N 1 E U W E
ïïagêlaó voor eSföooró- on SCuió-óColland.
Brusselsche Brieven.
No. 4003
Vrijdag 7 October 1893.
23ste Jaargang.
Verdwenen.
IIIARIjEMSCHE COMMIT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem /1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. c 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers. «0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
ACUTE MA NOW AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIE».
Van 16 regels50 Cem
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
(Fan onzen Belgischen Correspondent.)
Brussel4 October 1898.
De rubriek «Faits divers» of Gemengd
Nieuws der Brusselsche dagbladen biedt ze
ker geen veredelende en evenmin een aan
lokkelijke lectuur aan tenzij misschien
voor hen die belust zjjn op het lezen van
allerlei akeligheden maar geheel en al zon
der nut is zjj niet voor hen die in die reeks
van misdaden van allerlei aard eene afspie
geling weten te vinden van de zeden van
een beschaafd volk op het einde van
deze 19e eeuw, die met zooveel ophef de
eeuw van verlichting, ontwikkeling, bescha
ving en kennis werd en door enkelen, die
hardnekkig de oogen voor de werkelijkheid
sluiten, nog wordt genoemd.
Twee soorten van «nieuwtjes» die op
veronrustbarende wjjze bjjna dag op dag
een aanmerkelijke plaats in de kolommen
der dagbladen innemen, hebben mjj bij
zonderlijk getroffen nameljjk die waarin
gesproken wordt van «des enfants-martyrs»
(de gemartelde kinderen) en van de veel
vuldige gevallen van plotseling opkomende
ol zich uitende krankzinnigheid. De om
standigheid dat er eene vereeniging is op
gericht ter bescherming van gemartelde
kinderen (l'oeuvre des enfants-martyrs) wijst
er reeds op dat deze «beschaving» die zich
uit door het op gruwzame martelen en
kwellen van kleine, onschuldige kinderen
door hunne ouders of door een stiefvader
of stiefmoeder reeds diep in de zeden van
onze verlichte 19e eeuw is doorgedrongen.
Beschaafd! Helaas, ja! maar 't is eene
beschaving die ons negen eeuwen terugvoert
in het «beschaafde» heidensche Rome, en
dit zelfs overtreft.
Wij weten wel dat de wet aan den Ro-
meinschen familievader het volledig eigen
domsrecht gaf patria potestas) over zjjne
kinderen; dat hij een onbeperkte macht
over hen had; hen zelfs als slaven kon
verkoopen, ja doodenmaar wjj weten ook
dat hij in zulke uiterste gevallen een fa
milieraad moest bijeenroepen, zoodat alleen
na een familie-rechterljjk vonnis, dat zeker
FEUILLETON.
Vervolg.)
Mevrouw Daniëls fronste de wenkbrauwen,
maar maakte geen tegenwerpingen en nadat zjj
ons een zoo nauwkeurig mogeljjke beschrijving had
gegeven van de kleederen, die het meisje den
laatsten avond had gedragen, verlieten wjj hethuis.
IV.
Een geheimzinnige zaak, merkte Grjjce op,
toen wij op den hoek stil stonden om nog een
laatsten blik te slaan op het huis en zjjne omge-
ving. Dat een meisje juist dezen weg zou kiezen,
en bij wees op de ladder, langs welke wjj
meenden, dat zjj was afgedaald om het huis
te verlaten, waarin zjj gedurende een jaar ge
woond heeft, verbaast mjj, dat verzeker ik u.
Indien deze bloeddruppels haar spoor niet ver
rieden, zou ik niet gemakkeljjk aannemen dat
een vrouw zioh aan zulk een duizelingwekkend
avontuur zou wagen. Wat zou ik in deze om
standigheden niet voor haar portret willen geven.
Zwart haar, zwarte oogen, bleek gelaat en slank
fignnr Wat heeft men aan zulk een besehrjjving,
om een meisje in een groote stad als New-York
te vinden.
Ahzeide hijaangenaam verrast, daar is
mjjnheer Blake reeds terug, dat is spoediger
dan ik verwacht had. Missohien kan hjj ons
een juistere besehrjjving geven. Tegeljjkertjjd
liep hjj den heer des huizes tegemoet en deed
hem een paar vragen.
De heer Blake bleef staan, maakte een ont
kennend gebaar en antwoordde toen laid genoeg,
4at ik het kon verstaan
door gewichtige redenen werd geleid, zulk
een harden maatregel kon worden toe
gepast; maar dat de vader jonge, on
schuldige kinderen door weken- en maan
denlange kwellingen ea ontberingen dood
martelde, zooiets vermeldt de oude beschou
wing niet, en het was aan onze 19de
eeuwsche beschaving voor gehouden om ons
dat treurig en weerzinwekkend schouwsp 1
dag voor dag onder de oogen te brengen.
Dezer dagen stond alhier eene vrouw terecht
die reeds tweemaal tot een gezamenljjk
aantal van 10 maanden gevangenisstraf
was veroordeeld wegens mishandelingen
van de kinderen die baar man uit eeu eerste
huweljjk had en die zich voor een soortge
lijk misdrijf had te verantwoorden. Het
slachtoffer dezer helleveeg, een knaapje
van elf jaar, vertoonde 50 sporen van mis
handelingen op het lichaamde ontaarde
vrouw hing hem soms aan de handen op,
om hem beter te kunnen ranselen; een
doofstom kind werd eveneens mishandeld;
zjj werd tot 12 maanden hechtenis en 200
frs. boete veroordeeld, het m ximum wat
de wet veroorlooft toe te passen.
Men gruwt soms bij het lezen van de ver
fijnde wreedheid die uitgedacht wordt om
de kleinen te martelen. Dikwijls, maar niet
altyd, is het een stiefvader of -moeder die
zich aan zulke misdaden schuldig maakt,
maar wie hjj of zij ook mogen wezen, al
tijd bljjkt er uit dat onder de «tegen
woordige beschaving» de zeden ruwer
niet zachter worden. De talrjjke moorden
en mishandelingen, vaak met een weerzin
wekkende onbeschaamdheid en een gruwe-
ljjke woestheid en onmenscheljjkheid be
dreven, waarvan wjj eiken dag iu de bladen
de lange Ijjst lezen, zjjn er een bewjjs te
meer voor. Men heeft de beschaving wil
len bevorderen, de zeden verzachten door
onderwjjs, door lectuur, door voordrachten,
door openbare muziekuitvoeringen, door
alle middelen die de menschelyke reden
der theoretici heeft aan de hand gedaan,
maar men heoft de eenige beschaver niet
erkend of, meer nog, men heeft hem met
voorbedachtheid buiten de opvoeding ge
sloten, en die beschaver is de godsdienst.
Aan de vruchten kent men den boom.
Het spjjt mjj zeer, mjjnheer, maar ik kan
n geen andere inlichtingen omtrent haar persoon
geven, want ik weet zelfs in de verste verte
niet, hoe het meisje er uit zag. Zelfs wist ik tot
heden morgen niet dat er een naaistertje bij
mjj in buis woonde Ik laat al dergeljjke hui-
aeljjke zaken geheel aan mevrouw Daniëls
over.
Grjjce boog en deed weder een vraag. Ook
het antwoord hierop kon ik duideljjk verstaan.
O, misschien heb ik haar wel eens gezien,
ik kan daaromtrent niets met zekerheid zeggen.
Natuurlijk ontmoet ik in mjjn huis nu eu dan
eens een dienstbode, maar of zjj groot of klein,
licht of donker, mooi of leeljjk ia, dat kan ik
evenmin zeggen als u mjjnheer. Toen vervolgde
hjj op een toon, die er op berekend scheen Grjjce
in verlegenheid te brengen
Verlangt gjj nog iets
Dit scheen wel zoo, want Grjjce deed weder
een vraag.
De heer Blake zag hem verbaasd aan, alvo
rens te antwoorden, en zei toen beleefd
Ik laat mjj niets meer aan mjjne dienst
boden gelegen liggen, wanneer sjj niet meer in
mjjn dienst zjjn. "cn-v was een uitmuntend
huisknecht, doou w-tugazins aanmatigend, iets
wat ik nooit kan dulden. Ik gaf hem zjjn ont
slag en daarmede afgedaan. Wat er van hem
geworden is, weet ik niet.
Grjjce maakte nu een buiging, waarop de
heer Blake hem in zjjn eigenaardige trotsche
houding voorbjjging en zjjn huis weer binnen
trad.
Ik zou niet gaarne veel met dien man
te doea willen hebben, zeide ik, toen mijn chef
weer bjj mjj kwam hjj heeft een eigenaardige
manier om iemand zijn minderheid te doen ge
voelen.
Grjjce wierp hem nog een zjjlingschen blik
Voor de veelvuldige gevallen van woeste
krankzinnigheid geeft men vooral twee
oorzaken aan het spel en de drank.
Het spel, het dobbelen, het wedden is in
alle klassen der maatschappij doorgedron
gen. Men speelt en dobbelt overalin de
fijne clubs, zoowel als iD de laagste kroe
gen op de badp'aatsen zoowel als in de
provincie-steden en de speelbanken zijn
legio. De wedrennen, die heeten te dienen
tot veredeling van het paardenras, kunnen
misschien de paarden veredeld hebben, maar
niet de menschen.
Een weinig buiten Brusselte Laken-
Jette bevindt zich een hippodrome, waar
geregeld tweemaal 's weeks zoogenaamde
«coursen» plaats hebben, n.l. des Woens
dags en Vrijdags. Tegen 2 uur in den mid
dag kan men op gemelde dagen een ein-
delooze reeks rijtuigen van allerlei aard,
opgevuld met personen die er gaan dob-
beleu, door de hoofdstraat van Laken zien
draven, terwjjl de trams eveneens opge
vuld zijn. Daar worden ontzagljjke sommen
verdobbeld, meestal door lieden van gerin-
geren stand; koffiehuisbedienden, tramcon
ducteurs, kleine burgers en neringdoenden,
koetsiers en een legio meer. Het spel is
een even gevaarlijke hartstocht als de drank,
soms verwoest het nog veel spoediger een
menschenleven. Men verliest weken achter
een en geeft den moed op maar ziedaar,
bij het laatste spel wint men eens, en nu
komt de speler voor goed iu de macht van
den hartstocht. Men beeft zijn combinaties
eindeljjk gevonden men heeft gewonnen
en zal weer winnen, het verlorene terug win
nen en men speelt grover, zet meer op 't spel,
altjjd meer. Men is geruïneerd krankzin
nigheid of zelfmoord zjja het einde van het
ongelukkig bedrijf. Niet lang geleden woon
de in mijn buurt een slager die een zeer
goed stuk brood verdiende. De man begon
op «de coursen te spelen»de welstand
verdweende vrouw met de kinderen ver
lieten hem, weldra was hjj geheel geruï
neerd. Op zekeren dag bleef de slagerij ge
sloten de man bad een einde aan zjjn le
ven gemaakt. Een voorbeeld onder dui
zenden.
De drank maakt niet minder slachtoffers
achterna. Toch kan het gebeuren dat gjj die
gevaarljjke proef moet wagen.
Vebaasd zag ik hem aan.
Als het meisje niet uit eigen beweging
terugkomt, of als wjj er niet in slagen eeuig
spoor van haar te vinden, zal ik genoodzaakt
zjjn u gelegenheid te geven een juist inzicht te
krjjgen in het huiselijk leven van deu heer
Blake. Is er iets geheimzinnigs in deze zaak,
dau is dat geheim hier iu huis te vinden.
Nu zag ik Grjjce aan en zei op stelligen
toon gjj zjjt ergens achtergekomen, dat in niet
heb opgemerkt, anders zoudt gjj oiet m et zooveel
zekerheid spreken.
Ik heb niets ontdekt, dat niet opea lag
voor iedereen, die slechts oogen had om te zien,
antwoordde hjj kort af.
Ik schudde eenigszins verbluft bet hoofd.
Gjj hebt alles ouder uwe oogen gehad,
ging hjj voort en indien gjj niet in staat waart
daaruit voldoende feiten te verzamelen o n er
een conclusie uit te trekken, dan moet gjj dit
niet aan mjj wjjten.
Meer ontstemd dan ik wilde bekennen, ging
ik met haar naar het bureau terug en zeide niets,
maar nam mjj stellig voor mjjn goeden naam
bij Grjjce te herstellen voordat deze zaak was
atgeloopen.
Daarom ging ik den man opzoeken die in
den atgeloopen macht de ronde had gedaan in
deze wijk, en vroeg hem of hij ook tusschen
elven en éenen iemand de poort naast het huis
van den heer Blake had zien uit- of ingaan.
Neen, zeide hjjmaar Tompson heeft
iemand gezien, en wat hjj mjj van morgen daar
omtrent vertelde, was al zeer merkwaaidig.
En wat was dat dan
Hjj zeide dat hjj van nacht te twaalf uur
ongeveer daar in den omtrek was, en onder de
lantaarn op den hoek van de Tweede Avenue
en vooral onder de absinthdrinkers. De
absinth, die nog zekerder den mensch ze
delijk en licharaeljjk ten onder brengt dan
de jenever, was een goede 25 jaar geleden
in België bijna onbekend. Het gebruik
ervan werd er binnengevoerd door de Fran-
sche officieren en soldaten, die in den oor
log van 1870-71 op Belgisch grondgebied
een toevluchtsoord hadden gevonden na de
bloedige nederlagen bij Gravelotte, Sédan
enz. Nu is die verderfelijke drank onder
alle standen, en 't meest onder de meer
gegoede, algemeen geworden en de ramp
zalige gevolgen doen zich op eene treurige
wjjze gevoelen. Het «petit verre» van den
werkman en de absinth van den burger
en den mjjnheer, vullen gevangenissen en
krankzinnigenhuizen en kweeken een ge
slacht, dat alle zedeljjke kracht en elk
licbameljjk weerstandsvermogen mist en de
voorbeschiktheid tot misdaden en krank
zinnigheid op onrustbarende wijze doet
toenemen.
Ik wil dezen blief niet met zulk een
somber-getinte beschouwing eindigen, maar
eenige heldere lichtstralen van hoop doen
schjjnen.
Tjjdens het in Augustus gehouden Eucha
ristisch Congres werd door een der gewjjde
redenaars het denkbeeld geopperd om de
20ste eeuw, aan welker ingang wij weldra
zullen staan, te wjjden aan het H. Hart.
Dat denkbeeld wil men nu op grootsche
wijze tot werkelijkheid brengen en er
he^ft zich een comité gevormd dat gelden
wil verzamelen om eene prachtige basiliek
te bouwen ter eere van het H. Hart, die
zich op een der hoogste punten van Brus
sel zal verheffen en de geheele stad zal
beheerschen. Aan het hoofd van het comité
staat de zeereerw. heer Thierry, pro
fessor aan de Universiteit van Leuven. Zie
daar een lichtpunt, onder veel, zeer veel
dat een donkere schaduw op bot Belgische
volk werpt, ook een lichtzjjde; naast zeer
veel ongeloof, veel geloof. Moge spoedig
ook in België als in Frankrijk de kreet
weerklinkenSacré Coeur de Jesus sauvez
la Belgiquezooals het «sauvez la France»
uit de basiliek van Montmartre ten hemel
twee mannen en een vrouw zag «taan, die echter,
zoodra zjj hem zagen, van elkander scheidden
de mannen liepen verder de Tweede Avenue
in, en de vrouw liep haastig op hem toe. Hjj
bleef wachten tot zjj bem tou genaderd zjjn,
doch in plaats hiervan bleef zjj ataan voor de
poort van bet huis van den heer Blake, en hief
de hand op, alsof zjj de poort wilde openen
op dit oogenblik echter week zjj vol schrik te
rug, bedekte het gelaat met de handen en voor
hjj zich rekenschap kon geven van hetgeen hjj
zag, was zjj verdwenen in de richting vanwaar
zij gekomen was.
Min of meer onthutst kwam Thompson nu
nader en keek de pooit in, om zoo mogeljjk
te zien, wat haar zooveel schrik had aangejaagd,
en zag nu tot rjjn groote verbazing het bleeke
gelaat van den heer des hniz s, den heer Blake
zelf, die aan de binnenzjjde door het traliewerk
van de poort keek. Ook Thompson schrok een
oogenblik, en voor hjj zich kon herstellen was
de heer Blake verdwenen. Hij zegt, dat hij nu
beproefde de poort te openen, maar dat ze ge
sloten was.
Gjj zegt dat Thompson u dit heeft verteld
niet waar?
Ja.
Wel, zeide ik, het is een tameljjk zonder
linge geschiedenis en al wat ik te zeggen heb
ie, dat zoowel gjj als Thompson beter zoudt
doen het niet zoo rond te bazuinen. Zwjjg^n
is het wachtwoord wanneer het mannen al» de
heer Blake betreft. En ik ging heen om Thomp
son op te zoeken.
Maar deze had er niets meer bij te voegen,
behalve, dat het meisje groot en (slank scheen
te zijn en dat zjj zich dicht in een shawl had ge
wikkeld.
(Worit vervolgd.)
