No. 4023.
Maandag 31 October 1898.
23ste Jaargang
Iï)ag&laö voor eSfiooró- en Suió-dCollanó.
De geldelijke toestand.
Verdwenen,
BUITKJSLAND,
ABONNEMENTSPRIJS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIE».
feuilleton.
27.
Italië.
China.
(MlRUT.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer71/,»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con tant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicitè Etranghrt
AGITE MA NON AGITATE G. L. DAUBER Co. JOHN., F.JONES Succ., Pan» 31 bis Faubourg Montmartrê.
Wg hebben reeds vroeger de opmerking
gemaakt, dat het niet voor de tegenwoordige
Regeering pleit, dat zij der Staten-Gene-
raal eene Begrooting heeft aangeboden,
welke een tekort van anderhalf millioen
guldeu^aanwijst.
Dat het daartoe komen moest, begreep
een ieder, die de stgging der uitgaven
voor 's lands dienst in de jongste jaren
eenigszins nauwkeurig heeft nagegaan.
Ieder jaar breidden zich de bemoeiingen
der overheid op bijna elk gebied uit. Bij
na iedere post op de Begrooting onder
ging dientengevolge eene verhooging. Van
toepassing der zuinigheid is weinig te be
merken. Het aantal ambtenaren wordt tel
kens vermeerderd; hun salarissen nemen
voortdurend toekostbare werken worden
^uitgevoerd, zonder te vragen, of die uit
voering niet even geschikt in een later,
gunstiger jaar kan worden tot stand ge
bracht. En tegenover dat alles neemt men
niet waar, dat de Staatsinkomsten in ge
lijke mate stggen. Ja, er wordt meer ont
vangen dan vroeger, maar men moet niet
vragen, op hoe moeilijke wjjze de gelden
voor '8 lands dienst tegenwoordig worden
bijeenverzameld, 't Is zelfs zoo ver ge
komen, dat de Minister van Financiën, Mr.
Pier son, de man van de directe belastin
gen, van oordeel is, dat de draagkracht
der ingezetenen geen verhooging van di
recte lasten meer kan toelaten en dat moet,
worden omgezien naar de heffing van in
directe belastingen. Hij heeft daartoe in
de allereerste plaats aan de Kamer voor
gesteld om den accijns op den wjjn en het
gedistilleerd te verhoogen.
Deze toestand achten wg bepaald zeer
ernstig. In eene huishouding, waarvan het
hoofd niet meer in staat is de uitgaven
door de inkomsten te dekken, kan het niet
goed gaan. En zoo is het ook voor ons
land, naar onze bescheiden meening, een
noodlottig feit, dat de Regeering niet meer
de middelen bezit om de uitgaven te be
strijden zonder versterking van 's Rijks
inkomsten.
De hoofdoorzaak van dezen toestand
ligt in het geringe weerstandsvermogen van
de Regeering wat betreft de eischen van
het radicalisme. Het Ministerie heeft zich
sedert haar optreden laten bestempelen
als een Kabinet van sociale hervormingen,
waarmede eigenlijk niets anders gezegd
wordt als dat de Regeering geen weer-
Vervolg.)
Ik boog mjj daarom voorover naar de deur,
ik luisterde, ik meende een krachtig man op
een afstand te hooren snorken, en kon mg met
moeite weerhouden de deur open te duwen en
binnen te treden. Reeds raakte ik den knop
aan, toen een buitengewoon krachtig gesnork
mg daarbinnen waarschuwde dat een kleine
man zooals ik ben, in deze omstandigheden
en op dit uur liever bescheiden dan te stout
moedig moest zjjn.
Ik ging dus naar mijn kamer terug, doob
bleef den geheelen nacht wakker, steeds luis
terende of ik boven ook iets hoorde, en plan
nen makende, wat ik doen zou als het werke
ljjk bleek dat ik de mannen op het spoor was
naar wie ik met zooveel ver had gezocht.
Met het aanbreken van den dag stond ik op.
Ik had iemand met zware schreden de trap
hooren afgaan, en wilde hem volgen. Maar bij
nader inzien vond ik het toch beter de vrouw
des huizes te bellen en eerst te trachten van
haar nog iets naders omtrent die menschen te
vernemen. Zjj was op dit vroeg morgenuur
reeds 'huk in de keuken bezig, doch verscheen
bèc! spoedig bjj mg in de kamer en nu
«ecu it j18ar allerlei vragen. Zjj was in hare
antwoorden volstrekt niet achterhoudend. Zij
had in den korten tjjd dien ik bjj haar had
gewoond, cece onschuldige genegenheid voor
mg opgevat iet8 waaraan ik misschien even
veel schuld had als zij zelf en was maar al
te bereid hare vele grieven in mijn gevoelvol
stand zal bieden aan het streven der ra
dicalen om de bemoeiingen der overheid
op ieder gebied uit te breiden. Welnu, in
dit opzicht heeft zij haar oorsproukelijk
standpunt gehandhaafd. Zij heeft er niet
aan gedacht om de werkzaamheid van den
Staat, vooral waar dit tot mindere uit
gaven zou leiden, in te krimpen, maar
heeft zich steeds toegevend betoond, waar
een beroep op de medewerking van den
Staat ten behoeve van de uitbreiding van
diens werkkring werd gedaan. Ja, wij kun
nen er zelfs bijvoegen, dat de Regeering
door haar beloften omtrent sociale hervor
mingen, de radicalen heeft aangemoedigd
om op de Staatshulp te rekenen.
In zekeren zin is dus de Regeering zelve
de schuld van het tekort, dat de Begrooting
voor het nieuwe dienstjaar aanwijst. De
vraag blijft nu, of de Staten-Generaal zich
zullen kunnen vereenigen met het middel
dat Me Regeering voorstelt om de Bo-
grooting weder sluitende te maken. Als wij
geroepen waren hier een antwoord op te
geven, dan zouden wg, afgescheiden van
het al- of niet wenschelijke van den ac
cijns op wijn en gedistilleerd te verhoogen
er een groot bezwaar in zien om op deze
wgze bet tekort te dekken.
De belastingen moeten er wezen, zoo
wel directe als indirecte, om aan de eischen
van den Staatsdienst te voldoen. Maar het
gaat niet aan, om nu en dan eene belas
ting te verhoogen, wanneer het blijkt, dat
de Regeering niet in staat is om het even-
wicht tusschen de inkomsten en uitgaven
te bewaren. Indien toch nu de verhooging
van genoemde accijnsen door de Staten-
Generaal wordt goedgekeurd, dan staat
het immers te wachten, dat het volgend
jaar, bij nieuwe verhooging der uitgaven,
weder een tekort op de Begrooting voor
komt, en dat men dan naar nieuwe ver
sterking der inkomsten, dus naar nieuwe
belastingen, moet uitzien.
Hoe men dus denkt over de wensche-
irjkheid om den accijns op wijn en gedis
tilleerd te verhoogen, moet dus, naar onze
meening, hier geen gewicht in de schaal
leggen. Deze verhooging moet bij voor
baat worden veroordeeld, omdat zij een9
ongerechtvaardigde vermeerdering van den
belastingdruk oplevert voor eene categorie
van burgers die geheel onschuldig zgn
aan het radicaal streven om de eischen van
den Staatsdienst steeds hooger op te voeren.
Indien toch de Regeering de Begrooting
voor 1899 sluitende had kunnen maken
en medeljjdend hart uit te storten, want die
mannen waren haar werkeljjk tot last, hoewel
zij moest erkennen dat zjj haar goed en prompt
betaalden, wat haar ook niet onverschillig was.
Niet altjjd waren zij tegeljjk t'huis doch
steeds een van hen. Dan rookte hjj zjjn oude
pjjp en dit maakte de muren zoo vuil en zij
zagen er zoo verwaarloosd uit en hielden het
meisje zoo opgesloten En als zjj uitgingen dan
kwamen zjj altijd op zulk een ongewoon uur
thuis. Dit alles was haar hoogst onaangenaam,
maar het geld, het geld
Ja, zeide ik, dat begijjp ik, ter wille vau
het geld moet gjj al die kleine onaangenaam
heden over het hoofd zien. Wat is een hospita,
die geen geduld heeft. En ik ried haar vol
strekt niet aan, hun de huur op te zeggen.
Maar het meisje, ging zjj voort, wat is
zij lief en bedaard, en wat ziet zij er ljjdend
uit. Ik kan het bjjna niet uitstaan, dat zjj in
die kleine kamer opgesloten en door die ruwe
kerels bewaakt wordt. De oude man zegt dat
zij zijn dochter is, en zjj ontkent dat nietmaar
nog eer zou ik gelooven dat die lieve kleine,
die gjj hierover in de vensterbank ziet zitten
aan dien bedelaar behoort, die op straat voor-
bijgaat, dan dat de jonge dame hierboven met
hare beschaafde manieren in eenige betrekking
zou staan tot die twee ruwe menschen. Gjj
moest haar eens zien
Dat is juist wat ik zou wenschen, viel
ik haar in de rede. Niet omdat gjj mjjne ver
beelding hebt opgewekt door eene opsomming
van al hare aantrekkeljjkheden, haastte ik mjj
er bij te voegen, maar omdat er, ala ik mij
niet vergis, voor hare ontdekking en bevrjjdiog
eene belangtjjke som is uitgeloofd.
En zonder verder omwegen vertelde ik nu
aan de verbaasde vrouw, dat ik niet was,
waarvoor zjj mjj steeds had gehouden, een
zonder versterking van de middelen, dan
zou zij er niet aan gedacht hebben deze
accgns-verhoogingen voor te stellen. Is het
nu billijk, vragen wij, om zekere groep der
burgerjj eene groote vermeerdering van las
ten op te leggen, uitsluitend omdat de
Regeering niet schijnt te willen streven
naar bezuiniging Wg gelooven dat de
Staten-Generaal dan ook, indien het al ge
schiedt, niet zoo gemakkelijk hun goed
keuring zullen hechten aan den wensch der
Regeering om den accijns op wijn en ge
distilleerd te verzwaren.
Het maakt hierbij een zonderlingen in
druk, dat de Regeering, blijkens de jongste
Troonrede, er nog aan denkt om hervor
mingen op sociaal gebied voor te stellen.
En dat bij eene leêge Schatkist, terwijl de
middelen niet eens voldoende zgn om de
tegenwoordige uitgaven te dekken
Aan die sociale hervormingen onzer Re
geering moet men dan ook maar niet te
veel hechten. Typisch is hetgeen dezer
dagen aan den Haagsehen correspondent
van de liberale Zutpli. Ct. door «een ve
teraan uit het Parlement» hieromtrent
werd opgemerkt.
Hg zeide terecht, dat geen sociale her
vorming tot stand komt zonder nieuwe be
lasting, en dat is de klip, waarop de beste
bedoelingen afstuiten. Zelfs de persoonlijke
dienstplicht zou er niet zijn doorgegaan
betoogde «de veteraan» als de Regeering
niet had voorgespiegeld, dat het bijna geen
geld zou kosten. Zie slechts, welke opposi
tie er nu reeds is tegen dat wetje op wijn en
gedistilleerd, ofschoon de verhoogingen nog
betrekkelijk matig zgn, en alleen moeten
dienen om een tekort te dekken, dat op de
een of andere wijze moet worden aangevuld.
Wordt dat wetje, wat ik hoop en verwacht,
afgestemd, dan zal de eerste belastingver-
hoogiug die komt, en misschien in betere
aarde valt, moeten dienen niet om sociale
hervormingen uit te voeren, maar om ge
dane uitgaven te betalen. Het is zeker jam
mer voor dit Ministerie met zgn grootsche
plannen, maar het is de tjjd niet om groote
hervormingen tot stand te brengenhoe
goed en mooi zij overigens ook mogen zgn.
Aldus wordt gesproken door vrienden van
de tegenwoordige Regeering, dus door on
verdachte liberalen, maar die beginnen in
te zien, dat langer voortgaan op den tegen-
woordigen weg ons land op den rand van
den afgrond zal brengen. Wij gelooven er
dan ook evenmin iets van, dat het der Re
geering gelukken zal van haar sociale plan
klerk buiten betrekking, wiens dagelijksche
bezigheid was naar een andere positie uit te
zien, maar een lid van de geheime politie.
Zjj stond geheel versteld, en liet zich ge
makkelijk overhalen mjj voor zoover dit in
hare macht was, in alles te helpen. Zjj gaf mjj
vrjje beschikking over de bovenste verdieping,
en beloofde mij bovenal stipte geheimhouding,
welke al mijn fijn doordachte plannen, om de
booswichten gevangen te nemen zonder schan
daal te maken, verjjdeld zouden worden.
Reeds op den middag van denzelfden dsg
had ik mjjn intrek genomen in de kamer naast
die met het roode merkteeken, dat mjj den
vorigen avond met zulk een koortsachtige hoop
had vervuld. Gekleed in de kale plunje van
een verarmd, Eransch a.tist, met wien ik eens
had kennis gemaakt, met iets van zjjn houding
en voorkomenen de witgepleisterde muren
versierd met eenige van zjjn kunstproducten
van twjjfelachtige waarde, begon ik, met alle
hoop op goed succes, de geheele bovenverdie
ping eu hare bewoners te spionneeren, hetgeen
ik noodzakeljjk achtte om het plan, dat ik be
oogde, tot een goed einde te brengen.
Een lastige kneh was een van de eigenaar
digheden van mjjnen vriend, en besloten om
geheel in zjjn karakter op te treden, veroor
loofde ik mjj nu en dan de stilte te verbre
ken, door te hoesten en te hjjgen, dat wel
niet bjjzonder aangenaam was, maar toch voor
mjjn omgeving voldoende bewees dat ik mjjne
tegenwoordigheid niet voor hen trachtte te
verbergen. Het was dan ook mijn wensch dat
zjj zoo spoedig mogelijk zouden weten, dat zjj
een buurman hadden gekregen, wel bjjziende
en min of meer onnoozel, maar toch een buur
man die dag en nacht zjjn deur zou openhou
den natuurljjk voor de warmte va., den
en die, met de lastige gewoonte van een
nen iets tot stand te brengen. Betreuren wij
dit voor de betrokkenen, die zich teleurge
steld moeten gevoelen over het uitblijven
van verbeteringen, welke zij zich door de
beloften der Regeering hadden voorgespie
geld, wij achten het niet minder ongeluk
kig, dat de Regeering bjj haar zoeken naar
de middelen tot versterking der Rjjks-in-
komsteD, het oog nog niet heeft laten vallen
op eene matige verhooging van het tarief van
invoerrechten. Wel is eeDe herziening van
het tarief in uitzicht gesteld, maar de eerste
maal, dat de Regeering het bewijs kon
leveren, haar belofte in dit opzicht te wil
len vervullen, heeft zjj dat niet gedaan en
zich vergenoegd met een accjjns-verhooging
voor te stellen, die heel weinig kans bezit om
de goedkeuring der Kamers te verwerven.
Naar onze overtuiging moet dan ook
getracht worden de Begrooting thans slui
tende te maken door bezuiniging op de
uitgaven. De voorgestelde accjjns-verhoo
ging ban dan worden ingetrokken, en, indien
dan toch allengs moet worden uitgezien
naar andere bronnen van inkomst voor den
Staat, laat men dan een billjjke tariefsver-
hooging daartoe aanwenden. Het is reeds
meermalen op goede gronden betoogd, dat
dit middel eene aanzienljjke bate voor de
schatkist zal opleveren, terwjjl het tevens
een middel kan zgn om de kwjjnende njj-
verheid en landbouw tot vorigen bloei te
herstellen. De belangen van den handel
kunnen zich hiertegen niet verzetten, want
waar door onzen Staat reeds zooveel is ge
daan om den handel te bevoordeelen, daar
is het een eisch der billjjkheid, dat ook
nijverheid en landbouw, zjj het nog slechts
een indirecten, steun van overheidswege
krjjgen door een rechtmatige bescherming
van inlandsche artikelen en producten.
In de gegeven omstandigheden achten
wij dit de aangewezen weg. Mocht de Re
geering dien willen bewandelen en dan te
vens de eischen van het radicalisme laten
voor hetgeen zjj zgn, dan is ons land nog
volstrekt niet verloren. Maar wjj achten
het reddeloos, indien men voortgaat met
de kolossale uitbreiding der Staatsbemoei
ing, waarvan men telkens de staaltjes kan
opmerken, en die nog zal toenemen, in
dien het eens zoover kwam, dat de Re
geering werkeljjk krachtig ging optreden
op bet gebied der sociale politiek.
Turkije.
Tijdens het verbljjf van keizer Wilhelm
oud man, die eens in goeden doen en bjj de
dames zeer gezien was geweest, in de gang
heen en weer liep, ieder dien hjj zag aansprak
en een vriendeljjk woord terug verwachtte. Als
bjj niet in den gang liep en hoestte, dan
maakte hjj bouwplaten, van carton om daar
mede de argelooze kinderen de centen uit den
zak te lokkendeze bezigheid verrichtte hjj
a a a eene kleine tafel vlak tegenover de open
staande deur.
Zooals ik verwachtte, had ik nauweljjks drie
malen gekucht, toen de naaste deur met een
ruk geopend werd en eene ruwe stem riep
Wie maakt hier toch zoo'n gruweljjk le
ven Als 't met dat helsche spectakel niet
onmiddelljjk uit is
Eene zachte stem viel hem in de rede, en
hij trad weer terug in de kamer.
Ik zal eens gaan zien, klonk het vrien
deljjk, en Luttra Blake want reeds voor ik
haar zag, was ik overtuigd dat zjj het was
kwam in de gang.
Ik boog mjj over mjjn werk, terwjjl zjj voor
mjj ging Btaan. Ik durfde bjjna niet opzien,
in dit voor mjj zoo gewichtig oogenblrk van
spanning.
Wat hoest gjj vreeseljjk, zeide zjj, met
die zachte sympathieke stem, die tot het hart
doordrong. Is daar niets aan te doen
Ik schoof mjjn werk op zjjde, streek met
de hand, die werkeljjk beefde, over de oogen
en zag op. Neen, zeide ik, en schudde het
hooflmaar het is niet altijd zoo ergver
geef mjj, mejuffrouw, dat ik er u zoo mede
moet lastig vallen.
Nu trok zjj de shawl weg, die zjj dicht om
het hoofd had geslagen, trad met lichten en
onhoorbaren tred naderby, en stond aan myne
zyde.
Gy hindert mp niet, maar myn vader
on
yne
met zgn gevolg te Konstantinopel, ont
ving Z. M. ook Mgr. Bonnetti, den
Pauselijken Internuntius bij de Porte, in
bijzondere audiëntie, die bjjDa een uur
duurde. De Fransche regeering was daar
niet over op haar gemak, hoewel zjj zich
niet te beklagen heeft, daar keizer Wil
helm den Franschen Gezant allerlei op
lettendheden in Konstantinopel heeft be
wezen.
De Sultan is zeer mild geweest in het
uitdeelen van geschenken aan zgn gasten.
Voor meer dan twee en een half millioen
gulden cadeaux zgn naar Berljjn gezon
den, waartegenover de Keizerin en Keizer
van Duitschland nauweljjks tot een bedrag
van 200,000 Mark (f 120,000) aan ge
schenken, fooien en giften in Konstanti
nopel hebben gelaten.
Spanje.
Er wordt, zoo loopt het gerucht te Ma
drid, een groote Carlisten-opstand voor
bereid, die na bet sluiten van den vrede
met de Vereenigde Staten zou uitbreken.
De beweging zou beginnen in Navarra,
en zich vandaar voortplanten naar de
Baskische provinciën, Aragon, Catalonië en
V alencia. Don Carlos zou de grens van
Navarra de geschiktste plaats vinden voor
een inval met een paar duizend man.
Z. H. Leo XIII heeft eene audiëntie
verleend aan een Duitsch-Amerikaanschen
Journalist werkzaam aan een voornaam
Katholiek blad. De Paus sprak de vol
gende woorden en bracht hulde aan de Ka
tholieke pers. «Ik acht, zeide de H. Vader
de pers in zooverre zjj onder alle op
zichten en geheel ons standpunt inneemt,
voor het meest geschikte middel om gods
dienst en geloof te verspreiden in de
kringen, die weliswaar voorgeven dat zjj
katholiek zgn metterdaad, maar bet in
werkelijkheid niet anders zgn dan bjj naam.
De katholieke journalist weet dikwgls met
zgn pen daar binnen te dringen, wqar «Tl
den zielzorger onder geen enkel opzicut mo-
geljjk is. De kring der lezers van een
goed katholiek blad strekt zich niet enkel
uit tot zgn abonné's en hun vrienden,
maar ook tot allen, die zulk een blad of
een gedeelte ervan in handen krjjgen.»
De oorzaak waarom de Keizer van China
aan den djjk is gezet, moet gelegen zgn
in zgn veel drinken van champagne. Reeds
vau zgn 14de jaar af moet de Keizer, die
aan hartkloppingen en benauwdheden ljj-
dende is, een losbandig leven hebben ge
leid. De Keizerin-weduwe had in het drank
misbruik van den Keizer een gemakkeljjk
voorwendsel om Z. M. het gezag te ont
nemen.
Eene afdeeling van 66 Russische sol
daten met 2 zevenponders geschut, 25 En-
hjj is nu en dan wel eens wat lastig, en als
hjj soms eens wat ruw nitvalt, moet gjj dat
maar niet te zwaar opnemen. Het doet mjj
leed dat gjj zoo ziet zjjt.
W»t is er toch in den blik, in de aanra
king van sommige vrouwen, dat meer dan alle
schoonheid tot het hart spreekt en het ver
overt. Terwjjl zjj daar voor mjj stond in haar
donkeren wollen japon en shawl van zeer ge
wone stof, met dat eenvoudig gevlochten haar,
kortom, zonder eenig versiersel, was zjj juist
door de uitdrukking van haar gelaat, de lieve
klank harer stem en het innemende in hare
houding de bekoorljjkste vrouw, die ik ooit
had gezien.
Gjj zjjt wel zeer vriendeljjk, zeer goed,
prevelde ik, half beschaamd over mjjne ver
momming, hoewel ik daarvan gebruik maakte
met hei doel om haar te bevrjjden. Uw mede-
ljjden spreekt tot mjjn hart. Toen hoorde ik
een ongeduldig gebrom in de kamer naast mjj,
en wenkte haar om heen te gaan en den man,
die zooveel macht over haar scheen te hebben,
niet boos te maken.
Ik ga dadeljjk, zeide zjjmaar vertel mjj
eerst waarmede gjj u daar bezig houdt.
Ik vertelde haar dit en terloops ook het een
en ander omtrent mjjn verdichte levensgeschie
denis, in de stille hoop dat zjj dit weer aan
haren vader zou vertellen. Zjj zag mjj met in
nige belangstelling aan die donkere oogen,
waarvan ik zoo veel had gehoord, vol tranen,
wat ik, in mjjn vermomming, zeker het aller
minst verdiende. Maar daar het gebrom zich
steeds heviger liet hooren, liep zjj haastig naar
de deur, en herhaalde nog by het heen-
gaan
Denk nu aan hetgeen ik u gezegd heb,
bekommer er u niet over, als sy wat ruw tegen
u zyo. Zij maken self dikwijle leren genoeg,