NIEUWE
l&agBlaó voor éfëooró' on SCuió-éCollanó.
Aguinaldo.
No. 4133
Zaterdag 11 Maart 1899
23ste Jaargang,
Onthuld.
BU ITKJVLAM D,
Zwitserland.
Italië.
URÜIISIHF
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B U B B A USt. Janstraat Haarlem;
/1.10
«1,40
<2,80
<0.08
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DBtt ADVESTENTIEN.
Van 16 regels50 Gent
Elke regel meer7l/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Wanneer wjj de Dr eyf us quaestie ter
zjjde laten, dan is er geen man ter wereld
die meer van zich doet spreken, dan Agui
naldo, de aanvoerder der Filippinos tegen
de Amerikanen, Emilio Aguinaldo,
die zich opgeworpen heeft als president
van de zoogenaamde Philippijnsche Repu
bliek, dictator en leider van den opstand
tegen Spanje en van het verzet tegen het
gouvernement der Vereenigde Staten van
Noord-Amerika.
Deze strijder voor zjjn volk en geboorte
grond, is een merkwaardig persoon; met
een onverzettelijken wil en geestkracht be
gaafd, roept bjj thans den Yankees die hjj
geholpen heeft de Spanjaarden te verjagen,
het tot Manilla en niet verder toe.
Aguinaldo is ongeveer 39 jaren oud,
ziet er zeer jeugdig uit en heeft zich tot
taak gesteld zijn geboortegrond van elke
vreemde overbeerscbing te bevrijden. Hij is
de zoon van een voornaam Indisch opper
hoofd. Zijn vader liet hem eene goede op
voeding ge^en en stelde hem als knaap
onder leiding van Spaansche priesters, die
hem zorgvuldig onderwezen en die van hem
verwachtten, dat bjj lateren leeftijd A g u i-
naldo's invloed onder zjjn volk goede
diensten zoude afwerpen voor het Spaansche
gezag onder de Maleiers op de Philippjjnsche
eilanden. Na onderwezen te zjjn in de plaat
selijke scholen, werd Aguinaldo naar
Madrid gezonden om de theologie te be-
studeeren en zich voor het priesterschap te
bekwamen.
Na een paar jaar studeeren verklaarde
de jeugdige en vurige jongeling, dat hij geen
priester wilde worden maar soldaat Hem
werd eece vrjje keuze gelaten en weldra
was Aguinaldo ingedeeld bjj een van de
inboorlingen-regimenten, waarvan de min
dere officieren Maleiers maar de hoofd
officieren Spanjaarden waren. Aldra ont
waakte in den jeugdigen officierde haat tegen
hetSpaansche gezag en tweejaren later zette
FEUILLETON.
24. (Vervolg.)
In den loop van bnn onderzoek kwamen zjj
tot de ontdekking, dat bet «lot van de tuin
deur open gemaakt moest zjjn, alsof het geopend
was met een looper. Hierdoor was de moorde
naar dus waarschijnlijk bjj den markies Van
Sassenage binnengekomen.
Dat de oude dienaar en zjjne vrouw, de eenige
personen, die met den overledene het huis be
woonden, niets gehoord hadden, was gemakke
lijk te begrjjpcn, want het vertrek dat zjj in het
groote hotel bewoonden, was op geruimen afs'and
gelegen van dat, waar hun meester zjjn verblijf
hield. De gerechtsdienaars zetten hun onderzoek
voort met de grootste nauwkeurigheid. Het zien
der brieven en papieren, die uit de s cretaire
gehaald en door elkander op den grond gewor -
pen waren, trof hen al aanstonds, en alsof bjj
ieder dezelfde gedachte was opgekomen, keken
sjj elkander op veelteteeker.ende wjjze aan.
Ii derdaad maakten zjj deze overdenking. In
dien de moordenaar slechts gehandeld had oin
te stelen, dan zou bij niet met zooveel zorg in
de papieren van zjjn slachtoffer gezocht hebben.
Er waren, wel is waar, voorwerpen van kunst
en eenige jaweelen weggenomen, die den vorigen
dag nog op den schoolsteen gestaan hadden,
zooals de oude dienaar zeide, en ook eene aan
zienlijke som geld, die de markies gewoonlijk
Aguinaldo mefceenzjjner kameraden,lui
tenant Alexandro, een revolutie op touw.
Aguinaldo met zjjn inmiddels tot de
revolutie besloten aangeworven vrienden,
schoten bjj gelegenheid van een parade alle
Spaansche officieren dood behalve eenige
luitenants. Daarna nam Aguinaldo de
vlucht naar de Sawahs, waar hjj zich een
aanhang verwierf van omstreeks 5000 man.
Als een echte rooverhoofdman trad hij van
toen af op, bjj en de zijnen leefden van den
buit die behaald werd op uitvallen en roof
tochten in de omliggende dorpen.
De toenmalige gouverneur van de Philip-
pjjnen, Don Basilio, Augustiney
D a v i 1 a, loofde een bloedprjjs uit van
20.000 pesetas op het hoofd van Agui
naldo. Eene week later ontving hjj echter
een briefje van den vogelvrijverklaarde,
meldende: <Ik heb het geld, dat gij uitlooft
hoog noodig en zal u zei e het hoofd komen
brengen.»
Tien dagen later was het zeer onstuimig
weder, het waaide en regende zooals dat
alleen bij zulke gelegenheden in het oosten
kan uitrazen. De twee schildwachten voor
het paleis van den Gouverneur-generaal
gaven het gewone saluut toen er een pries
ter binnenging en deze vroeg of zijne Excel
lentie te spreken zoude zjjn.
Don Basilio zat bjj zjjn lessenaar en
keerde het hoofd niet tot den binnenko
mende, dien hi) voor zjjn Secretaris hield.
Het was de Secretaris echter niet maar een
geestelijke die zjjne tegenwoordigheid ken
baar maakte met den groet: Vrede zjj u,
mjjn zoon
Deze in een geesteljjk kleed gestokene
sloot daarop de deur en zjjn mantel latende
afvallen, zeide hij
<Kent gjj mjj?»
Don Basilio kende hem. Het was
Aguinaldo in zjjn hand houdende een
vreeseljjk mes, dat door iederen Maleier in
tijden van gesaar gedragen wordt en waar
mede zjj iemand met een enkelen slag een
arm kunnen afslaan.
in zijne secretaire gesloten hield voor de armen
maar had de schuldige daardoor het gerecht niet
op een dwaalspoor willen brengen, omtrent de
ware oorzaak van den moord P
Wat het gerecht in deze veronderstelling be
vestigde, was, dat de kamer, die aan het slaap
vertrek van den markies grensde, en die niet
.gesloten was, geheel onaangeroerd gelaten was.
Zjj deelde elkander fluisterend hun vermoeden
mee Daarna gingen zjj voor de secretaiie zitten
en begonnen de papieren oplettend te onderzoe
ken. Op verscheidene waren bloedvlekken zioht-
baar, en juist die w rden aan een nauwkeuriger
onderzoek onderworpen.
Reeds hadden zjj een groot aantal van deze
brieven en andere stukken gelezen, maar tot nog
toe geene enkele nadere aanduiding kunnen
vinden.
Daar kreeg de procureur des konings eene
mand in het oog, die onder het bureau stond
en waarin stukken verscheurd papier lagen. Hjj
trok ze naar zich toe, onderzocht den inhoud
en vond een kHn annteekenboekje in rooden
omslag, d.t ecu Uo/.igtal bladzjjden bevatte,
't Was een soort van dagboek, waarin de markies
zjjae geheimste gedachten en de intiemste daden
uit zijn leven had neergeschreven. Ean soort van
trouwe vriend dus, bjj wien elk geheim veilig
bewaard w&s.
De procureur des konings, die eene bladzjjde
omsloeg, bemerkte, dat eenige blaadjes er half
uitgescheurd waren want op een er van kon
men nog deze met eene bevende hand geschre
ven letters lezen nik vermaakn
Op dit geiicht sprong de gerechtsdienaar drif-
<Ik beb het hoofd gebracht van Agui
naldo,» zeide hjj, en tegelijk op zjjn mes
wjjzende: <Ik kom de premie opeischen.
Haast u wat, anders zoude ik mij zelf
moeten bedienen.»
Don Basilio was gevangen. Hjj moest
zjjn lessenaar openen en er het Spaansche
goud uithalen, dat door Aguinaldo kalm
nageteld en opgestreken werd en waarvoor
hjj een ontvangbewjjs teekeude. Daarna
trad hjj achterwaarts naar de deur, opende
dezelve met een ruk en verdween juist bjj-
tjjds om een kogel te ontgaan, die hem
door den Gouverneur-generaal werd nage
zonden.
Aguinaldo en zjjn vriend Alexan-
d r o werden naderhand door het Spaansche
gouvernement ieder een som van 200.000
geboden als zjj vrjjwillig de kolonie wilden
verlaten. Zjj namen het aanbod aau en ont
vingen het geld, maar vernamen, dat zjj
den volgenden avond verraderljjk vermoord
zouden worden. Zij achterhaalden wie hun
moordenaars zouden zjjn en den morgen
volgende op den bewusten avond, werden
de beide huurlingen in hun bed vermoord
gevonden, het hart met krissen doorstoken
en aan het heft van een der krissen een
briefje met het opschrift<Wacht u voer
de wraak der Maleiers
Don Basil i o, noch zjjn opvolger P ol a-
vieja, noch de laatste gouverneur-gene
raal der Philippjjnen Augusti, hebben
Aguinaldo, kunnen temmen en admiraal
De wey van de Amerikaanscbe oorlogs
vloot waarmede Aguinaldo, toen de Span
jaarden verjaagd moesten worden, gevoch
ten heeft, mag wel op zjjn hoede zjjn nu
deze verschrikkeljjke man zich bedrogen
ziet, doordat de Regeering te Washington
hem tot niets anders denkt te gebruiken
dan om Amerika de Philippijnsche eilanden
in handen te spelen. Admiraal De wey
mag bevreesd zjjn voor de wraak van dezen
Maleier en daaraan zal de dappere Ame
rikaanscbe vlootvoogd dezer dagen g. dacht
hebben, toen hjj zeide eMijn noodlot zal
tig van zjjn stoel op eu het geopende aantee-
kenboekje aan zjjn ambtgenoot toonende, sp-ak
hjj op bljjkbaar ontroerden toon
Wat denkt gjj hiervan?
He rechter, die het onderzoek leidde, onder
zocht op zjjne beurt het schrift, nam een ver
groot glas, dat hjj in den zak droeg en beschouwde
langen tjjd deze woorden nik vermaakn, terwjjl
hjj de wjjze, waarop het blad afgescheurd was,
ook aan een onderzoek onderwierp. Toen zeide
hjj, terwjjl hjj het boekje aan zjjn collega terug gaf:
Deze bladen zjjn pas uitgescheurd en zon
der twjjfel door den moordenaar. Laat ons dus
niet langer diefstal als oorzaak van den moord
beschouwen. Deze ontdekking, in verband met
die, welke ik zoo even gedaan heb, wekt in mjj
vreemde vermoedens op. Lees deze brieven, die
ik onder in deze kast op een bos gebonden
gevonden heb en die aan de nasporingen van
den moordenaar ontsnapt schjjnen, en daarna
znlt gjj mjj uwe meeoing zeggen.
Met deze woorden reikte hij den procureur
de brieven over, die Amaurjj Van Charlery aan
zjjn oom geschreven had, en waarin hjj hem
vergiffenis vroeg voor de overtreding van zjjn
wil, door Vanina, de zangeres, te huwen. Ia
eenige andere brieven legde de jonge burcht-
graaf voor mjjnheer Van Sassenage den moeiljjken
toestand bloot, waarin hjj zich wegens zjjne geld
zaken bevond, en verzocht hem dringend om
zjjne hulp.
Ook werd er, hoewel niet met ronde woorden,
gewag in gemaakt, van de bedreiging van den
markies, om hem te onterven, en hjj bezwoer
dan ook zjjn oom, diens vermogen, dat eenmaal
zijndat ik hier sterf. Ik begin tegelooven
dat ik mijn vaderland nooit meer terug zal
zien.»
De Bondsregeering heeft zich genood
zaakt gezien scherpe maatregelen te nemeu
tegen de Italiaansche vluchtelingen. Niet
tegenstaande de waarschuwingen der Re
geering zetten zij toch hun socialistische
agitatie met groote heftigheid voort, waar
tegen dan ook scherpe maatregelen zjjn
genomen.
De uitgever van de Socialisla, die te
Lugano versch jjut, is reeds over de grenzen
gezel en nu is ook het onderzoek geopend
tegen andere leiders der revolutionnaire
beweging.
Admiraal Canavaro, minister van Bui-
tenlandsche zaken, heeft zich aldus uitge
laten over de Chineesche-quaestie
<Ons escader in Oost-Azië zal evenmin
moeten dienen voor oorlogszuchtige doelein
den als 't bezetten van Sanmun. Wij heb
ben alieen handelsbelangen op het oog ter
verheffing van de voornaamste industrieën
van ons land en wij denken er niet aan
om ons daarin door de Ghineezen te laten
hinderen.
Op het oogenblik waakt onze kruiser
Marco Polo over onze nieuwe bezitting.
Reeds een half jaar geleden heeft een lta-
liaansch syndicaat in de provincie Cheki-
ang, zich de rechten tot het ontginnen
vau mijnen in vier districten verzekerd.
Twee andere concession zouden verleend
worden tegen vooruitbetaling van 100.000
taels aan de openbare scholen in deze pro
vincie. De keizerlijke beschikking daarover
dateert reeds van October van het vorige
jaar. Des te onbegrijpeljjker scheen het
dus allen deelhebbers, toen deze concessiën
onverwachts zouden moeten worden onder
worpen aan voorwaarden, waarop niemand
kan ingaan. Hetzelfde is het geval met
eene belangrijke concessie voor spoorwegen
in Chekiang. Men kan zulk eene handeling
niet begrijpen, maar moet zich echter daar
tegen beschermen. En lat heeft Italië ge
daan.»
aan zjjn dochtertje moest komen, niet aan vreem
den te vermaken.
Juist op dit oogenblik reikte een der politie
agenten, die aan de deur op post stonden, om
de nieuwsgierige menigte, die van oogenblik tot
oogenblik grooter weid, tegen te houden, aan de
gerechtsdienaars de kaart over van iemand, die
vroeg tot hen toegelaten te worden. Op het vi
sitekaartje las men den volgenden naam
vBurchtgraaf Amaury Van Chailery n
XIX.
Amaury had, nog geen uur geleden den moord
van zjjn oom vernomen, en dit nieuws had hem
zoo getroffen, dat hjj als versteend van schrik
was bljjven staan. Ondanks de gestrengheid van
den markies ta zjjnen opzichte, had hjj nooit
eenige vjjandschap tegen hem gekoesterd, want
hjj had al de weldaden, waarmede zjjn oude oom
hem overladen had, als eene heilige herinnering
in zjjne ziel bewaard.
In zjjne hoedanigheid van eenigen bloedverwant
van den markies Van Sassenage, begreep Amau
ry, dat zjjne tegenwoordigheid vereischt werd
in het huis, waar dit somber en geheimzinnig
drama afgespeeld was, zoo wel, om aan het on
gelukkig slachtoffer de laatste eer te bewjjzen,
als om aan de justitie alle aanwijzingen te ver
schaffen, die haar van dienst konden zjjn, om
den moordenaar op te sporen.
De rechter gaf onmiddelljjk bevel den burcht-
graaf van Charlery binnen te laten.
(Wordt vervolgd.)
