NIEUWE
ïïagBlaó voor cftooró- en &uió-<JCollanó.
De sociale werkzaamheid.
No. 4127
Zaterdag 4 Maart 1889
23st« Jaargang.
Onthuld.
BUITENLAiM D,
Per 3 maanden voor Haarlem 5 ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor liet buitenland 2,80
Af onderljjke nummers 0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Van ouds, maar telkens opnieuw beweert
de sociaal-democratie dat de Katholieke
Kerk, gedurende haar bestaan van Degen-
tienhonderd jaren, niets gedaan heeft voor
het maatschappelijk welzijn der volken
maar dat zij de armen steeds en enkel maar
getroost heeft met te wijzen op een ander,
beter leven aan gene zijde van het graf
in den hemel.
Deze telkens opnieuw uitgesproken phrase
der sociaal-democratie is echter een grove
leugen, welke alleen door een aartsleuge
naar of door een aartsdommen volksmis
leider kan worden gedebiteerd.
Of getuigt de geschiedenis niet op wel
sprekende wijze, wat het Christendom voor
de afschaffing van de slavernij gedaan heeft
Het recht van het individu begint eerst
met het Christendom en op de persoon
lijke waarde der individuen afzonderlijk
grondde zich de menschheid in het christe
lijk begrip van maatschappij. Het Christen
dom heeft echter niet alleen het recht van
het individude persoonlijke vrijheid van
den mensch gestaafd en bevestigd, maar ook
de gelijkheid van alle menschen vóór God
geleerd.
De aloude, Grieksch-Romeiusche be
schaafde wereld beschouwde en erkende
alleen de Staatsburgers een luttel klein
gedeelte der menschheid als volkomen
recht hebbende personen; de zwakke, de
arme, de zieke, de vrouw, het kind, zjj allen
waren zonder rechten. Ja zelfs de Staats
burger ging met geheel zjjue persoonlijk
heid in den Staat op hjj was met al zijne
rechten toch een slaaf van den Staat.
Hoevelen hebben tegenwoordig den mond
vol van de woorden: «Vrijheid, geljjkheid
en broederschap Zonder te weten of mis
schien zonder te willen weten, dat zij de ware
vrjjheid, de ware gelijkheid en de echte
broederschap enkel en alleen aan de leer
van het Christendom te danken hebben.
Wjj kunnen hier niet in den breede aan-
FEUILLETON.
18. {Vervolg.
XIII.
Lorenzo Mattioli had korten tjjd geleden
kennii gemaakt met eenige Italianen, die door
ellende of misdaad genoodzaakt geweest waren,
om naar Amerika te verhuizen. Spel, bedriegerij
en diefstal, waren de bronnen, waaruit zij hunne
middelen van bestaan putten.
Op een avond hadden zij Lorenzo medege
nomen in een speelhuis, een somber gebouw,
waar eene verstikkende atmosfeer heerschte, die
bezwangerd was met een walgelijken reuk, welke
veroorzaakt werd door een troep personen van
alle natiën. Alle waren dronken van den bran
dewijn en keken met begeerige blikken naar de
goudstukken op tafel, 't Geleek een waar roo-
vershol en niet zelden gebeurde het, dat dolk
en pistolen gebruikt werden en de een of andere
speler bloedend en levenloos in een hoek neer
zeeg, n 1. als hjj zoo onhandig was, dat hjj zich
O] zjjn valsch spel liet betrappen.
Uien avond nam Lorenzo geen deel aan het
spelhjj vergenoegde zich met toe te kjjken
en dies zooveel mogeljjk op te nemsn. De winst,
di zijne makkers in eenige oogenblikken met
de kaarten behaald hadden, deed hem ernstig
na-.enken en de begeerigheid begon in hem te
ontwaken.
toonen, welke onvergankelijke, door elk
eerlijk denkend mensch erkende verdiensten
de Katholieke Kerk verworven heeft, in de
vreeselijke, treurige tijden der volksverhui
zing, ten opzichte van de redding der oud-
klassieke letterkunde; en na de volksver
huizing, ten opzichte vau de ontwikkeling
en vervolmaking der handwerken, van den
landbouw, van de veeteelt, ten opzichte van
de vestiging van steden en zoo meer.
Wij bepalen er ons toe, hier ter plaatse
met enkele korte aanteekeningen te bewij
zen, dat de Katholieke Kerk ook nog tegen
woordig, in één enkele week, méér offers
brengt ten bate van de zwakke en onver
mogende leden der maatschappij, dan de
sociaal-democratie sinds de 30 of 40 jaren
van hare grootspreker^ gebracht heeft, of
schoon deze zoogenaamde volksleiders zich
zelfs voor het «redding van het volk» door
de armste arbeiders goed laten betalen.
De Sint-Vincentius-vereenigingen onder
steunen zonder de armen te vertroosten
met het uitzicht op den «toekomststaat
telken jare, met EO/s millioen franks, ar
men zonder onderscheid van godsdienst of
natie. In de stad Parijs bijv. maakt zich
éen enkele vereeniging verdienstelijk ten op
zichte van niet minder dan 150.000 arme
kinderen. Verschillende andere Katholieke
vereenigingen in de stad Parijs onderhou-
den 60.000 weezen. De Vincentius-vereeni-
gingen verzorgen ongeveer 100.000 huis
gezinnen. Eén enkele vereeniging verdeelt
jaarljjks ongeveer 2 millioen aandeelen, ter
wijl een andere vereeniging per jaar 180.000
armenbezoeken doet.
De Congregatie van de «Zusterkens der
Armen» verzorgt in 141 huizen, 27.000
oude mannen en vrouwen. In geheel Euro
pa bezitten deze Zusters die in weerwil
van eigen armoede, voor andere millioenen
guldens bijeen vergaderen met bede'en,
2434 huizen, waarin zjj 185.000 kindei en
onderwjjzen en 45.000 zieken verzorgen.
De stad Weenen alleen bezit 26 christe
lijke gestichten voor arme meisjes, die niet
Daar hjj zjjn geluk ook wilde beproeven,
keerde hjj den volgenden dag naar het speelhol
terug en reeds bjj het eerste spel diende de for
tuin hem. Dit geluk moedigde hem aan en hjj
bleef bjj na den heelen dag spelen, terwjjl hjj af
wisselend verloor en won. Laat in den avond
stond hjj van de speeltafel op met eene beurs
vol geld en half dronken door het overmatig
gebruik van drank.
Dit was de avond, waarop wij hem thuis heb
ben zien komen, neuriënde en met de opbrengst
van het spel in de zakken rammelend.
Van dien dag af werd het spel het eenig
middel van bestaan van Mattioli en zjjne vrouw,
die nu niet langer in onzekerheid verkeerde
over de afkomst van het geld, waarvan zjj ruim
schoots en zonder gewetensbezwaren gebruikte.
Zjj ging nog verder. Op zekeren dag liet zjj
zich door Lorenzo mee naar het speelhol nemen,
waar hjj gewoonlijk heenging. Vanina was de
tegenpartjj van een ouden Yankee, die, zonder
twijfel verblind door de schoonheid der jonge
vrouw, zoo in verwarring geraakte, dat deze hem
al zjjn geld afwon, wat echter geen beletsel was,
om zjjne lieve tegenpartjj uit te noodigen, den
volgenden dag het spel te hervatten, opdat hjj
dan revaDche zou kunnen nemen.
Wjj zeiden zoo even, dat Lorenzo gelukkig
was bjj het spel, maar zijn geluk was niet alleen
toe te schrjjven aan zjjne bekwaamheid en zjjn
goed gesternte. Wanneer de fortuin hem den
rug toekeerde, zag hjj er volstrekt geen bezwaar
in, zjjne toevlucht tot bedriegerjj te nemen. En
hjj had in zijne vrouw eene medeplichtige, die
hem naar wensch diende, want immer had zjj
in eigen onderhoud kunnen voorzien, voor
zieken en grijsaards 18 weeshuizen en 31
ziekenhuizen. Noord-Amerika bezit 239
christelijke weesinrichtingen met ongeveer
30.300 kinderen.
Volgens eene statistiek, uitgegeven door
den generaal-inspecteur der openbare wel
dadigheids-inrichtingen van Frankrijk, wa
ren van de 1483 in Frankrijk zich bevin
dende gasthuizen, die öf den revolutietijd
overleefd hebben óf na dien tjjd werden op
gericht niet minder den 301 gasthuizen
door de geestelijkheid gebouwd van vrij
willige gaven en bijdragen.
Betreedt de stille ruimten, waarin de Zus
ters van Barmhartigheid arme, hulpbehoe
vende kinderen verzorgen, wonden van li
chaam en van ziel heelen het doodzweet
wegwisschen met zachte haudvan het
voorhoofd der stervenden. Waarom kunnen
deze katholieke heldinnen zulke zware of
fers brengen Omdat zij vasthouden aan de
leer en aan het voorbeeld van Christus 1
Wat heeft daarentegen de sociaal-demo-
catie gedaan voor de armen, en wat heeft
zij tot stand gebracht in het belang der
Maatschappij Bestaat er wel ergeDS ter
wereld ook maar één enkel sociaal-demo-
cratisch gasthuis of een sociaal-democra
tisch gesticht voor kinderen, of eene inrich
ting tot bevordering van goede orde in han
del en industrie gepaard met eerbied voor
het gezag?-
Wij, Katholieken, echter kunnen op tal-
looze heerlijke getuigenissen van de geschie
denis wijzen, wanneer ons het verwjjt wordt
toegevoegd, dat de Kerk niets gedaan heeft
voor de armen en veriatenen.
Italië.
De toestand ran Z. H. Leo XIII is
naar omstandigheden bevredigend. De koorts
waaraan de Paus leed, kwam voort uit het
gezwel, dat door Dr. Mazzoni en Dr.
L a p p o n i is verwijderd.
De ontvangst der kardinalen, welke gis-
een glimlach of een schertsend woord over voor
den tegenstander van baar man, waardoor diens
aandacht werd afgeleid.
Op zekeren avond werd Mattioli bet'apt op
eene valsche kaart.
Men viel dadeljjk op hem aan en hjj werd
met kracht de deur uitgegooid, nadat hjj eerst
nog twee dolksteken in den rug gekregen had.
Meen nu evenwel niet, dat de andere spelers
onberispelijk eerljjkc menschen waren. Volstrekt
niet, maar Lorenzo was zoo onhandig geweest
zich te laten snappen en zooals het altjjd gaat,
de grootste bedriegers begonnen het hardst te
schreeuwen van verontwaardiging, om de aan
dacht van hen af te leiden.
Het duurde laDg, voor de dolksteken, die
Lorenzo ontvangen had, weer begonnen te ge
nezen. Vanina, die nu van elk middel van be
staan verstoken was, werd in hare woning meer
malen door honger gekweld. Toen had zij, aan
de grootste moedeloosheid ten prooi, oogenblik
ken, waarop de wanhoop haar aangreep, en zjj
verlangde naar net einde van dit leven, om door
den dood van dezen man gescheiden te worden,
die oorzaak was van al hare rampen.
Toen de Corsicaan van zijne wonden genezen
was, scheen zjjn hartstocht voor het spel en zjjn
zucht naar een avontuurljjk leven ook geweken.
Eindeljjk slaagde hij er in eene geringe betrek
king in een boekwinkel te vinden. Zjjn oude
natuur kwam echter weer spoedig boven.
Op dit tjjdstip, was er een opstand uitge
broken onder de Indianen-stam men van Tejas,
die hunne indringers en onderdrukkers verdre
ven hadden tot het grondgebied van Loui-
teren had motten plaats hebben en bij
welke gelegenheid de Paus een belangrjjkt
rede zou uitspreken, is verdaagd, evenals
de plechtigheid in de Sixtiinsche kapel op
3 Maart.
In de liberale pers weet men natuurljjk
wie de meeste kans heeft den nog levenden
H. Vader te vervangen. Zoo spreekt de
Fbss. Zeitung reeds over Z.Etn. kardinaal
Serafino Vanutelli, over den kar
dinaal-vicaris Lucido Maria Paroc-
chi en kardinaal Oreglia di Santo
Stefano. Ook wordt Z.Em, kadinaal
G o 11 i, de vroegere generaal der Carme-
lieten genoemd.
Het college van Kardinalen, dat den
Paus moet benoemen, bestaat thans uit
58 leden, waarbij 30 Italianen, 3 Duitschers,
3 Oostenrijkers, 2 Hongaren, 8 Franschen,
4 Spanjaarden, 2 Portugeezen, 3 Engel-
schen, 1 Amerikaan, 1 Belg en 1 Pool
lid zijn.
België.
De Koningin van België is ernstig onge
steld. H. M. is lijdende aan longontste
king. Dr. Thiriar, die de Koningin be
handelt, verlaat de zieke niet.
Duitsohland.
Uit Berljjn wordt geseind dat de Bonds
raad ditmaal geneigd schjjnt te zjjn de op
heffing van de Jezuïetenwet, die reeds eenige
malen door den Rijksdag is aangenomen,
goed te keuren.
Keizer Wilhelm heeft zeer terecht
in zjjn toespraak bjj de eedsaflegging der
recruten gewezen op de voorbeeldelooze
houding der bemanning van de Bulgaria.
Z. M. wekte de jeugdige soldaten op, het
voorbeeld der dappere Duitsche zeelieden,
zoo noodig, te volgen.
Om aan alle praatjes het zwjjgen op
te leggen, heeft de Duitsche Regeering aan
de Regeering te Washington verzocht het
leven en den eigendom van de Duitschers
te Manilla onder haar bescherming te wil
len nemen. Dat verzoek is ingewilligd en
het Duitsche eskader vertrekt naar de Chi-
neesche kust.
Rusland.
Al het geschrjjf over den gezondheids
toestand van den Czaar van Rusland,
waarin Z. M. wordt voorgesteld als een
ziekelijk man, weerspreekt de bekende rei
ziger graaf Z i c h j.
siane, waarvan Nieuw-Orleans de hoofdstad is.
Er werden legereorpsen gevormd, om hen
te bestrjjden, en Lorenzo, die nu zjjn geluk met
de wapenen wilde beproeven, bood zjjn diensten
aan, die gretig aangenomen werden.
Hij trok nu mede te velde tegen de Sioux
en liet zjjne vrouw te Nieuw-Orleans achter.
Door zjjnr dapperheid, die hjj in den strjjd tegen
de Indianen betoonde, verwierf hjj zich den
rang van officier.
Op zekeren dag, toen hjj met een vjjftigtal
manschappen vrjj ver van het camp verwjjderd
was, om eene verkenning te ondernemen in de
uitgesterkte savana's van het binnenland van
Tejas, zag hij zich onverwachts omringd door
eene bende Roodhuiden, die uit het hoogs gras
te voorschjjn sprongen, en met wilde en woeste
kreten op de soldaten aanvielen.
Mattioli was een der eersten, die door een
kogel in de borst getroffen neerviel.
Een Indiaan, die hem op den grond zag lig
gen, snelde dadeljjk toe, en terwjjl hjj hem met
de eene hand bjj de haren greep, zwaaide hjj
met de andere een groot mes, en maakte sich
gereed om zjjn vjjand te scalpeeren. Reeds had
hjj met eene snelle beweging van zjjn arm, om
het achterste gedeelte van het hoofd van zjjn
slachtoffer eene diepe inkerving gemaakt. Maar
Mattioli die niet dood was en door de hevige
pjjn weer het bewustzjjn herkregen had, richtte
zich met een dolk in de hand op, en stak den
wilde het doodende staal in de borst, die zon
der een kreet te slaken naast zjjn slaehtoffer
neerzeeg.
(Wordt vervolgd.)
HAARimtHECOCRMI.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
i
