NIEUWE
HbagBlaè voor <3%oorè- on ££uió-<Xollanó.
De Godsdienst.
Ko. 4] 20
Vrijdag 24 Februari 1899
23ste JtargiDg.
Onthuld,
BU1TEJÏLAM D.
77.
Frankrijk.
H8CHIC0ER41T.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Af onderljjke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dieustaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
AGTTE MA NON AGITATE.
Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS.
De noodzakelijkheid van den godsdienst
wordt den menschen bij herhaling voor oogen
gesteld; meermalen reeds heeft eene veel
betere pen dan de ODze er op gewezen, doch
dit schrikt ons niet af te wijzen op den
eerbied dien alle menschen aan God ver
schuldigd zijn.
Er is een God Niemand kan het looche
nen. Zelfs de grootste atheïst, die God en
godsdienst versmaadt, de grootste atheïst,
die zich zelf tracht wijs te maken, dal er
geen God is, die hemel en aarde gescha
pen heeft, die de mensch uit het niet heeft
doen geboren worden, hij zal, in zich zeiven
gekeerd, den worm niet kunnen dooden die
aan zjjn geweten knaagt en die hem on
ophoudelijk aan een Opperste Wezen doet
denken, dat Heer en Meester is van bet
heelal.
Er is een God! Alles op de wei eld zegt
het ons. Van af het nietigste wormpje, dat
onder den voet van den wandelaar vertre
den wórdt, tot den Koning der Schepping,
den mensch, met reden en verstand begaafd.
Uit het bestaan van een God, kunnen
wij gemakkelijk den godsdienst afleiden. Is
er dus een God, dan moet er een gods
dienst zijn. Deze gevolgtrekking is zoo een
voudig, en zoo noodzakelgk terzelfder tijd,
dat het bijna onnoodig is om er bij stilte
big ven staan.
De godsdienst bestaat in de kennis,de liefde
en de praktijk van onze plichten tot God.
Zoo verstaan wij door het woord «gods
dienst» in het algemeen, nu eens eene leer
ring, die moet begrepen worden, dan we
der eene deugd, die moet verkregen wor
den, elders eene vereering of ook wel plich
ten van godsvrucht die moeten beoefend
worden.
Vrjj en fier verkondigen wij, dat de we
reld bet ondanks haar zeiven bekennen moet,
dat zonder godsdienst, die ons aan God on
derwerpt, geen ware deugd onder de men
schen kan heerschen.
FEUILLETON.
11. [Vervolg.)
Amaury en Vanina zagen elkander nauweljjks
tijdens de maaltijden in de eetzaal en deze korte
oogenblikken verliepen in de grootste koelheid,
en slechts enkele onvermijdelijke woorden wer
den er gewisseld.
De burchtgraaf leed smartelijk onder dezen
toestand van zaken.
Wanneer bjj daar vóór zich deze Vanina zag,
nog altijd even schoonwerden zjjne oogen
vochtig en zjjn blik bleef met eene treurige uit
drukking op Haar rusten. Hjj riep de herinne
ring van zjjn vervlogen geluk aan, dat lijj mie-
schien voor altjjd verloren had. Dan voelde hij
de liefde voor zjjne vrouw wederkeeren, even
levendig als in verleden dagen en hoewel er
zjjne fierheid onder moest Ijjden beproefde hij
toch een stap op den weg derj verzoening te
doen.
Maar Vanina beantwoordde deze toenadering
met zulk eene onverschilligheid, dat haar man
zich gekrenkt en beleedigd gevoelde en dat hjj,
beschaamd over zjjne zwakheid, met een diep
gewond hart van tafel op stond.
Onder deze bedrjjven was Amaury na veel
vergeefsche moeite er in geslaagd, eene betrek
king te verkrijgen, dank zjj de krachtige voor
spraak, waarop hjj zich beroepen kon, en op
een goeden morgen ontving hij zjjn benoeming
Godsdienst is noodzake'ij k, omdat de gods
dienst alleen een vaste regel kan geven,
een universeel princiep en een hechten grond
slag van de plichten, die het karakter uit
maken van de plichten, die het karakter
beweegreden dan de godsdienst, niet bij
machte is te weerstaan aan zekere geval
len, waaraan de ware deugd ten alle tijde
is blootgesteld eindelijk ook nog omdat
elkeen, die het zoefe juk van den gods
dienst van zijne schouders heeft geworpen,
zich geen moeite meer behoeft te geven om
ook aan andere wetten, moreele zoowel als
civiele, te verzaken, noch om zich te ont
doen van de betrekkingen die men in de
maatschappij te onderhouden heeft.
De godsdienst is het eenige princiep, de
eenige hechte grondslagwaarop de be
oefening van de plichten van den mensch
blijvend kan gevestigd wordeD. Een der
grootste geleerden, de H. Thomas, zegt ons,
dat de godsdienst, in den waren zin van
het woord, een band is die ons aan het
Opperste Wezen vasthecht, een band die
ons onderdanen en kinderen van God maakt.
God is Heer en Meester van het heelal, van
het geschapene, ook van ons. Wanneer dus
God ons gebiedt Hem te aanbidden, Hem
te dienen en Hem alleen, dan omvatten
deze woorden «Hem alleen» en alle plich
ten van het leven.
Verre van ze te verzwakken, versterken
ze deze restrictieverre van te verkleinen
wat menschen van elkaar kunnen vorde
ren, houden zij het in hare vroegere kracht,
en machtigen het in al hare uitgestrekt
heid. Want, in kracht van de wet, die wij
hebben ontvangen en die wij hebben aan
genomen om God te dienen, geven wij aan
een ieder, als een noodzakelijke gevolgtrek
king hiervan, alles wat hem behoort, eer
aan wien eere toekomt, schatting aan wien
schatting toekomt.
De godsdienst schenkt ons liefde voor
onze vrienden, billijkheid voor onze vijan
den, overleg, gematigdheid voor ons zeiven,
omdat in God alleen te vinden is, hetgeen
als schrjjver big het Ministerie van Buitenlandsehe
Zaken.
Deze gebeurtenis bracht eene gelukkige aflei
ding in zjjn treurigen toestand.
Voortaan zou hg dus werkzaamheden hebben,
die het ledige in zjjn bestaan aanvulden, en
waaraan hij zich met zooveel te meer jjver hoopte
te wjjden, omdat hjj er troost en verlichting
voor de kwellingen zjjner ziel in vond.
Toen hjj het bericht van zjjne benoeming aan
Vanina kwam mededeelen, lachte deze verach-
teljjk en antwoordde op smaleoden toon
't Moet wel een groote eer voor de be
ambten aan het Ministerie van Buitenlandsehe
zaken zjjn een burchtgraaf als collega te heb
ben
Maar voor u zal het eene groote beleediging
zjjn door eene uitgehonderde menigte, die dage-
ljjks bij dit Ministerie komt aankloppen, als
gelijke behandeld te worden.
Van Charlery gevoelde, dat hij rood werd van
toorn. Toch hield hjj zich in, en zondeT te ant
woorden, verwjjderde hij zich met een nog die
per gevoel van afkeer voor zijne vrouw.
Twee dagen daarna begaf Amaury zich des
morgens vroeg naar het ministerie, om zjjne
werkzaamheden te aanvaarden.
Indien bjj minder in zjjne gedachten verdiept
was geweest, had hij op de muren langs de stra
ten, die hij doorliep, een groot aanplakbiljet kun
nen zien, waarop met groote letters deze woorden
gedrukt stonden
Theater van de Italiaansche Opera op
treden van Vanina Piatri, burchtgravin Van
Charlery, als zangeres,
ons tot dit alles verplicht, op eene wijze
die alleen aan God kan toebehooren, die
buiten Hem niet gevonden wordt.
Slot volgt.)
De lijkkist met de overblijfselen van den
President der Republiek F a u r e, wordt
heden, voor dat de begrafenis een aanvang
neemt, op de binnenplaats van het Elysée
tentoongesteld. De Notre Damewaarin de
uitvaartdienst gehouden wordt, is in rouw
gehuld.
Behalve de hulde die aan F a u r e ge
bracht zal worden (in den vorm van een
krans van groote kunstwaarde) door een
aantal Russen, leden van het Legioen van
Eer, zullen het gemeentebestuur van Mos
kou en de Petersburgsche pers huldebewij-
zen naar Parijs laten brengen, voor de be
grafenis.
Vijf geneesheeren B e r ge r o n,Potain,
Lannelongue, Cheurlot en Hum-
bert, hebben een proces-verbaal geteekend
dat luidt
«Ondergeteekenden, geneesheeren, bij den
President der Republiek ontboden, hebben
van den aanvang af de ziekteverschijnse
len gadegeslagen die binnen eenige uren
tot den doodelijken afloop geleid hebben.
«Zij verklaren eenstemmig, in de opeen
volging der ziekteverschijnselen alle on
twijfelbare symptomen van een snelle bloed
uitstorting in de hersenen waargenomen te
hebben, vergezeld van verlamming van het
gelaat en der linker-ledematen.»
De familie Loubet: Toen de nieuwe
President der Fransche Republiek nog ad
vocaat te Montelimar was, is hij getrouwd
met mej. Marie Denis, toen 18 jaren
oud, zjj was de dochter van een spijker-
fabrikant. Het huwelijk was zeer gelukkig
en werd gezegend met drie kindereneene
dochter en twee zonen. De dochter is ge
trouwd met den heer Soubeyran de
S a i n t-P r i x, rechter te Marseille. De
oudste zoon is 25 jaren en heeft onlangs
den dokterstitel in de rechten behaald, hij
is de bijzondere secretaris van zijn vader.
De jongste zoon telt 6 jaren en begint naar
school te gaan.
Zooals onze lezers reeds weten, woont de
Dit aanplakbiljet lokte heel wat volk. Zjj, die
de gewezen zangeres niet kenden, vonden dezen
titel van burchtgravin in verbinding van den
naam eener eenvoudige tooneelspeelster, al heel
zonderling. Maar de vrienden van Amaury bleven
met open mond naar dit noodlottig papier staan
staren en vroegen zich af, of deze aankondiging
niet eene vergissing was.
Het nieuws werd met de snelheid van den
bliksem onder den Parijschen adel verbreid,
waar het eene geweldige opschudding maakte.
Het huweljjk van den burchtgraaf Van Char
lery had er algemeen afkeuring gevonden, maar
nu had deze voor immer de kroon op zjjne
schande en oneer gezet, door toe te staan, dat
zjjn naam op alle hoeken der straten werd aan -
geplakt, tusschen een programma van een
paardenspel en eene reclame van een honden-
scheerder.
En, alsof het ongeluk zoo dienen moest was
de oude markies Van Sassenage, die de gewoonte
had, eiken morgen eene wandeling op den Bou
levard te doen, een der eersten .wiens aandacht
door dit plakkaat getrokken werd.
Zjjne verwondering was zoo groot, dat hjj niet
goed meer zien kon en het scheen, alsof eene
duizeling hem bevangen had.
Eindelijk echter viel er niet meer aan te twjj-
felen. De naam, dien hij daar las, was wel die
van deze zangeres, die zjjn neef tot zjjne vrouw
verheven had, [en achter dezen naam, was,
o, onuitwischbare schande, die van burcht
gravin van Charlery gevoegd
De markies, die in eene onbeschrjjfeljjke woede
geraakte, wankelde als een dronken man, en
oude moeder van den President nog op
haar geboortegrond te Marsanne. De goede
vrouw is nog zeer kras.
De Hertog van Orleans.
Deze pretendent voor den Frantchcn troon
scbjjnt zeer opgeruimd te zjjn over den gang
van zaken te Parjjs. De correspondent van de
New York Herald meent, dat hjj uitvoering zal
geven aan zjjn programma. Hjj verwacht een
aantal vrienden uit Parjjs en moet voornemens
zjjn naar Erankrjjk te gaan en alles te wagen
op den dag der begrafenis van wjjlen president
F a u r e.
De Prins heeft zich laten voorafgaan door
een santal kisten uit Londen, vol met portretten
van den Pretendent, drie millioen in getal, die
in den loop dezer week naar Erankrjjk zullen
worden gezonden.
Het verdient opmeiking dat bjj de stemming
voor het Presidentschap te Versailles eenige
stemmen Van onwaarde zjjn verklaard. Die stem
men waren uitgebracht op den prins Henri
Orleans, zoon van den Hertog van
van
Chartres, volgens de wet als Prins niet verkies
baar tot President der Republiek.
De Prins, hitrover ondervraagd, heeft te ken-
j nee gegeven, dat hjj als gedecoreerd door de
Regeering nooit heeft deelgenomen aan eenige
manifestatie tegen de Republiek, dat hjj echter
voorstander is van de verkiezing van het Hoofd
van den Staat niet door het Congres maar door
het Algemeene Stemrecht, en dat hjj zich gaarne
voor zulk eene benoeming beschikbaar zou wil
len stellen.
De dood van Faure.
Over de laatste oogenblikken van den over
leden President der Fransche Republiek verne
men wjj nog, dat in den namiddag van den dsg
waarop de heer Faure is overleden, omstreeks
4 uur, de Kardinaal-aartsbisschop van Parjjs,
Mgr. Richard, den zieke een bezoek heeft
gebracht. Het onderhoud moet zeer lang geduurd
j hebben;zelfs zoolacg.dat het dienstdoend personeel
j van het Elysée, wetende dat F a u r e vrjjmetse-
laar was, lachend zeide, de President spreekt
zeker zjjn biecht.
Wjj hebben reeds gemeld, dat Faure in
I den laten avond, toen hjj bjj volle kennis en zjjn
spraak nog duideljjk was, aan den heer L e g a 11,
tot tweemaal toe verzocht een priester te halen.
In zjjn laatste stonde heeft zjjn omgeving Faure
het //Onze Vader// hooren prevelen en hjj ver-
i zocht zjjne echtgenoote en zjjne dochter te
bidden.
Dikwijls moet hjj reeds vroeger tot zjjne eoht-
genoote gezegd hebben//Den dag, wanneer ik
in stervensgevaar zal verkeeren, wil ik dat men
een priester roepe.//
keerde plotseling naar huis terug, waar hjj be
vende van verontwaardiging, voor zjjn schrijf
bureau ging zitten en met onvaste hand de
volgende regelen aan zjjn neef schreef
//Het was dus nog geene schande en oneer
genoeg, ellendige, dat gjj eene zangeres ge
huwd hebt Thans hebt gjj uws vaders
naam, dien gjj onwaardig zjjt te dragen,
bezoedeld.
Gjj hebt hem prjjs gegeven aan de bespot
ting en beschimping van het publiek op een
aanplakbiljet van het theater, door hem te
verbinden aan dien van dit verfoeiljjk wezen,
voor wie gjj u voor altjjd onteerd hebt.
Gjj hebt daar eene onvergeefljjke misdaad
begaan, eene bloedige beleediging aan hen,
die u het levenslicht schonken
Deze brief werd onverwjjld naar Amaury's
woning gebracht, die hem bjj zjjn thuiskomst
van het ministerie vond. Hjj wist echter nog
niets van den ongehoorden stap, die zjjn vtouw
gedaan had.
Nadat hjj de weinige regels, die de brief van
zjjn oom bevatte, gelezen had, gevoelde hjj wan
hoop, toorn en schaamte beurtelings in zjjne
ziel opkomen en indien Vanina op dit oogen-
blik bjj hem geweest was, zou zjj de uitwerking
van de verontwaardiging, die hem over al zjjne
leden deed beven, gevoeld hebben.
Wordt vervolgd.)
