NIEUWE
ffraaëlaó voor cfëooró- en Siuió-éCollanè.
Uit eigen gaarde.
buitenland!
No. 4170
Woensdag 2ö April 1899
24ste Jaargang.
Onthuld.
71/.
Duitschland.
Oostenrijk-Hongarije.
Italië.
HilRlEHSdflE (I0SR41T.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor liet buitenland2,80
Aizonderljjke nummers0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DBS ADVERTENTIEN,
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
VI.
Haarlem is tegenwoordig eene stad, waar
de werkman zijn brood wel vindt. In bijna
alle straten worden oude huizen gesloopt
en nieuwe opgetrokken; projecties van nieuwe
straten in de buitenwijken dagteekenen niet
enkel van heden maar reeds van vóór eenige
jaren, weiland, drassige gronden-en slooten
zelfs worden «beheid,» «ontgonnen» en «be
werkt» grootendeels om er huizen te plaat
sen die bewoond kunnen worden door de
burgerklasse onzer maatschappij. Geheele
wijken om onze stad krijgen een ander aan
zien, het is een productief maken van vroe
ger doelloos liggende gronden en nauwe
lijks heeft de aannemer zijn werk afgele
verd of tal van gezinnen bevolken de nieuwe
buurt.
Welk eene uitbreiding verkreeg onze stad
niet «over het spoor,» lange straten met
arbeiders-woningen verrezen daar, wonin
gen' gebouwd door onderlinge bouwmaat
schappijen,vereenigingen en den R.K.Volks
bond.
En vervolgens aan den Zijlweg, nu zoo
goed als geheel bebouwd en men heeft het
den bewoners van den Zijlweg gemakkelijk
gemaakt door straten aan te leggen in vlugge
verbinding met het station. De Duven-
voordestraat b. v. leidt al heel spoedig naar
Singel en Kruisweg.
Terloops herinneren we aan het Leidsche-
kwartier, een dorp op zich-zelf zou men
het kunnen noemen.
Daarbjj wordt ook heel wat ondernomen
ter verfraaiing onzer goede stad.
Richten wij onze blikken eens naar het
Wilhelminapark en den Koninginneweg met
zijn villa's in mengeling van stijlen met
zijn fraaie tuinen en parken werkelijk, het
Wilhelminapark vormt een mooi stadsge
deelte met zijne cirkelvormige wegen den
wandelaar leidend van den Haarlemmerhout
en Wagenweg naar de trotsche Wilhel-
minastraat ofwel voerend, gebruik makend
FEUILLETON.
62
Vervolg.)
Het aanbrekende daglicht toonde hun eene
donkere maasa van een ver afgelegen land.Slaagden
zij er iH deze veilige liaven te bereiken? Op een
honderd meter afstand dreef eene boot op de
golven rond.
Een der schipbreukelingen zwom er heen, en
na ongehoorde inspanning slaagde hjj er in, de
bark te bereiken. Met behulp van eene enkele
roeispaan, die hjj er in vond, gelukte het hem
het vaartuig naar het rif te stureG.
Amauty en zijne makkers beklommen het
zwakke vaartuig en na uren rondgedobberd te
hebben, kwamen zij op een der kleine eilanden
aan, waarmede de Stille Oceaan bezaaid is. De
inboorlingen, die hoewel tot de wilden behoo-
rende, een vreedzaam karakter hadden, behan
delden de schipbreukelingen goed en acht maan
den lang moesten deze onder hen verbljjf houden,
lederen dag gingen zjj naar de kust, om te zien,
of er in de verte niet een schip kwam opdagen,
dat hen naar Amerika kon terugbrengen. Meer
malen zagen 2jj de hooge masten van vaartuigen
aan den horizon verschijnen, maar de matrozen
bemerkten de signalen niet, die onze ongeluk-
kigen gave» en hoorden evenmin hun geroep,
•mdat de afstand te ver was. Eindeljjk naderde
tot hunne groote vreugde op zekeren dag een
walvischvaarder het eiland om versch water in
van de nieuwe brug ten behoeve der elec-
trische tram, naar den grootschen tempel
bouw, de nieuwe StBaros. En ook rond
de *St. Bavozal een villa-park worden
aangelegd met deze Kathedraal als middel
punt.
Haarlem gaat vooruit met grooten, goe
den stap dat springt een ieder duidelijk
in 't oog.
En dat is gelukkig.
Waar op zoovele plaatsen de handwerks
man vaak verplicht is een gedwongen rust
te nemen, die in menig gezin diepe zuch
ten doet slaken heeft hij hier het werk
voor 't grijpen, wat zijn belangwekkenden
stand natuurlijk op voortreffeljjke wijze ten
goede komt. Ook wordt op dez» wijze de
algemeene welstand zeer zeker behartigd.
Voor Haarlem bestaat echter eene leelijke
keerzijde en dat is wel de staat der finan
ciën, waarin onze vooruitstrevende stad met
al haar vooruitgang zich bevindt.
Onze vroede vaderen zinnen sinds eeni-
gen tijd op middelen om in den gapenden
geldnood te voorzien en als het geschiktste
middel lokte hun hiervoor aan het heffen
van de eene of andere belasting.
Zoo werd dan, nog niet heel langgele
den, eene straatbelasting voorgesteld, maar
uit de discussie in den Raad en uit de vele
protesten en adressen der burgerij bleek,
dat eene straatbelasting veel tegen zou heb
ben en veel ongenoegen veroorzaken. Toen
het dan ook ten slotte op stemmen in den
Raad aankwam, wilde dit belasting-ontwerp
niet vlotten en werd het van de baan ge
schoven.
Geld moet er evenwel zijn liefst heel
veel
Een der raadsleden, de heer Schürmann,
heeft Burg. en Weth. eene belasting op de
publiekevermakelijkheden voorgesteld in den
geest zooals dat te Amsterdam geschiedt en
het uitgaand publiek de belasting te laten
betalen.
Zooals het ontwerp echter nu voor den
te nemen, en dit schip nam de schipbreuke
lingen op en bracht hen naar de naastbijzijr,de
haven van waar zjj eenige weke» later naar
Amerika onder zeil gingen.
Al dezen tjjd had de burchtgraaf Van Char-
lery aan den pachter Martial niet kunnen
schrijven.
Zoodra hjj echter in Amerika teruggekeerd
was, haastte hjj zich de oorzaak van zijn lang
stilzwijgen te verklaren en hem tevens zjjn aan
staanden terugkeer naar luropa te melden.
Deze brief bereikte ongelukkigerwijze zijne be
stemming niet.
Twintig jaren waren er du sedert de verttr-
deeling Van Amaury verloopen. De straftjjd v»er
zjjne misdaad was dus voorbjj en daardoor zou
hij weer ongestraft den vaderlandschen bodem
j kunnen betreden.
Wij zullen niet beschrijven, hoe verheugd bij
was, toen hij te Havre aan wal stapte en den
voet ep Franschen bodem zette. Maar bjj zjjne
aankomst te Amiens, toen hij gehoord had, welke
ongelukken den pachter Martial getroilen hadden
en dat deze naar Parijs vertrokken was, veran
derde zijne vreugde in wanhoop.
Het gelukte hem niet zoo spoedig de woning
van den gewezen boer te ontdekken, maar na
een langdurig onderzoek slaagde hjj er toch in.
In het groote salon van het bétel van den
graaf Mattioli, op de kaai Van Orsay, waren
op dit oagenblik twee mannen van een ernstig
voorkomen ia drnk gesprek gewikkeld. Zjj spra
ken luisterende met elkander. Deze mannen zjjn
dag is gekomen, ligt in het geheel niet in
de bedoeling van den Voorsteller, want het
uitgaande publiek wordt niet getroffen, maar
wel de eigenaren der gelegenheden waarin
de vermakelijkheden worden gegeven.
Niemand kan met de verordening van
Bnrg. en Weth. tevreden zijn ze getuigt
niet van vooringenomenheid om op deze
wijze de stedelijke kas te versterken en van
daar werd ze wellicht in een zoo moeielijk
te beamm kleed gestoken.
Het is daarom, dat de heer Schürmann
bjj den Gemeenteraad bereids het volgend
voorstel indiende
Aan den Raad der gemeente Haarlem, geeft
met verschuldigden eerbied te kennen, otder-
geteekende, dat hjj, kennisgenomen hebbende
van de aangeboden verordening op de heffing
eener belasting op de openbare vermakelijk
heden te Haarlem, zich niet kan vereenigen
met den opzet van dat voorstel.
Evenals een lid van de commissie van bjj-
stand in het beheer der gemeente-financiën,
is hjj van meening dat het aanbeveling ver
dient 50/e te heffen van de bruto-opbrengst,
zonder zich in te laten met het aantal vaste
zitplaatsen, oppervlakte van lokaal, enz, enz.
Deze belasting moet naar het oordeel van
ondergeteekeBde gedragen worden door het
uitgaand publiek, niet door eigenareD, huur
ders of directeuren van gebouwen.
Ondergeteekende heeft daarom de eer het
college beleefd te verzoeken nevensgaand voor
stel in overweging te willen nemen, zoo mo
gelijk, daartoe te besluiten.
Wordt deze belasting er nu door gehaald,
in welken zin dan ook, dan komt zij zeker
de stad wel van stade en is na lang zoe-
kens één middel gevonden om het finan
cieel evenwicht voor onze stadal is het
dan nog zoo gering, vermoedelijk een f 500,
een weinig te herstellen.
Wij van onzen kant zien het beste ge
neesmiddel voor den geldnood in eene ge-
wenschte bezuiniging, met terzijdezetting
van het Abattoir, ons dunkt, de Gemeen
telijke waterleiding is nog geen winstbedrijf
en zou de nieuwe stedelijke Gasfabriek
twee geneesheeren, de beroemdste» van de Pa-
rjjsche faculteit. Lorenzo heeft hen uitgenoodigd
tot een consult over de ziekte zjjner vrouw.
Zjj komen nu juist uit de kamer, die Vanina
in verscheidene weken niet verlatec heeft.
Het is treurig, haar bij het raam te zieu zit
ten, dat uitzicht geeft op den mst bloemen ge-
tooiden tuin, die vrooljjk door de zon beschenen
wordt. Haar gelaat is verwelkt, geel geworden
en met diepe rimpels doorploegd. Overal ziet
men dj beenderen door de huid steken hare
lippen zjjn bleek en kleurloos, de oogen liggen
hol in de oogkassen en schitteren met een zon
derlingen gloed. Het vernielingswerk van het
vergif, dat Lorenzo haar nog altijd toedient na
dert zjjne noodlottige ontknooping de moorde
naar ziet het einde naderen. Om er zich voor
de laatste maal van te verzekeren, dat de ge
neesheeren, niet het minste vermoeden hebben
van de kwaal, die Vanina aangetast heeft, heeft
hij de twee beroemdste geneesheeren van Parijs
tot een consult laten roepeD.
Op dit oogetiblik beraadslagen deze over de
uiterste middelen, die zij nog zouden kunnen
aanwenden, om de zieke aan den dood te be
twisten, die over eenige dagen, misschien ook
reeds over eenige uren kon intreden.
De kwaal, die deze vrouw aaDgetast heeft
en ten giave sleept, zegt een der geneesheeren
tot zjjn collega, is de zonderlingste, die ik nog
ooit ontmoet heb in mjjne uitgebreide praktjjk.
Er moet echter rekening mede gehouden
worden, antwoordt de andere, dat de patiente
te Nieuw-Orleans gewoond heeft, waar de gele
koorts inheemseh is
werkelijk financieele baten opleve-ren
Te Friedenhausen heeft zich h»t geval
voorgedaan, dat de echtelieden Son ad
voor 90 cents hun kind hebben verkocht.
Daar hield zich tjjdens de carnavalsdagen
een troep kermisreizigers op en het echt
paar, waarvan de man daglooner is, bood
zjjn kinddat vijf maanden oud was te
koop aan. Werkelijk kwam een schriftelijke
overeenkomst tot stand, volgens welke de
directeur van den kermistroep voor de som
van 90 cents de bevoegdheid kreeghet
kind als zijn eigen te beschouwen en er
tot zijn 20ste jaar de ouderlijke rechten
over uit te oefenen.
In het Duitsche Rijk heeft men over
het algemeen weinig op met de Vredes
conferentie die te 's Gravenhage zal worden
gehouden.
Professor Breuhauste München een
specialiteit op het gebied der sociale poli
tiek, gelooft niet dat de ontwapenings-con-
f eren tie te 's Gravenhage bijzonder veel
succes zal hebben. Men kan, zegt hij, zeer
goed een internationaal scheidsgerecht in
stellen, maar de verschillen tusschen de be
langen der niet-Europeesche naties zijn zoo
grooten de basis van het internationale
recht, waarop bet scheidsgerecht gegrond
vest zon kunnen worden, zoo onsterk, dat
men niet meer mag verwachten dan een
betuiging van sympathie voor het beginsel.
Maar als de conferentie te 's Gravenhage
een regeling weet te treffen omtrent de wjjze
van oorlog voerendan zou volgens den
boogleeraar toch nog een stap gedaan zij»
in de richting van den vooruitgang.
Te Paszek in Hongarije zijn al de leden
van den Gemeenteraad in hechtenis geno
men wegens het maken van valsche bank
noten.
De werkplaatsen bevonden zich in den
kelder van het raadhuis. De gendarmes heb
ben de vervalschers overrompeld, terwjjl
zjj aan deft arbeid waren. Een der gendar
mes werd gevaarljjk door een revolver
schot gewond.
Het Italiaansche Koningspaar en gevolg
Misschien heeft zjj de kiem van deze ziekte,
die zich na zeovele jaren openbaart, van daar
mede gebracht. Men heeft meermalen dergelijke
versehjjnselen gezien.
De andere geneesheer begint te lachen.
Indien gjj slechts gedeeltelik mjjn# mee
ning zijt toegedaan, antwoordt de eerste weer,
zou ik u voorstellen, de ziekte, waaraan mevrouw
da gravin lijdt, als zoodanig te behandelen, hoe-
wel gjj, naar ik denk, niet veal hoop koestert
op een goeden uitslag der middelan.
Na nogmaals bjj Vanina geweest te zp en
haar hunne voorschriften gegeven te hebben,
verlieten de geneesheeren het hêtel, terwjjl da
graaf Mattioli hen uitgeleide deeden hen,
schjjnbaar diep bedroefd allerlei vragen deed
over den toestand zjjner vrouw, den aard der
ziekte en de behandeling, die gevolgd moest
worden met eenige kans op herstel.
Aan hnnne antwoorden begreep da moorde
naar, dat zjj in de verte de waarheid niet ver
moedden en dat boezemde hem eene wilde
vreugde in.
De mannen der wetenschap en Lorenzo waren
nog nauwelijks etn half uur vertrokken, toen
een vreemdeling in een zonderling gewaad uit
gedost, vrneg om bjj mjjnheer den afgevaardigde
van den Koning van Napels te worden toege
laten.
f Wordt vervolgd.)
I
