No. 4023. Maandag 31 October 1898. 23ste Jaargang Iï)ag&laö voor eSfiooró- en Suió-dCollanó. De geldelijke toestand. Verdwenen, BUITKJSLAND, ABONNEMENTSPRIJS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. PRIJS DER ADVERTENTIE». feuilleton. 27. Italië. China. (MlRUT. Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het baitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS. f 1,10 1,40 2,80 0,03 Van 16 regels50 Cents. Elke regel meer71/,» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicitè Etranghrt AGITE MA NON AGITATE G. L. DAUBER Co. JOHN., F.JONES Succ., Pan» 31 bis Faubourg Montmartrê. Wg hebben reeds vroeger de opmerking gemaakt, dat het niet voor de tegenwoordige Regeering pleit, dat zij der Staten-Gene- raal eene Begrooting heeft aangeboden, welke een tekort van anderhalf millioen guldeu^aanwijst. Dat het daartoe komen moest, begreep een ieder, die de stgging der uitgaven voor 's lands dienst in de jongste jaren eenigszins nauwkeurig heeft nagegaan. Ieder jaar breidden zich de bemoeiingen der overheid op bijna elk gebied uit. Bij na iedere post op de Begrooting onder ging dientengevolge eene verhooging. Van toepassing der zuinigheid is weinig te be merken. Het aantal ambtenaren wordt tel kens vermeerderd; hun salarissen nemen voortdurend toekostbare werken worden ^uitgevoerd, zonder te vragen, of die uit voering niet even geschikt in een later, gunstiger jaar kan worden tot stand ge bracht. En tegenover dat alles neemt men niet waar, dat de Staatsinkomsten in ge lijke mate stggen. Ja, er wordt meer ont vangen dan vroeger, maar men moet niet vragen, op hoe moeilijke wjjze de gelden voor '8 lands dienst tegenwoordig worden bijeenverzameld, 't Is zelfs zoo ver ge komen, dat de Minister van Financiën, Mr. Pier son, de man van de directe belastin gen, van oordeel is, dat de draagkracht der ingezetenen geen verhooging van di recte lasten meer kan toelaten en dat moet, worden omgezien naar de heffing van in directe belastingen. Hij heeft daartoe in de allereerste plaats aan de Kamer voor gesteld om den accijns op den wjjn en het gedistilleerd te verhoogen. Deze toestand achten wg bepaald zeer ernstig. In eene huishouding, waarvan het hoofd niet meer in staat is de uitgaven door de inkomsten te dekken, kan het niet goed gaan. En zoo is het ook voor ons land, naar onze bescheiden meening, een noodlottig feit, dat de Regeering niet meer de middelen bezit om de uitgaven te be strijden zonder versterking van 's Rijks inkomsten. De hoofdoorzaak van dezen toestand ligt in het geringe weerstandsvermogen van de Regeering wat betreft de eischen van het radicalisme. Het Ministerie heeft zich sedert haar optreden laten bestempelen als een Kabinet van sociale hervormingen, waarmede eigenlijk niets anders gezegd wordt als dat de Regeering geen weer- Vervolg.) Ik boog mjj daarom voorover naar de deur, ik luisterde, ik meende een krachtig man op een afstand te hooren snorken, en kon mg met moeite weerhouden de deur open te duwen en binnen te treden. Reeds raakte ik den knop aan, toen een buitengewoon krachtig gesnork mg daarbinnen waarschuwde dat een kleine man zooals ik ben, in deze omstandigheden en op dit uur liever bescheiden dan te stout moedig moest zjjn. Ik ging dus naar mijn kamer terug, doob bleef den geheelen nacht wakker, steeds luis terende of ik boven ook iets hoorde, en plan nen makende, wat ik doen zou als het werke ljjk bleek dat ik de mannen op het spoor was naar wie ik met zooveel ver had gezocht. Met het aanbreken van den dag stond ik op. Ik had iemand met zware schreden de trap hooren afgaan, en wilde hem volgen. Maar bij nader inzien vond ik het toch beter de vrouw des huizes te bellen en eerst te trachten van haar nog iets naders omtrent die menschen te vernemen. Zjj was op dit vroeg morgenuur reeds 'huk in de keuken bezig, doch verscheen bèc! spoedig bjj mg in de kamer en nu «ecu it j18ar allerlei vragen. Zjj was in hare antwoorden volstrekt niet achterhoudend. Zij had in den korten tjjd dien ik bjj haar had gewoond, cece onschuldige genegenheid voor mg opgevat iet8 waaraan ik misschien even veel schuld had als zij zelf en was maar al te bereid hare vele grieven in mijn gevoelvol stand zal bieden aan het streven der ra dicalen om de bemoeiingen der overheid op ieder gebied uit te breiden. Welnu, in dit opzicht heeft zij haar oorsproukelijk standpunt gehandhaafd. Zij heeft er niet aan gedacht om de werkzaamheid van den Staat, vooral waar dit tot mindere uit gaven zou leiden, in te krimpen, maar heeft zich steeds toegevend betoond, waar een beroep op de medewerking van den Staat ten behoeve van de uitbreiding van diens werkkring werd gedaan. Ja, wij kun nen er zelfs bijvoegen, dat de Regeering door haar beloften omtrent sociale hervor mingen, de radicalen heeft aangemoedigd om op de Staatshulp te rekenen. In zekeren zin is dus de Regeering zelve de schuld van het tekort, dat de Begrooting voor het nieuwe dienstjaar aanwijst. De vraag blijft nu, of de Staten-Generaal zich zullen kunnen vereenigen met het middel dat Me Regeering voorstelt om de Bo- grooting weder sluitende te maken. Als wij geroepen waren hier een antwoord op te geven, dan zouden wg, afgescheiden van het al- of niet wenschelijke van den ac cijns op wijn en gedistilleerd te verhoogen er een groot bezwaar in zien om op deze wgze bet tekort te dekken. De belastingen moeten er wezen, zoo wel directe als indirecte, om aan de eischen van den Staatsdienst te voldoen. Maar het gaat niet aan, om nu en dan eene belas ting te verhoogen, wanneer het blijkt, dat de Regeering niet in staat is om het even- wicht tusschen de inkomsten en uitgaven te bewaren. Indien toch nu de verhooging van genoemde accijnsen door de Staten- Generaal wordt goedgekeurd, dan staat het immers te wachten, dat het volgend jaar, bij nieuwe verhooging der uitgaven, weder een tekort op de Begrooting voor komt, en dat men dan naar nieuwe ver sterking der inkomsten, dus naar nieuwe belastingen, moet uitzien. Hoe men dus denkt over de wensche- irjkheid om den accijns op wijn en gedis tilleerd te verhoogen, moet dus, naar onze meening, hier geen gewicht in de schaal leggen. Deze verhooging moet bij voor baat worden veroordeeld, omdat zij een9 ongerechtvaardigde vermeerdering van den belastingdruk oplevert voor eene categorie van burgers die geheel onschuldig zgn aan het radicaal streven om de eischen van den Staatsdienst steeds hooger op te voeren. Indien toch de Regeering de Begrooting voor 1899 sluitende had kunnen maken en medeljjdend hart uit te storten, want die mannen waren haar werkeljjk tot last, hoewel zij moest erkennen dat zjj haar goed en prompt betaalden, wat haar ook niet onverschillig was. Niet altjjd waren zij tegeljjk t'huis doch steeds een van hen. Dan rookte hjj zjjn oude pjjp en dit maakte de muren zoo vuil en zij zagen er zoo verwaarloosd uit en hielden het meisje zoo opgesloten En als zjj uitgingen dan kwamen zjj altijd op zulk een ongewoon uur thuis. Dit alles was haar hoogst onaangenaam, maar het geld, het geld Ja, zeide ik, dat begijjp ik, ter wille vau het geld moet gjj al die kleine onaangenaam heden over het hoofd zien. Wat is een hospita, die geen geduld heeft. En ik ried haar vol strekt niet aan, hun de huur op te zeggen. Maar het meisje, ging zjj voort, wat is zij lief en bedaard, en wat ziet zij er ljjdend uit. Ik kan het bjjna niet uitstaan, dat zjj in die kleine kamer opgesloten en door die ruwe kerels bewaakt wordt. De oude man zegt dat zij zijn dochter is, en zjj ontkent dat nietmaar nog eer zou ik gelooven dat die lieve kleine, die gjj hierover in de vensterbank ziet zitten aan dien bedelaar behoort, die op straat voor- bijgaat, dan dat de jonge dame hierboven met hare beschaafde manieren in eenige betrekking zou staan tot die twee ruwe menschen. Gjj moest haar eens zien Dat is juist wat ik zou wenschen, viel ik haar in de rede. Niet omdat gjj mjjne ver beelding hebt opgewekt door eene opsomming van al hare aantrekkeljjkheden, haastte ik mjj er bij te voegen, maar omdat er, ala ik mij niet vergis, voor hare ontdekking en bevrjjdiog eene belangtjjke som is uitgeloofd. En zonder verder omwegen vertelde ik nu aan de verbaasde vrouw, dat ik niet was, waarvoor zjj mjj steeds had gehouden, een zonder versterking van de middelen, dan zou zij er niet aan gedacht hebben deze accgns-verhoogingen voor te stellen. Is het nu billijk, vragen wij, om zekere groep der burgerjj eene groote vermeerdering van las ten op te leggen, uitsluitend omdat de Regeering niet schijnt te willen streven naar bezuiniging Wg gelooven dat de Staten-Generaal dan ook, indien het al ge schiedt, niet zoo gemakkelijk hun goed keuring zullen hechten aan den wensch der Regeering om den accijns op wijn en ge distilleerd te verzwaren. Het maakt hierbij een zonderlingen in druk, dat de Regeering, blijkens de jongste Troonrede, er nog aan denkt om hervor mingen op sociaal gebied voor te stellen. En dat bij eene leêge Schatkist, terwijl de middelen niet eens voldoende zgn om de tegenwoordige uitgaven te dekken Aan die sociale hervormingen onzer Re geering moet men dan ook maar niet te veel hechten. Typisch is hetgeen dezer dagen aan den Haagsehen correspondent van de liberale Zutpli. Ct. door «een ve teraan uit het Parlement» hieromtrent werd opgemerkt. Hg zeide terecht, dat geen sociale her vorming tot stand komt zonder nieuwe be lasting, en dat is de klip, waarop de beste bedoelingen afstuiten. Zelfs de persoonlijke dienstplicht zou er niet zijn doorgegaan betoogde «de veteraan» als de Regeering niet had voorgespiegeld, dat het bijna geen geld zou kosten. Zie slechts, welke opposi tie er nu reeds is tegen dat wetje op wijn en gedistilleerd, ofschoon de verhoogingen nog betrekkelijk matig zgn, en alleen moeten dienen om een tekort te dekken, dat op de een of andere wijze moet worden aangevuld. Wordt dat wetje, wat ik hoop en verwacht, afgestemd, dan zal de eerste belastingver- hoogiug die komt, en misschien in betere aarde valt, moeten dienen niet om sociale hervormingen uit te voeren, maar om ge dane uitgaven te betalen. Het is zeker jam mer voor dit Ministerie met zgn grootsche plannen, maar het is de tjjd niet om groote hervormingen tot stand te brengenhoe goed en mooi zij overigens ook mogen zgn. Aldus wordt gesproken door vrienden van de tegenwoordige Regeering, dus door on verdachte liberalen, maar die beginnen in te zien, dat langer voortgaan op den tegen- woordigen weg ons land op den rand van den afgrond zal brengen. Wij gelooven er dan ook evenmin iets van, dat het der Re geering gelukken zal van haar sociale plan klerk buiten betrekking, wiens dagelijksche bezigheid was naar een andere positie uit te zien, maar een lid van de geheime politie. Zjj stond geheel versteld, en liet zich ge makkelijk overhalen mjj voor zoover dit in hare macht was, in alles te helpen. Zjj gaf mjj vrjje beschikking over de bovenste verdieping, en beloofde mij bovenal stipte geheimhouding, welke al mijn fijn doordachte plannen, om de booswichten gevangen te nemen zonder schan daal te maken, verjjdeld zouden worden. Reeds op den middag van denzelfden dsg had ik mjjn intrek genomen in de kamer naast die met het roode merkteeken, dat mjj den vorigen avond met zulk een koortsachtige hoop had vervuld. Gekleed in de kale plunje van een verarmd, Eransch a.tist, met wien ik eens had kennis gemaakt, met iets van zjjn houding en voorkomenen de witgepleisterde muren versierd met eenige van zjjn kunstproducten van twjjfelachtige waarde, begon ik, met alle hoop op goed succes, de geheele bovenverdie ping eu hare bewoners te spionneeren, hetgeen ik noodzakeljjk achtte om het plan, dat ik be oogde, tot een goed einde te brengen. Een lastige kneh was een van de eigenaar digheden van mjjnen vriend, en besloten om geheel in zjjn karakter op te treden, veroor loofde ik mjj nu en dan de stilte te verbre ken, door te hoesten en te hjjgen, dat wel niet bjjzonder aangenaam was, maar toch voor mjjn omgeving voldoende bewees dat ik mjjne tegenwoordigheid niet voor hen trachtte te verbergen. Het was dan ook mijn wensch dat zjj zoo spoedig mogelijk zouden weten, dat zjj een buurman hadden gekregen, wel bjjziende en min of meer onnoozel, maar toch een buur man die dag en nacht zjjn deur zou openhou den natuurljjk voor de warmte va., den en die, met de lastige gewoonte van een nen iets tot stand te brengen. Betreuren wij dit voor de betrokkenen, die zich teleurge steld moeten gevoelen over het uitblijven van verbeteringen, welke zij zich door de beloften der Regeering hadden voorgespie geld, wij achten het niet minder ongeluk kig, dat de Regeering bjj haar zoeken naar de middelen tot versterking der Rjjks-in- komsteD, het oog nog niet heeft laten vallen op eene matige verhooging van het tarief van invoerrechten. Wel is eeDe herziening van het tarief in uitzicht gesteld, maar de eerste maal, dat de Regeering het bewijs kon leveren, haar belofte in dit opzicht te wil len vervullen, heeft zjj dat niet gedaan en zich vergenoegd met een accjjns-verhooging voor te stellen, die heel weinig kans bezit om de goedkeuring der Kamers te verwerven. Naar onze overtuiging moet dan ook getracht worden de Begrooting thans slui tende te maken door bezuiniging op de uitgaven. De voorgestelde accjjns-verhoo ging ban dan worden ingetrokken, en, indien dan toch allengs moet worden uitgezien naar andere bronnen van inkomst voor den Staat, laat men dan een billjjke tariefsver- hooging daartoe aanwenden. Het is reeds meermalen op goede gronden betoogd, dat dit middel eene aanzienljjke bate voor de schatkist zal opleveren, terwjjl het tevens een middel kan zgn om de kwjjnende njj- verheid en landbouw tot vorigen bloei te herstellen. De belangen van den handel kunnen zich hiertegen niet verzetten, want waar door onzen Staat reeds zooveel is ge daan om den handel te bevoordeelen, daar is het een eisch der billjjkheid, dat ook nijverheid en landbouw, zjj het nog slechts een indirecten, steun van overheidswege krjjgen door een rechtmatige bescherming van inlandsche artikelen en producten. In de gegeven omstandigheden achten wij dit de aangewezen weg. Mocht de Re geering dien willen bewandelen en dan te vens de eischen van het radicalisme laten voor hetgeen zjj zgn, dan is ons land nog volstrekt niet verloren. Maar wjj achten het reddeloos, indien men voortgaat met de kolossale uitbreiding der Staatsbemoei ing, waarvan men telkens de staaltjes kan opmerken, en die nog zal toenemen, in dien het eens zoover kwam, dat de Re geering werkeljjk krachtig ging optreden op bet gebied der sociale politiek. Turkije. Tijdens het verbljjf van keizer Wilhelm oud man, die eens in goeden doen en bjj de dames zeer gezien was geweest, in de gang heen en weer liep, ieder dien hjj zag aansprak en een vriendeljjk woord terug verwachtte. Als bjj niet in den gang liep en hoestte, dan maakte hjj bouwplaten, van carton om daar mede de argelooze kinderen de centen uit den zak te lokkendeze bezigheid verrichtte hjj a a a eene kleine tafel vlak tegenover de open staande deur. Zooals ik verwachtte, had ik nauweljjks drie malen gekucht, toen de naaste deur met een ruk geopend werd en eene ruwe stem riep Wie maakt hier toch zoo'n gruweljjk le ven Als 't met dat helsche spectakel niet onmiddelljjk uit is Eene zachte stem viel hem in de rede, en hij trad weer terug in de kamer. Ik zal eens gaan zien, klonk het vrien deljjk, en Luttra Blake want reeds voor ik haar zag, was ik overtuigd dat zjj het was kwam in de gang. Ik boog mjj over mjjn werk, terwjjl zjj voor mjj ging Btaan. Ik durfde bjjna niet opzien, in dit voor mjj zoo gewichtig oogenblrk van spanning. Wat hoest gjj vreeseljjk, zeide zjj, met die zachte sympathieke stem, die tot het hart doordrong. Is daar niets aan te doen Ik schoof mjjn werk op zjjde, streek met de hand, die werkeljjk beefde, over de oogen en zag op. Neen, zeide ik, en schudde het hooflmaar het is niet altijd zoo ergver geef mjj, mejuffrouw, dat ik er u zoo mede moet lastig vallen. Nu trok zjj de shawl weg, die zjj dicht om het hoofd had geslagen, trad met lichten en onhoorbaren tred naderby, en stond aan myne zyde. Gy hindert mp niet, maar myn vader on yne met zgn gevolg te Konstantinopel, ont ving Z. M. ook Mgr. Bonnetti, den Pauselijken Internuntius bij de Porte, in bijzondere audiëntie, die bjjDa een uur duurde. De Fransche regeering was daar niet over op haar gemak, hoewel zjj zich niet te beklagen heeft, daar keizer Wil helm den Franschen Gezant allerlei op lettendheden in Konstantinopel heeft be wezen. De Sultan is zeer mild geweest in het uitdeelen van geschenken aan zgn gasten. Voor meer dan twee en een half millioen gulden cadeaux zgn naar Berljjn gezon den, waartegenover de Keizerin en Keizer van Duitschland nauweljjks tot een bedrag van 200,000 Mark (f 120,000) aan ge schenken, fooien en giften in Konstanti nopel hebben gelaten. Spanje. Er wordt, zoo loopt het gerucht te Ma drid, een groote Carlisten-opstand voor bereid, die na bet sluiten van den vrede met de Vereenigde Staten zou uitbreken. De beweging zou beginnen in Navarra, en zich vandaar voortplanten naar de Baskische provinciën, Aragon, Catalonië en V alencia. Don Carlos zou de grens van Navarra de geschiktste plaats vinden voor een inval met een paar duizend man. Z. H. Leo XIII heeft eene audiëntie verleend aan een Duitsch-Amerikaanschen Journalist werkzaam aan een voornaam Katholiek blad. De Paus sprak de vol gende woorden en bracht hulde aan de Ka tholieke pers. «Ik acht, zeide de H. Vader de pers in zooverre zjj onder alle op zichten en geheel ons standpunt inneemt, voor het meest geschikte middel om gods dienst en geloof te verspreiden in de kringen, die weliswaar voorgeven dat zjj katholiek zgn metterdaad, maar bet in werkelijkheid niet anders zgn dan bjj naam. De katholieke journalist weet dikwgls met zgn pen daar binnen te dringen, wqar «Tl den zielzorger onder geen enkel opzicut mo- geljjk is. De kring der lezers van een goed katholiek blad strekt zich niet enkel uit tot zgn abonné's en hun vrienden, maar ook tot allen, die zulk een blad of een gedeelte ervan in handen krjjgen.» De oorzaak waarom de Keizer van China aan den djjk is gezet, moet gelegen zgn in zgn veel drinken van champagne. Reeds vau zgn 14de jaar af moet de Keizer, die aan hartkloppingen en benauwdheden ljj- dende is, een losbandig leven hebben ge leid. De Keizerin-weduwe had in het drank misbruik van den Keizer een gemakkeljjk voorwendsel om Z. M. het gezag te ont nemen. Eene afdeeling van 66 Russische sol daten met 2 zevenponders geschut, 25 En- hjj is nu en dan wel eens wat lastig, en als hjj soms eens wat ruw nitvalt, moet gjj dat maar niet te zwaar opnemen. Het doet mjj leed dat gjj zoo ziet zjjt. W»t is er toch in den blik, in de aanra king van sommige vrouwen, dat meer dan alle schoonheid tot het hart spreekt en het ver overt. Terwjjl zjj daar voor mjj stond in haar donkeren wollen japon en shawl van zeer ge wone stof, met dat eenvoudig gevlochten haar, kortom, zonder eenig versiersel, was zjj juist door de uitdrukking van haar gelaat, de lieve klank harer stem en het innemende in hare houding de bekoorljjkste vrouw, die ik ooit had gezien. Gjj zjjt wel zeer vriendeljjk, zeer goed, prevelde ik, half beschaamd over mjjne ver momming, hoewel ik daarvan gebruik maakte met hei doel om haar te bevrjjden. Uw mede- ljjden spreekt tot mjjn hart. Toen hoorde ik een ongeduldig gebrom in de kamer naast mjj, en wenkte haar om heen te gaan en den man, die zooveel macht over haar scheen te hebben, niet boos te maken. Ik ga dadeljjk, zeide zjjmaar vertel mjj eerst waarmede gjj u daar bezig houdt. Ik vertelde haar dit en terloops ook het een en ander omtrent mjjn verdichte levensgeschie denis, in de stille hoop dat zjj dit weer aan haren vader zou vertellen. Zjj zag mjj met in nige belangstelling aan die donkere oogen, waarvan ik zoo veel had gehoord, vol tranen, wat ik, in mjjn vermomming, zeker het aller minst verdiende. Maar daar het gebrom zich steeds heviger liet hooren, liep zjj haastig naar de deur, en herhaalde nog by het heen- gaan Denk nu aan hetgeen ik u gezegd heb, bekommer er u niet over, als sy wat ruw tegen u zyo. Zij maken self dikwijle leren genoeg,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1