NIEUWE
QagËlaó voor <3toorö- on &uió~<JCollanó.
Hedendaagsche toestanden.
No. 4067
Donderdag 22 December 1898
23ste Jaargang.
Meisjesdroomen.
BUITENLAND,
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers. <0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÜEBAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer 7Yj s
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
II.
(Slot.)
Weer anderen durven beweren in hunne
goddeloosheid, dat het Christendom, hoewel
het een ontzaglijk historisch feit is, slechts
eene verzameling is van mythen, symbo
len en allegorieën. Indien dit zoo was, dan
bestond er geen historie meersinds wjj
niet meer gelooven aan de wezenlijkheid van
de Grieksche geschiedenis en van de Ro-
meinsche geschiedenis, bestaat er geen mo
reels zekerheid meer onder de menschen en is
het scepticisme een logische noodzakelijkheid.
De menscheljjke rede poogt alles te on
derwerpen aan haar uitgestrekte heerschap
pij, ook zelfs die zaken, op welke zij aller
minst beslag leggen kan, omdat zjj hooger
liggen dan het gebied der menscheljjke
rede. Maar toch laat die hoogmóedige, die
jaloersche heerscheres, die alleen aan zich
zelve wil gelooven, zich eenigszins aanbid
den onder den naam van wetenschap en de
eeredienst, welken zij van hare volgelingen
vordert, is de hulde van hunne kennis en van
hunne talenten. Maar wijl die gevallen ko
ningin uit zich zelve machteloos is om zich
op te heffen en om den mensch inderdaad
te veredelen, laat zij zich onder het dwang
juk brengen door de zinnen maakt haar
verstand dienstbaar aan de heerschappij der
zinnen en pleegt slechts over hunne ver
houding te oordeelen.
Wat volgt hieruit? Dat de mensch alleen
maar gelooven wilwat hp begrijpen en
betasten kanalleen maar aanneemt, wat
zien kan. Vandaar de heerschende smaak
en de algemeene beoefening van de na
tuurlijke wetensohappen.
Eene andere klasse van menschen, welke
de grootste meerderheid vormt van de maat
schappij, heeft een alledaagschen en meer
of minder dommen eerbied voor alle gods
diensten, zelfs voor de meest verschillende
of meest tegenstrijdigeof liever zij toont
eene gelijke onverschilligheid voor alle gods-
E EV ÏLLETOJS.
84. (Vervolg).
«Nsen, neen, in 't geheel niet 1* antwoordde
hjj en zijne oogen «chitterden. Hjj voelde, hoe
de kleine hand, die op zjjn schouder lag, beef
dehaar adem streek langs zjjn gelaat. Een
oogenblik scheen bjj zich niet te kunnen inhou
den om het meisje, dat in zijne armen rustte,
te zeggen dat hjj haar beminde, dat zjj zjjn alles
was. Maar hjj bedwong zich en klemde de lip
pen op elkander, als vreesde hjj dat een onbe
dacht woord hem ontglippen zon,
Geen woord werd tnsschen hen gewisseld
gedurende het overige des wegs, totdat men
de plaats bereikt had, waar mevrouw Dudley
wachtte. Zacht legde Beaufort het meisje op 't
mos neder. Valerie sloeg de oogen op en sta
melde
//Dank, duizendmaal dank 1'
Hjj schudde lachend zjjn hoofd en nam aan
hare zjjde plaats, terwjjl hjj de hoop nitsprak,
dat het rijtuig spoedig mocht komen.
Mevrouw Dudley overstelpte ben met vragen,
hoe het ongeval gebeurd was. Valerie verhaalde
haar avontuurtje?
«Arm kind 1 Ea hebt ge u den voet zelf ver
bonden
„Neen, overste Beaufort deed het.
Mevrouw Dudley lachte.
«Beaufort schijnt een eehte ziekenoppasser te
diensten, ten einde ze allen in eene lage
verachting met elkaar te verwarren. Zoo
wordt tegenwoordig het profetisch woord
bewaarheid van den grooten denker Bos-
s u e t<Un jour on liendra tout dant Vin-
différenceexcepté les plaisirs et les affaires.*
Eenmaal zal men alles met onverschillig
heid behandelen, behalve de vermaken en
de zaken.
Neg zijn er in de laagste rangen der maat
schappij, en wèl van de beschaafde maat
schappij, vele menscheljjke wezens, die op
treurige wjjze verdierlijkt zjjn door de zin
nen. Deze diep gezonken schepselen bezit
ten, om zoo te zeggen, niets menscheljjke
meer dan de menscheljjke gedaante en het
woord zij boesteren geen enkele gedachte,
welke hen boven het stof verheftzjj heb
ben geen enkel godsdienstig of zedeljjk denk
beeld of gevoel. In één woord, zij zijn ge
heel en ml onderworpen aan hunne vlee-
scheljjfee lusten en op schandelijke wjjze
overgeleverd aan alle dierljjke hartstochten.
Ziedaar dan den mensch Ziedaar, wat er
wordt van dezen koning der schepping,
zonder het licht des geloofs.
Dit treurig en diep verval op verstande
lijk en zedeljjk gebied is één van die vruch
ten des doods welke de materialistische
wijsbegeerte heeft voortgebracht vooral in
Frankrijk, bjj het meest beschaafde volk
der wereld.
Eindeljjk zjjn er nog enkele trotsche lie
den dieuit lichtzinnigheid van hart en
geest, smadelijk beweren bjjkans aan geen
enkele waarheid te geloovenvooral niet
aan die waarheden, welke hen last of on
rust veroorzaken en hen veroordeelen. Het
eerste beginsel van deze sceptische wijs-
geeren is de miskenning van alle beginse
len. Volgens hen bestaat er niets zekers,
niets dat streng bewezen is, behalve de na-
tuurljjke wetenschappen. Zjj twjjfelen aan
alles, omdat zjj niets willen gelooven.
Wjj behoeven hier niet diep door te drin
gen om te bemerken, dat het beginsel van
alle deze dwalingen klaarblijkelijk voort
wezen zeide zjj op zoetssppigen toon. indien
zjj echter alles had geweten, als zij de blikken
had gezien, welke Beaufort op het meisje had
gericht, toen zjj bewusteloos lag en de woorden
gehoord, die hjj tot haar gesproken had, dan
zou ze begrepen hebben, dat de kranige officier
voor goed zjjn hart had weggeschonken aan
Valerie.
Het duurde niet lang, of het rjjtuig kwam
aanrollon.
//Eindeljjkjuichte Westbrook, van den
bok springende. «Hoe gaat het nu, mejuffrouw
Herbert
«Ik heb nog een beetje pjjn, maar dat is ook
alles. Nogmaals mjjn harteljjken dank voor al
uwe z#rgen.«
„U weet, dat ik geen dank vorder. Ik deed
enkel mjjn plicht.»
Men hielp Valerie initjjgen. Mevrouw Dud
ley volgde haar voorbeeld, en langzaam zette
het voertuig zich in Vwpging. Eindeljjk was
het slot bereiki. Beaufort droeg Valerie naar
hare kamer en gravin Eleonore vroeg bezorgd,
of het noodig was dat men een dokter haalde.
Max laehte over deze vraag.
«Wel neen. Zjj behoeft slechts eenige dagen
rust te genieten en koude compressen op den
voet te leggen, dan zal zjj spoedig weer ter
been zjjn. Ik hoop,« voegde hjj er lachend bjj,
zich tot Valerie wendende, «ik hoop dat ge
evenzeer in ons salon bljjft verschenen.»
«O zeker, maar heden zal ik toch mijne
kamer houden,antwoordde het meisje lachend.
«Goed, heel goedmaar wanneer ge eenige
uien hebt uitgerust, zult ge u misschien wel
vloeit uit het protestantisme, hetwelk de va
der is van de moderne wijsbegeerte. Immers,
het protestantisme heeft het eerste den stan
daard omhoog geheven van opstand tegen het
gezag, hetzjj geestelijk, hetzjj tijdeljjk gezag.
Het protestantisme heeft de individueele
rede gesteld tegenover het gezag der Kerk
en der godsdienstige overlevering, d. w. z.
de menscheljjke rede gesteld tegenover de
goddeljjke rede, den mensch gesteld tegen
over God. Vandaar het beginsel van alge
meene anarchie, hetwelk tegenwoordig zoo
veel malaise veroorzaaktvandaar de on
rust, die tegenwoordig alle volkeü van Euro
pa meer of minder bewerkt en ontroert.
De hoogmoedige en dwalende geesten,
menschen zonder barmhartigheid en zonder
liefde, beminnen slechts zich zelveu. De
waarheid beminnen zjj niet, omdat de waar
heid met hunne werken in strjjd is. Het
licht haten zjj, omdat hunne werken boos
zjjn en zich in het duister verbergen. Maar
booze werkm kunnen slechts voortkomen
uit booze beginselen. Derhalve is de wijs
begeerte van hen boos en valsch en bedrie-
geljjk, want zjj brengt slechte vruchten voort.
Immers, het ligt in den aard der dwaling en
der leugen, booze gedachten te vormen en
boosheid voort te brengen.
Wie zal het geneesmiddel kunnen vin
den voor deze wanhopige wonde, voor dit
ontzagljjk kwaad? Wie zal in deze dorre
beenderen den bezielenden adem des levens
kunnen inblazen? Hoe zal de stem der waar
heid en der rede zich kunnen doen hooren
aan menschen, die alleen hun eigen ver
stand raadplegen en volstrekt niets anders?
Voor zulk soort van menschen, reeds be
graven in de duisternissen des doods schrjj-
ven wij niet. Voor dezulken is noodig
eene geduchte stem, de stem die de hooge
ceders verbrjjzelt, de stem die weleer Laza
rus uit het graf te voorschjjn riepom
deze kwalijk riekende lpen wederom te be
zielen en ze uit het duister van het graf te
voorschjjn te doen treden, daarvoor is noodig
de levenwekkende ademtocht uit den hooge 1
sterk genoeg gevoelen om met ons een kopje
thee te komen drinken.
«Ja, net behulp van een stok zal ik wel de
trappen kunnen afstrompelen.«
Beaufort lachte
«U weet, dat ik uw geneesheer ben. Op mjj
rust dus de plicht erop te letten, dat ge u
zorgvuldig in acht neemt. Ik zal wel zorgen,
dat ge zonder gevaar beneden komt.//
«Neen, o neen!» antwoordde het meisje blo
zend. „Ik heb u al genoeg last veroorzaakt I»
«Laat die beoordeeling als het u belieft aan
mjj over,// meende Beaufort lachend. «Tot straks!//
Hjj verwijderde zich. Nauweljjks was de deur
achter hem dichtgevallen, of Valerie bedekte
haar gelaat met beide handen, ea dacht na
over de vriendelijke oplettendheden haar bewezen.
Was haar bjjzjjn hem dan werkeljjk aangenaam?...
Onwillekeurig, en toch wel duizendmaal opnieuw
stelde zjj zich de vraag, welke als muziek in hare
ooren klonk
«Heeft hjj me lief? Zou hjj toch van me
houden
XXXI
„Mejuffrouw, overste Beaufort wenscht te we-
te«, of u naar het woonsalon wilt komen?//
vroeg het kamermeisje, zacht de deur openend
van Valerie's vertrek.
„Zeg aan overste Beaufort, dat hjj binnentrede
Max Beaufort verscheen in de deur.
«Ik wil aiet, dat ik u weer tot nieuwe onrust
verstrekks,// begon Valerie, «ofschoon ik u zeer
dankbaar ben voor uwe zorgen.» Hjj naderde
Zou men, na dit albs, nog durven be
weren, dat er tegenwoordig geen materia
lisme meer is, omdat men veel spreekt van
godsdienstige beweging en reactie Even
goed zou men dan kunnen beweren er is
tegenwoordig geen bedrog meer in den
handel, omdat men veel spreekt over recht
schapenheid en eerljjkheid.
Wjj voor ons verkondigen het openljjk
en luidede maatschappij zal onder gods
dienstig zedelijk en maatschappelijk op
zicht allééD dan wezenljjke vorderingen ma
ken wanneer eene wezenljjk godsdienstige
opvoeding, een onderwjjs, dat bezield is door
den leven wekkenden geest van het Catho
licisms, allerwegen hun invloed doet gel
den. Want wat men er ook tegen wil
inbrengen het is eene onomstooteljjke
waarheid, dat het Catholicisme eene bjj uit
stek sociale en beschavende macht is.
Turkije.
Grootvorst N i c o 1 a a s van Rusland heeft
Konstantinopel bezocht en is door den Sultan
met bijzondere onderscheiding ontvangen.
De Sultan heeft den Grootvorst het groot
kruis der orde van Imtiaz verleend.
Merkwaardig is wat de Turksche bladen
schrjjven over het besoek. Zjj zeggen, dat
de onthulling van het San Stephano-ge-
denkteeken voor den vertegenwoordiger van
den Russischen Keizer slechts bjjzaak is.
Het hoofddoel van zjjn bezoek is geweest
om de vriendschap van den Czaar met den
Sultan te bevestigen en dezen de betuiging
van de hoogachting van den Czaar te
brengen.
DuitsoMand.
De Münchener teekenaar T h e o d o r
Heine is wegens persdelict naar Leipzig
gedagvaard en daar wegens majesteitsschen
nis, in twee gevallen begaan door spottee-
keningen in het Münchensche spotblad
Simplicissimus te plaatsen, veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf. Heine had
in zjjn teekeningen de reis van keizer W i 1-
helm naar het Heilige Land bespotteljjk
voorgesteld. Hjj had in zjjn blad de vol
gende scène te aanschouwen gegeven«Voor
baar en hield onafgebroken zjjn blik op haar
gevestigd.
«Ik heb u immers reeds straks gezegd, dat
ik de zorg voor u op mjj zoude nemeo,« ant
woordde hjj, en, steunend op zjjn arm, wandelde
zjj tot bjj den corridor.
„Ik zal u naar beneden helpenevenals
dezen middag op den berg,// zeide hjj kortaf
en nam haar in zijne armen. Valerie liet hem
begaan.
«Dank, dank!» fluisterde zjj, toen hjj haar tot
voor de dear van het salon had gebracht.
«Neen, ik dank n, dat gjj mjj toestondt, u
een dienst te bewjjzen. Het is bitter en hard
voor mjj, eene vrouw te zien ljjdenhaar smart
te mogen verlichten is nijja geluk.»
Zjjne woorden doorvljjmden als dolksteken
hare ziel, hoe argeloos zjj ook waren uitgesproken.
Hoe had zjj voorheen met hem gespeeld, zonder
te vragen, of hjj daaronder ook leed 1
In het salon had men een rustbed voor Vale
rie gemaakt. Allen omringden haar en over
laadden het meisje met de teederste zorgen.
Max Beaufort trachtte zjjn hart te stalen tegen
het meisje, dat hjj nochtans innig liefhad. Juist
tikte hem gravin Eleonore op den schouder.
«Nu, wat wilt ge Nellyvroeg bjj. „Waar
mede kan ik u een dienst bswjjzen
„Ik vorder geen dienst van u. Ik wilde u
maar alleen vragen, of gjj weet, dat mevrouw
Langley heden een brief heeft ontvangen van
Asthon Lawford?»
(Wordt vervolgd.)
HAAIUMSCIICQIIBAIT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem /1,10
PBIJS DEB ADVEBTENTIEW,
AGITE MA WOW AGITATE.