NIEUWE
$)ag6laó voor eStooró- en £&uió~<JCollanó.
Tegen het Imperialisme.
No. 4220
Dinsdag 27 Juni 1890
24ste Jaargang.
De Zwerfster.
BUITKNLAND
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland .J.....»»»
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
1,10
c 1,40
<2,80
<0.03
Van 1—6 regels50 Cent
Elke regel meer7'/i
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Voor de studenten der Universiteit van
Chicago hield Karei Schurz onlangs een
redevoering tegen het imperialisme. In
eigenlijken zin was de vrij uitvoerige rede
gericht tot het Amerikaacsche volk en zijne
regeering.
Men heeft de bedoeling aldus zeide
de genoemde spreker om deze republiek
(n. 1. de Vereenigde Staten van N. Ame
rika) door de voortdurende annexatie van
zekere eilanden, welke aan Spanje ontno
men of ten deele ontnomen werden, in het
vaarwater van eene imperialistische politiek
te brengen. De beslissing in deze aangele
genheid is nog niet getroffen, ofschoon zij
zeer dicht in de nabijheid is. Zoo ooit, dan
zal het Amerikaansche volk ditmaal ver
plicht zijn, met kalm overleg te denken en
te handelen want de toekomst der repu
bliekdie onder de oude traditiën en in
stellingen zóó groot en machtig geworden
isen de welvaart van het volkdat in
deze republiek leeft en van degenen die
nog zullen worden geboren, bevinden zich
in het grootste gevaar. Vóór den onlangs
geëindigden oorlog met Spanje was onze
regeering volgens de woorden van Lin
coln <eene regeering van het volk door
het volk en voor het volk.» Wij hebben
aan de onderdrukten van alle natiën huis
vesting verleend en lieten hen deelnemen
aan de zegeningen van onze vrije instel
lingen. En zij kwamen bij millioenen. Vrede
heerschte aan onze grenzen en er was niet
de geringste schaduw van een gevaar, van
een vijandelijken aanval aanwezig. Daar
kwam de oorlog met Spanje. Eenige krach
tige slagen strekten den zwakken vijand
hulpeloos aan onze voeten en deze omstan
digheid schijnt het imperialisme tot rijpheid
gebracht te hebben.
Volgens een plechtige verklaring van onze
regeering, zou de oorlog alleen de bevrij
ding van Cuba beoogen. Het zou een hu-
maniteits-oorlog geen veroverings-krijg
FEUILLETON.
Vervolg.)
32
Deze list gelukte volkomen, want torn de
bewoners der hoeve den vluchteling bespeurden,
liepen zij hem in aller ijl na, en iutusschen
keerde Alcide langs denzelfden weg weer in 't
vertrek van Else terug.
Maak er een eind aan, drong de Blon
dine, vroeg of laat, zal ze ons in 't ongeluk
brengen.
Gekheid, ik heb het mes terug, dat is 't
voornaamste, andere bewjjzen zjjn er niet.
Eo toch zeg ik u, dat ge haar uit den
weg moet ruimen
Alleen toen zjj bij Else binnendrongen, om
hun moorddadig plan ten uitvoer te brengen,
vonden zjj het vertrek ontruimd.
Onverrichterzake keerden zij dus terug en
hielden zich achter een korenschoof verborgen,
terwijl al wat beenen had den orgeldraaier ach
tervolgde.
Toen dé dag aanbrak kropen zij in de scha
duw der doornheggen voort en bereikten onge
stoord een dicht kreupelbosch, waarin zij zich
gedurende den geheelen dag schuil hielden de
orgeldraaier kon niet gevat worden, hjj was zijnen
vervolgers te vlug af.
Toen de justitie ter plaatse kwam, verklaarde
Else dat zij Alcide Verdure herkend had, dat
lijj de dief geweest was, en dat zjj op zijn arm
zijn. Maar de zóó gemakkelijk behaalde
overwinningen, die ons het bezit brachten
van vreemd grondgebied, schijnen een ge
deelte van het volk verblind te hebben.
Luide weerklonk de kreet, dat wij, in weer
wil van onze luid verkondigde humaniteits-
beginselen, dit grondgebied willen behou
den. Maar wat moeten wij aanvangen met
eene bevolking, welke, zooals bijv. op de
Philippijnen, uit Ma'ayen, Tagalen, Filipi
nos Chineezen Japaneezen en Negritos
bestaat De ondervinding heeft ons geleerd,
dat het onmogelijk is, deze lieden te ame-
rikaniseeren. Zullen wij alzoo deze geannex
eerde landen organiseeren als ons grond
gebied, om ze naderhand als staten in te
lijven bij onzen bond Men vergete niet
dat de bevolking van deze aan de Ame
rikaansche Unie toegevoegde landen niet
alleen zich zelf regeeren, maar ook aan de
regeering van de geheele republiek zal deel
nemen. Dit kan voorkomen worden zoo
zegt men, doordat men de nieuwe bezittin
gen eenvoudig als koloniën of afhankelijke
wingewesten behandelt. Ik wil de consti
tutioneel» vraag volstrekt niet eerst opwer-
p m en mij ertoe bepalen dat een derge
lijke stap eene bedenkelijke afwijking van
onze aloude gewoonten zal beteekenen, waar
door wij ongetwijfeld vroeg of laat met an
dere volken in conflict zullen geraken.
Het grootste gevaar bestaat echter voor
den verderen bloei der republiek daarin
dat de imperialistische politiek ons dwingt,
op den eenmaal ingeslagen weg verder voort
te gaan, hetzij we willen of niet. De gang
der gebeurtenissen zal ook ons volk, juist
zooals destjjds Napoleon, tot immer nieuwe,
eindelooze veroveringstochten drijven. Wat
echter zal het einde zijn De geschiedenis
der volken, te beginnen met het de wereld
veroverende Romeiusche Rijk, tot Napoleon
toe, geeft ons op deze vraag het antwoord.
Het Nicaragua-kanaal, dat eerlang ge
graven zal worden, zal ons in de gelegen
heid stellen om ook te grijpen naar het
bezit van al het landdat tu3schen dit
de letters H eu V. duideljjk had kunnen lezen.
Alcide was dus volgens haar de moordenaar
van Bartus. Terwjjl zij nog sp-ak vond een der
knechts een brief, die waarschjjnljjk aan den
orgeldaaier gericht werd, en met groote letters
geteekend was Halcide Verdure.
Het verschil tusschen den naam van den land-
looper en de letters op 't mes en den arm lag
dus alleen in de schrijfwijze van den ongelet-
terden man.
Wat er ook van zjj, en welke moeite de justitie
zich ook gaf, Alcide en de orgeldraaier waren
spoorloos verdwenen.
In het vorige hoofdstuk gaven wjj reeds aan,
dat Else bewusteloos op het ziekbedje van Wil
lem was neergezonken. Den volgenden morgen,
had zjj wilskracht genoeg om eene duidelijke
verklaring voor den rechter van instructie af te
leggen, maar toen was zjj ook uitgeput en wierp
een felle koorts haar machteloos op het ziekbed
neder. De arme dagloonster, aan wier zorgen
de kleine Elsa was toevertrouwd, nam haar vol
liefde bjj zich in huis, doch moest weldra on
dervinden, dat hare n-iddelen niet toereikend
waren, om geneesmiddelen en voedsel voor de
beide zieken te koopen.
De kleine jongen was nog niet beter, en de
arme Claudine was geheel alleen om hem en
Else op te passen en tegelijkertijd over de woe
lige kleine Elsa te waken.
Ia de portefeuille van Else bad Claudine het
adres vau den pastoor te St. Marie gevonden,
en in de eenvoudigheid haars harten, besloot
zjj aanstonds om zjjne hulp in te roepen, en
hem de treurige omstandigheden zjjner besclier-
kanaal en onze grenzen ligt. Is dit idee
misschien avontuurlijker, dan de inbezitne
ming van de Philippijnen, die 9000 mijlen
van ons liggen verwijderd Men zal be
weren, dat de annexatie noodzakelijk is om
ons kanaal te beschutten en zoo zal het
zonder einde verder gaan en zoo zullen wij
gedwongen worden schier aanhoudend oor
log te voeren. Onze vroegere inbezitnemin
gen hadden geen uitbreiding van ons staand
leger en van onze vloot tengevolgemaar
door de uitbreidings-politiek zullen wij er
toe gedwongen worden om op onze schou
deren te laden dezelfde lasten, die de mi
litaire Staten van Europa te dragen heb
ben al zjjn deze Staten dien onverkwik-
kelijken last reeds langen tijd moede.
President Mac Kin ley heeft verklaard,
dat aan eene gewelddadige annexatie van
Cuba niet te denken viel, omdat zulk eene
gebeurtenis volgens onze codex eene mis
dadige inbezitneming zou zijn. Ik vraag nu,
zal eene gewelddadige annexatie van de Phi
lippijnen, volgens onze codex, niet even goed
eene misdadige inbezitneming zijn? En wan
neer het Congres verklaarde, dat de Cu
banen vrij en onafhankelijk moeten zijn,
kan iemand mij dan verklaren, waarom de
bewoners van Portorico en van de Philip
pijnen niet even goed vrjj eu onafhankelijk
moeten zijn?
Onze plichten zijn in ons eigen land ge
wichtiger dan ergens anders. Derhalve be
strijd ik, dat de verplichtingen, welke wij
tegenover de Cubanen, Portoricanen, Phi-
lippijners en Tagalen hebben, ons van onze
verplichtingen jegens de 75 millioen be
woners van ons eigen land zouden ontslaan.
Laten wij de vlag van ons land hoog hou
den, maar niet als het kenteeken van on
bezonnen avontuurlust en van hebzuchtige
veroveringen, als het teeken van gebroken
beloften, van misdadige inbezitnemingen
en van onderdrukking van volken, die voor
hunne vrijheid strijden, maar als de oude
trouwe vlag, de vlag van George Was
hington en van Lincoln, de vlag van
melinge mede te deelen. Deze brief bracht de
grootste ontsteltenis in de vreedzame woning
van pastoor Deschamps.
Toen de eerste schrik voorbjj was vroeg
Scholastica verlof om aanstonds te mogen ver
trekken.
Ga met God antwoordde de priester, haar
de hand drukkende.
Zoodra de reis mogoljjk is, zal ik haar
hier brebgen niet waar.
Zeker, zeker, handel naar goeddunken.
Ik zal aanstonds vertrekken, en mevrouw
Aubertin verzoeken, mjj met haar rijtuig naar
de stad te laten brengen.
Ziehier mijne spaarpenningen, vervolgde
de pastoor. Gebruik ze vrjj, ge weet dat ze voor
de armen bestemd waren, maar wie is onder
mijne parochianen zoo arm als Else?
Juffrouw Scholastica nam de beurs, zette haar
hoed op en begaf zich naar mevrouw Aubertin.
Deze, eene jonge weduwe van dertig jaar, ont
ving Scholastica met de haar eigen welwillend
heid, want ze hield veel van den pastoor en
zjjne zuster, en was steads bereid om in alles te
helpen.
Dat doet mjj genoegen, dat ik u eindelijk
zie, uw laatste bezoek is al zoo lang geleden
voegde zjj de binnentredende vriendeljjk toe.
Als dat zoo is mevrouw, dan durf ik bjjna
niet met mjju vetzoek voor den dag te komen,
't zou den schjjn hebben, alsof ik alleen kwam
om iets te vragen.
Hebt ge mjjne hulp dan noodig
Ja mevrouw.
Dcb te beter, dan heet ik u dubbel welkom.
onbevlekte nationale eer, van menschelijk
recht en van ware beschaving.
Turkije.
In het land van den Sultan gaat het er
al zeer raar aan toe. De heer C he vali er
werd aldaar onder de navolgende omstan
digheden gevangen genomen. Hij was met
zijne vrouw en vijfjarig kind vergezeld van
twee katholieke priesters en twee Albanen
op reis van Kassandra naar Isvoros. Het
gezelschap was te paard gezeten toen bij
een kromming van den weg mevrouw C h e-
valier, die aan de spits van het gezel
schap reed, plotseling drie gewapende man
nen te voorschijn zag treden, die hun ge
weren op haar borst richtten.
Wij zijn gevangen riep mevrouw Che
valier, tot haar man die achter haar
kwam aanrijden. Onderwijl kwamen zeven
andere roovers te voorschijn, die den heer
Chevalier eo de twee priesters omring
den. Een der Albanen trok zijn revolver,
doch voor hij vuur kon geveD trof hem
reeds een schot in 't hoofd, waardoor hij
dood neerviel. Het kind dat hij voor zich
op 't paard droeg, werd door een der roo
vers opgevangen en bleef ongekwetst. De
roovers wilden hierop den heer Cheva
lier de handen binden doch Chevalier
zeide dat dit niet noodig was daar hij be
reid was mede te gaan.
Het hoofd van de bende trachtte me
vrouw Chevalier te troosten en zeide
dat haar man niets te lijden zou hebben,
doch onmiddellijk tegen een losprijs van
200.000 gulden zou worden in vrijheid ge
steld. Daarna vertrokken de roovers met
den heer Chevalier.
De autoriteiten te Saloniki en deFran-
sche consul werden zoo spoedig mogelijk
van den aanslag verwittigd en dadelijk gin
gen gendarmes de roovers achterna.
De heer Chevalier is thans in vrg-
heid gesteld, niet door de roovers, doch het
losgeld werd door de mijnmaatschappij aan
de roovers door middel van den Wali van
Saloniki overhandigd.
De mijnmaatschappij zal, zooals reeds ge
meld is als vergoeding voor vjjf jaar van
betaling der pachtsom van 3000 pond wor
den vrijgesteld.
Mevrouw, uire goedheid maakt mij ver
legen.
Welnu wat verlangt ge?
Ik zou gaarne uw rijtuig willen om naar
de stad te rjjden.
Mevrouw Aubertin schelde.
Johan, zoo voegde zjj den binnentredenden
knecht toe, laat de koetsier onmiddelljjk inspan
nen. Is 't een pleizierridje vroeg zjj, zich
tot Scholastica richtende.
Neen mevrouw, ik moet op reis. Ik ga
uaar Tongères waar Else ziek ligt. Zjj heeft zware
typhus koortsen en haar kind heelt de pokken.
Arme vrouw
Ik ga ze oppassen, en zoodra er beterschap
is, breng ik ze hier.
Dat wil zeggen, bjj mjj in huis, ouderbrak
mevrouw Aubertin. De hoeve is te treurig voor
Else en de pastorie is veel te klein voor allen.
Ik hoop dat Else bjj mjj zal komen.
Else zal niets liever verlangen.
Nog een verzoek, juffrouw Scholastica,
hier is mjjn beurs, maak er een ruim gebruik
van: ik ben veel te rjjk Juffrouw Scholastica
steeg in het rjjtuig en Mevr. Aubertin oogde
haar nog geruimen tjjd met vochtigen blik na.
Wat is zjj gelukkig fluisterde de weduwe
zjj leeft slechts voor anderen.
Ja, de oude juffrouw 3cholastica was geluk
kig, zjj leefde slechts om te troosten en wel te
doen.
Dan, even als het kwaad aanstekeljjk i», zoo
sleept ook het goede voorbeeld mede.
(Wordt vervolgd.)
HiiRlEMSCHE dODftiHT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN,
