No. 4028.
Maandag 7 November 1898.
23ste Jaargang.
HDagGlaó voor <3J/ooró~ en Suió-éCollanó.
Nogmaals de geldmiddelen.
buitknland"
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
2,80
0,03
feuilleton.
Verdwenen.
Uuitschland.
Amerika.
1IEI WE
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
ïiENüjur
PRIJS DER ADVERTENTIE!?.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer7^,»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Con taat.
Hoojdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangèrt
AGITE MA NON AGITATE G. L. DA UBE 8f Co. JOHN., F.JONES Succ., Parts Slbis Faubourg Montmartrt
Toen wij een vorig maalden zorgelijken
toestand van 's lands geldmiddelen bespra
ken, dachten wij niet, dat onze sombere
voorstelling van zaken zoo spoedig zou
worden gerechtvaardigd, en dat nog wel
in een officieel stuk.
Deze week toch verscheen het verslag
van het afdeelingsonderzoek der Tweede
Kamer van de Begrooting voor 1899 en
de lezing daarvan versterkte ons in de
overtuiging, dat het met 's lands financiën
werkeljjk den verkeerden weg opgaat.
Wjj geven ons niet uit voor financiers,
maar een gewoon mensch, die met aan
dacht nagaat, op welke wyze de Regee
ring gebruik maakt van 's lands inkom
sten en op welke wijze zjj tracht die in
komsten te versterken, moet al spoedig
onze meening deelen, dat het dooidiy ven
van de liberalistische leer op belastingge
bied ons land duur te staan zal komen.
Geen wonder dan ook, dat het voor
naamste deel van het afdeelingsverslag der
Kamer gewjjd is aan den geldeljjken toe
stand. Zoo konden vele leden zich niet
vereenigen met de wjjze, waarop de Mi
nister van Financiën beproeft het geraamde
tekort van meer dan ll'/2 millioen tot on
geveer V/i millioen terug te brengen.
Voorts kwamen vele leden er tegen op,
dat de Minister rekent op een besparing
van 3 millioen op de geraamde uitgaven,
daar de uitkomsten van de diensten van
1896 en 1897 geen reden geven om op
zulk eene besparing te rekenen. Het te
kort van meer dan ll'/a millioen had naar
veler meening aanmerkelijk minder kun
nen zjjn, indien bij de bepaling der uitga
ven meer rekening ware gehouden met
den toestand der financiën.
Onze lezers zien hieruit, dat de leden
der Tweede Kamer voor het meerendeel
niet blind zjjn voor het zorgwekkende van
den toestand van 's lands geldmiddelen.
Het spreekt van zelf, dat de Minister van
Financiën, aan wiens ongelukkige belas
ting-veranderingen de tegenwoordige toe
stand voor een aanzienljjk deel is te wijten,
getracht heeft om alles zoo rooskleurig
mogeljjk voor te stellen. In werkeljjkheid
wjjst de Begrooting voor het volgend dienst
jaar een tekort aan van ll'/j millioen
gulden, maar de Minister, die de kunst
verstaat met cijfers te goochelen, weet dat
tekort terug te brengen tot 1 '/a millioen.
Dit is wel heel knap, maar dat goochelen
«2.
Vervolg.)
O, vervolgde de heer Blake, verlangend naar
vrede en geluk, wilt gjj mjj dan het geluk niet
vergunnen om voor het verledene boete te
doen, door u ta doen vergeten dat gjj ooit een
anderen naam hebt gehad, dan dien welken
gij thans met zooveel waardigheid draagt
O, ga niet voort, begon zij, doch zweeg
een oogenblik om hare aandoening te onder
drukken. Mijnheer Blake, sprak zij nu, ik ben
een vrouw en dus zwak, als de overredende
stem der liefde mij in de ooren klinkt. Maar
in een ding ben ik sterk, namelijk: in mijn
overtuiging van hetgeen ik verschuldigd ben
aan een man, die ik gezworen heb nimmer tot
oneer te zijn. Elf maanden geleden heb ik u
verlaten omdat uw belang en mijn waardigheid
dit vor leren thans moet ik alle vreugde, alle
vereering, die gij mij aanbiedt, afwijzen, omdat
uw positie en uw geluk als man dit evenzeer
vorderen
Mijn geluk als man, viel hij haar in de
Tede. Ach, Luttra, indien gij mij liefhebt, zoo
als ik u
Mi;;ehieu zou ik zwichten, zeide zjj met
saoutcu glimlach. Maar ik heb u lief, zoo-
«,a meisje, opgebracht in eene omgeving,
(Hellicht v? gruw(*e' ^en man moet liefhebben
weg opend^1 ia ^are huisternis en haar den
tou de la»geste°l0^ eerro1 e.? 'even. Ik
een naamlooze goedje WeU Z,n' m
Maar Luttra j
nep hjj, gjj hebt mjj gehuwd,
op papier helpt ons al heel weinig. Het
is mogelijk, dat het tekort van ll1/3 mil
lioen in de uitkomst zal blijken iets te hoog
geraamd te zijn, maar, indien de Kamer
er niet voor waakt, zal dit te kort zeker
niet heel veel verminderen.
In ieder geval is het geen goed finan
cier, die meer wil uitgeven dan zijn in
komsten zijn, en daarbij tot zijn veront
schuldiging aanvoert, dat het nog wel zal
meeloopen en dat het tekort niet zoo groot
zal wezen als zich laat aanzien. Een Mi
nister van Financiën mag niet optimistisch
zijn, wanneer hij geen evenwicht tusschen
ontvangsten en uitgaven kan bereiken-
Wanneer de bronnen van inkomst voor
den Staat rijk vloeien en de uitgaven ruim
gedekt kunnen worden, dan voorzeker mag
de Minister van Financiën voor een of
ander landsbelang nog eens diep in den
buidel tasten, maar hij verliest dat recht,
wanneer het evenwicht in het nadeel der
inkomsten is verbroken. Dan komt geen
rooskleurige voorstelling van zaken te pas,
maar moet de Minister zoo juist mogelijk
den toestand bloot leggen, ten einde men
zich niet vleie met een onwaarheid.
Evenals wij betoogd hebbenwaren
ook vele leden van de Tweede Kamer de
meening toegedaan dat bij de bepaling
der uitgaven niet voldoende rekening is
gehouden met den toestand der financiën.
Indien dit toch geschied ware, zou het ge
raamde te kort van meer dan lD/s m"-
lioen aanmerkelijk minder zijn geweest.
Om dit nader toe te lichten wees men
op de uitbreiding van hetambtenaarsper-
soneel en de verhooging van tractemen-
teD. Het is een onbetwistbaar feitdat
het aantal ambtenaars naar verhouding
veel sterker toeneemt dan de uitbreiding
van den dienst. Hieraan moet paal en
perk worden gesteld. Het gaat niet aan
om tal van goed bezoldigde betrekkingen
te scheppen, wanneer dit niet strikt noo-
dig is. De belastingschuldigen behoeven
niet te werken om een heirleger van amb
tenaren te onderhouden, waarvan dikwerf
de rijkst betaalden het minst praesteeren.
Daarenboven verdienen de hoofdambtena
ren voor het meerendeel salarissen die
veel te hoog zjjn voor de door hen te ver
richten werkzaamheden. En waar nu de
bodem der Schatkist reeds te zien is, mag
in dit opzicht geen weelde heerschen. Men
beperke eerstens het ambtenaarspersoneel
tot het hoog noodige, en voere zulk een
salaris-regeling in, die tegenover de geld-
toen gjj wist waartoe uw vader en broeder in
staat waren.
Ja, ja, ik was verblind door hartstocht,
meisjeshartstocht, mijnheer Blake, ontstaan uit
vereering en dankbaarheid. Ik dacht niet na
over hetgeen ik deed, en heb mijzelf daarvan
geen rekenschap gegeven. Bovendien waren
mijn vader en bro .der toen nog geen veroordeel
de misdadigers, hoewel zjj reeds bewezen hadien
zwak en niet tegen de verzoeking bestand te
zijn. Daarbij geloofde ik toen dat ik hen op
mjju levensweg niet meer zou ontmoeten dat
wij onherroepelijk gescheiden waren. Maar zul
ke banden worden niet zoo gemakkelijk losge
scheurd. Zooals gij ziet, zjj hebben mij gevon
den en zullen mjj ook nu weervinden.
Nooit! riep haar echtgenoot, \ooiuzjjn
zjj dood. Daarvoor heb ik zorg gedragen.
Maar de schande daarvoor hebt gjj niet
kunnen zorgen. Die bestaat en zou op uw hoofd
nederkomen, en daarom wil ik ze alleen dra
gen. Boven alles heb ik u lief, maar zoolang
er smaad op mjj rust en een schaduw werpt
op injjn leven zal ik den drempel van uw huis
niet als echtgenoote overschrijden. Met u zou
zelfs een koningin trotsch en vol hoop de deur
binnentreden. Zal een meisje, dat drie weken
heeft geleefd in een atmosfeer van zooveel
wanhoop en misdaad, de gevolgen daarvan ook
in uw huis overbrengen f Neen, mjjn liefde
jegens u verbiedt mij dit: Laat mij met mjjne
liefde mjjzelf begraven in een of ander eenvoudig
landhuis, waar ik mjjn leven kan wjjden aan
goede daden, en aan gebeden voor den man,
die mij dierbaar is, en dien ik, omdat ik hem
zoo liefheb, zijn eigen schoonen en zonnigen
levensweg laat bewandelen.
En met een smeekend gebaar, dat den heer
Blake het nuttelooze van een verder gesprek
deed inzien, schreed z\j hem voorbij en begaf
middelen van den Staat is te rechtvaar
digen.
In de tweede plaats werd van verschil
lende zijden gewezen op de groote uitga
ven voor de stichting van Rijksgebouwen.
Ook deze weelde moet in den tegenwoor-
digen tijd beslist worden tegengegaan. Het
mag een bewijs van voorspoed heeten, wan
neer de Staat zijn gebouwen zoo prach
tig mogelijk laat inrichten, maar ook dit
komt niet te paswanneer daardoor de
uitgaven de inkomsten overtreffen. Het is
goed riemen snijden van anderman's leer,
zegt een oud spreekwoord en onze tegen
woordige rijksbouwmeesters schijnen er ook
zoo over te denken. Maar, ind'en dit zoo
is, komt de Regeering in de vervulling
van haar plicht te kort, wanneer zij dien
trek naar weelde niet beperkt en de vrije
hand laat aan haar ambtenaren om over
het geld der belasting-betalers naar wil
lekeur te beschikken.
Nog een andere oorzaak van de enorme
stijging der uitgaven werd gezocht in de
vele kosten voor het Departement van Oor
log. Wi) zijn de laatsten om niet goed te
keuren dat voor defensie van ons land
beschikbaar gesteld wordt, wat noodzake
lijk is om deze aan haar doel te doen be
antwoorden. Verkeerd begrepen zuinigheid
zou ons in tijden van oorlog slecht te
staan kunnen komen. Maar daartegenover
staat, dat ook hier alle weelde moet wor
den vermeden en dat niet gezegd moet
kunnen worden gelijk in de afdeelingen
der Tweede Kamer is geschied dat de
uitgaven voor Oorlog niet in verhouding
staan tot de resultaten, die daarmede ver
kregen worden. In het bijzonder meenen
wjj er op te mogen aandringen, dat proef
nemingen met veranderde kleeding of be
wapening slechts op bescheiden schaal
worden gedaan zoo Jat geen duizenden
guldens worden weggeworpen, wanneer de
proeven niet hebben voldaan.
Deze oorzaken voor de kolosa^ vermeer
dering der uitgaven zouden nog met an
dere vermeerderd kunnen worden. Wij
achten het echter onnoodig hier nog nieuwe
voorbeelden bij te halen, omdat uit het
medegedeelde genoegzaam blijkt, dat van
de zijde der Regeering niet voldoende ge
streefd wordt naar die bezuiniging, welke
door den financieelen toestand van ons land
geëischt wordt.
Stelt men nu tegenover die vermeerderde
uitgaven de hoogst onverstandige wijze,
waarop de Minister van Financiën de geld-
zich naar de kamer waar haar vader en broeder
haar wachtten.
XIX
OPHELDERINGEN.
Daar moet eeu einde aan komen, riep
de heer Blake opgewonden. Zij weet niet,
zjj bedenkt niet mjjnheer zeide hjj plotse
ling bemerkende, dat ik nog altijd in de kamer
was, zoudt gij zoo goed willen zjjn te zorgen
dat dit briefje, (hjj krabbelde haastig eeaige
woorden op het papier) naar mjjn huis, aan
den overkant der straat gebracht en aan mevrouw
Daniëls ter hand gesteld wordt
Ik boog toestemmend en liet het briefje door
een van onze mannen wegbrengen.
Als zij niet naar mij luistert zal iemand
van hare eigene sekse misschien meer invloed
op haar hebben, zeide hjj en nu begon hjj
woest en ongeduldig in de kleine kamer heeD
en weer te loopen het scheen dat de hoop,
deze bekoorlijke vrouw geheel voor zich te win
nen, hem begon te ontzinken.
Ik gevoelde dat mijne tegenwoordigheid niet
langer noodig was, en ging dus naar de ka
mer, waar Luttra afscheid nam van haar vader
Nooit zal ik vergeten, hoorde ik haar
zeggen, toen ik binr.enswam en naar het ven
ster liep, waar Grjjce stond, dat ik uw
bloed en dat van mjjne brave, nooit te verge
ten moeder in mijne aderen heb. Wat ook mjjn
lot moge zjjn, of waar ik mjj ook moge be
vinden, gjj kunt er op vertrouwen dat ik mijne
handen zal opheffen in gebed voor u, dat gij
tot inkeer zult komen en een braaf leven lei
den. God geve dat mjjne gebeden mogen ver
hoord worden, en dat ik uit uwe handen den
vaderse&eu moge ontvangen.
middelen tracht te versterken, dan springt
het dadelijk in het oog, hoe wij tot den
ongelukkigen toestand van het oogenblik
zijn gekomen
In het afdeelingsverslag der Kamer wees
men er op, dat de uitkomst geheel anders
geweest zou zijn, indien de herziening
van de Personeele Belasting en de nieuwe
regeling van de financieele verhouding tus
schen Rijk en Gemeenten waren achter
wege gebleven. Wij voegen hier nog bij,
dat de andere heffingen, die de Minister
Piers on heeft uitgevouden, de Vermo
gens- en de Bedrijfsbelasting, eveneens
groot nadeel aan ons land hebben berokkend.
Men heeft daarmede gepoogd den belas
tingdruk te verplaatsen en dien te leggen
op de schouders van hen, die meer finan
cieele draagkracht bezitten. Maar de Mi
nister van Financiën heeft voorbijgezien,
dat hij door dien maatregel vele groote
bezitters naar het buitenland verjagen zou
en dat dus de zwaardere lasten toch weer
op den minderen man moesten drukken.
Bovendien hebben vele gegoeden zich in
hun uitgaven aanzienlijk beperkt en werd
daardoor indirect ook weder groot nadeel
toegebracht aan die standen, welke de
Minister meende te moeten ontlasten. De
theorie van het liberale belasting-systeem
is dus door de practijk veroordeeld.
En wat wij altijd voorspeld hebben,
komt thans uit. Nu de directe belastingen
zjjn opgevoerd tot eene hoogte, waarvan
de Minister van Financiën zelf moet ver
klaren, dat het niet erger kan, hoort men
van verschillende zijden den wensch uit
spreken om weder tot de indirecte belastin
gen terug te keeren. In de eerste plaats wil
men belasting-verhooging door herziening
van het tarief van invoerrechten in pro-
tectionistischen geest, in 't bijzonder door
verhooging van het invoerrecht op artike
len, die ook door de binnenlandsche nij
verheid kunnen worden vervaardigd, een
maatregel, waarop wij al sedert vele jaren
hebben aangedrongen. Dan spreekt men
van eene tabaksbelasting, verhooging van
den accijns op wijn en gedistilleerd, een
belasting op de transactiën ter Beurze,
invoering van een accijns op lucifers, eene
speciale belasting cp de piano's, enz.
Wij willen niet beweren, dat al de ge
noemde heffingen even aanbevelenswaar
dig zijn, maar wij noemen ze slechts om
daarmede aan te toonen, dat allengs het
denkbeeld begint veld te winnen, dat de
indirecte belastingen nog niet zoo verwer-
Het een:g antwoord hierop was een toornig
gemompel, dat niet veel hoop gaf op zulk een
vredig einde van een diep bedorven leven,
Toen Grjjce dit hoorde (haastte hjj zich zjjne
mannen te laten komen om de verharde boos
wichten weg te brengen. Gedurende de toebe
reidselen voor hun vertrek stond zij hen in
angstige spanning aan te stareD, maar toen
eindeljjk de deur achter hen was gesloten en
zjj alleen met mjj in de kamer achterbleef
scheen zjj al haren moed en geestkracht te ver
zamelen, alsof zij zioh bewust was dat al de
stormen des hemels over haar zouden losbar
sten. Met de oogen op de deur gericht wachtte
zjj vastberaden de komst af van hem, die juist
tengevolge van hareu weerstand, dit gevoelde
zij met nog meer beslistheid en overreding, tot
haar zou terugkeeren.
Zjj behoefde niet lang te wachten. Nauwe-
ljjks was de straatdeur achter de detectives en
hunne gevangenen gesloten, of de heer Blake
trad binnen, gevolgd door mevrouw Daniëis
en nog eene dame, met een dikke voile en
langen mantel, die echter niet verhinderde dat
men in hare vorsteljjke houding en voorname
gelaatstrekken Gravin de Mirac herkende.
Deze verrassing miste hare uitwerking niet.
Luttra verloor hare zelfbeheersching.
Mevrouw Daniëls 1 riep zjj en strekte ver
langend de handen naar haar uit.
Mjjn lieve mevrouwzeide het goede
schepsel en greep hare beide (handen, doch
eerbiedig en eenigszins gedwongen blijkbaar
omdat de heer Blake er bij tegenwoordig was.
Dus mag ik u toch weerzien en in veiligheid 1
Gij moet wel gedacht hebben, dat ik mjj
over uw angst en ongerustheid omtrent mjj
weinig bekommerde, zeide de aohoozm jonge
meesteres terwijl zjj da huishoudster, die
blijdschap weende, ernmtig unnzitg. Maar nel j
pelijk zijn als de liberalen ons steeds heb
ben trachten wijs te maken. Dat tegen
over het verlangen naar meer indirecte
heffingen ook weder het denkbeeld van
eene algemeene inkomsten-belasting werd
verdedigd, stippen wjj hier volledigheids
halve aan, maar voegen er onmiddellijk
bij, dat in de gegeven omstandigheden
weinig kans is, dat znlk eene belasting
zal worden ingevoerd.
Alles te zamen genomen, blijkt das dat
het liberale belastingstelsel totaal fiasco
heeft gemaakt, waarover wij ons slechts
in zooverre verheugen, dat nu misschien
de tijd spoedig zal aanbreken, dat naar
meer practische middelen tot versterking
der Rijksinkomsten zal worden omgezien.
Jammer evenwel, dat dit eerst wordt in
gezien, nu de geldmiddelen van den Staat
in een deplorabelen toestand verkeeren.
De koster van Weisbach bij Reichen-
hal wist dezer dagen geen raad, toen hij
aan de touwen trok en de kerkklok geen
geluid meer gat. Hg ging zien wat er aan
haperde en vond geen klok het uurwerk
was uit de toren verdwenen. Hoe het mo
geljjk is geweest, dat de dieven de zware
klok onopgemerkt hebben kannen weg
halen, begrjjpt men niet. De gewichten en
de slinger zjjn in den toren gebleven.
Prinses Irene, de echtgenoote van
prins Heinrich van Pruisen, vertrekt op
13 November uit Genua met de boot van
de Noord-Duitsche Lloyd naar Kiautschau
in China, om daar tjjdens het Kerstfeest
bij haren man te zjjn.
Thans zjjn de gezamenljjke uitkom
sten van de verkiezingen voor het Prni-
sische Huis van Afgevaardigden bekend.
Er zijn gekozen: 147 conservatieven, 57
vrjj-conservatieven, 99 leden van het cen
trum, 1 van de Reform-party, 74 van de
nationaal-liberalen, 10 van de vrijzinnige
vereeniging, 24 van de vrjjzinnige volks-
partjj, 1 sociaal-democraat, 3 leden van den
boerenbond, 14 Polen, 2 Deenen, 1 zonder
fractie.
Volgens een bericht uit Santiago (Cuba)
te New-York ontvangen, zou het Ameri-
kaansche transportschip Panama op Al
lerheiligen nabij Kaap Maysi zijn gezon
ken. Van de 300 personen die aan boord
waren, zouden er slechts enkelen gered zjjn.
Het is haast ongeloofeljjk, maar in
allen ernst wordt uit Hamburg gemeld,
dat de Amerikaansche overheid de qua
rantaine heeft gelast van landverhuizers
uit Weenen, wegens de pest natuurlijk.
Bjj de inscheping van tusschendekreizigers
was mjj volslagen onmogeljjlc u iets te doen
weteD, en dit had ik ook niet kunnen doen,
tonder het leven en het welzjjn van den heer
Blake in gevaar te brengen want juist daar
voor had ik, hoewel met diepe smart het huis
verlaten.
Wat zegt gjj vroeg de heer Blake. Was
het om mjj te redden dat gjj er in hebt toe
gestemd hen te volgen
Jawat ter wereld zou mij anders hier
toe geleid hebben Ja, zjj hadden mjj kunnen
dooden ik zou er niet voor teruggediensd
zijn j maar toen zjj bedreigingen tegen u begon
nen te uiten
Mevrouw! riep de huishoudster, greep
de opgeheven hand harer meesteres en wees
op een litteeken op haren blanken arm, even
boven het handgewricht, wat is dat f
Er kwam een hoogroode blos op hare zoo
bleeke wangen en zjj scheen een oogenblik te
aarzelen
Toen ik u het laatst zag, hadt gjj dat nog
niet, mevrouw.
Neen, antwoordde zjj zacht; ik was dien
nacht genoodzaakt mjjzelf een kleine wonde
toe te brengen. Het is niets spreek er niet
over.
Maar Luttra, ik moet daar over spreken,
zeide haar echtgenoot, terwjjl hjj met vrien-
deljjken aandrang op haar toetrad. Niet alleen
wil ik alles weten omtrent die wond, maar
ook wat er in dien nacht is voorgevallen.
Hoe hebben zjj u in nwe schuilplaats kannen
vinden
f Wordt vervolgd.J
