NIEUWE
ïagGlaö voor cfëooró- en Suió-éCollanó.
Affifcierdamsche Brieven.
No. 4200
Zaterdag 3 Juni 1899
24ste Jaargang.
De Zwerfstee.
B U11 E NL AND.
71/.
België.
Rusland.
Oo8tenrijk-Hongarije.
Frankrijk.
HMRUmmiJODRilT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cent
Elke regel meer
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
1 Juni 1899.
Nog een bittere pil kregen de Bestuur
ders van den Noord-Zuidbollandschen Bond
te slikken. Bij een tusschentijds-verkiezing
te Katwjjk stemden de anti-revolutionnairen
op den liberalen Heer B1 u s s in plaats van
op den katholieken candidaat S m e e 1 e. Dat
was geen smakelijk voorproefje van het aan
staande gemeenfchappelijke optreden.
Wie de vergadering bijwoonde, gehou
den te Rotterdam op den 28sten Februari
'88waar al de Kiesvereenigingen van
Noord- en Zuidholland vertegenwoordigd
waren, herinneren zich nog wel, hoe zeer
men daar ontstemd was over het gebeur
de en wat moeite het den voorzitter Mr.
Bahlmann zaliger gedachtenis en
den afgevaardigden van Amsterdam gekost
heeft om te voorkomen, dat toen, vlak vóór
de verkiezingen niet eene scheuring ontstond
en besluiten werden genomen, die de over
winning bij de stembus zeer zeker niet aan
den kant der beide vereenigde partijen zoude
gebracht hebben. De goede geest hield daar
echter de overhandmen begreep, dat
een verdeeld optreden de nederlaag moest
brengen, dat het doordrijven van eigen in
zichten, hoe zeer men ook meende het goed
recht aan zijne zijde te hebben dat zelfs
het van de daken verkondigen en verde
digen dier denkbeelden op dit oogenblik de
goede zaak schade zoude toebrengen.Men
onderwierp zich, men zweeg en al was het
met een doorn in het hart, de bestuurders
van den NoordZuid-hollandschen Bond heb
ben al hun krachten ingespannen om de
anti-revolutionnaire candidaten te doen ze
gevieren, men herinnere zich maar eens
den uitslag der verkiezingen in Noord- en
Zuidholland-
Het is niet te veel gezegd, wanneer men
beweert, dat de goede uitHag der verkie
zingen voor een zeer groot deel aan hunne
opoffering, aan hunne onderwerping en aan
hunne werkzaamheid te danken was.
FEUILLETON.
12
Vervolg.)
Toch was het maar een klein laag huisje met
eene verdieping en groene vensterluiken, maar
het was als bedolven onder de weelderige pracht
der wilde rozenstruiken, welke langs alle muren
opklauterden, en de vensters met bevallige
festoenen en heerljjk geurende bloemen omlijst
ten. Het waren niet alleen wilde rozen, neen,
witte en gele, roode en purperen, provincie- en
mosrozen, strengelden zich daartusschen en ver
hoogden het idealisch schoone van den aan
blik.
lie vogels nestelden gaarne tusschen dit geu
rige paradjjsje en vervulden de geheele omge
ving met hun getjilp en zoet gekweel.
Links van de pastorie verhief zich een groote
duiventil,met de grootst mogelijke verscheidenheid
in duiven en tortels voorzien.
Het kippenhok was al even rijk aan prachtig
gevederde hanen, aan deftige Cbochinchina kip
pen op hooge pooten, aan Bantam mers en pou-
Irspintadet, aan kleine haarkippetjes en aan ge
kuifde Guiniërs.
Naast de Kamer van den pastoor, bevoDd
zich een zeer net onderhonden, bjjna sierlijk
vertrek.
lie muren waren met oude Gobelins behan
gen, de armstoelen en het hooge baldakijn bed
waren in antieken steilantieke vazen stonden
Van zekere zijde werd dat ook zeer goed
erkend en niet zonder reden noodigde het
hoofd der anti-revolutionnaire party den
Voorzitter en Secretaris van den Noord-
Zuidhollaudschen Bond na de eerste stem
ming om te komen sprekeu over de ge
dragslijn te volgen bij de herstemming en
wellicht ook later.
Het hooge belang van eene herziening
der Onderwijswet, alleen mogelijk wanneer
de rechterzijde in de meerderheid] kwam»
had voor alles de houding van den Noord-
Zuidhollandschen bond bepaald. Dit te ver
krijgen was wel het offer waard dat men
bracht. En men verkreeg die herziening.
De onderwijs-wet Mackay kwam tot
stand.Ook had men wel in stilte gehoopt, dat
de met zooveel moeite verkregen samen
werking en meerderheid door geen onbe
raden stap in de richting der legerorgani-
satie en van den persoonlijken dienstplicht
in gevaar zoude gebracht worden.
Helaas, dat deze hoop moest worden ver
ijdeld
Het legervoorstel-B ergansius schaadde
de twee samenwerkende christelijke partijen
en bracht bovendien eene scheuring in de
katholieke party. Bij de periodieke verkie
zingen in '92 kreeg de rechterzijde geeue
meerderheid. Het ministerie-M a c k a y trad
af. Het voorstel-Bergansius was van de
baan. Een nieuw liberaal ministerie trad
op, waarin de heer Tak de eerste viool
speelde, die een kiesrecht wilde invoeren,
grenzende aan algemeen stemrecht. Men
herinnerde zich de wonderlijke wijze, waarop
het voorstel-Tak werd ingetrokken en de
Kamer werd ontbonden. Bij de keuze der
nieuwe Kamer stonden de bondgenooten
van voorheen als heftige bestrijders tegen
over elkander. Maar in elke party was
scheuring gekomen. In elke partij was eene
droite en eene gauche. De droites der ver
schillende partyen behaalden de overwin
ning. Tak viel, Van Houten aanvaardde
zyne erfenis. Een groot getal nieuwe kie
zers werden geschapeD. De gezeten werk-
op den schoorsteen, en een prachtige Veuetiaan-
sche spiegel met antiek koperea Ijjst voltooide
het geheel.
Dit was de logeerkamer van Monseigneur,
wannier Monseigneur in St. Marie logeerde.
De kamer van juffrouw Scholastics, de zus
ter van den pastoor, was smetteloos wit. Witte
bedgordijnen, witte hoezen over do armstoelen
en stoelen, wit neteldoeksche gordjjnen, witge
kalkte muren, kortom alles was wit.
Het derde vertrek eindelijk diende tot pro-
visiekamer, en bevatte den geheele voorraad
in vruchten en zaden van het klein gezin.
Het zware werk werd door eene oude doove
kreupele vrouw verricht, die het juffrouw Scho- i
lastica in alles zoo gemaklceljjK mogeljjk trachtte
te maken.
Het was elf uur in den morgen.
Pastoor üeschamps liep langzaam laDgs de
paden van zijn tuin en verkwikte geest en
oog aan de wegslepende schoonheden der na
tuur, toen de brievenbesteller tegen het keuken
venster tikte, waarachter juffrouw Scholastica
zich mat naaiwerk bezighield.
Een brief, juffrouw, een brief uit Parjjs, zei
de brievenbesteller.
Juffrouw Scholastica stond op, opeude het
venster, Dam den brief aan en vulde een be
ker vol bier, welke zij den brievenbode over
reikte.
Op uwe gezondheid juffrouw i dankte deze,
den beker in één teug ledigend. Op uwe ge
zondheid en op de gezondheid van den schrjj ver.
Juffrouw Scholastica bekeek den brief.
Hij is van mijn neef, van onzen lieven
man werd in het kiezerscorps opgenomen
en bij de nieuwe periodieke verkiezingen
in '97 zoude hy vooreerst mede zijn ge
wicht in de schaal werpen.
Intusschen was de scheuring in de ka
tholieke party langzamerhand eenigszins her
steld. Van hoogerhand werden mede meer
der of minder goed geslaagde pogingen aan
gewend om weder eenheid te brengen in de
gelederen.
Bij de anti-revolutionnaire partij had juist
het tegenovergestelde plaats. Daar werd de
scheuring steeds grooter. De vrij-antirevo-
lutionnairen scheidden zich al langer hoe
meer af van de anti-revolutionnairen onder
leiding van Dr. Kuyper, en eene derde
partij, de Christelijk-Historischen drong ook
al langer hoe meer en niet weinig heftig
naar den voorgrond, zich kenmerkende door
eene hevige antipathie tegen Rome, waar
van zij trouwens reeds had blijk gegeven
bij de verkiezingen van '93.
In het liberale kamp won de vooruit
strevende partij al langer hoe meer veld,
het meer conservatieve gedeelte raakte op
den achtergrond.
Zoo naderden de groote verkiezingen van
1897.
Het nieuwe kiezerscorps zou onder de wa
penen verschijnen. Hoe Zouden het twee
legers zijnhet liberale en het anti-liberale?
Of meerdere corpsen, die elk op hoop van
zegen zouder optrekken onder eigen leuze
en banier Zouden de verschillende deelen
der rechterzijde zich weder vereenigen om
nogmaals uit te gaan om de meerderheid en
de ministerieele portefeuille's
Wel waarschuwde nog de stem van den
te vroeg ontslapen, op het veld van eer ge
vallen strijder, Mr. Bahlmann, toch nog
niet de hand uit te strekkeu naar den regen
tenstaf, maar het was te vergeefs, men
was besloten den nieuwen kamp te wagen
en onbewimpeld kwam men er voor uit
dat het zoude gaan om de ministerieele zetels.
Bernard God geve, dat er goede tjjdiDg
iu staat
En den brievenbode vriendelijk toeknikkend,
liep zjj zoo snel mogeljjk deu brie' omhoog
houdend, haar broeder tegemoet.
Een brief van Elisa's zoon lees
gauw, broer, lees, wat schrjjft hjj
De pastoor glimlachte, veegde de glazen van
zijG bril af en opende den brief van Bernard.
Nauwelijks had hjj eeaige regels gelezen, of
hjj riep vrooljjk uit:
Scholastica, die goede Bernard komt ons
bezoeken wjj zullen hem dus eindeljjk mo-
gen omhelzen
Wjj zullen hem nauweljjks herkennen
't Is al tien jaar geleden, sinds we Jjem voor 't
laatst zagen.
O, wij zullen hem wel herkennen al was
't alleen maar aan zjjne stem, die zoo op de
zoete stem zjjner moeder gelijkt.
En wanDeer komt hjj hier, broer
Ik weet 't niet ja toch wacht
even, hier staat het Wel hij komt vandaag,
om vier uur, dus zoo goed als terstond.
Vandaag! herhaalde de oude dame, en dat
zoo maar zonder waarschuwen, zonder dat ik
zijn lievelings-gerecht heb kuDnen klaarmaken,
zonder dat zjjn kamer op orde isAch, hjj
is altijd nog dezelfde en zijn diner wat
zal ik hem te eten geven
Zorg daar niet «oor. Hij weet wel dat we
buitenluitjes zijn, en 't hem niet voor kunnen
zetten zooals hij dat in Parjjs gewoon is
Wat sla en een kip, en wat mooie perzikken,
me dunkt daar zal Barnard best mee tevreden zijn...
België telde op 31 December 1897 eene
bevolking van 6,586,593 zielen en in 1898
6,669,732. Brabant is met 1,261,595 be-
bewoners de meest bevolkte provincie, Ant
werpen de grootste gemeente met een zie
lental, dat in het jaar 1898 van 271,284 tot
277,576 steeg. De kleinste gemeente is
Zoetenaai met 28 inwoners.
De kozakken-manoeuvres, die heden een
aanvang zouden nemen, zullen op bevel vau
den Czaar niet gehouden worden. Z. M.
wil niet, dat tijdens de Vredes-Conferentie
aan het werk is in zyn land militaire ma
noeuvres gehouden worden.
Woensdag is te Breslau een Russische
spion aangehouden op het oogenblik, dat
hij een plan opmaakte van eene Galicische
vesting. Een aantal geheime stukken zyn
op hem gevonden. De man heeft zich in de
gevangenis van het leven beroofd.
In een betrekkelijk kort tijdsverloop is dit
de vijfde Russische spion, welken men in
Oostenryk-Hongarije heeft gearresteerd.
Majoor Marchand is van zyn reis door
Afrika in zyn vaderland teruggekeerd. Het
Fransche voik is do! van geestdrift voor
dezen held. De geestdrift was buitengewoon
groot te Lyon waar militaire en civiele au
toriteiten hem opwachtten. Van alle kanten
kwamen menschen toestroomen en de kre
ten Leve Marchand Leve het leger!
weerklonken door de lucht.
Geheel Lyon was in feestdos gehuld. Voor
het front van een troep scherpschutters
die was opgesteld werd daarop aan den
Commandant het Legioen van Eer uitge
reikt. Deze hechtte op zyn beurt het Rid
derkruis op de borst van den vaandrig Dye.
Hierop ontstond een algemeen gejubel, de
muziek speelde de Marseillaise en naar
alle kanten weerklonken de kretenLeve
Marchand, leve het leger.
Om half vier was er receptie op het
stadhuis. De stad zelf was in feestdos, van
verscheidene huizen wapperde de vlag, ter-
't Doet er niet toe, broer, 't is toch eene
erge verrassing.
En eene prettige verrassing.
Hjj had tenminste veertien dagen vooraf
moeten waarschuwen.
Om hier bij ons te komen Neen, zoo is
't veel beter, hij komt als uit den hemel geval
len, en moet het das maar voor lief nemen.
Nu ik zal zien, wat ik doen kan
Om vier uur en 't is nu al bjjna twaalf.
O, 't zal best gaan, zusje, troostte de pas
toor. Gjj kunt wonderen verrichten, wanneer
ge u er toe zet. Ea terwjjl gjj Bernard's kamers
in orde maakt, ga ik mjjn brevier bidden, want
ik vrees dat ik van avond maar al te verstrooid
zon zjjn.
Nu togen juffrouw Scholastica en de oude
doove dienstmaagd aan 't werk. De logeerkamer
werd afgestoft het groote baldakijn bed met
fijne linnen lakens voorzien, de vazen met bloe
men gevuld, eu om half vier zag de kamer er
uit als een pronkkastje.
De pastoor moest uu alles ook in oogenschouw
nemen en zien of er niets ontbrak.
Hjj bezag alles nauwkeurig, en knikte goed
keurend.
Een half uur later stond de zoo vurig ver
wachtte gast voor hen.
De schoone jongeling met de donkere ziel
volle oogen, het blanke voorhoofd en 't dicht
gelokte kastanjebruine haar overtrof de verwach
ting.
Toen kwam tante Scholastica aan de beurt.
Bernard kon een glimlach niet onderdrukken.
(Wordt vervolgd.)
