NIEUWE
QagBlaó voor s3tooró- on SEuió-eJCollanè.
Katholiek hijzonder onderwijs
in het Bisdom Haarlem.
No. 4119
Donderdag 23 Februari 1899.
23ste Jaargang.
Onthuld,
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Af onderljjke nummers c 0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Aan de Leden der Vereeniging tot bevor
dering van Katholiek Bijzonder Onderwijs
gevestigd te Haarlem, is de volgende circu
laire verzonden
Geachte Medeleden!
Als wij, met betrekking tot onze Ver
eeniging, een blik slaan op het afgeloopen
jaar, dan welt in ons hart in de eerste plaats
ds gedachte aan de weldaden in dat jaar
genoten en erkennen wij dankbaar de mede
werking welke wjj, bij het vervullen van
onze taak, mochten ondervinden zoowel van
U onze medeleden als inzonderheid van hen,
die in dat jaar, door buitengewone gifteD,
op zoo ondubbelzinnige wijze, blijk gaven
éu van hunne liefde voor eene degelijke,
wetenschappelijke en vooral godsdienstige
opvoeding der jeugd én in zekeren zin ook
van instemming met ons streven om het
Katholiek onderwjjs in ons Bisdom te be
vorderen en uit te breiden.
Toch zijn helaas de redenen van bekom
mering, vau ernstige bezorgdheid, waarvan
wjj ons verplicht zagen in ons vorig jaar
verslag melding te makenniet weggeno
men. De gewone bjjdragen der onder afdee-
lingen vloeien ons niet zoo ruim toe, als
noodig blijktzelfs van vele onder-afdee-
lingen niet in die mate als met reden mocht
worden verwacht. Wjj mogen derhalve ook
thans niet nalaten andermaal een beroep
te doen op de milddadigheid der Katholieken
en de onder-afdeelingen op te wekken tot
meerderen ijver in het aanwerven van nieuwe
contnbuëerende leden.
Bjjna in ieder jaarverslag hebben wij Uwe
medewerking, Uwen steun ingeroepen.
Voortdurend hebben wij U toegeroepen: helpt
ons door Uwe bijdragen, in het vormen van
degeljjk ontwikkelde Katholieke onderwij
zers. Nu is met 1 Januari dezes jaars de
termjjn aangebroken waarop, krachtens de
wet van 8 December 1889, het personeel
FE U ILL ET ON.
10. {Vervolg.)
En hjj, Amaury, kwam in zjjn eenvoud deze
vrouw smeeken, om in hare genegenheid voor
hem en haar kind kracht en gela'.enli id te
putten, om met onderwerping da beproevingen
te dragen, die het lot hun oplegde. Ea toch
moest Amauiy ook erkennen, dat er in hare
woorden een grond van waarheid gelegen was.
Goed beschouwd, had hjj haar inderdaad bedro
gen, door haar den waren toestand van zijn
fortuin te verzwjjgen en haar in het lachende
vooruitzicht te laten van de rjjke erfenis van
zjjn oom. Zeker, hjj moest het toestemmen, het
verwjjt zijner vrouw was niet geheel en al on
verdiend, en terwjjl hjj zich van schuld zocht vrij
te pleiten, sprak hjj
Vanina, verdenk mjjn goede trouw niet,
als ik u bidden mag. Het bestaan, dat ik u de
eerste dagen van ons huwelijk liet leiden, hoopte
ik mjjn geheele leven te kunnen volhouden,
want ik weigerde toen, en ik weiger nog te ge-
loov n, dat mijn oom, zonder de snoodste onrecht
vaardigheid te begaan, zjjn hsat zóó ver kan drjj-
ven, dat hjj mjj van een vermogen berooft, dat
mjj wettig toekomt.
Dat alles klinkt zeer raadselachtig, mijn
vriend, hernam de burchtgravin op smalenden
toon, en ik bemerk wel, dat gjj u nu wilt recht
vaardigen, dat gjj mjj al deze bjjzonderheden
aan de scholen voltallig moet zijn. Helaas
een voldoend aan!ai onderwijzers voor onze
Katholieke Bijzondere scholen in dit Bis
dom is nog niet aanwezig. Honderden on
derwijzers zijn, door de ondersteuning, door
de medewerking van onze Vereeniging ge
vormd en nog zijn niet alle Katholieken in
ons Bisdom in staataan hunne scholen
het door de wet vereischte aantal onder
wijzers te verbinden.
Afgescheiden nu van de tijdelijke hulp
die de wet L o h m a n, in bijzondere geval
len aanbiedt, wordt de bijzondere school
juist in die Parochies, waar zij het meeste
nut sticht, waar zij het onontbeerlijkst is,
door het gebrek aan voldoend personeel
met ondergang bedreigd. Immers voor iedere
school, waar op 1 Mei dezes jaars het door
de wet gevorderd aantal onderwijzers niet
aanwezig is, vervalt de subsidie. En hoe-
vele Katholieke bijzondere scholen zijn er
niet in ons Bisdomwier bestaan van de
Rijks-subsidie afhankelijk moet worden ge
acht
Nogmaals derhalve, steunt allen onze Ver
eeniging gij bevordert daardoor het aan-
kweeken van bekwame katholieke onder
wijzers gij houdt daardoor de katholieke
school in standgij beschermt daardoor
de katholieke jeugd en behoedt haar voor
de talrijke gevaren aan godsdienstloos on
derwijs verbonden.
In verband met de oprichting der kweek
school te Hoorn en den aanvang van den
cursus aldaar op 1 April van het jaar,
werd eenige meerdere regelmaat gebracht
in het toekennen van subsidie aan hen, die
voornemens zijn zich aan het Katholiek Bij
zonder Onderwijs te wijden.
De aanvragen daartoe behooren in de maand
November bij den Secretaris te worden in
gediend, met vermelding van den geboorte
dag van de aspiranten, hunne namen en
voornamen, die huüner ouders of verzorgers
en opgave van het bedrag der subsidie welke
wordt noodig geacht. Het onderzoek naar
aanleg en bekwaamheden der aspiranten
niet vóór ons huwelijk hebt medegedeeld. Dat
zou vrjj wat eerljjker geweest zijn.
Vanina, antwoordde Amauiy, op het diepst
gegriefd, wees ten minste edelmoedig in uwe
beoordeeling. Bedenk wel, dat mijne genegenheid
voor u mjj in deze moeiljjke omstandigheden
gebracht heeft.
Maar, mijn vriend, gij ziet, dat ik mjjn
lot met gelatenheid aanneem, ging Vanina op
denzelfden sarcastischen toon voort. Ik ben er
zelfs zoo kalm onder, dat ik het voornemen
opgevat heb, mijne kunstenaars-loopbaan weer
te beginnen, vooral, omdat ik het op 'toogen-
blik zeer betreur, dat ik deze vaarwel gezegd
heb Gij zoekt de eene of andere betrek
king, ik van mijn kant wil ook niet werkeloos
bljjven en op deze wjjze zullen wij er wel
in slagen een burgerpotje boven 't vuur te
houden.
Bjj deze laatste woorden barstte Vanina in
een schaterlach uit, die het hart van Amauty
pijnlijk aandeed.
Gjj begrjjpt wel, hernam de gewezen zan
geres, wat eene verbazende reclame het zjjn zal
voor ons, wanneer men op de aanplakbiljetten
leest, zoodra men het theater binnenkomt: „Va
nina Piatri//burchtgravin Van Charlery zal heden
avond in dit of dat stuk optreden. De ontvangst
zal zeker vervierdubbelen.
Vanina, sprak Amaury op gastrengen toon,
het doet mjj pjjn, u in zulke ernstige omstan
digheden te hooren schertsen.
Ik geef u de plechtige verzekering, mjjn-
heer, dat ik volstrekt niet scherts, en om er u
het bewjjs vau te leveren, wil ik u zeggen, dat
heeft te Hoorn plaatsin dc maand Januari
daaraanvolgende. De daarbij over te leggen
bescheiden worden in den oproepingsbrief
vermeld.
Voor zoover de mannelijke aspiranten be
treft, is tevens bepaald dat in den regel de
gesubsidieerden hunne opleiding genieten
aan de Katholieke Bijzondere Kweekschool
te Hoorn.
In het afgeloopen jaar werd, te rekenen
van 1 April af, eene subsidie toegekend
voor hunne opleiding aan 11 jongens en
4 meisjes, tot een gezamenlijk bedrag van
f 2469,'s jaars.
In het geheel werd in het afgeloopen
jaa- vereischt:
voor het subsidiëeren van
Kweekelingenf 9146.451/.
voor het ondersteunen der
normaallessen voor Kweeke
lingen te Amsterdam, Rotter
dam, Haarlem en Alkmaar 3437.50
voor het ondersteunings
fonds f 16.per onderwijzer. 5424.
terwijl de Kweekschool te
Hoorn vereischte 2494.44
Tegenover die uitgaven, ontving de Ver
eeniging als bijdragen der onder-afdeelin
gen een bedrag van slechts f 6864.26?/2.
Ook uit die cjjfers bljjkt dat onze Ver
eeniging aan meerdere hulp, aan krachti
ger steun dringend behoefte heeft.
Ten aanzien onzer Kweekschool te Hoorn
meenen wij hier te moeten melden dat de
tweede cursus, aangevangen op 1 April
1898, werd geopend met 39 Kweekelingen,
waarvan 13 in de eerste klasse, 8 in de
tweede, 8 in de derde en 10 in de vierde
klasse.
Ten einde den bloei der Kweekschool te
bevorderen en om redenen van pedagogi-
scheu aard, verzochten wij aan Hare Ma
jesteit onze geëerbiedigde Koningin onze
Kweekschool te Hoorn aan te wijzen als
behoorende tot die, waarvan de leerschool
of leerscholen niet gebonden zijn aan de be
palingen sub a en c van art. 8 en die van
ik vandaag nog met den directeur der Italiaansche
Opera zal spreken en hem verzoeken, mjj weder
onder zijn gezelschap op te nemen.
Gjj zjjt krankzinnig, Vanina Dit voorne
men schijnt mjj zoo buitensporig toe, dat ik er
slechts de uiting van voorbjjgaande teleurstel
ling en slechts humeur in wil zien Maar
in geval gjj werkeljjk in ernst mocht spreken,
dan moet ik u mededeelen, dat ik mjj met alle
middelen, die ik te mijner beschikking heb,
tegen de uitvoering van uw bel&cheljjk voornemen
zal verzetten
Bjj deze bedreiging kwam er een sombere
wolk op het voorhoofd van Vanina en haar ge
laat werd vuurrood.
Ha, ha, riep zjj driftig uit, gij meent dus,
dat ik mjj zou kunnen gewennen aan een een
voudig, bescheiden, burgerljjk bestaan, dat mjj
nog overbljjft van vroegere pracht en weelde
Gij zjjt niet langer in staat, mjj dit bestaan te
verschaffendat mjj tot nu toe zco gelukkig
heeft gemaakt Welnu, ik wil beproeven
zelve datgene te verdienen, wat gjj mjj niet meer
geven kunt
De onbeschaamdheid en stoutmoedigheid van
Vanina boezemden Amaury meer walging dan
toorn in. De ziel dezer vrouw vertoonde zich
thans zooals zjj werkeljjk was in al hare laag
heid en de burchtgraaf ondervond zoo'n Levendig
gevoel van afkeer voor haar, dat hjj haar bjjzjjn
niet langer kon verdragen.
Woedend en geheel ontgoocheld tevens verliet
hjj haastig de kamer, en op den drempel sprak
hjj nog met krachtige en dreigende stem
Geene buitensporigheid of dwaasheid, ik
art. 9 der wet op het lager onderwjjs voor
zoover die op de toelating van kweekelin
gen betrekking hebben. Met genoegen kun
nen wij hieraan toevoegen dat op dit ver
zoekschrift goedgunstig werd beschikt, na
dat wij aan de Hooge Regeering in den
breede de redenen van ons verzoek hadden
ontvouwd en toegelicht.
Bovendien werd het nuttig geacht uit ons
midden eene Commissie te benoemen aan
welke inzonderheid is opgedragen de belan
gen der Kweekschool te bevorderen den
gang van het onderwjjs na te gaan en even
tueel de benoeming van nieuwe onderwjjzers
aan die school voor te bereiden.
Besloten werd ook nog aan de heeren
Onderwjjzersuitsluitend aan de Kweek
school verbonden, 3/5 te vergoeden van de
door hen verschuldigde bjjdragen aan het
pensioenfonds der Inter-diocesaan-Vereeni-
ging-
Bij de examens aangevangen in April 1898,
behaalden 13 Kweekelingen van de Kweek
school en de verschillende door ons gesteun
de normaallessen de akte. Van deze waren
er 6 door de Vereeniging gesubsidieerd.
Bovendien legden 6 der door ons gesubsi
dieerde vrouwelijke Kweekelingen met gun
stig gevolg het onderwijzers-examen af.
Voor toelagen uit het ondersteuningsfonds
aan voormalige onderwijzers werd in 1898
vereischt f 553.33.
De toestand van dit ondersteuningsfonds
mag alleszins gunstig worden geacht.
Het Bestuur der Vereeniging tot bevordering
van Katholiek Bijzonder Onderwijs.
B. DAN KELMAN, Deken van Haarlem,
Voorzitter.
H. L. SPOORMAN, Deken van Delft,
Onder- Voorzitter,
H. J.E. EVERARD, te Haarlem, Penningm.
A. J. A. GILISSEN, te Rotterdam.
M. J. A. LANS, President v/h Groot
Sem. te Warmond.
H. L. SLOOTS, Pastoor te Amsterdam.
J. F. M. STERCK, te Amsterdam.
Mr.W. H.JANSEN, te Schiedam,Secretaris.
waarschuw u er voor, want ik zou desnoods ge
weld weten te gebruiken
Daarna wierp hjj de denr met kracht achter
zich toe en zjjn hoed nemende, verliet hjj het
huis. Zjjn hoofd gloeide en het was hem niet
mogeljjk geregeld te denken. Hjj had behoefte
aan de vrjje lucht, om zjjne overspannen zenuwen
wat tot bedaren te doen komen.
Vanina had op de laatste woorden vtn
haar man met een nieuwen schaterlach geant
woord, vol spot en uitdaging, en naar de tafel
gaande, waarop eene schel stond, greep zjj deze
met een zenuwachtig gebaar en schelde dat het
't heele huis doorklonk.
Terstond verscheen er een bediende en tjj
gebood hem in te spannen en binnen een kwartier
gereed te zjjn. De knecht boog en verwjjderdc
zich, terwjjl de burchtgravin naar hare kleedka
mer ging.
Na zich gekleed te hebben ging zjj de deur
uit en vond op de binnenplaats het rjjtuig staan
wachten.
Naar de Italiaansche Opera, riep zjj den
koetsier toe, die zjjne paarden een zweepslag
gaf en in galop in de opgegeven richting reed.
VIII.
Van dezen dag af was het met den vrede en
het geluk in dit huis gedaan, waar nog korten
tjjd geleden vrooljjkheid en eendracht woonden.
De beide echtgenooten waren voor goed van
elkander vervreemd, Alles had nu een somber
en treurig aanzien.
(Wordt vervolgd.)
ilRLINSCHË C0ER41T.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS D BR ADVERTENTIEN.