N 1 E U W E
HDagGlaó voor êföooró- en
Onzinnigheid van wetten.
Eene vreeselijke straf.
Mgr. Ireland over Spanje.
No. 3089
Woensdag 21 September 1898
23ste Jaargang.
Bedrogen geluk,
BUITKNliA N l>.
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers10.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7l/t
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Zjj, die den godsdienst uit de samenle
ving verbannen, meenen door wetten te
maken, de hand van den sluipmoordenaar
te kunnen verlammenzij meenen het anar
chistisch gevaar te kunnen bezweren door
den arm der politie te versterken, maar zjj
letten er niet op, dat het verwoesten van
den godsdienst de individuen de liefde tot
den evenmensch ontroofd.
Tegenover de Post, het zoogenaamde
jonkerblad, dat daden van geweld wil, te
genover de rerontwaardiging wekkende
misdaden der anarchisten, wjjst de Germania
zeer terecht er op, dat geen wereldlijke
overheid of wet, maar alleen de Kerk een
menschenleven beschermen kan, en het heil
der volken alleen te vinden is door terug
te keeren onder het dak der Roomsch Ka
tholieke Kerk.
Ook de Vorisdrts ziet in dwangwetten,
hetzjj ze nationaal of internationaal zij»,
volstrekt geen heil, en evenmin verwacht het
blad iets van welke scherpe wetten dan ook.
Italië biedt daarvan in onze dagen een treffend
voorbeeld, want er is geen staat in Europa,
waar zoo verschrikkelijk tegen de volksbe
weging is gewoed en de krijgsraden zulk
een bloedig werk hebben verricht als daar.
En jaiat in Italië heeft het gewelddadig
anarchisme aldoor nieuwe wortels geschoten.
De Vorwdrts komt tot de gevolgtrekking dat
de ondeugden der anarchisten uit hunne
politieke opvoeding voortspruiten en dus
een gevolg zijn van de staatsinstellingen?
waaronder zjj leefden.
Waar de Rechters grjjpen naar de wet
ten, daar grjjpen de ongelukkigen wien men
de hoop op een gelukkig leven hiernamaals
heeft ontnomen, naar een dynamietbora of
naar den dolk.
De moordenaer van keizerin Elisabeth
van Oostenrjjk wacht, hoewel de doodstraf
FEUILLETON.
71. {Vervolg.)
Geheel beheerseht door dezen invloed, stond
hg op,kleedde zich aan en betrad zijn aangrenzend
atelier. Het was een ruim, helder vertrek mat
diepe, op den tuin uitziende venster», een rus»
tig, eenzaam oord, geschapen voor een onge-
stoorden arbeid. Ondanks dit alles had de jonge
beeldhouwer in den laatsten tjjd bljjkbaar wei
nig tjjd daar gewjjld. Verschillende blokken
steen en marmer gaven weliswaar een idee van
begonnen arbeid, maar geen enkel stuk was
afgewerkt. Ordeloos waren ze tusschen vormen
en gipsafdrukken ter zjjde gegooid één stuk
trok de aandscht. Het was een prachtig stuk
carrarisch marmer, waarop de hamer en beitel
des kunstenaars reeds danig schenen te hebben
gearbeid. Wat ze echter hadden geschspen, ver
borg een groot doek, dat afhi g tot op het
piëdestal.
Met eene heftige beweging trok Joseph het
doek thans wegzichtbaar werden de vormen
van een menschelijke figuur, die met ééne knie
ter aarde gebogen de armen stut op een wan
delstaf.
Het stelde den jongen Tobias voor, naast
welken het hoofd licht tot den bescherme
ling gebogen, en met den uitgestrekten arm in
de verte wjjzend de gestalte eens engel» in
duideljjke omtrekken zich vertoonde. Hoofd en
gelaat des engels waren intusschen nog een ruwe
klomp slechts. Den kunstenaar ontbrak blijkbaar
sinds lang het idéé of misschien was hg
onbekwaam die uitdrukking te geven aan zijne
trekken, welke zoo donker zweefden voor zjjn
bedorven verbeelding.
Ook thans vermocht sjjne onreine phantasie
niet het beeld met reine engelentrekken te grij
pen. En zoo stond hg radeloos voor een werk,
dat hem om zoo te zeggen zgn gansche ziel,
zgn denken en willen moest vervullen. Zjju
genie verzonk, het stond op het punt te vergaan
in den modder van trivialiteit. Door zijn wjjze
van leven was zijn scheppingskracht verdwenen;
wat hem vroeger een vreugde, een lust was ge
weest, werd hem thans een vermoeiende arbeid
Vandaag echter wilde hij weer eens zijn kunst
beproeven. Maar het bleef vergeefsche moeite.
Zjjne onzekere hand vermocht den beitel niet
te voeren, hjj slingerde hem weg, eene verwen-
sching tusschen de tanden sissend, en wendde
zich toornig af van het marmer.
Intusschen had hem Biondetta, de dochter
van zgn hospes, het ontbijt gebrachtbij zag
noeh naar haar, noch naar het voedsel om. Geen
groet, geen schertsend woord had hjj heden voor
haarpruilend verliet het meisje de kamer.
Toen ze aan de deur was gekomen, riep hij
haar na, zjjn middageten in huis te brengen,
daar hjj vandaag niet uitging.
Biondetta zag hem nijdig aan maar ze zorg
de toch, dat zjjne wenschen, of liever zjjne be
velen werden nagekomen.
Joseph ging werkeljjk niet uit, 's avonds zelfs
te Genève is afgeschaft, een vreeselijke straf.
Op 't oogenblik zit de booswicht nog
in voorarrest, zjjn cel ligt op de eerste
verdieping van de gevangenis St. Antonius,
ze is ruim en kan drie gevangenen her
bergen. Het ameublement dezer cel bestaat
uit jjzeren ledikant met stroozak en laken,
een voeten bank, een waschkuip, een tafel
en een kruik. Aau den muur hangt het
reglement der gevangenis. Door een 1.30
meter hoog tralievenster valt het volle dag
licht in het vertrek, 's Nachts wordt de cel
electrisch verlicht.
Een gevangenbewaarder kijkt om het
kwartier door een kjjkgat in de cel. Elke
dag wordt de moordenaar een half uur
op de binnenplaats der gevangenis gebracht,
hjj mag lezen en schrjjven.
Maar geheel anders zal dat worden als
Luccheni veroordeeld is tot de levens
lange gevangenisstraf, die hem wacht. Dan
zal hij overgebracht worden naar de ge
vangenis ede VEchêvéDe straf die hem
daar wacht, is de «réelusion». De cellen
van de op deze wijze gestraften liggen drie
verdiepingen diep onder den grond. Nooit
dringt een zonnestraal door en de gevan
genen ademen een met modderreuk bezwan
gerde lucht in. Zjj krjjgen geen bed doch
moeten op den grond slapen en boeten hun
misdaden in 't duister, tot de dood hen uit
hun vreeseljjken toestand verlost. Slechts
éénmaal 's weeks mogen zij één uur op de
plaats van de gevangenis doorbrengen. Deze
gevangenis herbergt op 't oogenblik slechts
één tot «réelusion» veroordeelden moorde
naar. Luccheni zal hoogstwaarschijnlijk
de tweede zgn om in zgn onderaardsch ver
blijf te kunnen nadenken over de vreese
lijke misdaad door hem gepleegd.
Luccheni zal sterven zooals hij leefde,
vervreemd van God en godsdienst, want
zgn haat tegen de bezittende klasse en de 1
Kerk is oneindig groot, zjjne anarchistische
denkbeelden, loochenend ieder bestaan van
een Hoogere Macht, kennen geen grenzen.
In zgn grootheidswaanzin droomt hjj van
eene toekomst voor zjjne makkers, behept
als hjj met het rampzalige anarchistisch
idéé, tot zgn laatste uur komen zal, hem
oproepende tot verantwoording voor zgn
misdaad.
VerschrikkeijjkMoge hem nog Gods
genade worden geschonken.
De Amerikaansche aartsbisschop Mgr.
Ireland heeft geprotesteerd tegen zijn
landgenooten, welke meenen hun eigen land
te verheerlijken,door het overwonnen Spanje
te beschimpen en te belasteren.
De Aartsbisschop waarschuwt het Ame
rikaansche volk tegen de overdreven en on
rechtvaardig verspreide berichten over de
Spanjaarden. Z. D. H. noemt de Spanjaar.
den een braaf volk en geloovige kinderen
van de Katholieke Kerk, zij zgn niet bloed
dorstig en de vrouwen zgn niet laag van
karakter.
De Aartsbisschop prjjst de Spaanache
vrouwen als de zuiverste der wereld trouw
aan hunnen man en roemt de eerbaarheid
der joDge dochters. Hij noemt het niet eer-
ljjk tot vierhonderd jaren terug te gaan
om fouten te zoeken, om het tegenwoor
dige Spanje te bevlekken.
Welk land moet zich niet schamen als
het terugdenkt aan het verleden. Welke
natie kan zich vergeljjken met Spanje, in
zgn goede trouw.
Wij Amerikanen, zegt Mgr. Ireland,
stijgen niet hooger door onrechtvaardige en
onware berichten te geven over de Span
jaarden. Het is niet waar, dat het Spaansche
volk laag is en niets gedaan heeft voor de
beschaving, want de Spanjaarden hebben
geheel het Zuid-Amerikaansche vasteland
beschaafd en hebben millioenen menscben
nit het heidendom tot het Christendom ge
bracht. Wjj Amerikanen mogen niet dul
den, dat Spanje door ons overwonnen, ten
onrechte belasterd wordt. Wjj verheugen
ons in de overwinningen op de Spanjaar-
niet, evenmin de volgende dagen. Hg leefde zeer
matig en trachtte wederom te werken. Van de
buitenwereld zag of hoorde hjj niets op den
vierden dag zijner eenzaamheid vond hjj een
Duitschen brief op de ontbjjttafel met rouw
rand.
Hevig en plotseling was zjjn schrik, Geriy's
hand herkende hjj terstond. Kalmer stemde hem
het begin van den brief, doch plotseling staar
de zjjn oog op een bericht hét trof en ver
plette zgn onstuimig hart. Zgn trois was gebro
ken de koele man weende.
Het waren tranen van bitteren rouw want
hg bekende aan zich zeiven, dat de mensch het
somtijds te laat in ziet, hoezeer hjj wordt bemind,
hoe nalatig en ondankbaar hjj geweest is, en
hoe groot en edel het hart, dat hjj verloochende.
Joseph had zjjn deur gegrendeld dagen ach
tereen bleef hjj voor zjjne vrienden onzichtbaar.
//Zeg dat ik ben uitgegaan, of op reis ben
of wat ge wilt maar laat niemand binnen,// had
hjj tot Biondetta gezegd en sloot vol voorzich
tigheid de deur. Hjj nam bjjna geen voedsel
en ging evenmin uit. Tusschen zijne vier muren
leefde hij alleen met zijn duisie-e smarten en
zjjn arbeid. Ja, hij werkte weer, en het ging.
Onvermoeid van den vroegen morgen tot het
daglicht aan de kimme zonk, voerde zjjno hand
den beitel en bracht levea in het ruwe marmer.
Weken gingen voorbij; edel vormden zich
die zachte trekken, die Ijjnen zonder tal,
het kun?twerk naderde zflne voltooit g.
De dag neigde ten ondergang, toen de jonge
meester hamer en beitel ter zjjde legde. Hij
nam een doek en omhulde zjjn werk. Dan schouw-
den behaald, maar wjj mogen niet verge
ten dat lastertaal ongeoorloofd is.
Mgr. Ireland protesteert ten slotte in
naam van Amerika, in den naam van de
Amerikaansche oprechtheid en van de Ame
rikaansche vrijheid tegen de lastertaal te
gen Spanje geuit. Spotters beleedigen niet
alleen Spanje, maar ook de Amerikaansche
burgers, waaronder minstens tien millioen
Katholieken.
Rusland.
In den Kaukasus is onlangs een volk
ontdekt, dat het vuilste en luiste der we
reld mag genoemd worden. Het leeft is
een ontoegankelijk hoogland tusschen de
Zwarte- en de Kaspische zee en aan de
beschaving is dit volk vreemd gebleven.
De huizen zgn steenklompen, zonder be
paalden vorm of versiering. Daarbinnen is
het onbeschrjjfljjk vuil. Een stookplaats of
schouw is er niet. Er wordt gekookt in
een gat in den grond. In deze huizen van
eene kamer wonen mannen, vrouwen en
kinderen dooreen. Tjjdens den langen win
ter zgn zjj geheel opgesloten, want het is
te koud om maar ééne behoorljjke opening
te laten en gewoonlijk wordt het vee dan
in dezelfde ruimte opgenomen.
Deze menschen maken vier dagen in de
week tot vacantiedagen en vieren dan nog
een groot getal heilige dagen.
Sedert zjj op het denkbeeld zgn gekomen
om de feestdagen van elk land, waarmee
zij in aanraking komen, over te nemen,
is het begrijpelijk dat deze menschen niet
veel tjjd meer vinden om te werken. Boe
ren, bjjënteelt en veefokken zgn hun eenige
bezigheden, en men vindt in hun woningen
geen enkel stuk huisraad.
België.
Men maakt zich te Brussel recht vroo-
lijk met een manufacturier die eene circu
laire heeft opgesteld aan zjjn begunstigers
in het Fransch en in het Vlaamsch.
Hoe goed hg op de hoogte van de laat
ste taal is, blijkt uit zgn vertaling
«Ik heb de eerbaarheid van u laaten te
weeten dat ik bien korten teid zal u koo-
men bezoeken met eene schoone verzame
ling winter stoffen 1898 1899.
de hg langen tjjd met weemoedigen hasst don
kereu blik door de diepe vensters in den tuin.
De laatste stralen der zon gleden over de ont
bladerde boomen. Snel keerde Joseph zich om,
rukte bet doek weder weg en trad eenige schre
den terug om het effect beter te kunnen beoor-
deelen.
Overweldigend werkte het op hem.
De gouden zonneschjjf wierp een enkele straal
nog op het zarht gebogen gelaat des engels
en uit het witte, blanke marmer groetten leven
dig de milde tronwe trekken van de dierbare
doode, die zacht sluimerde in het verre vader
land onder wit besneeuwde zoden.
Joseph zonk op de knieën, de handen uitge
strekt naar zjjn meesterstukde donkere scha
duw op zjjn gelaat was verdwenen:
i/O mjjne geliefde kunst,* riep hjj in vervoe
ring, „ge zjjt mg getrouw gebleven. Van deze
stonde zult gjj op aarde alleen mjjne beminde
zjjn, mjjn bruid. Gjj echter, Edith, mjjne
zoete Edith, wees mjjn engel. Geleid mg, be
scherm mjj, ik zal voortaan wegen bewandelen,
waar gij me kunt volgen
Hjj hield zijne gelofte. Edith's vroegtjjdige
dood, de boodschap, welke ze voor hem had
achtergelaten en welke zijne zuster niet zonder
redeu hem had meegedeeld, hadden hem heil
zaam geschokt en volkomen veranderd. In smart
erkende hjj, wat zjjn blinde trots, zjjn wilde drift
geweest was tegenover de reine, onbaatzuchtige
liefde van haar, die hem bemind had met de
teederheid eens engels.
(Wordt vervolgd.)
iiftLEXSCIIICODftilT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN,