BINNENLAND.
Koloniën.
GEMENGDE BERICHTEN.
Ongelukken.
Diefstallen.
Branden.
Voor geest en hart.
eenigd, en menige anecdote, die van aan
gename ongedwongenheid getuigt, is tot
het publiek doorgedrongen gedurende deze
feesten.
Terwijl namelijk de gouden koets, welke
de handels- en werklieden van Kopenhagen
het gouden echtpaar hadden aangeboden,
op het binnenplein van het paleis stond,
kwamen hun kleinkinderen hun bidden en
smeeken, «de koets toch eens te probeeren.»
Koning Chris ti aan en koningin Louise
konden zich aan dit verzoek niet onttrek
ken. De Koning klauterde op den bok, de
Koningin stapte in, en koningin 01 ga ging
zitten in het bakje van de lakeien. Groote
hilariteit en langgerekte toejuichingen na
tuurlijk, toen plotseling de Czaar het plein
betiad.
Daar is het paard, riepen de kleinen en
zetten den Keizer aller Russen in het gareel,
waarna «in draf» over het plein werd ge
reden.
Toen de Czaar moe werd, vervingen hem
de hertog van Cumberland en prins George
van Griekenland, terwijl prins W a 1 d e m a r
van Denemarken de zweep deed klappen.
Duizenden dergelijke trekken zijn in om
loop in Denemarken en hebben niet weinig
ertoe bijgedragen, om den Koning en de
Koningin een groote en diep gewortelde
populariteit te bezorgen.
Een oogenblik slechts, het was in 1888,
dreigde deze vrede verstoord te worden door
de geweldige verdeeldheden in het parle
ment. Tegenwoordig echter zijn daarvan de
echo's weggestorven, en geheel de natie is
vereenigd om der dynastie van Sleeswijk-
Holstein achting en gehechtheid te betoonen.
Over onze troepen die op Atjeh ageeren
tegen den vijand, deelt men mede, dat zij
naar Pasangan trokken en daar twee ben-
tengs van den vjjand hebben verwoest. Zij
ondervonden geen tegenstand. Bij het over
steken van de Xukusrivier zijn een sergeant,
een cavalerist en een paard verdronken.
Het derde bataljon marcheerde naar Pan-
tai Radja aan de grens van Merdoe, zonder
dat een schot viel. Daar de troepenmacht
voor Pasangan weinig tegenstand vond, zal
zjj ook naar Gedong Kertoi trekken.
Het 9e Internationale perscongres.
Thomar.
Van den gedelegeerde van den hed. Journa
listenkring te Lissabon, dd. 1 October:
Sommigen komen er openljjk voor uit, ande
ren denken het alleen maar, dat de congres
feestjes hoofdzaak zjjn en de werkzaamheden
bjjzaak. Voor dezulken is de hoofdzaak pas be
gonnen. We zjjn naar Thomar geweest.
AaD het Centraal-Station stond om kwart voor
zevenen 's morgens een extra-trein gereed, die
evenwel, zooals hier gebruikelijk is, meer dan
een halfuur te laat vertrok: Zeer doelmatig had
men de waggons voorzien van bordjes met de
namen der landen zoodat elk land terstond de
voor zjjn vertegenwoordigers bestemde plaatsen
kon vinden. Een paar meisjes deelden pakjes
uit met eenig licht ontbjjt.
Onmiddellijk haast na het verlaten van het
station rjjdt men een tunnel binnen waarin men
vjjf minuten blijft. Daarna rjjdt men nog een
poos door de uitloopers der heuvelen van Lis
sabon, de uiterste gebouwen gljjden voorbjj
links de groote aquaduct die een deel uitmaakt
der waterleiding, rechts het Btierencircus, dat
we bezocht hadden en dan verandert het
landschap. Hechts stroomt de Taag min of meer
dicht big de spoorbaan. Links ziet men tegen
den achtergrond van het. verre kustgebergte, een
vreemd land. Op den heuvelachtigen grond staan
tal van boomen, maar nooit in groepen. Elke
boom staat op zjjn minst een meter of tien van
den andere verwijderd maar meestal zjjn de af
standen grooter. Het zou een plantage ljjken
wanneer de plaatsing regelmatiger was. Öljjf-
boomen zjjn het hier en daar maar voor 't mee-
rendeel een vreemd soort dennen, geheel kaal
behalve aan den top, waar een klein bosje tak
ken met naalden ontspruit.
Verderop rijden we door werkelijke plantages,
namelijk van breedgetakte, lichtgroene olijf boo
men Groote grijsgroene aloii's schieten op aan
den kant.
En nog verder zjjn het weer plantages van
kurkeiken waarvan de pas geschilde stammen
roodbruin ljjken te zjjn geverfd. Langzaam trek
ken Jaartus8chen de langhoornige ossen de wagens
met kurkschors voort.
Aan elk klein station houden wjj op om een
fanfarecorps het Portugeesche volkslied te hooren
uitschetteren en de bewoners zich aan hun gelief
koosd vreugdebetoon te zien (en hooren) over
geven het oplaten van vuurpijlen, los uit de
hand, op klaarlichten dag. Dit is een allerdolst
vermaak daar men natuurlijk volstrekt geen licht
ziet, doch alleen wat witte wolkjes hoog in de
lucht, waar de vuurpijl uiteen knettert. Daar
dit lawaai niet voldoende is, worden wig ook
nog met vele zevenklappers begroet. Te veeleer!
Deze eindeloos herhaalde huldebetuigingen
werden op één punt afgewisseld door een aardig
oponthoud. Het was bjj Valfigueras. De trein
stond stil aan een rand van een groote vallei
die ver naar 't WeBten de heuvelen wegdrong.
Daar zagen wjj groote kudden ossen en stieren,
't meest stieren, die in deze streek door verschil
lende eigenaars worden gekweekt om voor de
corrida's, de stierengevechten, te dienen. Mage
re gestalten gedekt met rood- en groene phry-
gische mutsen en gezeten op prachtig galoppee-
rende paarden, dreven de kudden her- en der
waarts met geroep en met enkele njjgingen van
de lange lansen die zij droegen. De stieren, de
zware woeste koppen omlaag, de leeuwenalanke
ljjven gestrekt, stoven voort in snellen, lichten
galop. Het was tegen den achtergrond der brui
ne, blauw omwaasde heuvelen, een heerljjke ren
van nauw bedwongen vrijheid.
Na een rit van drie uren stapten wjj te Payalva
uit waar wg', behalve door het reeds helpende
geknetter en geschetter, werden begroet door
het gemeentebestuur van Thomar. In een onafzien
bare rjj wagentjes van verschillend maar meestal
ongemakkelijk maaksel, reden wij den langen,
stoffigen weg naar Thomar op, dwars door het
vreemde landschap van bruine heuvelen, verspreid
staande pruikedennen en wit bestoven aloë's,
dat wjj reeds elders op een afstand hadden ge
zien. Vrouwen met gekleurde hoofddoeken die
langzaam, blootsvoets, op 't hoofd een zwaren
bruinen waterkruik van een ronden steenen put
naar boven dragen, of andere met donkere scherpe
heksengezichten, in een dunnen zwarten mantel,
zijn de zeldzame, maar typische figuren in deze
droge, strenge omgeving, waarin zich overal een
felle, helsche zon dringt.
Een laatste kromming en Thomar ligt voor
ons in een dal. Enkele huizen, en daarboven,
hoog op een heuveltop, een groote ruïne waar
van te onzer eere vlaggen wapperen en na
tuurlijk vuurpijlen worden opgelaten.
Wij wandelden het stadje door waarvan alle
inwoners hun mooiste zjjden en damasten dra
perieën; geel, paars en vooral rood uit
de vensters hadden gehangen eu zelf waren uit-
geloopen om ons met bloemen te bestrooien (de
vrouwen althans) en ons met zoo levendige be
langstelling te omstuwen dat wjj haast niet
voort konden. Met moeite bereikten wjj, langs
een steilen weg met grove treden waarboven een
zee van kleurige hoofddoekjes hobbelend opklom
men, den ingang van het vermaarde Christus
klooster en met mosite drongen wjj binnen. Ge
lukkig was voor de gelegenheid om ons wat op
te fri8schen uitnemend gezorgd en dat hadden
wjj hard noodig.
Het gebouw waarin we ons nu bevonden is
een ontzagljjke, labyrinthische ruïne van een
voormalig versterkt klooster der Tempeliers. De
eerste steen werd gelegd op I Maart 1160 door
Gualdim Paes, grootmeester van de Tem
peliers in Portugal, die de grond ten geschenke
kreeg van de geestelijkheid van Santarem als
loon voor de bevrijding dier stad uit de handen
der Sarraceenen.
Sedert dien is er zooveel bjjgebouwd dat
men er bjj een kort bezoek niet uit wjjs wordt
en dat ook de verschillende bouwstjjlen zonder
ling zjjn vermengd. Er is een goed geconser
veerd venster met een zeer overladen, logge
voorstelling in beeldhouwwerk van schelpen en
andere voortbrengselen der zee, ter herinnering
aan het roemtjjdperk van Portugal. De Portu-
geezen vinden dit buitengewoon mooi maar hoe
wel er zeker veel artistieke zin in de details
zit, is het geheel toch, evenals het gansche ge
bouw, te log.
Overigens wil ik wel bekennen dat ik deze
machtige ruïne niet zoo goed heb gezien als zjj
misschien wel verdient. De menschenmassa uit
Thomar werd slechts uit één gedeelte geweerd,
nl. uit de groote, open binnenplaats waarin wjj
een zeer slecht dejeuner kregen. En toen dat
was afgeloopen, had de vurige wjju van Thomar
op vele ijverige Congresleden zulk een uitwer
king dat men vooral in gezelschap van dames,
maar liever weg ging.
Door deze orgie als de spreekwijze omtrent
de Tempeliers waarheid bevat dan heeft deze
bijeenkomst de oude ruïne eer aangedaan
schoot er niet veel tjjd meer over om de groote
katoenweverij en spinnerjj te bezichtigen, die in
de stad te zien is,. Dat was anders juist iets
geweest waarvan wij, journalisten, nut hadden
kunnen hebben. Thans kreeg ik maar een vagen
indruk, een witte schemering van duizenden
draaiende draadklossen, een bliksemgeflits van
weefspoelen, een hongerig gekauw van monster
kammen, een lijmig neercirkelen (als dikke witte
stroop) van sneeuwige katoenstralen een ge
klots en gesnerp en gegil en geloei heel het
vervaarlijke leven van een dier reuzenorganen
der nijverheid die de overmoedige geest der
menschen in rusteloos werken heeft gebracht en
waarvan hjj het juk moet dragen.
Want ik vroeg wat de 1300 arbeiders en
arbeidsters (meest meisjes) die hier werken, wel
verdienen. Een frank a anderhalve frank per
dag Vroeger was het maar 75 centimes
En hoeveel uur werken zij per dag Tien
uur. Bestaat er bjj u een regeling van den
arbeidsduur P Neen. En een wetteljjk voor
geschreven minimum van leeftjjd Ja, van
twaalf tot zestien jaar, dat varieert voor ver
schillende beroepen. Maar ik zie hier kin
deren die zeker nog geen twaalf jaar zjjn
Och, er valt met de wet nog al te schipperen.
Op dezelfde wjjze als wij gekomen waren
gingen wg terug. Een industrieele stad als
Thomar wordt opzettelijk niet met den spoor
weg verbonden om de inwoners der streek het
monopolie van het vervoer der producten met
den tragen ossenwagen te lateudie
zóó traag is dat de voerman zijn assen niet
smeert omdat het gepiep de dieren aan den gang
houdt. Als de afgevaardigde van het district
eene spoorwegverbinding niet tegenhield, zou hjj
onmiddellijk duikelen.
Wg spoorden terug door de vreemde landeD,
waar thans de casuarisachtige kruinen der den
nen als Oostersche palmen afstaken op de pur
peren heuvelen waarachter de zon was onder
gegaan
Totdat links de Taag kwam blinken in het
maanlicht.
De Katholieke Kamerclub heeft na het be
danken van den heer Vermeulen tot bestuurs-
lid gekozen mr. Kolkman, Het bestuur ver
deelde de functiën aldusde heer Dobbel-
m a n n, voorzitterde heer Kolkman, onder
voorzitter de heer Baron Michiels van
Verduynen, secretaris.
Spanbroek, 3 October. Tot spoorwegarts op
de ljjn HoornAlkmaar is benoemd de heer
G. C. van Bale n-B 1 a n k e n.
Zandvoort, 3 October. Een openbare collecte
voor de Unie langs de huizen der ingezetenen
gehouden heeft f 12,25 opgebracht.
Castricum, 3 October. Nabjj het station al
hier is Zaterdag-avond, wegens het snelle rjjden
door een scherpe bocht, de achterste wagen van
den sneltrein No. 121 ontspoord. Gelukkig was
dit een ledig postrjjtuig, zoodat er alleen mate-
rieele schade geleden wordt.
Edam, 3 October. Een streng onderzoek is
hier ingesteld naar het geval met een 16 jarig
meisje, dat verdronken is gevonden in een sloot
langs den vestingwal zjj had kermis gehouden
met een ruim 20-jarigen jongen en was met
dezen in den nacht den eenzamen singel opge
gaan. Deze laatste verklaart haar daar te hebben
verlaten.
Gisteren werd bij aankomst van een veetrein
van Breda te Hozendaal ontdekt dat twee kal
veren letterljjk waren doodgetrapt. In den laat-
sten tjjd weiden terecht klachten vernomen, dat
de waggons veel te vol worden gestopt wnardoor
de dieren zich haast niet kunnen bewegen.
Te Zutphen is opgericht eene afdeeling van
den Volksbond, vereeniging tegen drankmisbruik.
Bestuursleden zjjn: jhr. D. O. Engelen, voor
zitter, dr. J. Hooykaas, secretaris, dr, A. J.
Swart, penningmeester, mevr. M. E. Cuperus
van fihjjn, Mevr. C. GoudsmitPoleno, mei. L.
Hennjj.
O. a. zal het doel van de afdeeling zjjn te
trachten een volkshuis te stichten, een gebouw
waaraan te Zutphen werkelijk behoefte bestaat.
De Alkmaarsche meelfabriek heeft aan hare
contractanten, die nog meel in koop hadden,
medegedeeld, dat zjj verhinderd is geworden,
aan dat contract te voldoen, zich op force ma
jeure beroepende.
Nu, met uitzondering van enkelen, zullen de
meeste bakkers er niet rouwig om zjjn, want
velen hadden nog meel a f 16, 15 en f 14 te
ontvangen. {Ned. Bakkers Crt.)
Het socialistisch Kamerlid Mr. P. J. Troelstra
is te 's-Gravenhage voor den Hechter van in
structie moeten verschijnen. Het bleek, dat bem
wordt ten laste gelegd, dat hjj in de Uogerhuis-
meeting, voor eenige weken te Leeuwarden ge
houden, den Leeuwarder officier van justitie
graaf Schimmeipenninck beleedigd zou hebben.
De vervolging steunt op het verslag, dat het
blad de Hervormer te Buitenpost van de ver
gadering gaf.
Voor de Hussische Regeering is in de Scher
mer (N. H.) van den veehouder S. de Heer een
tweejarige stier aangekocht voor f 500.
De politie te Haarlemmermeer heeft aan den
Sloterweg een krankzinnige aangehouden. De
ongelukkige schjjnt W. J. Boeter te hceten en
is naar Rotterdam opgezonden, waar hjj woon
achtig schijnt te zijn.
De directie van de Zuid-Nederl. Stoomtram
weg-Maatschappij heeft machtiging verleend tot
het aankoopen van gronden, benoodigd voor
den aanleg van den stoomtramweg van Oud-
Gastel naar Stampersgat.
De Javanen, 37 in getal, zoowel vrouwen als
mannen afkomstig van de tentoonstelling Insu-
linde te 's-Gravenhage, houden thans tjjdeljjk
verbljjt in een villa op een straatweg naar Laren
daartoe afgestaan door mevrouw Levysohn Nor
man. Dageljjks maken de Javanen uitstapjes.
Zondag trokken van Naarden, Laren en Bussum
vele lieden op naar de villa om de Javaantjes
te zien. Zjj zagen echter weinig, omdat de Ja
vaantjes binnenshuis bleven tengevolge van den
Noord-Oosten wind. Ze denken tot half October
te blijven.
Gisteren ontstond te Hosendaal tusschen
vjjf arbeiders twist over het verdiende loon. Ze
kere Van Haperen werd daarbjj zoo ernstig ver
wond, dat men voor zjjn leven vreest. De daders,
drie in getal, uit Pendorp, welke zich den gehee-
len dag hadden weten schuil te houden, werden
's avonds door de marechaussees gevat en ge
boeid te Hosendaal binnengebracht.
Door een veehandelaar te Groot-Ammers is
een tweede zending kalfdragende koeien naar
Spanje verzonden.
Door den gemeente-veldwachter G. W. Ehbrecht
te Zandvoort is tegen een bierhuishouder aldaar
proces-verbaal opgemaakt wegens het verkoopen
van sterken drank in het klein zonder de ver-
eischte vergunning.
Door de Arrondissements Rechtbank te 's Her
togenbosch is, ter vervulling van de vacature
van kantonrechter te Oirschot, opgemaakt de
navolgende alphabetische ljjst van aanbeveling
mr. E. M. Gompertz, substituut-griffier bjj de
arrondissements-rechtbank te Breda mr. W. M.
van Lacschot, advocaat en procureur te 's Her
togenbosch en jhr. mr. C. O. M. van Nispen
tot Sevenaer, advocaat en procureur te Njjmegen.
In Eriesland is de jacht op grof wild j.l.
Zaterdag geopend, voorloopig voor drie dagen
in de week. De resultaten op den eersten dag
waren voor vele jagers zeer bevredigend: per ge
weer werden 69 hazen geschoten benevens eenig
vederwild. De poeliers noteeren de volgende
prijzen hazen f 1.tot f L.50, poelsnippen
f 0.30 tot f 0,40, eenden t 0,35 tot f 0,45, talingen
f0.25, houtsnippen f 1.50, alles per stuk.
Het comité voor de ontvangt der buitenland-
sche journalisten is thans bezig te verzamelen
alles wat deze heeren in hun bladen over Hol
land en de feesten hel ben geschreven. Indien
de kosten niet te hoog zjjn, kan het gebeuren,
dat de Ned. Journalistenkling die collectie in
boekformaat uitgeeft.
De Nederlandsche Politiebond looft f 100 uit
aan hem, die de doelmatigste handboeien kan
leveren.
Te Schin op Geulle wordt een gemeente-ont
vanger gevraagd. Jaarwedde f70. Natuurlijk
moet daarvoor borg gesteld worden.
Stormweder. Zware stormen en overstioo-
mingen hebben Italië geteisterd. De spoorweg
brug in de lijn CuneoLimone en de brug op
den weg van Cuneo naar Turijn zjjn weggesla
gen. Het verkeer in den omtrek is bjjkans ga-
heel gestremd.
Een hevige brand. In den nacht van Zon
dag op Maandag is een ernstige brand uitgebro
ken te Clermont-Eerrand (departement Puy-de-
Döme), die verscheiden huizen in de asch heeft
gelegd. Er wordt gevreesd, dat vjjf personen in
de vlammen zjjn omgekomen.
Verschrikkelijk. Zondag-namiddag is in de
Zionskirch-strasse te Berijjn de dienstbode van
den heer Roller in diens woning door inbrelers
vermoord. Na den moord doorsnulfelden de
misdadigers het gansche huisalles werd over
hoop gehaald en wat niet bruikbaar scheen, op
den grond geworpen. Zjj werden gestoord door
de thuiskomst van den bewoner en wisten nog
tjjdig te ontkomen, slechts weinig van waarde
met zich mede nemende.
Gisteren geraakte in de Haarlemmermeer een
paard, gespannen voor een tentwagen op bol,
waarin twee dames gezeten waren. Beide dames
hadden de tegenwoordigheid van geest uit het
voertuig te springen en kwamen met den schrik
vrjj. Paard en wagen geraakten een eind verder
te water.
Bjj het uitgaan der school te Almelo had
gisteren een negenjarige knaap de onvoorzichtig
heid te springen in een bak, haDgende onder
een zwaren vrachtwagen Een andere knaap tracht
te hem uit den bak te trekken. Toen hem dat
niet gelukte liet hij zjjn kameraadje los. Deze
viel toen uit den bak en kwam met het hoofd
onder een der wielen. Het hoofd werd geheel
verbrjjzeld en de dood volgde bjjna onmiddelljjk.
In de haven van Zaandam is de losser S.
Blankemeger van het stoomschip Abanadoor
dien hg van een luik kantelde, in het ruim ge
vallen, waarbjj hij eenige ribben en zjjn pols brak
Men vreest voor zijn leveu.
Te Kampen is Zondag het 9-jarig zoontje
van den heer D., dat met andere knapen op
een werkplaats speelde, door een zoHerluik ge
vallen, tengevolge waarvan het eene schedel
breuk bekwam en den avond van dien dag aan
de gevolgen is overleden.
Te Meeden (Gron.) is de timmerman
Heinder B. voorover in een vuilnisbak gevallen
en daarin gestikt. Toen men den ongelukkige
vond, was hg reeds bezweken.
Een zoontje van den slager C. van Dam
te Amstelveen is aldaar van de trap gevallen
en voor dood opgenomen. Het bloed vloeide het
ventje uit de ooren.
In de gemeente Haarlemmerliede en Spaarn-
woude is in den loop der vorige week, bjj ver
schillende personen het waschgoed ontvreemd.
Een man deed bjj de politie te Amsterdam
aangifte, dat hem. terwijl hjj op de Ljjnbaangracht
naar een vechtpartjjtje stond te kjjken, zijn hor
loge is ontrold.
De jonge A. J. Posthuma is wegens dief
stal van een hond door de rechtbank te Amster
dam veroordeeld tot negen maanden gevangenis
straf.
Te Wormerveer heeft de politie een kar-
revracht ijzer, koper en zink, afkomstig van de
verbrande fabrieken op den Noorddjjk, in beslag
genomen. De twee vervoerders beweerden het
een en ander gekocht te hebben van vjjf Ams'er-
damsche werklieden. De politie is er in geslaagd
de daders, die met de slooping en inscheping,
van het jjzer enz. belast waren op te sporen.
Tegen hen is proces-verbaal opgemaakt.
Uit eene weide aan de Vijfhuizen in de
Haarlemmermeer is een paard ontvreemd van den
aannemer D. de Groot te Beverwjjk. De politie
doet onderzoek.
De Rechtbank te Rotterdam veroordeelde
gisteren M. G. S., dienstbode bjj den burge
meester van Kethel en Spaland, beschuldigd
van verduistering van gelden, tot 3 maanden
gevangenisstraf, met aftrek der preventieve hech
tenis.
Aan den Legmeerdjjk in de Haarlemmermeer
is de woning van den 60-jarige Jacob Bos ge
heel uitgebrand. De geheele wintervoorraad,in
boedel, en 9 kippen met een haan gingen in de
vlammen op.
De niet verzekerde woning was het eigendom
van G. Tates te Haarlemmermeer.
Gisteren-middag ontstond er nabjj Mariën-
daal brand langs den spoordjjk ArnhemNjj
megen. De groote droogte en de wind maakten
het blusschen moeiljjk. Toch slaagden eenige
mannen erin met zand den brand te stuiten.
Men wenscht alijjd in 't groot en geniet wer-
keljjk ia 't klein.
