No. 4052. Maandag 5 December 1898. 23ste Jaargaiu ïïagËlaó voor *3Gooró~ en Sociale politiek en de financiën. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. BUITENLAND, Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10 2,80 0,03 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het baitenland - o qa Afzonderlijke nummers Dit blad verschpnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. Van 16 regels50 Cents. Elke regel meer7 llt» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Puhlicité Etrangère L. DAUBE 8f Co. JOHN., F.JONES Succ.} Pans Slbie Faubourg Montmartri. De bespreking der algemeene politiek van de Regeering heeft gewoonlijk plaats bij de algemeene beschouwingen in de Tweede Kamer over de Staatsbegrooting. In tien laatsten tijd heeft die bespreking weinig beteekenis gehad, omdat de open bare behandeling gewoonljjk op zulk een laat tijdstip aanving, dat er weinig gele genheid bestond voor de Kamer om met de Regeering te beraadslagen over de richting, waarin Staatsbestuur en wetge ving behooren te worden geleid. Ook dit jaar is er weer weinig tijd om over den politieken koers te spreken. Som migen vinden dat heel goed, omdat het volgens hen maar vermorsen is van den natioualen tijd, maat anderen, waaronder ook wjj ons scharen, meenen dat er be halve bij de schriftelijke gedachtenwisse- ling tusschen Kamer en Regeering, ook bp het openbaar debat wel eens gespro ken mag worden over bedenkeljjke of moedgevende teekenen voor de toekomst des lands, over de opvatting der Regee ring van haar taak en over zoovele andere onderwerpen, die in nauw of verwijderd verband staan tot de belangen van ons volk. Er is zeer weinig gelegenheid om de Regeering op zoodanige wijze met de wen- schen van de natie bekend te maken, dat men ook spoedig het antwoord op die wen- schen kan vernemen en ook is er gewoon lijk zeer weinig aanleiding om aan de Regeering rekenschap te vragen van haar algemeen beleid, zoodat wij het toejuichen, dat ten minste eenmaal in het jaar een flinke gedachtenwisseling plaats heeft tus schen Volksvertegenwoordiging en Regee ring, ten einde aan de natie bekend te doen worden, in welken geest de alge meene landsbelangen in het verleden wer den bestuurd en in de toekomst zullen worden bestuurd. Ditmaal was er voorzeker wel reden om over die zaken te spreken. De omstandig- digheid, dat de financiën des lands zich in een slechten toestand bevinden, gepaard aan de optimistische uitlatingen van de Regeering en het aandringen van zekere zpde op het nemen van maatregelen, die weder schatten gelds zullen verslinden, feuilleton. Meisjesdroomen, 18. Vervolg). Wbb alles waarheid, wat hjj hier had moeten hooren Met een gevoel van smart stelde hij zich deze vrasg. Was Valerie, zijne Valerie, het reine, onschuldige kind, in korten tijd zoo diep bedorven Neen, dat kon niet zjjn hij zou zich zelve overtuigen,of zij hem met den vriendeljjken, onschuldigen kinderlach van voorheen zou wel kom heeten. //Ik moet binnen eenige dagen mevrouw L&ng- ley een bezoek brengen,// sprak Max Beaufort op onverschilligen toon. //Gravin Stonend geeft morgen een bal. Me vrouw Langley en Valerie zullen er ook zjjn. Ga met ons mee en hernieuw uwe kennisma king met de koningin aller harten.// Max kon dit verzoek niet afslaan en stemde toe. Hjj zou dus Valerie voor de eerste maal sedert langen tijd terugzien Eu dat op een be? .'uien was het beter zoo, want daar zou uij zich beter kunnen beheerschen dan wanneer hjj haar alleen of in gezelschap van «enige vertrouwde personen ontmoette. VIX. vormde een zoo dringend motief om de algemeene politiek ter sprake te brengen, dat wij het plichtverzuim van de zjjde der Kamer hadden durven noemen, indien dit niet was geschied. Ouder hen, die met klem van redenen en overtuiging de Regeering wezen op de j hoogst bedenkelijke teekenen, die zich voor doen, noemen wij in de allereerste plaats den heer Vermeulen. Hem komt de verdienste toe onze Regeering ernstig ge waarschuwd te hebben voor het hellend vlak waarop zij zich bevindt. In de allereerste plaats wees hij op het nauw verband tusschen politiek en financiën. De staatkunde van de tegenwoordige Re geering wordt beheerscht door de sociale oolitiek. Deze eischt groote offers van de schatkist, ruimte van geld en stijgende inkomsten. En nu ligt het bedenkelijke van den staatkundigen toestand hierin dat het sociaal programma van dit Kabinet samenvalt met financieele moeilijkheden en een achteruitgang van de financiën, zooals nog zelden is voorgekomen. De waarde der sociale wetten in het midden latende, stelde de heer Vermeulen de vraag, of bet regeeriagsprogramma in over eenstemming is met de financieele moei lijkheden van het oogenblik. Zijn antwoord hierop luidde ontkennend. De heer Vermeulen motiveerde dit antwoord in de eerste plaats door een be spreking van den geldelijken toestand des lands. De gewone uitgaven voor het volgend jaar worden niet gedekt door de gewone inkomsten. De begrooting moet sluitende gemaakt worden door verhooging van be staande of invoering van nieuwe belastin gen. Het crediet van Nederland Heeftop de geldmarkt reeds een minder goeden naam. De opbrengst der Vermogensbelasting be wijst, dat het nationaal vermogen bij ons niet toeneemt, gelijk in andere landen. Door het vertrekken van vermogende ingezetenen naar het buiteulaud slinken de groote ver mogens, die door belasting kunnen wor den getroffen. Er is vermindering van wel vaart waar te nemen. Rijk en gemeenten gaan financieel achteruit. Dit zjjn slechts enkele grepen uit de sombere schildering, welke de spreker, naar onze meening zeer terecht, meende te moe ten geven van den geldelijken toestand. Onder zulke omstandigheden behoort te worden afgezien van elke sociale hervor ming, daar deze nieuwe groote uitgaven eischen. Daar nu van de tegenwoordige Regeering geen bezuinigingen zijn te ver wachten, bestaat er een tegenstelling tus schen baar sociaal programma en den fi- nancieelen toestand. De heer Vermeu- Wanneer kan ik u wederzien Gij schrjjft me zoo weinig en tot overmaat van ramp moet ik nog hooren dat uwe tante u wil uithuweljjken aan Asthon Lwford. Ik kan dat niet gelooven, maar toch zou ik het tegendeel liefst uit uw mond vernemen.// De brief, die deze weinige regels inhield, was van Charles Sartoris. Het jonge meisje wandelde in haar vertrek op en neder met den brief in hare handen. Wat zou zjj hem antwoor den hoe hem duideljjk maken dat zij hem nimmer, nimmer kon toebehooren Zjj had reeds te lang geaarzeld hem alles mede te deelen. En nu, na eene lange afwezigheid zou zjj hem wederzien om hem alle hoop te ont nemen, hem te zeggen, dat zjj geene andere neiging voor hem koesterde dan vriendschap. Zij had hem alles schriftelijk kunnen mede- deelen, doch dat beschouwde zij als laf en eer loos. Met open blik wilde zjj hem de waarheid zeggen, zjj het dan ook niet de geheele volle waarheid, want het zoete geheim dat Max Beaufort Charles' geluk benjjdde, wilde zjj hem niet verraden. //Hjj zal me bittere verwjjten doen, en deze zjjn rechtvaardig. O Charles, Charles snikte zjj luid en bittere tranen vloeiden largs hare wangen. Maar zjj moest zich beheerschen, en hare gedachten verzamelen. Heden kon zij hem niet ontvangen, morgen had zij er evenmin tijd voor, en Woensdag zou er een groot feest plaats vinden. Dus zou het Donderdag moeten ge schieden. Zij rilde over al hare ledematen en bedekte met beide handen haar gelaat. Dan dwong zjj zich tot kalmte en schreef len besloot dau ook met de verklaring, dat de Regeering staat voor de keus om of haar sociaal programma in den steek te laten, öf het uit te voeren, maar dan de financiën en de maatschappelijke be langen ten gronde te richten. Met instemming hebben wij hier enkele meeningen van den heer'Ver me u 1 en uit zijn rede aangehaald, omdat hetzelfde door ons in hoofdzaak herhaaldelijk is betoogd. De sociale politiek der Regeering zal ons land en volk noodlottig wezen. En om nu te doen zien, hoe weinig waardeering de Regeering voor haar voor uitstrevende politiek ontvangt van de man nen, die er toch in de eerste plaats dank baar voor moesten wezen, wjjzen wjj er op, dat mr. Troelstra, die ook de Re- geeringsdaden in de Kamer besprak, geen enkel woord van erkentelijkheid kon vin den voor de werkwijze der Regeering. Vol gens hem is er geen kenmerkend verschil op sociaal gebied tusschen deze Regeering en haar voorgangster. De Regeering heeft nog niets gedaan voor de pensionneering derjwerklieden. De agrarische quaestie bljjft rusten, ten minste er is nog niets van ver betering gebleken. Al wat dit Kabinet doet is een scharrelen in opportuniteits-argu- menten, en wat het heeft gegeven, had men ook kunnen krijgen van een conser vatieve Regeering. Op het voetspoor van de pensioen-com missie behandelde spreker uitvoerig de pensionneering van oude ar beiders van Staatswege. Het is hier niet in de eerste plaatswat zal het kosten maar wel of men in de pensionneering kan voorzien door Staatsgeld, waar de Staat toch alles doet om de ckapitalisten» te be schermen. De fraaie redeneeringen van den heer Troelstra willen wij hier niet verder herhalen. Wij namen slechts enkele woor den uit zjjn betoog om te laten zien, dat het de Regeering toch niet gelukken zal de sociaal-democraten in geestdrift te doen ontsteken voor haar sociaal programma. Radicalen en socialisten zullen voortgaan telkens meer te vragen en zich niet te vreden stellen met eenige beperking der eischen, die zij door den Staat willen zien vervuld. Waar het geld van daan moet komen om de sociale wetten, indien de Kamers ze goedkeuren uit te voeren, daarvoor zjjn de heeren maatschappij-hervormers onverschillig. En als men hun op den man afvraagt op welke wijze dat geld verkre gen zou moeten worden, dan antwoorden zjjGebruik daarvoor de kosten vau Oor log en Marine en belast de kapitalisten nog veel meer dan thans. Met deze alge- „Lieve Charles. Verschooning voor deze weinige woorden. De eerste twee dagen kan ik u met ontvangen de tjjd ontbreekt me daartoe. Wilt ge Donderdag komeo, dan ben ik geheel vrij. llwe Valerie //Ik zal tante alles zeggen,// sprak zij in zich zelve. //Zij zal het zeer verstandig vinden, wanneer ik het woord teruggeef aan een ver loofde, die noch geld noch positie bezit. Mjjn leven mag niet langer eene leugen zjjn Bij het ontbjjt hoorde zij van hare tante, dat Max Beaufort met zjjn broeder en diens vrouw htden-avond het bal bij gravin Stonend zouden bezoeken. Het bloed steeg Valerie naar het voorhoofd, doch zjj was er op voorbereid van Max te hooren spreken en daarom antwoordde zij kalm //Dat doet me genoegen!// Indien mevrouw Langley vermoed had, welke gedachten er kruisten in het hoofd hare sehoone nicht, zjj zoude voorzeker niet zoo rustig zjjn als ze thans was. Want ofschoon Valerie acht tien jaren telde, verstond zjj toch meesterljjk de kunst zich zelve te beheerschen. Het toilet, dat mevrouw Langley voor hare nicht had doen vervaardigen, was een waar meesterstuk. Valerie verheugde zich, dat het kleed wit was, want deze was de lievelingskleur van den man, dien maar zij wilde niet verder denken. Toen Valerie's tante de kamer binnentrad en hare goedkeuring te kennen gaf over de gekozen briljanten, welke de lie- velingssteenen waren van Asthon Lawford, toen had Valerie het liefst de prachtige aiera- meenheden komt men echter niet verder? waarom de heer Vermeulen met het volste recht kon wijzen op de tegenstel ling tusschen het sociaal programma der Regeering en den financieelen toestand des lands. Waarom driDgt men aan op verbete ring van het lot van den werkman Fei- teljjk alleen omdat de welvaart kwjjnt. Indien er voor allen goed betaald werk was te krijgen, dan zou er lang zooveel niet geklaagd worden over de moeiljjke sociale toestanden. Maar, vragen wjj, is het dan niet veel beter om te trachten de bron dier moeil jjkheden op te sporen en pogin gen aan te wenden tot verhooging der welvaart Doch dit is iets, dat liberalen, radicalen en sociaal-democraten niet wil len begrijpen. Zjj gaan uit van de meening, dat men eerst de levensomstandigheden van den werkman van Staatswege moet verbeteren en dat daarna pas kan wor den gedacht aan pogingen om de alge meene welvaart te verhoogen. Deze averechtsche politiek zal ons land duur te staan komen. Het is, /.ooals de heer Vermeulen zeide, wanneer niet eerst de financiën van ons land in beter doen zjjn gebracht, voor en aleer men aan sociale wetten gaat denken, dan gaan wjj onzen ondergang te gemoet. En, zoo vra gen wjj alweder, zal dan de werkman zoo gelukkig zjjn Zal hij zich dan kunnen voeden met de sociale wetten, die voor hem zjjn gemaakt En zou hjj dan niet veel liever wenschen, dat er nimmer so ciale wetten tot stand waren gekomen, maar dat de Regeering had gedaan wat in haar vermogen was om de nationale welvaart tot een beter peil op te voeren Wjj vragen slechts, omdat een ieder wel het antwoord er op weet te geven. Wat wij zouden wenschen, is dat ook de Regeering zich deze vragen eens stelde. Zij zou dan minder hoog weg loopen met haar eigen sociaal programma en trach ten verbetering te brengen in 's lands financiën. Zjj zou dan trachten om door middel van bezuiniging het evenwicht tus schen de inkomsten en uitgaven des Rjjks te herstellen en door verschillende maat regelen, die reeds zoo herhaaldeljjk van onzen kant op den voorgrond zijn gesteld, de Rjjks-inkomsten te versterken. En wanneer dan na verloop van tjjd de schatkist van het land ruim gevuld zou wezen, wanneer allerwegen de bronnen van volkswelvaart kwistig vloeiden dan maar ook alleen dan zou er voor den Staat reden kunnen bestaan om van zjjn overvloed mede te deelen aan zjjn minst-bevoorrechte burgers en zou de Staat den ter zjjde gelegd. Geheel hare zelfbeheer- sching moest zij te hulp roepen om niet aan deze oogenblikkeljjke opwelling gevolg te geven. //Ik heb de edelsteenen niet uitgezocht om l awford te behagen,# sprak zjj op kouden toon. //Ik dacht, zoo, zoo!" bromde tante. //Waarom zou ik altoos de mannen naar de oogen zien? Zjj mogen bljjde zijn, wanneer ze mjj bevallen //Neem u in acht, Valerie. Er zjjn mannen, die niet met zich laten spelen, ook dan niet wanneer zij de koningin der schoonheid be minnen //Zulke mannen moeten mij maar nimmer met hunne liefde lastig vallen.» //Maar Asthon Lawford heeft je werkelijk lief //Zoo luidde de onverschillige wedervraag. //Ik echter ben niet met hem ingenomen. Doe me het genoegen, tante, en spreek niet meer over hem. 't Is reeds erg genoeg, dat ik heden avond zjjn gezelschap moet dulden.// Een weinig later stapten de beide dames in den gereedstaanden wagen. Mevrouw Langley was niet op haar gemak. Gaarne zou zjj Valerie eens ooder handen genomen hebben, doch thans was dit onmogeljjk, daar deze toch naar geen raad zou geluisterd hebben. De gastvrouw ijlde den binnentredenden te gemoet en deelde haar mede, dat kapitein Beaufort in gezelschap van zijn broeder en zjjne schoonzuster ook zouden verschijnen. //Kent u den kapitein, mejuffrouw Herbert Hfl ia een schoon man f# sprak de dame vol geestdrift. een bijdrage kunnen verleenen in de kos ten, welke aan de pensionneering van onde werklieden zjjn verbonden. Doch op dit oogenblik kan de uitvoe ring van het sociaal programma der Re geering niet anders ten gevolge hebben dan den financieelen ondergang van Rjjk en Gemeenten. Spanje. De Spaansch-Amerikaan8ch vredes-on- derhandelingen, die te Parjjs worden ge voerd, raken ten einde. De acht eerste artikelen regelen de kwestie der onafhankelijkheid van Cuba en het opgeven van Spanje's souve- reiniteit over Portoricode Filippjj nen en het eiland Guam, tegen een scha deloosstelling van 20 millioen dollar voorts de teruggave der archieven, de be vrijding der krijgsgevangenen en politieke gevangenen, het vernietigen van alle aan spraken op schadeloosstelling wegens fei len voor of na de oorlogsverklaring ge beurd, de ontruiming van de Filippjjnen door de Spaansche troepen, en de toela ting, tien jaar lang, van goederen van Spaansche afkomst op dezelfde voorwaar den welke de Amerikaansche invoerarti kelen verkrjjgen in de landen die onder het gezag der Vereenigde Staten komen. Oostenrijk-Hongarije. Keizer Frans Jozef heeft gisteren den dag van zijn 50-jarig regeeringsjubilé doorgebracht te Walsee bjj zjjn dochter Gisela, waar ook vereenigd waren, de hertogin Stephanie met hare dochter Elisab eth. Engeland. Men wil te Londen weten, dat prinses Victoria van Wales, derde dochter van den Prins van Wales en kleindochter van koningin Victoria, in het hnweljjk zal treden met prins George van Grieken land. De Prinses is 80 en de Prins 29 jaren oud. Frankrijk. De President der handelsrechtbank te Parjjs, heeft tengevolge van het steifgeval van mevrouw Ax weel-Hedle, te Lon den overleden bjj een ongeval met een automobiel, een verzegeld pakket geopend ten haren huize te Parjjs. Het pakket hield een testament in, vol gens 't welk het geheele vermogen van mevr. A x w e e 1 - H e d 1 e, ten bedrage van 10 millioen franks, wordt vermaakt aan de toevluchten voor onbehuisden te Parjjs. De Rechtbank te Montrichand (Loir en Cher) heeft een heldenstuk verricht door Mgr. Laborde, bisschop van Blois tot 5 franks boete te veroordeelen, we gens het houden van een processie. Z. D. H. de Bisschop is oogenblikkeljjk tegen het vonnis in hooger beroep gegaan. «/Ja, ik maakte eens kennis met hem op een bal te Donnington,# klonk het kalm van hare lippen. Aanstonds was zjj van een schaar aanbidders omringd. Asthon Lawford bevond zich onder hun midden. //Mejuffrouw Herbert, u heeft toeh zeker eenige dansen voor mjj bewaard vroeg hjj op aanmatigenden toin. „Eenige herhaalde Valerie, terwjjl zjj de wenkbrauwen fronste. Zjj zag op hare balkaart en een licht rood kleurde hare wangen. Ach, hoeveel bing van dit stilzwjjgen af. Had zjj het antwoord gegeven, dat op hare lippen zweefde, hoe geheel anders zou haar leven ge weest zjjn! Plotseling echter klemde zjj de lip pen op elkander en zag Lawford strak aan. //Ik kan slechts beschikken over twee dansen en die moogt u hebben,# sprak zjj op koelen toon. Niet een enkelen dans had zjj voor Beaufort bestemd, voor den man, die toch het recht had, een weinig vriendeljjkheid van baar te vorderen. Zjj was bevreesd, dat haar de kracht zou ontbreken, om koud en onverschillig te bljjven, wanneer zjj hem in de oogen staarde en daarom wilde zjj hem ontwijken. Wanneer zjjn arm haar omvatte, wanneer zjjn adem langs hare wangen streek en zjjn blik op haar rustte gedurende een geheelen dans, hoe zou zjj dan de kracht vinden, datgene te verbergen wat haar hart gevoelde, wat er leefde diep in bare ziel En daarom koos zjj het eenige middel om aan het gevaar te ontkomenzjj zou koud zyn en onverschillig tegen dengene^ dien zjj lUKLEISCll C0IR4IT ABONNEMENTSPRIJS. q Ulaauucu vv/v/n uuunwui PRIJS DER ADVERTENTIEN. JNTIENDJUTT' AGITE MA NON AGITATE G. k ben beden 0p mjjn bureau, Valerie aanbad. Vervolg zie Tweed* JBlad.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1898 | | pagina 1