No. 4070.
Dinsdag 27 December 1898.
23ste Jaargang.
fbagBlaó voor c TCooró*
1 Januari.
L'pt,
a,u" sönjrs^
Nieuwjaars-advertentiën
Het Geboortefeest des Heeren.
Welkomstgroet
Meisjesdroomen.
BUIT K ALAN D.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
a 25 Cents,
feuilleton.
37.
Amerika.
Frankrijk.
Engeland.
MARimiE COMMIT
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het baitenland c2,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
.1? M MS HES P R ST.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer7'f,»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
A&ITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangére
G. L DAJJBEfyCoJOHN., F.JONES Succ., Pans Slbis Faubourg Montmartrt.
Om gelegenheid te geven tot het plaatsen
van de meer en meer gebruikelijke
zullen wjj, in het nummer verschijnende
op 1 Januari, de gelegenheid hiervoor open
stellen en verzoeken wij onzen lezers, die
volgens gewoonte eene
aan Familie, Vrienden of Begunst:gers zoo
wel binnen als buiten de stad) in ons Blad
willen plaatsen beleefdelijk daarvan tij
dige opgave te doen.
Op den dagwaarop wij het wonder
bare geheim van de menschwording van
Gods Zoon vieren, blijven onze gedachten
met dankbare vereering en heilige ontroe
ring gevestigd op den armelijken stal van
Bethlehem, boven welken, vóór negentien
eeuwen geleden, de ster verscheen om aan
te duiden waar de Bron was van alle
lichtboven welken stal de bruisende lof
zang weerklonk van de Engelen des He
mels «Eere aan God in den hooge en
op aarde vrede aan de menschen van goe
den wil
«Eere aan God in den hoogeHoe
machtig weergalmden deze woorden in een
tjjd, waarin de overgroote meerderheid van
het sterfeljjk geslacht der menschen aan
den eeuwigen Schepper van alle leven, aan
den goeden Gever van alle volmaakte gaven
de Hem verschuldigde eer en liefde wei
gerde; in een tjjddie beheerscht werd
door de zucht naar aardache macht en naar
aardsche genietingenin een tijd, waarin
de wereld voor de Romeinsche Caesars als
voor goden de knieën boogin een tijd,
waarin zelfs het uitverkoren volk voor het
grootste gedeelte den Zoon Gods niet meer
als den Verlosser van de gevolgen der
erfzonde, maar als een Messias verwachtte
die al* een aardsch Koning het rijk van
Israël tot nieuwen luisterglans en tot nieuwe
macht op deze wereld voeren zou. Israël
streefde niet minder, dan de heidensche
volken, naar de schatten dezer aarde, naar
rijkdom en eer en genot; zelfs in dege-
wjjde hallen van Jerusalem's Tempel had
den de kooplieden en woekeraars hunne
verblijfplaats opgeslagen.
«Vrede op aarde!Toen deze blijde bood
schap des vredes weerklonk, weergalmde
de wereld van wapengekletteren de aarde
was gepurperd met het bloed van onder
Vervolg en Sl»t).
«Och, wat zou ik u hierover veel vertellen
ik ben zoo onuitsprekelijk gelukkig, en ik
vrenschte zoo graag, dat gij 't ook waart.//
«Hoe komt ge nu daaraan Ben ik dan on
gelukkig
«Aan uw gelaat zou men het tenminste zeg
gen. En bet is zoo, nietwaar Gij verduurt een
groot leed, maar ge zwijgt!»
«Kom, kom, laten we daarover liever zwjjgen.
Voor u is heden alles zosnercbjjn en vreugde,
kind. Zjjt ge niet hier gekomen om mjj te
zeggen, dat ge het gelukkigste meisje ter wereld
zjjt? Eo nu maakt ge u ongerust en bekom
merd om mjj
«Wanneer ik gelukkig ben, wil ik, dat gij
hetzelfde zijt.//
Valerie keerde haar gtlaat af, en pinkte een
heimeljjken traan weg.
«Anny, ge weet immers, dat ik niet waard
ben bemind te worden.
«ik weet niet wat ge hiermede zeggen wilt,
lietste vriendin. Wat bedoelt ge, Valerie?
spreken**"1*118 lle') u n°8 noo't hooren
't juk gebrachte volken. Allerwege oorlog!
Ook in het rijk des geestes. Voor zoover
de menschheid zich in 't algemeen met
de noogere vragen naar den oorsprong,
het wezen en het doel van alle bestaan
bezighield, was zij verscheurd door ontel
bare wjjsgeerige stelsels en sekten en zelfs
de grootste wijzen van dien tijd s agen zich
overal geplaatst tegenover raadsels, welke
zij niet konden oplossen, en niemand hun
ner kon aan zich zeiven noch aan zi)ne
aanhangers den vrede der ziel geven. Ja
zelfs voor het volk der Profeten was de
zon der Openbaring verduisterd, en sek-
tarissen verscheurden de eenheid van het
godsdienstig geloof der kinderen van Israël.
In dezen tijd van Godvergetenheid en
van zwaren, uit- en inwendigen strjjd, ging
de belofte in vervulling God zelf schonk
door de kracht des Heiligen Geestes, uit
den schoot der onbevlekte MaagdZjjn
eengeboren Zoon, om de zondige mensch
heid te zuiveren van de zonden, om aan
allen, die van goeden wil zijn, den ver
loren vrede terug te schenken en aan God
zeiven de eere te hergeven, welke door
geen enkelen nakomeling van het eerste
menschen paardat door zjjne ongehoor
zaamheid Gods eer gekrenkt had, uit eigen
kracht op aarde kon hersteld worden.
Zóo was het ten dien tijde. En nu?
Schijnt het bjjna niet, als ware de genade der
verlossing wederom van de menschheid ge
weken «Eere aan God Maar hoe vree-
selijk wordt tegenwoordig niet door velen,
ja door zeer velen zelfs, die door het Doop
sel Christen geworden zijn, tegen dit eerste
en heiligste gebod gezondigd! Moeten wij
allen niet op onze borst kloppen en be
kennen, dat wij gezondigd hebben tegen
God en Zijne eer?
En werpen wij een blik op het open
bare leven, op de Staatsscholen en vooral
op de Hoogescholen, op de vergaderingen
en vereenigiugen, op de boeken en dag
bladen, op de kweekplaatsen van weten
schap en kunst; werpen wjj een blik
op de politiek, op de parlementen en op
den arbeid van nering en bedrijf; aan
schouwen wij daar niet al te dikwjjls, hoe
zonder schaamte en openlijk aan den Al
lerhoogste niet alleen eerbied en gehoor
zaamheid, maar zelfs de erkenning van
Zijn bestaan ontzegd wordt?
«Vrede op aarde Ja, waar is de vrede!
De Christelijke volken van Europa zuch
ten onder den last van hunne oorlogsuit
rusting ze zijn tot de tanden gewapend,
elk oogenblik bereid om op elkander los
te stormen. Eu in den eigen boezem dier
volken daar beoorlogen de partpen el
kaar onderling met hevigen haat, daar
Lawford opnieuw aanzoek om uwe hand heeft
gedaan. Gjj zult dien mensch toch nimmer
huwen, hé?//
«Neen, ik heb zijn brief niet eens beantwoord,
maar hem verscheurd.//
«Ge hebt goed gehandeld maar wat zal uwe
tante hierover zeggen
«Ik heb tante Constance nimmer het recht
verleend, mjj in levensvragen te dwarsboomen.
Gelooft ge me niet? Weldra zult ge toch de
waarheid mjjner woorden ondervinden.»
«Ik versta uw* woorden niet, Valerie. Gjj
zijt voor mjj een raadsel, dat ik niet oplossen
kan. Zooveel echter weet ik, dat ge niet geluk
kig zjjt.//
«Kom, laten we over deze zaak zwjjgen.
8preek mij over uw eigen geluk. Wanneer zult
ge huwen
De vriendinnen keuvelden nog een weinig
te zamen, daarna huppelde Anny Linwood heen.
Nog één dag, en Valerie zou hare tante het
antwoord moeten geven, waarop deze wachtte.
«Nog één dag zuchtte het jonge meisje,
en tranen, dikke tranen welden op in hare
schocne, helderblauwe kjjker».
Vrjjdag was aangebroken, (le dag van
vertrekVroegtjjdig was Valerie opgestaan om
alles voor de reis in gereedheid te brengen.
Haar gelaat was bleek, maar vastberadenheid
en moed lag in hare trekken. Bij ieder voor
werp, dat haar dierbaar was geworden sedert
haar kortstondig verbljjf te Abbot, bleef zjj een
wgle staan. Een kleine lessenaar vooral trok
bare opmerkzaamheid. Zij haalde een sleutel
strijden de verschillende standen met im
mer toenemende wederzijdsche verbittering
voor hunne stoffeljjke belangen. De
Christenheid is sedert bijkans vier eeuwen,
verscheurd en de H. Kerk van Jesus Chris
tus wordt door de afgedoolden, door de
ongeloovigen en Joden, met allerlei wa
penen, ook met de wapenen van geweld
en leugen en laster, bekampt.
Heeft het niet bijna den schijn, als
hadden wij behoefte aan eene nieuwe ver
lossing Als moesten wijzonder zulk
eene verlossing, vertwijfelend uitroepen met
den ouden Romein Tacitus: «Wij kun
nen noch onze gebreken en rampen, noch
de geneesmiddelen daarvoor verdragen
O neen! Het werk der verlossing blijft*
bestaan, onoverwinnelijk tot het einde der
tijden, alle beproevingen en allen strjjd
trotseerend. «Eere zij God Ja, eere
en lofprijzing wordt den Almachtige eiken
dag, elk uur, elk oogenblik gebracht; en
machteloos is daartegen de woede der hel
en de lichtzinnigheid der menschen. Hoo
ren wjj, hos indrukwekkend heden de stem
der klokken, de zwellende orgeltonen en
het bruisend loflied de eer en heerljjk-
heid des Heeren verkondigen!Blikken
we slechts naar de altaren: daar wordt
voortdurend het heiligste Offer opgedra
gen tot eere van God en tot vrede der
menschen. En vrede op aarde vinden al
len, die van goeden wil zjjn; dien vrede,
welken de jjdele wereld niet geven kan,
den vrede der ziel.
«Eere aan God en vrede aan de men
schen Deze woorden zjjn onafschei-
deljjk aan elkaar verbonden, ten teeken
dat de menschheid slechts dan vrede vindt,
wanneer zjj God eert. En dit is de groote
les, welke wjj van het Geboortefeest des
Verlossers moeten meenemen in ons bjj-
zonder en openbaar leven laten wjj allen
eivoor zorgen, ieder in zjjnen kring, dat
de eerbied voor God ste ds meer en meer
de harten doordringe en zóó langzamer-
hatd den geest van ons geheele openbare
leven in christeljjken zin vsrnieuwe en ver-
jeugdige. Voorwaar, dan zal het beter wor
den overal, dan zullen de sterken mild
dadiger, de zwakken tevredener, en allen
rechtvaardiger, verzoenljjker, vredelieven
der en gelukkiger worden. Dan, wan
neer wjj allen aan God de eere geven,
welke Hem toekomtzal ook in steeds
hooger mate het troostr jjke woord in ver
vulling gaan: «Vrede op aarde!»
Spanje.
De ontevredenheid van het Spaansche
voor den dag om daarmede een der kleine
laadjes te openen. Daar lag, zorgvuldig in wat
ten gebuid, een Bchoon bouquet voor haar.
Valerie drukt* het aan hare lippen. Zjj wist
wel, wie haar deze verrassing had bereid. Dan
zonk zij neder op de knieën, in luid gesnik
losbarstende.
«Ik zal sterk wezen, als de eerste storm maar
een weinig bedaard is," fluisterde zjj. „Het
Ijjden, dat mij drukt, is ook zoo zwaar. Max,
ja, nu weet ik zeker, dat ge mjj liefhebt.
Ge bemint me, en toch moeten we scheiden.
„Het verleden kaa ik niet ongidasn maken,
maar een beter, een edeler leven leiden wel.//
Gjj zelf hebt het woord gesproken. Gjj hebt
het gezegd, gjj hebt het gebeden, en ge
vraagt niet, of ik 't kan. O, bestaat er dan
niemand, die hem de waarheid wil zeggen en
ons beiden bewaart voor nameloos diep Ijjden?
Gisteren-avond nog heeft Mrx mg gezegd TÓór
het slapen gaan «Valerie, morgen zullen we
als vrienden van elkander gaan gjj wee', dat
ik steeds veel belangstelling in uw geluk ge
toond heb, wegens vroegere, gelukkige dagen.//
Ja vioegere dagen! Ach, had zij maar
kunnen sterren <n het verledene vergeten.
Vergeten I Sterven, ja maar vergeten?
XXXIV.
Eindeljjk zou Valerie haar antwoord gaan
zeggen aan tante Constance. De moed zonk haar
bjjna in de schoenen, en toch dwong ze zich
tot vooitgaan.
Een zucht geklop aan hare deur deed me
vrouw Langlet opschrikken.
volk, vooral in de Baskische provincies,
stjjgt met den dag. Don Carlos houdt
zich nog rustig, maar zjjn partij versterkt
zich geducht, niettegenstaande dat de gar
nizoenen zjjn versterkt en de Carlistische
clubs bjj de minste aangelegenheid wor
den ontbonden.
De Matin beweert dat Don Carlos
volkomen is geslaagd in zjjn financieele
expeditie, welke hjj onlangs in Engeland
is begonnen. Aanzienljjke sommen zjjn
volgens het blad door groote kapitalisten
te zijner beschikking gesteld, ten einde
een opstand in het leven te roepen in die
provinciën, waar de Carlisten tal van aan
hangers bezitten.
De Engelsche Regeering heeft geen di
rect deel genomen aan de Carlistische lee
ning, maar heeft ook niets gedaan om haar
te beletten integendeel.
De Regeering te Washington heeft niet
minder dan 300 millioen toegestaan om
de reeds zeer krachtige oorlogsvloot der
Vereenigde Staten te versterken. De Ame-
rikaansche vloot zal, vereenigd met de
Engelsche, de wereldzee beheerschen en
veel machtiger zjjn dan die van andere
landen te zamen.
Nadat het Congres de versterking van
het staande leger had goedgekeurd, zijn
de Afgevaardigden uiteengegaan.
De termijn voor de voltooiing van
het Panamakanaal is door de Regeering
van Columbia verlengd, maar nieuwe
plannen moeten aan da goedkeuring van
het Congres worden onderworpen.
Hoe iemand zjjn geld soms zonderling
kan besteden na zjjn dood, terwjjl hij tjj-
dens zjjn leven er ontzettende weldaden
mee kan bewijzen, is onlangs te Nantes
gebleken.
Hoeveel dankbare harten kunnen zich
sommige rijkaards niet vergaderen indien
zjj tjjdeus hun leven hulp boden aan op
passende menschen die, een weinig finan-
tieel gesteund, zich een toekomst kunnen
verzekeren en nu onder lasten zoo
gemakkeljjk te verhelpen gebukt gaan.
Twee jaren geleden stierf te Nantes een
zekere Dobrée, die een fortuin van der
tien millioen achterliet. De man was we
duwnaar en zonder kinderen hjj besloot
daarom zjjn vermogen na te laten aan
de stad zjjner inwoning, maar onder zoo
danige voorwaarden dat niet alleen de
stad maar ook bet geheele land daarvan
profjjt zou trekken. Hij verwezenljjkte dit
denkbeeld op eene hoogst eigenaardige
wjjze. Hjj verstond zich omtrent zjjne
plannen met een bankier te Nantes, den
heer Durand-Gasselinen toen deze
zich bereid had verklaard ze uit te voeren
benoemde hjj hem tot eenig erfgenaam,
zonder eenige voorwaarden of beperking.
Ziedaar bjj den dood van den heer D o-
b r e den bankier in het bezit van een ver
mogen van dertien millioen franks, waar
mede hjj naar de letter der wet kon doen
wat hjj verkoos
//Binnen!» riep zjj en nauwelijks was de deur
geopend, of zjj trad het binneitredende meisje
te gemoet.
«Hebt u een oogenblik tijd, tante?//
«Ja kindlief, wat verlangt ge van mjj.//
«Ik wilde u mijn antwoord komen geven.»
Zjj beefde aan al bare ledematen, toen zjj deze
woorJen uitsprak, en onwillekeurig greep zjj
de leuning van een stoel,
«Ik hoop, Valerie hernam mevrouw Laug-
1 y langzaam, «dat ge de zaak rjjpeljjk hebt
overwogen.//
Het jonge meisje lachte weemoedig.
«Om deze zaak te overwegen, behoefde ik
geen drie dagen, zelfs geen drie uren, tante»
antwoordde zjj. «Ik heb evenwel tot heden
willen wachteD, omdat ik dacht, dat het zoo
beter was. Vóór drie dagen zou ik u hetzelfde
antwoord hebben gegeven wat ik u thans geef.//
«Valerie
„Tante Constance, ik wil niet ondankbaar
heeten, ik wil den eerbied en de erkentelijk
heid, d;e ik jegens u heb te vervullen, niet
schenden. U hebt het van den beginne af mis
schien goed met me gemeend, maar u zelve
bedrogen.//
//Valerie, moet ik zoo laat tot de erkentenis
komen, dat ge een ellendige wjjsneus zjjt?»
«Hoor mij aan tante, ten einde toe. Want
heden is het mjjne beurt open en ernstig met
u te spreken. Gjj hebt indertijd gewenscht, dat
ik Asthon Lawford zou huwen, omdat hij .rijk
was gij hieldt geen rekening met de neiging i
van mgn hart. Alles hebt ge beproefd om dit j
huwelgk tot stand te brengen. Zoodra echter j
De heer DnrauJ Gasse 1 in heeft
vele kinderen en is bjjlang niet rjjk. Het
vermogen van wjjlen Dobrée vertegen
woordigde voor hem een onbezorgd leven
en voor zjjn kinderen eene schitterende
toekomst.
De heer D u r a n d riep zjjn gezin bjjeen
en vertelde welk fortuin hem ten deel was
gevallen, maar voegde hjj er bjj
«De heer Dobrée heeft mjj zjjn in
structies gegeven voor het gebruik van dat
fortuin ik zal ze nauwgezet vervullen en
gjj krjjgt er geen centime van.»
Een der plannen van den erflater is
reeds in uitvoering gebracht door den ban
kier. De heer Durand heeft in den om
trek van Nantes het kasteel van Grand
Blottreau, het eigendom der graven van
Lauriston afstammelingen van Law, aan
gekocht met het daarbjj behoorende park
van 37 hectaren oppervlakte. Dit goed
heeft hjj aangeboden aan het departement
der Loire-Inférieur met eene som van
1,300,000 frs. om er eene nationale en ko
loniale land- en tuinbouwschool op te rich
ten, Ten behoeve van het practisch on-
derwjjs is eene som van een millioen be
schikbaar gesteld.
De Algemeene Raad van het departe
ment heeft eene commissie ingesteld om de
inrichting der school te bestudeeren.
De uit zjjn betrekking geschorste
burgemeester van Algiers, de heer Max
Regis, is te Parjjs aangekomen.
Hij werd door een groot aantal anti
semieten, waaronder Jules Guérin van
de Ligue anti-sémitique en de markies en
markiezin De La Rochethalon aan
het station verwelkomd, zjj riepen «Leve
R g i s
Max Régis werd een tuiltje thee
rozen aangeboden, na een kort onderhoud
begaf het gezelschap zich naar het lokaal
van de Ligue anti-semitigue.
De orde werd geen oogenblik gestoord,
de politie hal voorzorgsmaatregelen ge
nomen.
De vrouw van den grooten Engelschen
staatsman Gladstone, was een voor
beeld als vrouw en moeder. Gladstone
was trotsch op haar. De Grand Old man
zeide eens, sprekende over haar«If any
thing happens to Catherine then indeed
I should close the volnme and close it for
ever.» Nu lezen wjj een boek, dat onlangs
uitgegeven is bjj Sampson Low van
«The Life, Good Works and Political
efforts of Catherine Gladstone.»
Wjj leeren er uit hoe het mogeljjk is dat
eene vrouw, naast haar veelomvattende be
zigheden als moeder van een groot huis
gezin nog tjjd en werkkracht weet te
vinden voor het publieke leven in Enge
land, een leven, dat door Joh. Morley
in zjjn laatsten brief aan Sir. W. Har-
co u r t over het Liberaal «Leadership,»
«het gezondste publieke leven der wereld
genoemd wordt. Reeds in 1864 stichtte
Catherine Gladstone de «Newport
Market Refuge» en bjj de cholera-epidemie
in 1866 maakte zij zich door hospitaal
bezoek en door het oprichten van een
herstellingsoord in Sharesbrook, meer dan
Max Beaufort majoraatsheer werd, hebt ge alle
verkeer met Lawford afgebroken. Gij weet beter
dau ik waarom. Altoos, ja, tot heden toe hebt
ge gemeend, dat ik met uwe plannen hoogeljjk
was ingenomen. Weet echter thans dat ik die
plannen verfoei.»
«Valerie, ge zijt opgewonden, zwjjg! Wilt
gjj dan vrijwillig afstand doen van eene schit
terende toekomst
«Welke schitterende toekomst Die mjj Beau
fort aanbiedt? Of die, welke Lawford
«Ik antwoord n niet, indien ge voortgaat op
dezen too i te spreken, Valerie.»
«Uw antwoord is ook reeds overbodig gewor
den, tante Asthon Lawford wil ik niet huwen,
en Max Beaufort kan ik niet met open armen
tegemoet snellen. Morgen keer ik naar oom
Wilhelm te üonnington terug. Dit is de eenige
weg, die mjj openstaat. Het spjjt me, lieve
tante, dat ik bittere woorden tegen u gesproken
heb, maar ik kon niet anders.»
«Maar, Valerie, uwe plannen zjjn onuitvoer
baar, Wees nu toch eens verstandig. Wjj hebben
nog wel een twintigtal uitnoodigicgen ontvan
gen, welke wjj moeten aannemen. Want wei
geren wjj deze, dan weten de menschen aanstonds
te vertellen, dat ge u teruggetrokken hebt in
de eenzaamheid, omdat uwe liefde tot Max
Beaufort niet beantwoord werd.»
«Wat de menschen zeggen, dat kan me
niet schelen. Indien u verkiest, zaj ik u tot
honden vergezellen. Maar mgn plan staat on
wrikbaar vast, ik keer terug naar oom Willem.»
Mevrouw Langley liep met haastige schreden
het vertrek op en neer.
