No. 3099 Maandag 3 October. 23ste Jaarga HDagBlaö voor <9£ooró~ en Suuió-óCollanèi. De Liberalen en het Koningschap. Verdwenen. BUITiuNLAiN 1). BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. f 1,10 1,40 2,80 0,03 België. Uuitschland. Denemarken. Italië. ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschpnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS. TStAlNUENDRir PRIJS DER ADVERTENTIES. Van 16 regels50 Cents, Elke regel meer7^,» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant. -««mi B'oodag enten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publidté Etrangère AGITE MA NON AGITATE G. L. DAUBEfyCo. JOHN., F.JONES Suec., Parts 316w Faubourg Monlmartit. «Er zijn van die oogenblikken waarin de wenscb om te spreken zich aan iemand kan opdringen als een onafwijsbare plicht.» Met deze woorden motiveerde het so ciaal-democratische lid der Tweede Kamer mr. Troelstra zijn ellenlange redevoe ring over de beide eerste alinea's van het ontwerp-Adres van Antwoord. Gelijk men weet, bevatten deze zinsneden niet anders dan een weerklank op de woorden der Troonrede en was met opzet uit bet ont werp-Adres van Antwoord alles vermeden, wat aanleiding had kunnen geven tot staat kundige debatten. Er was echter gerekend buiten de so ciaal-democratie, die de hulde in het Adres van Antwoord aan de Koningin een wel kome gelegenheid vond om haar vijand schap tegen het Koningschap te luchten. Bij monde van mr. Troelstra werden in de Kamer de giftigste pijlen tegen het Huis van Oranje afgeschoten en werd op de vinnigste wijze de liefde van ons volk voor zjjn Koningin besproken. Misschien ware het wenschelijk geweest, wanneer geen der leden van de Kamer zich verwaardigd had om op dé woorden van den sociaal-democraat te antwoorden. Het is den bestrijders van de staatkundige en maatschappelijke orde juist te doen om, door het uitlokken van tegenspraak, voor hun verderfelijke leerstellingen propagan da te maken, en wij kunnen het ons be grijpen dat mr. T r o e 1 s t r a verheugd was een viertal liberale sprekers zijn be toog te zien aanvallen. Tot onze innige blijdschap heeft echter geen der leden van de rechterzijde der Kamer aanmerking gemaakt op het door mr. Troelstra gesprokene. Het zou te veel eer zijn geweest voor den sociaal" democratischen spreker, als tegenover zijn lichtzinnig betoog de werkelijke beteeke- nis der Oranjefeesten werd in het licht gesteld. Ook wij wenschen ons daaraan niet te wagen, overtuigd dat het een onbegonnen werk zou wezen om tegenover de sociaal- democratie het goed recht van het Koning schap te verdedigen. Juist toch in de be strijding van het Koningschap vindt de sociaal-democratie op dit oogeublik haar groote kracht. Ware het toch denkbaar, dat de sociaal-democraten zich verzoenden met den monarchalen regeeringsvorm, dan zou tusschen hen en de vooruitstrevende liberalen al een zeer gering verschil be staan. En nu moge mr. Troelstrabe- F EP ILL ET O A'. 2. Vervolg Neen, zeide ik, tenminste niet in den zin, dien gjj bedoelt. Nu wees zij opnieuw in de richting van het hoofdbureau. Hjj scheen er volstrekt niet aan te twjjfelen. Ik lachte. Hebt gjj hem verteld dat zij naar uwe meening op die wjjze was verdwenen P Js, en hjj zeidedat is zeer waarschijn lijk, en dat kan hjj gerust zeggen want ik hoorde de mannen op hare kamer praten, en Hebt gij mannen op hare kamer hooren praten wanneer? Het moet zoo ongeveer half een zjjn ge weest. Ik was reeds in slaap gevallen, doch hun gefluister deed mij ontwaken. Een oogenblik, zeide ik, waar is haar kamer de hare en de uwe. Wjj hebben onze kamers op de derde af. -de hare is achter, de mijne vopr. vroeg ik nu. Welke betruk- uize van den heet Blake weren, dat du monarchaal getinte Repu bliek, die in Frankrijk bestaat, hem even veel of even weinig waard is als de re- publikeinsche monarchiezooals wrj die hier bezitten, het blijft een feit, dat de strijd tegen het Koningschap op dit oogenblik het es3entieele onderscheid uitmaakt tus schen de sociaal-democraten en de nieuw- liberalen. Doch wat wij naar aanleiding der re devoering van mr. Troelstra in het licht wenschten te stellen, is de door ons reeds vroeger aangetoonde waarheid, dat de sociaal-democraten de geestelijke kin deren zijn van de liberalen. Slechts zel den is zulks op zoo uitnemende wijze in bet licht gesteld als door dezen sociaal- democratischen spreker. Hij beeft zich de moeite gegeven om door aanhalingen uit verschillende liberale schrijvers te betoo- gen, hoe het liberalisme, door hem gelijk gesteld met de bourgeoisie, sedert lange jaren niets anders heeft gedaan dan het Koningschap aan te wenden tot het be reiken van eigenzuchtige bedoelingen, en dus de weg gebaand heeft voor de sociaal democratie. Mr. Troelstra, dat enjant terrible voor de liberale party, herinnerde aan een uit drukking van den tegenwoordigen Minis ter van Justitie, die het Koningschap ver geleek bij een «vliegwiel» en aan een ge zegde van mr. S. Van Houten, die het Koningschap beeft genoemd de «kroonljjst» aan het gebouw van ons Staatsbestuur. En op treffend juiste wijze heeft de so ciaal-democratische spreker verder betoogd, dat de liberalen het Koninklijk gezag steeds hebben trachten aan te wenden als een middel om over het volk heerschappij te blyven voeren. Dit verwijt hebben de liberalen ten volle verdiend. Wij wenschen hier niet in ver denking te brengen de oprechtheid, waar mede in de af'ge!oopen feestdagen door alle partyen, behalve de sociaal-democra ten, hulde werd gebracht aan onze Ko ningin. Met zeldzame eenstemmigheid hebben rijken en armen, van iedere rich ting en gezindheid getuigenis afgelegd van hun Oranjeliefde. Mr.Troelstra spreekt onwaarheid als hij zegf, dat aan deze feesten weder in zoovele opzichten de wy- ding heeft ontbroken en dat het volk eigen lijk zelf niet goed weet, waarom het feest heeft gevierd. Maar toch kunnen de libe ralen het verwijt niet ontgaan, dat zij steeds getracht hebben het Koningschap dienstbaar te maken aan hun belangen en dat zij daardoor dat Koningschap heb ben verzwakt. En hoe kan het ook andersHet libe- Ja, ik dacht eerst dat het de bewoners van het naaste huis waren die hooren wjj wel eens meer, als zjj wat luidruchtig zjjn maar al zeer spoedig hield ik mij overtuigd dat het uit haar kamer kwam, en ik kan u niet zeggen hoe ik ontstelde. Zjj is een goed meisje, viel zjj hier zichzelf plotseling in de rede, en zag mjj zeer verontwaardigd aan, een meisje, zooals er in de geheele stad geen be tere is te vinden, waag het niet, een van u allen, op iets andeis te zinspelen of... Kom, kom, zeide ik vriendelijk en mjj een weinig schamend, dat ik eeuigen twjjfel had laten bljjken, ik heb niets gezegd, wij zul len het voor uitgemaakt houden, dat zjj het beste meisje vn de wereld is Ga voort. De vrouw wreef zich met bevende hand het voorhoofd. Waar ben ik gebleven zeide zjj. O, ik hoorde stemmen, waardoor ik zoo ontstelde, dat ik opstond en naar haar kamerdeur liep. Het geraas, dat ik maakte, toen ik mijn eigen deur ontsloot, heeft haar zeker doen schrikken, want toen ik bjj haar kamer kwam, was alles stil. Toen wachtte ik een oogenblik, klopte en riep baarzjj antwoordde niet en ik riep nog maals. Teee kwam zjj naar de deur, doch deed niet open. Wat is er, vroeg zjj, O, zeide, ik, ik dacht dat ik hier hoorde spreken en dat maakte, mjj angstig. Het moet hier naast zjjn geweest, zeide zij. Ik verontschuldigde mjj en ging weer naar mjjn kamer. Ik hoorde niets meer, maar toen wjj van orgen haar kamerdeur openden, en zagen dat verdwenen was, dat het veneter openstond, t alisiue huldigt de volkssou vereiniteit, waar door het de koninklijke macht onderge schikt ruaakt aan die van de Volksverte genwoordiging. In plaats dat de liberalen het Koningschap erkennen in zijn ware beteekeuis, verlagen zij het tot een Staats macht, waarmede zij naar welgevallen handelen, als naar gelang dit met hun inzichten strookt. Komt het met de plan- neu der aan het gezag zijnde liberalen overeen om zich te beroepen op het Ko ninklijk gezag, ja, dan zijn ze spoedig ge reed om het Koningschap hoog te verhef fen, maar lykt het tot het bereiken hun ner doeleinden geschikter om de kracht en de beteekenis van het hoogste gezag in den Staat te verkleinen, ook dan zijn zij spoedig gereed om daartoe over te gaan. Deze houding der liberalen heeft terecht afkeuring gewekt bij velen, en dat is de oorzaak dat het liberalisme, 't welk met hand en tand het gezag in den Staat tracht te behouden en te verdedigen, tal van aan hangers heeft verloren, die, meer princi pieel willende optreden, het Koningschap, 't welk zij zoo dikwerf door hun liberale geest erwanten zagen misbruiken, den rug toekeerden en nu eene Staatsregeling ver- langen, waarin dat Koningschap niet meer voorkomt. Alzoo is de sociaal-democratie voortgekomen uit het liberalisme en, waar de liberalen thans de scherpste verwyten van de sociaal-democraten hebben aan te hooren, kunnen zij zich troosten met de gedachte, dat die verwijten door hen zijn verdiend. Wjj hebben geen lust mr. Troels tra verder te volgen in zijn betoog. Hy heeft waarheid en verdichting wonderljjk door- eengehaspeld en het is een ydel werk om hem op verschillende punten teiecht te wijzen. Maar wij kunnen niet eindigen zonder nog op eene groote dwaling de aandacht gevestigd te hebben. De heer Troelstra kon niet vindeD, dat de fees ten, die hebben plaats gehad, «eene indruk wekkende openbaring (waren) van de ge voelens van vaderlandsliefde en gehecht heid aan het Huis van Oranje, welke het Nederlandsche volk bezielen.» En om deze meëning te motiveeren, noemde hjj de ver schillende feiten, waaruit moet blijken, dat het volk zich niet «indrukwekkend» heeft gedragen. Inzonderheid had hij het over de gevallen, waarbij menschen, die weigerden zich met Oranje te tooien of op andere wijze blijken van instemming met het feest te geven, daartoe door de Oranjeklanten werden gei wongen. Het staat mr. Tr o els t r a heel leelyk, dat hy zijn betoog met die feiten heeft willen versterken, want bij weet toch zeer terwijl overal kenteekenen van geweld en van een worsteling aanwezig waren, toen wist ik dat ik mjj niet had vergist, dat. er mannen bij haar waren, toen ik voor haar deur stond, en dat zjj haar ontvoerden. Ditmaal kon ik mij niet langer inhouden. Lieten zjj haar uit het venster zakken vroeg ik. O, zeide zij, er wordt aan het huis ge werkt, er is een ladder geplaatst, die tot aan de derde verdieping reikt en lartgs die ladder hebben zij haar medegenomen. Inderdaad Zjj scbjjnt minstens een zeer gewillig slachtoffer geweest te zijn, merkte ik op. De vrouw schudde mjju arm als met een ijzeren greep. Gelooft gjj het niet hijgde zjj, terwjjl zij mij staande hield, ik verzeker u' wanneer het is gebeurd, zooals ik u zeg, en die booswichten of wat zij waren, haar mede namen, dan zal zjj doodsangsten hebben uitge staan, zoo vreeseljjk dat zjj het zal besterven, als zjj niet reeds dood is. Gjj weet niet waar over gjj spreekt, gjj hebt haar nooit gezien. Was zjj mooi, vroeg ik, terwjjl ik haastig met de vrouw voortliepwant wjj begonnen reeds de aandacht der voorbjjgangers te trekken. De vraag scheen haar eenigszins in verwarring te brengen. Och, ik weet niet, mompelde zjj, ik vond haar altjjd mooi, doch anderen misschien niet. Het hing er van af, hoc men haar aanzag. Voor 't eerst voelde ik nu eenige achterdocht bij mjj opkomen. Om welke reden kon ik nog niet zeggen. Zjj scheen mjj op een eigenaardigen toon te spreken, het was aJso; r.\j Sang- was goed, dat die afkeurenswaardige uitspat tingen door niemand in bescherming zijn genomen en ze alzoo niet op rekening mogen geschreven worden van de feest viering. Daarbij heeft mr. Troelstra vergeten de gevallen op te noemen, waarbij de sociaal-democraten zelf door hun hou. ding aanleiding gaven tot butsingen. Zoo heeft hij iu de Kamer niet verteld, dat in Delft een sociaal-democraat last had gehad van de burgerij, omdat hij een gees telijke op de straat op grove wijze had beleedigd. Maar hierover wenschen wij niet ver der voort te gaan. Het was slechts ons doel om te betoogen, dat de liberalen niet zoo verwonderd en verontwaardigd behoe ven te zyu over hetgeen de heer Troel stra aan hun adres gesproken heelt, en vervolgens ook om de goê gemeente te waarschuwen voor de Koningsgezindheid der liberalen. Het gaat daarmede, ge'ijk mr. Troeistra in deu loop zijner rede zeide: «Als de liberalen het Koningschap handhaven, transigeeren zij met hunne theorieën, om in de practyk hunne klasse brter aan het roer te houden. Een rumoerige burgemeester mag zeker genoemd worden de socialist Roger, die behalve dat hij burgemeester van Quareg- i non is, ook nog Bergen in de Belgische Kamer van Afgevaardigden vertegenwoor digt. Dit heer is reeds tweemaal in zijn ambt als burgemeester geschorst en moet nu opnieuw voor het Hof van Henegouwen verschijnen om zich te verantwoorden voor het toebrengen van slagen aan den bur gemeester van Hautrages. De socialisu.sche burgemeester en afge vaardigde zal nu achter slot en grendel worden gezet. Het huwelijk tusschen Jhr. VonVincke met prinses Sibylle Yan Hessen is te Frankfurt am Main voltrokken. De Prinses is 21- en de luitenant der huzaren 24 jaren oud. De jongelui leer den elkaar kennen en liefhebben op een soiree, door de landgravin Van Hessen in haar villa te Frankfurt gegeven. De moeder van de Prinses, eene Prin ses van Pruisen, was zeer op het huwelijk van hare dochter met den luitenant tegen en hij was verplicht den militairen dienst te verlaten. Nadat hooggeplaatste personen ten voor- deele der jongelui hadden gepleit, gaf de Landgravin eindelyk toe, onder voorwaar den, dat haar dochter den man harer keuze zou huwen mits het paar zich metterwoon in het buitenland zou vestigen. Aan deze voorwaarden is voldaan. met zichzelf te overleggen. Wat het ook was dat mijn wantrouwen opwekte, ik besloot deze dame voortaan nauwkeurig in het oog te hou den. Ik zag haar scherp aan en vroeg hoe het kwam dat zjj de eenige was, die aan de bevoeg de macht kwam kennis geven, dat het meisje verdwenen was. Weet de heer Blake er niets van? Ik ontdekte een kleine verandering op haar gelaat. Ja, zeide zjj, ik heb het hem aan het ontbjjt verteld, maar de heer Blake stelt niet veel belang in zjjne dienstbodeihjj laat al die zaken aan mjj over. Dus weet hjj ook met dat gjj de politie hebt laten roepeu Neen, mijnheer, en gjj zult, hoop ik, wel zoo goed willen zjjn hem hiervan onkundig te laten. Hjj behoeft het niet te weten. Ik zal u achter inlaten. De heer Blake is een man, die zich nooit met iets bemoeit en Wat zei de heer Blake vanmorgen, toen gjj hem verteldet dat dit meisje drommels, hoe heet zjj Emily. Dat Emily dezen nacht was verdwenen Hjj zei er Diet veel van, mynheer. Hy zat aan de ontbjjttafel en las zijn krant, keek even op, fronste zjjn wenkbrauwen, en zeide dat ik al wat de dienstboden betrof, zelf moest behandelen zonder hem lastig te vallen. En liet gjj toen dit onderwerp rusten? Ja, mjjnheer dit stond geljjk met een verbod om er verder over te spreken. Voor zoover ik den beer Blake kende, was Naar wij vernemen is Dr. Leyds van de Transvaal bij zijn laatste bezoek aan Berlijn aan het Ministerie van Bui- tenlandsche Zaken aldaar ontvangen door den onder-staatssecretaris Berenthal, din uit naam van den Keizer den drin genden wensch uitsprak, dat Dr. Leyds en de Regeering der Transvaal zouden ophouden in Duitsche bladen te agiteeren tegen een Engelsch-Duitsche overeenkomst Dr. Leyds wees deze aantijging af, doch de onder-staatssecretaris antwoordde dat hy het bevel van den Keizer had op- gevojgd en niet anders kon doen. De Norddeutsche Allgemeine Zeilung deelt mede, dat men zich niet ongerust behoeft te maken over de artikelen in de Fransche en Duitsche pers over de reis van keizer Wilhelm naar het Oosten, in verband met de bescherming van de Christenen in den Levant. Keizer W i I h ems reis zal noch politieke noch economische geve' -en heb ben. Het bezoek aan den Suit--a te Kon - stantinopel zal van vriendschap' elyken aard zijn en dienen om de goede betrek kingen tusschen Turkije en Duitschiaüd te bestendigen. Omtrent den dood van koningin L o n i s e wordt gemeld, dat Hare Majesteit zonder pijn of benauwdheid is gestorven. De Ko ning, zijne dochter de Keizerin-weduwe van Rusland, de Koning en Koningin van Griekenland, de Kroonprins van Denemar ken en zijne vrouw, de prinses Van Wa les, de hertog en hertogin van Cumber land, prins Waldemar en prins K ar e 1 met hunne echtgenooten, de hertog van Sparta en nog veel andere jongere Prin- cesseD en Prinsen, waren om het sterfbed van de hun Dierbare vereenigd. Eene vreeselijke misdaad is in het dorp Frignano Picolo nabjj Caserta in Italië gepleegd. Er heerschte aldaar tusschen twee families di Marco en d'Angic le 11a een vreeselyke haat De familie d i M a r c o beschuldigde een der Angiolella's van moord gepleegd te hebben op een hunner familieleden. Zg zou zich wreken en helaas de wraak is ten uitvoer gebracht door het paleis van de Angiolella's met behu'p van p»tro- leum in brand te steken. Aan alle hoeken sloegen tegelijk de vlammen uit. Vier kin deren konden niet gered worden en zjjn levend verbrand. De 18-jarige dochter van den vermoor den d i Marco, signora G i o v a n n a met haar beminde en een oude bediende moe ten den brand hebben gesticht In den loop van de maand Novem ber zal te Rome een congres worden ge houden tegen de anarchisten. De beruchte Corsicaansche roover Renucci, die sedert dertien jaren het land onveilig maakte, is nu te Zicavo ge vangen genomen. Hij was een bandiet van de echte soort, die de boeren schatting en bescherming dit wel te gelooven, want hoewel hjj er vol strekt niet barsch uitzag, was hjj toch zeer ge reserveerd, en dus ook voor zjjn huisgenooten moeiljjk te naderen. Wjj waren na op korten afstand het ouder- wetsche heerenhuis, dat door New-Yorksche aristocratie als een der aantrekkeljjkste resi- dentiën van de geheele stad werd beschouwd, ik gelastte dus den man, die mjj vergezeld had, ergens in de nabjjheid post te vatten en het teeken af te wachten, dat ik hem geven zon, als ik den heer Grjjce noodig had; en nu vroeg ik de vrouw hoe ik in huis zou kunnen komen, zon der dat de heer Blake het merkte. O 1 mjjnheer, al wat gjj te doen hebt is mjj langs de achtertrappen te volgen. Hjj zal er niet op letten, of zelfs als hjj dit doet, toch niets vragen. Op dit oogenblik stonden wig voor de ach terdeur, zg nam een sleutel uit haar zak, deed open en wjj traden het huis binnen. II EERSTE NASPORINGEN. Mevrouw Daniels, zoo was haar naam, ging dadelijk met my mee Daar de achterkamer Op de derde verdieping. Terwijl wij door verschil lende zalen gingen, kon ik niet nalaten op te merken, hoe rjjk doch somber die onderwctsche muren en met schilderwerk versierde [plafonds er uitzagen, hoe dit alles verechilde met hetgeen wjj thans zien, a la wjj de meer moderne heeren- Ixuizen van de vjjfde Avenue binnentreden. f Wordt vervol?*.J

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1