak der Roomsch Ka tholieke Kerk. Ook de Vorisdrts ziet in dwangwetten, hetzjj ze nationaal of internationaal zij», volstrekt geen heil, en evenmin verwacht het blad iets van welke scherpe wetten dan ook. Italië biedt daarvan in onze dagen een treffend voorbeeld, want er is geen staat in Europa, waar zoo verschrikkelijk tegen de volksbe weging is gewoed en de krijgsraden zulk een bloedig werk hebben verricht als daar. En jaiat in Italië heeft het gewelddadig anarchisme aldoor nieuwe wortels geschoten. De Vorwdrts komt tot de gevolgtrekking dat de ondeugden der anarchisten uit hunne politieke opvoeding voortspruiten en dus een gevolg zijn van de staatsinstellingen? waaronder zjj leefden. Waar de Rechters grjjpen naar de wet ten, daar grjjpen de ongelukkigen wien men de hoop op een gelukkig leven hiernamaals heeft ontnomen, naar een dynamietbora of naar den dolk. De moordenaer van keizerin Elisabeth van Oostenrjjk wacht, hoewel de doodstraf FEUILLETON. 71. {Vervolg.) Geheel beheerseht door dezen invloed, stond hg op,kleedde zich aan en betrad zijn aangrenzend atelier. Het was een ruim, helder vertrek mat diepe, op den tuin uitziende venster», een rus» tig, eenzaam oord, geschapen voor een onge- stoorden arbeid. Ondanks dit alles had de jonge beeldhouwer in den laatsten tjjd bljjkbaar wei nig tjjd daar gewjjld. Verschillende blokken steen en marmer gaven weliswaar een idee van begonnen arbeid, maar geen enkel stuk was afgewerkt. Ordeloos waren ze tusschen vormen en gipsafdrukken ter zjjde gegooid één stuk trok de aandscht. Het was een prachtig stuk carrarisch marmer, waarop de hamer en beitel des kunstenaars reeds danig schenen te hebben gearbeid. Wat ze echter hadden geschspen, ver borg een groot doek, dat afhi g tot op het piëdestal. Met eene heftige beweging trok Joseph het doek thans wegzichtbaar werden de vormen van een menschelijke figuur, die met ééne knie ter aarde gebogen de armen stut op een wan delstaf. Het stelde den jongen Tobias voor, naast welken het hoofd licht tot den bescherme ling gebogen, en met den uitgestrekten arm in de verte wjjzend de gestalte eens engel» in duideljjke omtrekken zich vertoonde. Hoofd en gelaat des engels waren intusschen nog een ruwe klomp slechts. Den kunstenaar ontbrak blijkbaar sinds lang het idéé of misschien was hg onbekwaam die uitdrukking te geven aan zijne trekken, welke zoo donker zweefden voor zjjn bedorven verbeelding. Ook thans vermocht sjjne onreine phantasie niet het beeld met reine engelentrekken te grij pen. En zoo stond hg radeloos voor een werk, dat hem om zoo te zeggen zgn gansche ziel, zgn denken en willen moest vervullen. Zjju genie verzonk, het stond op het punt te vergaan in den modder van trivialiteit. Door zijn wjjze van leven was zijn scheppingskracht verdwenen; wat hem vroeger een vreugde, een lust was ge weest, werd hem thans een vermoeiende arbeid Vandaag echter wilde hij weer eens zijn kunst beproeven. Maar het bleef vergeefsche moeite. Zjjne onzekere hand vermocht den beitel niet te voeren, hjj slingerde hem weg, eene verwen- sching tusschen de tanden sissend, en wendde zich toornig af van het marmer. Intusschen had hem Biondetta, de dochter van zgn hospes, het ontbijt gebrachtbij zag noeh naar haar, noch naar het voedsel om. Geen groet, geen schertsend woord had hjj heden voor haarpruilend verliet het meisje de kamer. Toen ze aan de deur was gekomen, riep hij haar na, zjjn middageten in huis te brengen, daar hjj vandaag niet uitging. Biondetta zag hem nijdig aan maar ze zorg de toch, dat zjjne wenschen, of liever zjjne be velen werden nagekomen. Joseph ging werkeljjk niet uit, 's avonds zelfs te Genève is afgeschaft, een vreeselijke straf. Op 't oogenblik zit de booswicht nog in voorarrest, zjjn cel ligt op de eerste verdieping van de gevangenis St. Antonius, ze is ruim en kan drie gevangenen her bergen. Het ameublement dezer cel bestaat uit jjzeren ledikant met stroozak en laken, een voeten bank, een waschkuip, een tafel en een kruik. Aau den muur hangt het reglement der gevangenis. Door een 1.30 meter hoog tralievenster valt het volle dag licht in het vertrek, 's Nachts wordt de cel electrisch verlicht. Een gevangenbewaarder kijkt om het kwartier door een kjjkgat in de cel. Elke dag wordt de moordenaar een half uur op de binnenplaats der gevangenis gebracht, hjj mag lezen en schrjjven. Maar geheel anders zal dat worden als Luccheni veroordeeld is tot de levens lange gevangenisstraf, die hem wacht. Dan zal hij overgebracht worden naar de ge vangenis ede VEchêvéDe straf die hem daar wacht, is de «réelusion». De cellen van de op deze wijze gestraften liggen drie verdiepingen diep onder den grond. Nooit dringt een zonnestraal door en de gevan genen ademen een met modderreuk bezwan gerde lucht in. Zjj krjjgen geen bed doch moeten op den grond slapen en boeten hun misdaden in 't duister, tot de dood hen uit hun vreeseljjken toestand verlost. Slechts éénmaal 's weeks mogen zij één uur op de plaats van de gevangenis doorbrengen. Deze gevangenis herbergt op 't oogenblik slechts één tot «réelusion» veroordeelden moorde naar. Luccheni zal hoogstwaarschijnlijk de tweede zgn om in zgn onderaardsch ver blijf te kunnen nadenken over de vreese lijke misdaad door hem gepleegd. Luccheni zal sterven zooals hij leefde, vervreemd van God en godsdienst, want zgn haat tegen de bezittende klasse en de 1 Kerk is oneindig groot, zjjne anarchistische denkbeelden, loochenend ieder bestaan van een Hoogere Macht, kennen geen grenzen. In zgn grootheidswaanzin droomt hjj van eene toekomst voor zjjne makkers, behept als hjj met het rampzalige anarchistisch idéé, tot zgn laatste uur komen zal, hem oproepende tot verantwoording voor zgn misdaad. VerschrikkeijjkMoge hem nog Gods genade worden geschonken. De Amerikaansche aartsbisschop Mgr. Ireland heeft geprotesteerd tegen zijn landgenooten, welke meenen hun eigen land te verheerlijken,door het overwonnen Spanje te beschimpen en te belasteren. De Aartsbisschop waarschuwt het Ame rikaansche volk tegen de overdreven en on rechtvaardig verspreide berichten over de Spanjaarden. Z. D. H. noemt de Spanjaar. den een braaf volk en geloovige kinderen van de Katholieke Kerk, zij zgn niet bloed dorstig en de vrouwen zgn niet laag van karakter. De Aartsbisschop prjjst de Spaanache vrouwen als de zuiverste der wereld trouw aan hunnen man en roemt de eerbaarheid der joDge dochters. Hij noemt het niet eer- ljjk tot vierhonderd jaren terug te gaan om fouten te zoeken, om het tegenwoor dige Spanje te bevlekken. Welk land moet zich niet schamen als het terugdenkt aan het verleden. Welke natie kan zich vergeljjken met Spanje, in zgn goede trouw. Wij Amerikanen, zegt Mgr. Ireland, stijgen niet hooger door onrechtvaardige en onware berichten te geven over de Span jaarden. Het is niet waar, dat het Spaansche volk laag is en niets gedaan heeft voor de beschaving, want de Spanjaarden hebben geheel het Zuid-Amerikaansche vasteland beschaafd en hebben millioenen menscben nit het heidendom tot het Christendom ge bracht. Wjj Amerikanen mogen niet dul den, dat Spanje door ons overwonnen, ten onrechte belasterd wordt. Wjj verheugen ons in de overwinningen op de Spanjaar- niet, evenmin de volgende dagen. Hg leefde zeer matig en trachtte wederom te werken. Van de buitenwereld zag of hoorde hjj niets op den vierden dag zijner eenzaamheid vond hjj een Duitschen brief op de ontbjjttafel met rouw rand. Hevig en plotseling was zjjn schrik, Geriy's hand herkende hjj terstond. Kalmer stemde hem het begin van den brief, doch plotseling staar de zjjn oog op een bericht hét trof en ver plette zgn onstuimig hart. Zgn trois was gebro ken de koele man weende. Het waren tranen van bitteren rouw want hg bekende aan zich zeiven, dat de mensch het somtijds te laat in ziet, hoezeer hjj wordt bemind, hoe nalatig en ondankbaar hjj geweest is, en hoe groot en edel het hart, dat hjj verloochende. Joseph had zjjn deur gegrendeld dagen ach tereen bleef hjj voor zjjne vrienden onzichtbaar. //Zeg dat ik ben uitgegaan, of op reis ben of wat ge wilt maar laat niemand binnen,// had hjj tot Biondetta gezegd en sloot vol voorzich tigheid de deur. Hjj nam bjjna geen voedsel en ging evenmin uit. Tusschen zijne vier muren leefde hij alleen met zijn duisie-e smarten en zjjn arbeid. Ja, hij werkte weer, en het ging. Onvermoeid van den vroegen morgen tot het daglicht aan de kimme zonk, voerde zjjno hand den beitel en bracht levea in het ruwe marmer. Weken gingen voorbij; edel vormden zich die zachte trekken, die Ijjnen zonder tal, het kun?twerk naderde zflne voltooit g. De dag neigde ten ondergang, toen de jonge meester hamer en beitel ter zjjde legde. Hij nam een doek en omhulde zjjn werk. Dan schouw- den behaald, maar wjj mogen niet verge ten dat lastertaal ongeoorloofd is. Mgr. Ireland protesteert ten slotte in naam van Amerika, in den naam van de Amerikaansche oprechtheid en van de Ame rikaansche vrijheid tegen de lastertaal te gen Spanje geuit. Spotters beleedigen niet alleen Spanje, maar ook de Amerikaansche burgers, waaronder minstens tien millioen Katholieken. Rusland. In den Kaukasus is onlangs een volk ontdekt, dat het vuilste en luiste der we reld mag genoemd worden. Het leeft is een ontoegankelijk hoogland tusschen de Zwarte- en de Kaspische zee en aan de beschaving is dit volk vreemd gebleven. De huizen zgn steenklompen, zonder be paalden vorm of versiering. Daarbinnen is het onbeschrjjfljjk vuil. Een stookplaats of schouw is er niet. Er wordt gekookt in een gat in den grond. In deze huizen van eene kamer wonen mannen, vrouwen en kinderen dooreen. Tjjdens den langen win ter zgn zjj geheel opgesloten, want het is te koud om maar ééne behoorljjke opening te laten en gewoonlijk wordt het vee dan in dezelfde ruimte opgenomen. Deze menschen maken vier dagen in de week tot vacantiedagen en vieren dan nog een groot getal heilige dagen. Sedert zjj op het denkbeeld zgn gekomen om de feestdagen van elk land, waarmee zij in aanraking komen, over te nemen, is het begrijpelijk dat deze menschen niet veel tjjd meer vinden om te werken. Boe ren, bjjënteelt en veefokken zgn hun eenige bezigheden, en men vindt in hun woningen geen enkel stuk huisraad. België. Men maakt zich te Brussel recht vroo- lijk met een manufacturier die eene circu laire heeft opgesteld aan zjjn begunstigers in het Fransch en in het Vlaamsch. Hoe goed hg op de hoogte van de laat ste taal is, blijkt uit zgn vertaling «Ik heb de eerbaarheid van u laaten te weeten dat ik bien korten teid zal u koo- men bezoeken met eene schoone verzame ling winter stoffen 1898 1899. de hg langen tjjd met weemoedigen hasst don kereu blik door de diepe vensters in den tuin. De laatste stralen der zon gleden over de ont bladerde boomen. Snel keerde Joseph zich om, rukte bet doek weder weg en trad eenige schre den terug om het effect beter te kunnen beoor- deelen. Overweldigend werkte het op hem. De gouden zonneschjjf wierp een enkele straal nog op het zarht gebogen gelaat des engels en uit het witte, blanke marmer groetten leven dig de milde tronwe trekken van de dierbare doode, die zacht sluimerde in het verre vader land onder wit besneeuwde zoden. Joseph zonk op de knieën, de handen uitge strekt naar zjjn meesterstukde donkere scha duw op zjjn gelaat was verdwenen: i/O mjjne geliefde kunst,* riep hjj in vervoe ring, „ge zjjt mg getrouw gebleven. Van deze stonde zult gjj op aarde alleen mjjne beminde zjjn, mjjn bruid. Gjj echter, Edith, mjjne zoete Edith, wees mjjn engel. Geleid mg, be scherm mjj, ik zal voortaan wegen bewandelen, waar gij me kunt volgen Hjj hield zijne gelofte. Edith's vroegtjjdige dood, de boodschap, welke ze voor hem had achtergelaten en welke zijne zuster niet zonder redeu hem had meegedeeld, hadden hem heil zaam geschokt en volkomen veranderd. In smart erkende hjj, wat zjjn blinde trots, zjjn wilde drift geweest was tegenover de reine, onbaatzuchtige liefde van haar, die hem bemind had met de teederheid eens engels. (Wordt vervolgd.) iiftLEXSCIIICODftilT. ABONNEMENTSPRIJS Per 8 maanden voor Haarlem 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1