NIEU W E
voor
Amsfer^amsche Brieven.
No. 4177
Donderdag 4 Mei 1899
24ste Jaargang,
Het Verbindingsteeken.
h D ITI'. ShAN
Ooste nrijk-ETongarije.
België.
DuitscMand.
HmimïHKJOÜME
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Yoor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem;
PBIJS DStt ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cem
Elke regel meer71/,
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
AGXTE SEA NON AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
2 Mei 1899.
Hoe meer de Meimaand naderde, hoe meer
de natuur ontwaakte tot nieuw leven, hoe
meer de hoop verdween, dat van de Vredes
conferentie in Den Haag veel zou terecht
komen. Een oogenblik meende men nog, dat
misschien de Paus ook een vertegenwoor
diger zoude mogen zenden. Zoude mogen
zenden Ligt er geen spotternij in die woor
den. De Paus zou verlof krijgen om te ko
men, daar, waar hij de eerste moest zij u,
hij, de Stedehouder om den Vorst, die eens
zeide «Ik laat U mijnen vredezou
verlof krijgen van hen die zjjn minderen
zjjn, en die durven hem, den Paus, dat
verlof niet geven, omdat de zoon van den
man, die den Paus heeft beroofd en besto
len, die den Paus wederrechtelijk voortdu
rend Zjjne staten onthoudt, het niet wil
hebben Is het geen paskwil Of
zou men meenen, dat het uitnoodigen van
den Paus ooit ernstig gemeeud was Zou
men gelooven, dat, indien het den Russi-
8cken Czaar en den Duitschen Keizer wer
kelijk ernst was met die Vredes-conferentie
en met de uitnoodiging van den Paus, zij
zich zouden laten dwarsboomen door koning
Humbert van Italië en de gansche Ita-
liaansche vrijmetselaars-kliek 1 Geloove het,
wie wil ik niet Misschien, waar
schijnlijk heeft de Russische Vorst eene
edelmoedige gedachte gehad en meegesleept
door zijn gevoel heeft hij die gedachte om
gezet in eene daad maar toen heeft de
diplomatie dat ding in handen gekregen en
hebben de Heeren diplomaten het geplaatst
op de kronkelende baan der politiek en
nu moest er natuurlijk zooveel ontzien en
zooveel gekonkeld worden, om dat woord
maar eens te gebruiken, dat het al beel
spoedig bleek, dat men den Paus, den Man
van recht en waarheid, er niet bij kon ha
len. Of zouden de Heeren diplomaten en
de Vorsten bovendien niet hebben geweten,
wat zjj zouden zeggen, wauneer de vertegen -
FEUILLETON.
Louise Duperrier telde achttien jaar; zij wrs
lief, zong mooi en speelde piano zooals iedereer;
hare onders oordeelden, dat het tijd was om te
trouwen.
Onder de jongelui,! die van tijd tot tijd bjj
de familie Duperrier kwamer, was Eduard La-
verny iemand, die zich het beste kon voordoen,
een complimentje aardig wist in te kleeden, de
jregelen van een quadrille eerbiedigde, op het
eerste gezicht een nieuwe romance zong; hjj
trad in zjjn twintigste jaar en had zich doen
inschrijven op de rol van advocaten te Parjjs.
Men kon op geen geechikter echtgenoot 't
oog hebben.
Mevrouw Duperrier zette op zekeren dag een
zeer ernstig gezicht, om hare dochter te ver
tellen, dat rjj zich gereed moest houden mevrouw
Lavemy te worden de Laverny's én de Duper-
rier's waren het eens met elkaar, dat het nu de
bette tjjd was, en ook wat betreft de weder-
«ijdsche voordeelen van een huweljjk tusechen
Eduard en Louise.
Uit eerbied voor de gewoonte, door een wjjze
voorzichtigheid voorgeschreven, die wil, dat de
beide echtgenooien elkaar bestudeeren en leeren
kennen alvorens den band te knoopen, die niet
meer ontknoopt kan worden, had men besloten,
aan die stille studie een behoorlijken tjjd te
woordiger van Zijne Heiligheid hun toe
voegde: «De eerste schrede op den weg des
vredesis, dat Gij bedreven onrecht hers'elt,
de tweede, dat gij u in het navolgen van
onrecht onthoudt
Ja, ziet u, met zoo'n man is niet op te
schieten. Die verstaat niets van het «tait
accomplinoch van noodzakelijke an-
nexatiën ter wille van den vrede en der
menschelijkheid. Neen, dien man moeten wij
maar thuis laten. Als hij bij ons was, zou
den we voortdurend ogs moeten schamen,
en hem zijn zin geven, kunnen wij niet
hij zou ous werkelijk op den weg des
vredes brengen en dat gaat toch niet. Zoo'n
oorlog moet er van tijd tot tijd zijn ter
wille van de eer, en van het leger en
ter wille van de menschelijkheid. zou Ame
rika er bijvoegen.
Wij zullen het maar op den Italiaan
gooieD, die moest zich het meeste schamen,
als de Pauselijke vertegenwoordiger er is.
Die zal wel heelemaal niet kunnen dulden,
dat de Opvolger van P i u s IX ook een
woordje meespreekt. Dus
En de Paus kreeg geen uitnoodiging en
nu zullen wij de geheele Vredes-conteren-
tie maar kalmpjes als een doodgeboren kindje
beschouwen.
Het maar te hopen, dat Kurhaus, Sein
post enz. dezen zomer goede troepen enga-
geeren en mooie concerten en soiree's ar-
rangeeren, om de Heeren diplomaten bij
het vermoeiende Vrede-fabriceeren van tijd
tot tjjd eene nuttige en aangename verr
poozing te bereiden.
En Leerplicht Eene goede zijde heeft
ten minste Dr. Schaepman's redevoe
ring te Heerenveen gehad en ééne goede
ook de roemruchte motie der Nijmeegsche
R. K. democraten. De eerste heeft den ka
tholieken bewezen, dat, gelijk meermalen
de Doctor zijn eigen weg gaat en zich niet
stoort aan het gevoelen zyne'r partpgenoo-
ten, dat ook «invoering van Leerplicht»
door hem beschouwd wordt als eene vrije
quaestie, en hij zich volstrekt niet zal ont
laten en derhalve was de onderteekening van
het contract bepaald over veertien dBgen.
De veertien proefdagen verliepen voor beide
zjjden zoo bevredigend, dat men het huwelijk
van Eduard en Louise meer kon beschouwen
als een echtverbintenis uit liefde dan wel als
zulk een, waarbij het hart niet wordt geraad
pleegd.
Toen de dsg der onderteekening van het hu
welijkscontract was aangebroken, naakten de
ouders een menigte bepalingen en stelden zjj
een massa voorwaarden, zeer geschikt om hunne
kinderen, die zich met elkander gingen vereeni
gen, in een voortdurenden s'aat van wantrouwen
tegenover elkaar te houden men noemt zulks
de belangen der toekomstige echtelingen be
hartigen.
Vervolgens werden Eduard en Louise met
heel veel statie voor mjjnheer den burgemeester
en mjjnheer den pastoor geleid.
Louise was wat men noemt een bedorven
kindje. Als zij niet zooveel verstand had be
zeten en niet zoo goedhartig ware geweest, dan
zou zjj zekerlijk bet gemeljjkste, onaangenaamste
en belachelpste schepsel op aarde zjjn gewor
den. Maar, naar de begrippen, welke men haar
had gelaten, vereenigden de maatschappelijke
plichten van den man zich in eene gedurige
aanbidding van de vrouw, die zich verwaardigd
had het offer zjjner vrijheid te sanvaarden.
Eduard verborg nier, zooals zoovele ande
ren onder het vernis van voorkomendheid
en zelfs van grilligheid, dat hem zooveel succes
in de groote wereld had verschaft, een vol hoofd
en een leeg hart; integendeel, hjj bezat ernBtige
I houden er vóór te stemmen al stemmen
alle andere katholieken er tegen. Dat heeft
de katholieken voor goed wakker geschud'
het eene adres is op het andere gevolgd
en nu weet iedereen in Nederland, dat Dr.
Schaep man met zijn gevoelen in zake
Leerplicht alleen staat en dat alle katho
lieken er mordicus tegen zijn. De Doctor
moet het nu maar weten en de andere ka
tholieke afgevaardigden ook. Dat de Doctor
zich zal laten bekeeren, door den zoo dui
delijk uitgesproken wensch van het katho
lieke volk, dat betwijfel ik. Zoo'n retirade
ligt heelemaal niet op zijn weg.
En de tweede, ik bedoel de motie Nijme
gen, heeft duideljjk bewezen, dat er geen
steekhoudend argument voor de invoering
van den Leerplicht in ons vadtriand te vin
den :s, dat het geheele wetsontwerp dient
verworpen te worden, al laat men er ook
den staartverplicht-herhalings-onderwijs
van af. Men zij echter voorzichtig het vrij
willig weglaten ,van dien staart, zou wel
eens het lokaasT'kunneu worden om bet
lichaam door de mazen te smokkelen.
Dat bijvoegen van dien staart, kwam mij
reeds verdacht voor. Mij dacht, dat was een
lokvogel. Daartegen zou men schreeuwen
en protesteeren en de hoofdzaak uit het oog
verliezen. Dau zou de Minister, heel con-
ciliant dat leelijke ding laten varen en zoo'n
lieven Minister kon men dan wel een handje
helpen om de overige ladhig binnen te krij
gen!
1 Mei te Amsterdam. Heel kalm en
rustig. Dorpsstilte. «Nu de toestanden
geleidelijk verbeteren, zijn geene betoogin
gen meer noodig,® zeide mij iemand zoo
even. Pas die woorden letterlijk tos op
den Leerplicht en gij hebt het bewijs ge
leverd, dat invoering van Leerplicht eene
onnoodige kwellerij is voor de goedge
zinde Nederlandsche bevolking en zij is
tevens eene absoluut nuttelooze voor deniet-
goedgezinde.
o
degeljjke eigenschappen. Zjjn rol als jonge man,
die door iedereen gaarne gezien werd, belette
hem riet, om artikel 213 van het (Erausche)
burgeiljjk wetboek ernstig op te vatten„de
man is aan zijne vrouw bescherming verschuldigd,
de vrouw gehoorzaamheid aan haren man."
Maar hoe kunnen twee scbepeD, die dezelfde
bestemming behben, tot hun doel geraken, als
elk van hen naar een tegenoverges'elden kant
heenzeilt
De zoogenoemde wkteb'oodsweken, die vol
gens menechen, we.lke het weten kunnen, op
zes kunnen gerekend worden, duurden bij hen
ruim acht dagen, Zjj hadden om zoo te Z'ggen
nog de duizenden stemmen in de ooren, die
hun een onverwelkbaar geluk baddea toege-
weESoht, toen het eerste wolkje bun gezichtein
der kwam verduisteren en dat nog wel op een
dag, die de ziel opgeruimd, het gemoed plooi
baar maakt, want de hemel was blauw en het
zonnetje scheen.
//Wij hebben, Goddank, geen visites meer af
te leggen,u zeide Eduard, „dat is een uitge
zochte dsg om er naar willekeur over te beschik
ken."
//En dien wjj willen besteden aan een heer
lijke waodtling,// sprak Louise, //meen je dat
ook niet
//Zeker, komaan, vrouwlief, kleed je gauw
aan
//Wees maar gerust, ik zal ja niet laten
wachten
//Wat een genot,// hernam Eduard, en wreef
zich vergenoegd de banden, //om eens Parijs
te kunnen ontvluchten, dat gejaagde, verwarde
Te Polna ia Hongarije is- het lijk
van een vermoord meisje gevonden. Het
Deutsche Volkshlatt had berichtdat het
meisje door joden vesr ritueele doeleinden
was vermoord, waarop de Regeering het
nuramer^an het Volksblatt in beslag nam.
Daartegen kwam echter de afgevaardigde
in de laatste zitting van den Ntder-Oos-
tenrijkschen Landdag in verzet. Hij inter
pelleerde op eene wijze die de Regeericg
lang zal heugen onder luide bijvalsbe
tuiging van zijn partijgenooten en het la
waai zijner tegenstanders ontstond er zoo'n
groot rumoer, dat door den Voorzitter ten
slotte de zitting moest geschorst worden.
Koning Leopold zal met zijne doch
ter prinses Clementine eene reis naar
Amerika ondernemen. Tot dat doel zijn 22
Engelsche matrozen met de mailboot uit
Dover te Ostende aangekomen om op net
yacht geplaatst te worden.
In de haven van Antwerpen worden vier
torpedobooten verwacht, verleden jaar door
de Chineesche Regeering in Duitschland
besteld. De bemanning dier oorlogsbodems
bestaat uitsluitend uit Duitschers.
De Duitsehe Regeering maakt te Was
hington aanspraak op schadeloosstelling
wegens het verliezen der Duitsehe handels
huizen op de Philippijnsche eilanden. De
Amerikanen willen daar echter nog niets
van hooren. Ook Zwitsersche en Engelsche
firma's hebben daar schade geleden. Er
worden langdurige onderhandelingen ver
wacht, waarbij zich later nog die over Duit
sehe aanspraken op schadeloosstelling we
gens de beschieting van de kust van Samoa
zullen aansluiten; uit Apia komen t0ch
berichten over aanmerkelijke schade, daar
aan eigendommen van Duitschers toege
bracht.
Over den geweldigen brand op de
Marine-werf te Kiel, wordt het navolgende
gemeld De brand is ontstaan door een ge
brek aan de electrische geleiding en men
was zeer bang dat de stellingen van drie
pantserschepen die daar gebouwd worden,
twee Duitsehe en een Russisch, in brand
ge ras s makende Parjjs, om buiten de stad eeas
fri8sche lucht te scheppen.
//Wat zeg je daar, manneke?//
„Ik zeg, dat in de maand Juni, bjj zulk een
heu-elsch mooi weer, het buiten heerlijk moet
zijn, waar de natuur zich in al heur pracht
veriooat u
„Buiten, «jakkes
„Meen je dat? O, die aanblik is verrukke
lijk. Dat stuikgewa8 langs de heuvels, die bloe
men en beekjes in de werden, de wegen en
paden effen en glad als een laan in 't park, het
gekwinkeleer tn getjilp der vogelen
//En geen enkele menscheljjke slem, die ons de
woorden in de ooren doet klinken, welke altjjd
prettig zijn om aan te booren //Kijk daareeDS
een lief paar voorbijgaan Ik moet bekennen,
dat ik aan de boule/ards de voorkeur geef."
«Bah, die boulevards vind je die zoo
mooi
//Om te stelen, manneke."
//Twee rijen boomen, die haast verstikken tus-
schen twee rijen huizen."
//Maar welke huizen, paleizen
//Een mengelmoes van menschen, die het jjseljjk
druk hebben, mekaar stooten, stompen en ver
dringen, en rijtuigen die over en weer kruisen
en in elkaar bijven haken
«Eene aangename afwisseling van winkels toi
letten
//Niets dan beweging, lawaai, stof
Wordt vervolgd.)