NIEUWE
$>ag6laö voor cföooró- en Suió-dColIand.
De Filippinos.
No. 4160
Vrijdag 14 Ap-il 1899
24ste Jaargang.
Onthuld,
BUITÜijNLAIVl 14
77,
Italië.
frankrijk.
België.
IlilRLEHSCH C0URI1T.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
/1.10
«1,40
«2,80
«0.03
PRIJS DER AD VERTE NTIEN.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Dit dappere volk, dat een strijd op leven
en dood heeft aangegaan voor zijn vrijheid
tegenover de AmerikaaDsche veroverings
zucht, bestond, toen de Spanjaarden de Phi-
lippjjnsche eilanden in bezit namen, uit ver
schillende rassen. De Arabieren en Mooren
beheerschten al de kusten der eilanden. De
Filippinos hielden er een Mahomedaanschen
godsdienst op na, zij kleedden zich als Moo
ren en hadden met hunne levensgewoonten
hunne op den koran berustende wetten en
instellingen.
Spanje, dat de Mooren uit zijn land had
verdreven, stond in het verre Oosten weder
tegenover hen. Alles wat Spanje aan nijver
heid, handel en vooruitgang bezat, had het
toenmaals aan de Mooren te danken, en
hoewel de inquisitie zich bemoeide vele dap
pere rassen met tak en wortel in Spanje uit
te roeien, zoo was zjj echter verstandig ge
noeg dit stelsel niet op de eilandbewoners
toe te passen, alwaar de Arabieren reeds
sinds de elfde eeuw zetelden. Zij waren van
Malacca naar Sumatra gekomen, vandaar
naar Javadan naar Borneo, Palawan in
Mindanao en daarop van Viscayas naar Lu
zon en Formosa. Met hen had hun handels-
en ondernemingsgeest, hunne nijverheid en
beschaving op de Philippjjnen den intocht
gemaakt.
Op de kleinere eilanden Mindoro en Pa
lawan zat een groot aantal Chineezen, die
den kleinhandel dreven en gezochte arbei
ders voor den landbouw waren. Op Luzon
vooral, was hetJapansche contingent sterk
vertegenwoordigd hetwelk in betrekking
tot kunst en handel een onwaardeerbaar
element der beschaving was, bijzonder ge
schikt om zich bij de reeds bestaande in
stellingen op de landspraak aan te sluiten.
Iiijke en voorname Japanneezen brach
ten dikwijls den winter op de Philippjjnsche
eilanden doordeze eilanden werden als
een Vrijstaat beschouwd voor in Japan ver
dacht staande vluchtelingen. Eenige Israë-
FEUILLETON.
52 Vervolg
Gjj zjjt gelukkig geweest met deze aanwinst,
gravin, zeide hjj dat is een meisje die meteen
enkelen blik in het ontvlambare gemoed van
den viijheer een vuur zal ontsteken, dat zjjne
genegenheid voor Yvonne aan het wankelen
brengen ul. Wel gefeliciteerd er mee Maar
nu moogt gjj wel eenige dagen op uwe lauweren
rusten, want onze goede vriend, dokter Ponarbe),
zal niet tevreden zijn, als hjj ziet, dat zjjne voor
schriften zoo slecht opgevolgd worden
XV.
Door een oDbegrjjpeljjken, onverklaarbaren loop
van omstandigheden waren moeder en dochter
dHS weder vereenigd, zonder dat zij het zelve
vermoedden en het verschrikkelpste van alles
was, dat. deze moeder zich vbu haar eigen kind
ging bedienen, als een werktuig van de snoode
plannen, die zjj bepeinsde, om de genegenheid,
die de vr^heer Ven Norrent voor Yvonne ge
voelde, te vernietigen.
Zie hier, hoe deze onveiwachte vereeniging
had plaats gegrepen.
Na eenige dagen onvermoeid rond gezocht te
hebben, hadden de vier snaken, die door Barto-
lomeo belast waren met de zending, die wij reeds
kennen, dezen een onderhoud gevraagd, om bem
lieten vestigden zich op het eiland Hocos
en Tonkin, Kambodscba, Siam en Sumatra
leverden hun aandeel van vlijtige en onder
nemende elementen. Door al deze verschil
lende rassen bevolkt werd Luzon, als hoofd
zetel der politieke regeeriug, ook het mid
delpunt van handel, nijverheid en bescha
ving in het verre Oosten.
Dank aan deze emigratie leerde de be
volking het exploiteeren der rijke ijzer-,
koper- en kwikzilvermijnen, het bewerken
van het gouderts en het wasschen van het
goud in de verschillende rivieren van het
land. Zilverlood zwavel werden in het
land, zoo rijk aan mineralen, gewonnen en
daardoor werd het tot een buitengewonen
bioei gebracht. Daarbij waren de bewoners,
hoe spaarzaam ook vooruitstrevend, echter
niet zonder behoeften. Zij waren niet ge
woon naakt te loopen maar integendeel
kleedden zij zich, met zekeren smaak, in
stoffen geweven uit zijde, katoen en manila-
hennep die zij zelf vervaardigden, en daar
zij meer aan dergeljjke stoffen voortbrach
ten dan voor hun eigen gebruik kon aan
gewend worden zoo dreven zij daarmede
een levendigen exporthandel. Als goud- en
zilversmeden waren zij vermaard en hunne
geweven stoffen en aardewerk in allerlei
fabrikaatwaren gezocht. Als talentvolle
beeldhouwers leverden zij met veel kunst
vervaardigd huisraad. Ook bestonden op Lu-
zon meerdere buskruitfabrieken. Voor hunne
correspondentie bezaten zij slechts twee al-
phabetten, en gebruikten daarvoor een uit
Japan en China ingevoerd papier. In het
kortde Spanjaarden vonden toen zij de
Philippjjnsche eilanden in bezit namen, een
ontwikkeld, beschaafd volk, dat reeds des
wegens niet ver bij hen ten achteren stond,
daar het op dezelfde Moorsche grondbegin
selen was opgevoed, die in Spanje in zoo
hooge maten hunnen invloed hadden doen
gelden.
Tengevolge van de beschaving der bewo*-
ners van de Philippjjnsche eilanden eerbie
digden dan ook Don M i g u e l de L e g a z p i,
den uitslag van hun onderzoek mede te deelen.
En ieder van hen wees een bepaald aantal hui
zen aan, waar zich jonge meisjes bevonden, die
uit een physique oogpunt alle gewenschte hoe
danigheden bezaten.
De keuze ontbrak dus niet en nu ging er
Bartolomeo terstond op uit, om eene keuze te
doen.
Onder verschillende voorwendsels had hij reeds
verscheidene dezer huizen bezocht, maar hij had
zijne meeuing nog altijd opgeschort, tot hij op
zekeren dag aan de deur der kamer aanklopte,
die Jeanne met den srmen Martial bewoonde.
Het jonge meisje deed ópen, en de indruk,
dien hij bjj haar aanblik kreeg, deed hem terstond
zjjne keus bepalen.
Bij het raam zat de blinde, en was bezig
teenen te vlechten tot het maken van manden.
De ongelukkige was veel verouderd na de ram
pen, dio hem getroffen hadden, maar vol moed
on gelatenheid morde hjj niet tegen het zware
lot, dat de Hemel hem opgelegd had. Somtjds
zag men een traan uit zijn oog opwellen, wan
neer de herinnering aan het verleden in zjn
geest opkwam, en sis h j dacht, aan het treuri
ge lot, dat deze arme Jeanne beschoreD was, aan
wie hj misschien haar naam en stand kon te
rug geven, door het geheim harrr geboorte te
openbaren. Maar hij had den burchtgraaf Van
Cbarlery zjn eed gegeven, te zwjgen en Arnau-
ry kwam niet terug, om bem van dezen eed
te ontslaan.
Bartolomeo deelde den grjsaard het doel van
zjn bezoek mede
Mevrouw de gravin Mattioli, mjne mees-
de eerste koloniseerende Spanjaard de in
stellingen van het land en de gebruiken der
bewoners, en veranderde slechts eenige hun
ner namen en titels. Toen de Spanjaarden
eene poging maakten om de slavernij in te
voeren en belastingen en tienden te heffeD
protesteerden de inboorlingen en streden
voor hunne vrijheden en rechten. L e g a z p i
en Koning Philip II stelden zich aan de
zijde der inboorlingen en bestraften de ver
drukkers op eene strenge manier. Deze Ko
ning, die niet zonder staatkundig doorzicht
was, erkende onmiddellijk, dat de Filippi
nos een rechtschapen, dapper en daarenbo
ven goedmoedig ras was die door goede
behandeling en billijke wetten gemakkeljjk
konden onderworpen worden, maar die te
vens ijverzuchtig waren om hunne rechten
te bewaren. Hij beval om de godsdienstige
inzichten der Filippinos te achten. «Leert
hen, beraadslaagt met hep, overtuigt hen,
maar dwingt hen niet om andere godsdien
stige grondbeginselen door geweld of vrees
aan te nemen!» Zoo luidden de door Z. M.
gegeven instructies. Aan zijn verlangen
werd voldaan. Openbare beraadslagingen
over godsdienstige aangelegenheden tus-
schen de katholieke Spaansche priesters en
de overheden der inboorlingen (Pandith)
werden gehouden en de bekeering der laat-
sten tot het Christendom was het gevolg.P a-
ter n o zegt in zjjne werken Antigua Cemli-
zacion 1 agaladat de spraak der inboor
lingen zeer passend was om elk christelijk
mysterie der christelijke leer volkomen uit
te drukken. Met de aangroeiende christe
lijke propaganda vonden de inboorlingen ook
meer smaak in de Spaansche wetten en in
de rechterlijke organisatie, zoodat ook spoe
dig het municipaal stelsel kon ingevoerd
worden. Dit verviel echter voor zekeren tijd,
totdat de Spanjaarden in den loop der vo
rige eeuw het weder met geweld invoerden.
Z. H. Leo XIII heeft op den feestdag
teres, wier grootste genoegen het ia, ongelukki-
gen te helpen, sprak hj op huichelachtigen toon,
heeft van uw ongelutkigen toestand hooren
spreken, mjn beste man, en zij wil u in uw
nood helpen
Bedank mevrouw de gravin wel, voor hare
goede bedoelingen, antwoordde Martial op leven
digen toon, terw jl h j fier het hoofd opbeurde
Maar, ziet gj, ik kan nog werken, en alleen in
den arbeid willen mjne dochter en ik de mid
delen voor ons levensonderhoud zoeken.
Gj veTgist u, over de bedoeling van me
vrouw de gravin, sprak Bartolomeo, meen niet,
dat ik u uit haar naam eene aalmoes kom aan
bieden.
Juist door arbeid wil mjne edelmoedige mees
teres den nood der armen leningen.
O, pardon mjnheer, antwoordde de blinde
als het zoo is, wees dan, als ik u verzoeken
mag, de tolk van mjne innige dankbaarheid,
voor de aandacht die zij aan mj heeft willen
wjden Indien ik mavrouw de gravin van
dienst kan zijn, dan ben ik te harer beschikking.
Mevrouw de gravin heeft een jong meisje
noodig, uitsluitend voor haar eigen gemak, om
dat zj veel rust moet geuieteD, een meisja, dat
men ook wel met den naam van juffrouw van
gezelschap zou kunnen aanduiden, en zj heeft
mj hierheen gezonden, om u te vragen, of me
juffrouw uwe dochter deze betrekking niet aan
zou willen nemen. Het loon zou vrj hoog zijn,
en bet werk gering
Na een oogenblik nagedacht te hebben, ant
woordde de grjsaard
Hoewel het mj zeer zwaar valt, va"i mjn
van St Leo de Kardinalen ontvangen, en
op eene toespraak van den oudste dezer
hoogwaardigheidsbekleeders der Roomsche
Kerkde Voorzienigheid dank gebracht
voor zijn herstel.
De Paus sprak over den Internationalen
vrede en bracht in herinnering dat de Kerk
de universeele verzoenster is, naardien zjj
de zending ontvangen heeft, in den Hemel
en op aarde zoowel de menschen onderling
als met hun Schepper te verzoenen. Zij
heeft die rol vervuld, voor zoover de vol
keren en hun hoofden haar scheidsrechter
lijke uitspraak hebben aanvaard en zij blijft
in denzelfden geest werkzaam, door denk
beelden en gevoelens te verspreiden, steeds
strekkende om de volkeren dichter bij elkan
der te brengen en oorlogen te voorkomen.
De Paus zag er zoo gezond uit als voor
zijne ziekte. Zijne Heiligheid heeft met
eiken Kardinaal op de minzaamste wijze ge
sproken en twee honderd Bisschoppen en
prelaten tot den handkus toegelaten.
Over den zelfmoord van den adjudant
Lorimier, wordt uit Sint-Quentin'een en
ander medegedeeld.
De ongelukkige was oud-secretaris van
kolonel Henry, die ook op eene akelige
manier om het leven kwam. Geëmployeerde
aan het Ministerie van Oorlog en particu
lier secretaris van H enry, was hij wegens
gezondheidsredenentengevolge van den
zelfmoord van kolonel Hen ry, ter beschik
king gesteld en had zich bij zijn schoon
vader te Catelet, metterwoon gevestigd.
Vrijdag-avond ontving Lorimier een
telegram, waarin hij naar Parijs werd op
geroepen. Dadelijk ging hjj zijn koffers
pakkendoch Zondag te vier uur 's mor
gens, vond men hem in een tal opgehangen.
De Belgische Minister van Oorlog heeft
aan de legerhoofden eene circulaire gezon
den, waarin hij hun verzoekteen onder
zoek in te stellen omtrent het zedeljjk ge
drag der officieren. Zjj, die leven in onge
oorloofde betrekkingen,mogen voortaan niet
voorgedragen worden tot bevordering. De
minister Vandenpeereboom, die zelf
ongehuwd is, hoopt daardoor het zedeljjk
peil van 't leger te verhoogen, door de offi
cieren tot huwen aan te moedigen.
kind te scheiden, zal ik mjj toch aan deze schei
ding onderwerpen, omdat de noodzakeljjkheid
er ons toe dwingt Mjjn kind, ging hjj
voort, zich lot Yvonne wende'nd, dank den Hemel
voor de hulp, die bij ons toezendt, en tracht
door gewilligheid en onderdanigheid, arbeid
zaamheid en gehoorzaamheid de achting van
mevrouw de gravin te verwerven.
De zaak is dus beklonken, hernam Barto
lomeo, terwijl hjj opstond, om heen tegaan.Ik
zal dezen namiddag mejuffrouw komen afhalen,
om haar naar hare nieuwe betrekking te geleiden.
Eenige uren daarna nam Jeanne afscheid van
haar ouden vader, zjj vond het treurig, dat zjj
hem verlaten moest, maar van den anderen kant
gevoelde zjj zich toch gelukkig, dat zjj door
haar werk, het leren van haren vader wat ver
aangenamen kon.
XVI
Het duurde niet lang, of Jeanne was met
haar nieuwen werkkring vertrouwd,want de gravin
Mattioli bewees haar zooveel voorkomendheid
en belangstelling, dat de scheiding van haar
vader haar niet meer zoo zwaar viel en zjj al
het mogelijke deed om het de gravin naar den
zin te maken.
Door vleiende woorden trachtte Vanina ook
in den reinen geest van dit onschuldige kiod
eenige trots op te wekken. Zjj roemde hare
schoonheid en was steeds bezig om door de een
of andere verandering in haar toilet deze beter
te doen uitkomen. (Wordt vervolgd.)
