No. 4146.
Dinsdag 28 Maart 1899.
23ste Jaa
HbagBlaó voor c TCooró^on SCuió-dCollanó.
Over de School.
Onthuld,
BUITJOLAJN IX
Per 3 maanden roor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlyke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U itgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer71/,»
Groote letters worden berekend naar pfaal«ruimte.
D i e n s t a an bi e di n g*e n 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale PublicitéEteangére
G. L D AUBE fy Co. JOHN., F.JONES Suce., Pans 3 Hit Faubourg Montmartrt.
De school, welke is zooals zij wezen moet,
is nuttig voor het tjjdeljjk en eeuwig wel-
zjjn der kinderen. Zjj is nuttig voor het
tjjdelijk welzijn der kinderen, want zij helpt
de kinderen, om zich natuurlijke kennissen
en bekwaamheden eigen te maken. Zij is
nuttig voor het eeuwig welzijn der kinde
ren, want zij onderwijst hen in de weten
schap der wetenschappen, welke weten
schap den eenigen weg naar het hemelsch
vaderland ons aanwjjst. lteeds aanstonds
bljjkt het, dat alleen de godsdienst deze
dubbele taak kan vervullen.
Wat nu allereerst het tijdelijk welzijn
betreft, de ouders zijn verplicht, niet enkel
voor het dageljjksch onderhoud hunner kin
deren te zorgen, zoolang de kinderen nog
ten volle onder hunne hoede staan; maar
nog veel meer er naar te streven, dat de
kinderen op rijper leeftijd, wanneer zjj zelf
standig moeten werken, in staat zjjn zelf
in hun onderhoud te voorzien. Het is niet
noodig en voor de meeste ouders is het
ook onmogelijk om aan hunne kinderen
een belangrjjk erfdeel, bestaande in vele
tydelyke goederen, te verschaffen. Dit is
zelfs niet altijd onvoorwaardelijk nuttig
maar dikwijls een ongeluk voor de kin
deren. Zooals de ondervinding genoegzaam
aantoont, vervallen de kinderen, die een
ryk erfdeel hebben ontvangen, zoo gemak
kelijk tot de noodlottige ledigheid en lang
zamerhand tot de grootste ellende terwjjl
anderen,die ondei bescheiden levensomstan
digheden opgroeiden, maar aan geregelden
arbeid en aan verstandige spaarzaamheid
gewend werden, tot aanzien en welvaart,
of ten minste tot een geordend, bevredigend
leven zjjn gekomen.
Een degelijk schoolonderwijsin ver
band met eene echt christelijke opvoediDg,
strekt den kinderen ,tot waarachtig nut.
Zulk een schoolonderwijs moeten alle ou
ders, wien het eenigszins mogelijk is, aan
hunne kinderen verschaffen. Al is zulk on
derwijs ook niet altjjd en overal strikt
noodzakelijk voor een gelukkigen vooruit
gang in de wereld, toch is het by de tegen
woordige levensverhoudingen een onwaar
deerbare schat, by gebreke waarvan dik-
wjjls greote nadeelen ontstaan. Afgezien
van de oneerwelke heden ten dage op
de onwetenden drukt, bly ven degenen, die
weinig ot niets geleerd hebben, geheel en
al buitengesloten van vele aanzienlijke en
voordeelige betrekkingen. Bovendien valt
hjj in handel en wandel gemakkelyk aan
heimelijk bedrog ten deel. Hoevelen moeten
dit tot hun spijt ondervinden Gepaste ken
nissen en bekwaamheden zooals lezen
feuilleton.
37
Vervolg
XXVIII.
Na te Moutcron eenige uren rust genomen
te hebben, vertrok Amaury Van Charlery, door
den hemel zelf in zjjne vlucht begunstigd, naar
Brugge. Zooals met den vrjjheer Gaëtan Van
Aubreuil overeengekomen was, liet hjj in deze
stad paarden eD rijtuig achter in het hotel «De
gouden Mand//, toen schreef hij aan zijn vriend,
om hem zjjne gelukkige aankomst in België
mede te deelen en hem te bedanken voor de
edelmoedigheid en toewjjding, die hjj hem be
toond had, en waaraan hjj nu vrijheid en leven
te danken had
Hoewel België hem eene veilige schuilplaats
aanbood, had hij toch haast uit de nabjjheid
van Frankijjk weg te komen en eerst, wanneer
te Oceaan tusschen hem en de rechterlijke
.ehi vac zijn land lag, zou hjj zich volkomen
veilig rekenen.
Den volgenden gen ging hjj te Ostende
aan boord van een vuTtmig, dat naar Amerika
vertrok. Na een moelijken overtocht, waarbjj
het schip door een hevigen storm overvallen
werd, zette hjj te New-York voet aan wal.
De som gelds, die zijne vrienden zoo edel
moedig te zjjner beschikking gesteld hadden
om zjjne vlucht te vergemakkelijken en eenigen
schrijven, rekenen, zjjn vooral noodzakeljjk
voor de kinderen. Wijl nu de ouders ver
plicht zijn, het aardsche welzijn van hunne
kinderen te bestendigen, zoo zijn zij ver
plicht om aan hunne kinderen een onder
wijs te verschaften, hetwelk overeenkomt
met de heerschende omstandigheden.
Schoolonderwijs is alzoo ter bereiking van
tijdelijk welzijn, volgens den gewoneu regel
en in zekeren zin, noodzakelyk. Maar veel
hooger dan het tjjdeljjk welzijn staat het
eeuwig welzijn. Dit eeuwig heil wordt be
paald en bereikt door deu godsdienst. Kort
en bondig, maar scherp teekenend, wordt
het begrip van golsdienst uitgesproken in
deze stelling«Godsdienst hebben betee-
kentGod dienen.» Want alleen hij, die
God bemint, dient God eu alleen hij, die
God kentbemint Hem. Het bezit van
godsdienst vordert alzoo de kennis en er
kenning van God en de blijmoedige ver
vulling van Zyn wil volgens het besluit
van den eigen vrijen wil. Wat de mensch
niet kent, dat bemint hij niet, dat beoe
fent hjj niette meer nietwanneer die
beoefening offers vraagt, welke 's menscheu
bedorven natuur moeiljjk en zwaar vallen.
Men moet alzoo den godsdienst, zijne waar
beden en eischen leeren kennen. En dit
geschiedt hot. zekerste in dien tijd van het
leven, die het meest ontvankeljjk is voor
het ware en goeden. 1. in den tijd der
jeugd. Msar dan moet ook de beoefening
van den godsdienst en de liefde voor den
godsdienst bedachtzaam aangekweekt wor
den opdat de wil in het goede worden
versterkt, het gevoel worde opgewekt en
diepe wortelen vatte.
In de kinisheid gaat de vorming van
den wil en van het hart vóór het ontwa
ken van het verstand en met de jaren
moet die vorming van den wil en van het
hart de vooruitgaande kennis Bteeds ver
gezellen en bevorderen. Want het verstand
staat vooral in dienst van bef hart, van
den wil en van bet leven.
De godsdienst, zonder welken geen ware
geestesontwikkeling en geeu gjieele mensch
denkbaar is, moet den geheelen mensch
omvatten; als licht in het hoofd, als kracht
in den wilals warmte in het hart zyn,
het richtsnoer van denken en willen, van
doen en laten, van geheel het vrije, in
nerlijk en uiterlijk leven. Men kan der
halve niet licht te vroegtydig beginnen
om den geest, door het geloof aan Gods
goedheid, tot denken te brengen en het
leven des geestes op te wekken.
Deze opvoeding, op den grondslag van
den godsdienst, wordt in het christelijk
huisgezin begonnen en steeds voortgezet
maar in de school uitgebreid en vervol-
tjjd in zjjn bestaan te voorzien, begon reeds
hard te krimpen en bjj moest naar eene be-
trskkisg omzieD, om voor zijn levensar.derhoud
te zorgen.
Op zekeren dag maakte hjj, door een toeval
der Voorzienigheid kennis met een afstamme
ling eener Fransche familie, die tjjdens de
Revolutie in 1793 naar Amerika uitgeweken
was, en zich daar sedert dien tjjd metterwoon
had gevestigd. De jonge man, Bené Lugetge
naamd, had de dochter van een industrieel te
New-York gehuwd, en was zijn schoonvader
bjj diens dood in zjjne zaken opgevolgd.
Amaury verborg hem niets van zjjne treu
rige geschiedenis.
Bené Luget, die door dit droevig verhaal,
waarin een groote schijn van waarheid lag, diep
bewogen was en aan de onschnld van zjjn land
genoot geloofde, drukte hem harteljjk de hand
en bood hem eene betrekking in zijn huis aan,
die natuurlijk met de grootste dankbaarheid
werd aangenomen.
Iedere maand schreef de burchtgraaf aan den
pachter Martial te Amiens, aan den aangeno
men vader van zjjn kind, om te vragen, hoe
het met Yvonne ging. Hjj droeg echter zorg
in zjjne brieven nooit den naam van het kind
te noemen, want hij vreesde, dat deze naam
eene aanwijzing zou kunnen zjjn voor hen,'die
zeker heel Frankrjjk doorzochten om een kind
terug te vinden, wier bestaan voor hen van
zooveel belang was. Hjj kon natuurlijk niet
vermoeden, welke helsche list Lt-dzo gebraikt
had om met goed gevolg aan den gevaarljjken
toestand het hoofd te bieden.
maakt. De meeste ouders zijn nitt in staat
om liet wereldlijk onderwijs grondig en
volkomen te bezorgenmaar nog veel
minder zijn zij in staat om de godsdien
stige opvoeding goed en degelijk Ie vol
tooien. Hierin komt de godsdienstige school
hun te hulp. Wijl nu de ouders volgens
Gods wil verplicht zijn, hunne kinderen
in de leer en tucht des Heeren op te voe
den zoodat de kinderen daarin kunnen
volharden, trots alle geweldige aanvallen
van ongeloof en dwalingzoo moeten de
ouders, waar de gelegenheid bestaat,hunne
kinderen zenden naar de school, die be
halve het onderwijs in tydelyke kennissen
ook onderricht geeft in godsdienstleer.
Godsdienstige scholen en niet de zoo
genaamde neutrale scholen, worden ons
herhaaldelijk aanbevolen door Z.H.Leo
XIII. En de Paus waarschuwt met allen
ernst tegen het bezoeken van de neutrale,
godsdieystlooze scholen, waar een onder-
wjjs gegeven wordt, zonder God, zonder
godsdienst. Mochten toch alle ouders daar
naar luisteren
Amerika.
Een telegram uit Peusgrove in New-
Jersey meldt, dat de Dupont-kruitmolens
Donderdag in de lucht gesprongen zyn.
Drie werklieden werden gedood en een hon
derdtal gewond, terwyl meer dan 100 hui
zen verwoest werden. Verscheidene ont
ploffingen volgden elkander op de schok
werd gevoeld op een afstand van 10 mijl
en gehoord op een afstand van 20 mijl. De
plaats desonheils biedt een treurig schouw
spel. Op verschillende plaatsen ontstonden
branden. De straten zjja bijna alle ver
sperd door stukken muur.
By de molens zyn groote gaten in den
grond geslagen, waardoor het opruimen
van de ruiuen gevaarlijk is en bemoeilijkt
wordt. De gewonden en zij die van hun on
derkomen zijn beroofd werden onder dak
gebracht en de weinige huizen,die zyn bly ven
sfaan, zyn herschapen in hospitalen en wijk
plaatsen voor vrouwen en kinderen. Doc
toren en verpleegsters werken onafgebro
ken om het lijden der gewonden te ver
zachten, terwijl in den omtrek alles wordt
gedaan om de noodige hulp te verschaffen.
Engeland.
Iu het noordelijk gedeelte van Enge
land valt de sneeuw in de laatste dagen
in groote hoeveelheid.
1 De petroleumwet door het parle
mentslid Colli ngs in het Lagerhuis in te
dienen, za' drie classificaties van petroleum,
in plants zooals tot heden twee, tellen.
De bepalingen voor verkoop en opslag
van petroleum die een outslammings-
punt van minder dan 73° bezit, zullen
gehandhaafd blijven doch minder binden
de bepalingen zullen noodig zijn voor pe-
Hoe gelukkig gevoelde hjj zich, wanneer hjj
uit Frankrijk een langen brief ontving, met
ruw, onregelmatig schrift, en waarin de brave
Martial allerlei soort van naïve bijzonderheden
over de kleine Jaenne, (dezen naam had de
pachter aan Yvonne gegeven ter herinnering
aan zjjn gestorven dochtertje) over de boerderij,
het huisgezin, het vee, de landerjjsn en den
oogst, door een vermeld had.
Al deze kleine bijzonderheden hadden voor
den armen banneling eene soort van bekoring
en hjj gevoelde zich verplaatst io het gezin
van dezen eenvoudigen, eerlijken man, hjj leefde
met zjjn dochtertje mee, en niet zei len kwamen
hem de tranen iu de oogen bjj het lezen dezer
brieven.
Amaury had slechts eene vrees; n.l. te ster
ven, voor de twintig jaren zjjner verbanning
om waren, want eerst na dien tjjd zou de mis
daad waarvoor bjj veroordeeld was, verjaard
zjjn. Hjj bad den Hemel, hem te sparen, opdat
hjj nog eens naar Frankrijk zou kunnen terug-
keeren, naar zjjne Yvonne, om in haar naam
het vermogen van mjjnheer Van Sassenage op
j te eischen een vermogen, dat, volgens zjjne
meening door het veïdwjjnen van de eenige
erfgename van den markies onder rechterljjk
bïheer geplaatst was.
XXIX.
Verscheidene jaren verliepen, zonder dat een
enkel merkwaardig voorval het eentonige leven
van Amaury kwam verbreken, die, door zich
met jjver en nauwgezetheid van zijne plicht te
kwjjten, langzamerhand het vertrouwen en de
troleuia met een ontvlammingspunt tus
schen 73° en 85". De petroleum met een
ontvlammingspunt van 85° en daarboven
zal vallen onder de bepalingen, die nu
worden toegepast op petroleum van 73°
en daarboven.
De Londenscbe correspondent van
de franlcf Ztg. meldt dat Duitschland
voorgesteld heeft de Samoa eilanden te
deelen. Amerika keurt het voorstel goed.
Eugeland slaat het van de hand in verband
met de openbare meening in Australië.
Volgens de Daily Mail zal de Britsche
regeering voorstellen, de millioenen die nog
voor de vloot noodig zijn, niet uit belas-
ting-verhooging maar uit een leening te
vinden, die tegen 2'/s pCt. zal worden uit
gegeven.
Italië.
In geheel Italië heerscht een verschrik
kelijke koude. Over Mantua, Bologna en
Ancona woedde een sneeuwstorm.
Yan zyn oom, Koning Umberto van
Italië, heeft de Hertog der Abruzzen voor
zyn expeditie naar de Noordpoolstreken
niet minder dan 800,000 lire ontvangen.
Voorts 50,000 lire van den Prins van
Napels (Kroonprins) en nog bijdragen van
andere leden der Koninkljjke familie.
Men schat de kosten der expeditie in
het geheel op 4 millioen.
De Kroonprins en zjjne gemalin, alsook
de Hertog en Hertogin van Aosta, zullen
deu vorsteljjken reiziger vergezellen tot
aan de Noordkaap.
Belgie.
Vrijdag-avond werd tengevolge van een
ODgeval aan de electriciteit-machine te
O'/o uur plotseling het station du Nord in
het donker gezet.
De Fransche apostaat Oh ar bon nel
heeft zich beklaagd by den Franschen Ge
zant te Brussel, wegens zjjn uitdrjjving
uit België. De Gezant ontving hem dit
maal zeer koel en gaf bem te kennen, dat
de Belgische Regeering enkel gebruik had
gemaakt van haar onbetwistbaar politie
recht.
RuBland.
In de Wolga-provinciën heerscht een
vreeaeljjke hongersnood. Men noemt de
typhus en pestziekte reeds alom het ge
volg van den hongersnood, die nog erger
is daa die van 1890—91. Io Engeland is
reeds een oproep gedaan om gelden te zen
den tot bulpverschaffing.
De speciale correspondent van de
Viedomosti in Macedonië schrjjft, naar uit
Odessa wordt gemeld, dat men in Mace
donië vreest voor een algemeenen aanval
op de Christenen.
Er zyn thans 60,000 man Turksche
troepen in Macedonië, die op een klein ge
tal naieven moeten ten koste van de
Christen -bevolking.
Oaitaohland.
In geheel Duitschland is de winter
sedert eenige dagen met alle gestrengheid
ingetreden, het vriest er geducht op los
en veel sneeuw bedekt den grond.
vriendschap van zjjn beschermer Bené Luget
verworven had.De burchtgraaf telde met vreugde
de reeds vervlogen maanden en weken zjjn.-r
verbanning, en den tjjd, die er nog verloopen
moest, voor de vurig verbeide dag aanbrak,
waarop hij naar zjjn vaderland zou kunnen
terugkeeren.
la dien tjjd groeide Yvonne, of liever Jeanne,
want onder dezen naam zal zjj in het vervolg
onzer geschiedenis voorkomen, als eena schoone
plant op in de versterkende lucht der velden
en den lachenden zonnsschjjn.
Zij was met hare ware geboorte onbekend
gebleven, voor haar was Martial haarvaderen
diens kinderen hare broeders en zusters. Be
halve den braven boer kende niemand de ware
geschiedenis van dit geheimzinnige meisje.
Wanneer men den pachter er over ondervroeg,
antwoordde hjjOp zekeren nacht werd ik
door een hevig geklop op mjjne deur gewekt,
ik sprong het bed nit, kleedde mjj half aan,
maakte de deur open en bevond mjj tegenover
een onbekende, die mjj vertelde, dat hjj een
arm verlaten meisje gevonden had aan den
kant van den weg.
Door het geschrei had hjj het kind opge
merkt, en bij vroeg mij het te willen aannemen
en er als een vader voor te zorgen.
Ik kon het niet over mjjn hart krjjgen, het
arm verlaten schaap te verstooten, dat de Hemel
mjj toezond, om het te redden. Ik klemde het
in de armen, ik nam het mes in huis, maakte
in haast een bedje klaar en vleide het daarin
zacht neer, om het de verkleumde leden te
verwarmen.
De scheepvaart is in de kanalen ge
stremd en op 't land zyn de voorjaars-
werken gestaakt.
Keizer Wilhelm heeft aan zijn
zeeofficieren het bevel gezonden, dat zjj
öt heelemaal hun aangezicht glad moeten
laten scheren of een volle baard dragt-n
dat zjj zich enkel met een snor--t.rtoor.fi!,
wordt door Z. M. niet gewenscht.
Daar de Keizer nn onlangs in Kiel is
geweest en gemerkt heelt dat men zyn
wenschen niet opvolgde, is het thans ver
scherpte voorschrift uitgevaardigd, aan
welks naleving de hooggeplaatste chefs
streng de hand moeten houden.
H. M. de Koningin der Nederlanden
wordt 21 of 22 April te BadenBaden
verwacht.
In eene algemeene vergadering der
Vereeniging tot bevordering van de brood
winning van vrouwen door ooft- en tuin
bouw te Berljjn heeft zich eene commissie
gevormd tot aanmoediging der practische
beroepswerkzaamheid en oeconomische
zelfstandigheid der vroaw.
Deze commissie besloot o.a. ook de
werkzaamheid van vrouwen in het verze
keringswezen in hare bemoeiingen op te
nemen.
De provincie Schleswig-Holstein werd
byzender door den sneeuwstorm geteisterd,
die in 't westen van Duitschland gewoed
heeft. De hoeveelheid gevallen sneeuw
was zoo groot dat het verkeer schier op
alle spoorwegen moest onderbroken wor
den. Een trein, nit Kiel vertrokken, werd
te Nesnotenbeck door den sneeuw inge
sloten.
Een vreeseljjk doodvonnis is te
Straatsburg voltrokken. De veroordeelde
had eene weerlooze vrouw vermoord. De
aalmoezenier was hem komen bezoeken
en trachtte hem te bekeeren, met hem
van God en de OBsterfelykheid der ziel
te spreken. De veroordeelde antwoordde
hem «Ik kan niet tegenspreken wat gjj
vooruitzet, doch ik geloot aan niets. Ik
ben sociaal-democraatHet schavot werd
op de binnenplaats van de gevangenis
opgetimmerdop 't oogenblik dat de
veroordeelde het besteeg naderde de aal
moezenier hem, doch hjj verwijderde hem
met de woorden: «Waartoe noodig ver
mits ik aan niets geloofToen men den
ongelukkige op de plank bond riep hjj
«Leve de internationale sociaal-democra
tie!» Eenige seconden later was er aan
de menscheljjke gerechtigheid voldaan.
Keizer Wilhelm heeft de hooge
geesteljjken van alle gezindten te Jeru
zalem gedecoreerd.
frankrijk.
In de Fransche Kamer zyn de Afge
vaardigden zeer bescheiden geweest, zjj
hebben eerst het amendement op de be
grooting van Graz en later dat van Breton,
die beide de toelagen der afgevaardigden
wilden verhoogen de laatste tot 12.000
frs. met 345 tegen 105 en 327 tegen
69 stemmen verworpen.
In Zuid -Frankrjjk heeft een hevij
storm gewoed vergezeld van sneeuwbuien.
Van de Fransche expeditie Foureau -
Dat is de geheele geschiedenis, vrienden.
Zoudt gjj niet eveneens gehandeld hebben als ik 4
Zeker, zeker, vader Martial, antwoordden
de boeren, die door dit verhaal bewogen en
verteederd waren
Gjj hebt eene goede daad verricht, waarvoor
de goede God u beloonen zal.
Dit verhaal had de boer ook aan zjjne huis-
genooten gedaan, dien nacht, waarin de burcht
graaf Van Charlery gekomen was, om de kleine
Yvonne aan zjjne zorgen toe te vertrouwen.
Voor de meeste der brave landslieden werd
Yvonne het voorwerp van zorg en teederheid.
Indien Jeanne bjj de goede lieden, die haar
opgenomen hadden al die genegenheid onder
vond, waarop hare lieftalligheid en zachtheid
van karakter aanspraak konden maken, het
arme kind, dat hare plaats ingenomen had,
ondervond daarentegen van da burchtgravin Vam
Charlery slechts koude onverschilligheid, dik-
wjjls zelfs een afkeer, die tot haat oversloeg.
Dit kleine, onschuldige schepseltje, dat men
Vanina wilde doen beminnen, om haar eigen
dochtertje te vergeten, deed telkeos en telkens
hare smart weder herleven, en de aanblik van
dit arme, kleine meisje, dat daar glimlachend
en gelukkig in haar wiegje lag en de handjes
raar de burchtgravin uitstak, om opgenomen
te worden, maakte haar bjj wijlen zoo woedend,
dat het kind bang ward en begon te weenen.
Ziedaar nu de wreede speling van het lot
Om voor Yvonne het vermogen van den mar
kies Van Sassenage te verkrjjgen, had Vanina
niet geaarzeld, de medeplichtige van een moor
denaar te worden, en nu zou dit fortuin toch
tiinuiT.
ABONNEMENTSPBIJS
■UTM AIS HENDRÏT
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGUTE MA NON AGITATE
