No. 4224.
Maandag 3 Juli 1899.
24ste Jaargang'
j
HbagBlaó voor <£föooró- on
Bezuiniging
De Zwerfster,
B UI T K N L A N D.
2,80
0,03
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
België.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1^40
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
nfv MAlNXlKtsDitAf.
AGITE MA NON AGITaTE.
Wanneer wij een onzer menden den
verkeerden weg zien opgaan, is het onze
plicht hem te waarschuwen, waarheen dat
pad zal leiden. Stoort hij zich niet aan
deze waarschuwing, dan zal onze vriend
schap ons er zelfs toe brengen alle moge
lijke middelen in het werk te stellen hem
voor het naderend ongeluk te behoeden.
Onze eerste plicht zal zijn hem een
Tot hiertoe en niet verder toe te roepen,
en verder te trachten hem op een weg
te voeren, die naar onze meening de juiste is.
Deze vriendschapdienst meenen wjj ook
verschuldigd te zjjn tegenover de gemeen
schap, die niet minder recht heeft op
onze belangstelling dan het individu. De
samenleving in haar geheel, waarvan wij
zeiven deel uitmaken, gaat ook vooruit, en
heeft dubbele behoefte aan leiding, omdat
elke verkeerde stap ten nadeele komt niet
aan den enkele, maar aan velen.
Om die reden hebben wij steeds getracht
naar ons vermogen mede te werken tot het
aangeven van de richting, die naar ons
oordeel de juiste is, en tot het aanwjjzen
van die mannen, die in onze dagen ge
schikt zijn den gang van zaken in 's lands-
of gemeente-raadzaal te leiden.
Nu het oogenblik is aangebroken, waar
op weldra de kiezers worden opgeroepen
om een keuze te doen uit de candidaten,
die ten stadhuize zijn opgegeven voor de
vervulling der vacatures van de in dit jaar
periodiek aftredende leden van den Ge
meenteraad, schijnt het ons nuttig toe en
kele wenken te geven aan de kiezers, ten
einde hun voor te lichten bjj hun keuze.
Vaak wordt die kiezersplicht niet ernstig
genoeg opgenomen. Velen zijn onverschil
lig omtrent de vraag, wie de Gemeente
belangen behartigen, en toonen enkel be
langstelling, wanneer ten gevolge der op
het Raadhuis genomen beslissingen hun
bijzondere belangen worden gebaat of ge
schaad.
Gewoonlijk komt die belangstelling dan
te laat en heeft men berouw niet vroeger
het zijne gedaan te hebben om verkeerde
besluiten onmogelijk te maken. Daarom
zij deze algemeene wenk ditmaal metkrach-
tigen aandrang aan de Haarlemsche kiezers
gebracht en spreken wjj de hoop uit, dat
de opkomst grooter zjj dan ooit te voren.
Doch in het bjjzorder achten wjj het
noodig bjj deze gelegenheid onze waar
schuwende stem te verheffen tegen de
richting, waarin te Haarlem het gemesnte-
beheer wordt geleid en wat aanleiding heeft
gegeven, dat verschillende Kiesverenigin
gen zich niet konden vereenigen met de
FEUILLETON.
Vervolg en Sloi.\
86
O, ik ga mee naar binnen, ik kan ook
wel een handje helpen, de tuinbaas zal de wacht
honden, en Thomas gaat met ons mee.
Toen zjj aan 'i zijdeurtje kwamen, stond
Thomas reeds daarhij had eenige dikke tou
wen om den arm geslagen, en een mes in de
hand. Zij traden de kerk langs een zijkapel bin
nen, en omsingelden het hoofdaltaar waar de
dieven zich bevonden.
Met een enkelen sprong had Thomas een
der heiligschennende dieven gevat, terwjjl de
pastoor den anderen bjj den kraag pakte.
Door den onverwachten aanval bedremmeld,
aarzelden de schelmen een kort oogenblik, doch
zich aanstonds herstellend toen zjj zagen met
wie zjj te doen hadden, wierp een hunner de
dievenlantaarn om.
Er was nu geen ander licht in de kerk dan
het matte schjjnsel der godslamp.
De sterk gespierde Thomas omvatte nu den
di f met beide armen en trachtte hem ter aarde
'.e werpen zij worstelden als twee volbloed
vechtersbazen. -stoor daarentegen kon den
anderen dief nautv-ijjks vastbonden en zou hem
hebben laten ontsnappen, zoo Jacob hem niet
ter hu p gesneld warn, 'i Slimme ventje wierp
een touw om de beide beenen van den misda
dige, trok "et touw eensklaps naar zich toe,
herkiezing van alle aftredende leden vau
den Raad. Ook ten opzichte van dat be
heer schijnt het oogenblik daar te zijn om
te roepen Tot hiertoe en niet verder
En om deze woorden nietsleehfs kracht
bij te zetten, maar ook tot vervulling te
brengen, bestaat het voornemen te trach
ten in den Raad zitting te verschaffen aan
mannen, die door hun optreden de stad
onzer inwoning voor verkeerde maatrege
len wenschen te bewaren.
Wel behoeft de alarmklok nog niet te
worden geluid en is het gevaar nog niet
dreigend, maar ook met betrekking tot het
gemeenteljjk beheer geldt de waarheid
Gouverner eest prévoirIndien niet reeds
thans in verschillende zaken verandering
wordt gebracht, zou men zich later wel
eens kunnen beklagen den verkeerden weg
te hebben gevolgd zonder nu en df.n te
hebben nagedacht, waarop die weg nood
wendig moest uitloopen.
Onze algemeene griel tegen het gemeen
telijk beheer op het oogenblik is, dat men
in Haarlem te grootscheeps wil gaan va
ren. Te weinig wordt gedacht aan de be
langen van hen, die het meest bijdragen in
de kosten, welke worden veroorzaakt door
dat streven naar grootheid, en te veel
wordt gewerkt in de richting van uit
breiding van het gemeentelijk beheer.
Het heeft er soms veel van, of de bur
gers van Haarlem er enkel zjjn om bij
te dragen aan de kolossale uitgaven voor
verschillende doeleinden, in plaats van dat
wordt overgegaan tot het nemen van die
maatregelen, welke het uitsluitend belang
der belastingbetalenden betreffen.
Om hiervan een der sterkst sprekende
staaltjes te geven, wijzen wjj op het al
gemeen in ongunstigen zin besproken abat
toir-vraagstuk. De nadeelen van de op
richting van een abattoir zijn velerlei. Voor
eerst wordt daardoor de schuldenlast der
Gemeente aanzienlijk vermeerderd; in de
tweede plaats wordt de uitoefening van
een bedrijf zonder noodzaak zeer bemoei
lijkt; in de derde plaats trekt de Gemeen
te een gedeelte van dat bedrijf tot zich en
legt zjj aan de belanghebbenden onnoo-
dige verplichtingen opten vierde wordt
een abattoir door de meerderheid der bur
gers niet gewenschtvervolgens kan het
toezicht op het vee en vleesch uitstekend
op andere wijze worden uitgeoefend en
ten laatste strijdt deze uitbmdiDg van
het Gemeente-bedrijf met de opvatting van
de groote meerderheid der burgerjj om
trent de plichten van het Gemeentelijk
bestuur.
Het spreekt dus van zelf, dat een abat
toir onmogelijk geacht kan worden te zijn
en liet daardoor den dief ter aarde storten.
Vlug en handig bond hjj nu het koord vast en
had met behulp van den pastoor ook spoedig
de handen van den ellendeling gekneveld.
Thomas -worstelde neg dapper voort en had
ook eindeljjk zijn vjjand onder de knie.
Intnsschen had niemand op Else acht gesla
gen, en groot was aller verwondering toen de
kaarsen van het altaar snel ontstoken werden,
en de bleeke vrouw met vl&mmenden blik voor
hen stond.
Zonder, op wie kan ook te letten, knielde
zjj naast e.n der ellendelingen neder, en zag
hem strak in 't gelrat.
't Is Alcideriep zjj uit. Thomas geef
mjj uw mes
Wat wilt ge doen vroeg de pastoor, haar
met een mes gewapende hand tegenhoudend.
Laat mjj begaan, antwoordde Else snel,
God heeft mjjn gebed verhoord
En meteen sneed zij de mouw van den ke
tellapper door. Inderdaad,cp de gebruinde huid,
las men met blauwe letters
Halcide Verdure.
Else stond als begees'erd op.
Eerw. Vader, zoo sprak zijik zweer bjj
het heilig Evangelie dat deze man de moorde
naar van Bartus den veekooper is
Ja waarljjk, fluisterde de priester, dit is
de hand GodsGod wreekt zich zelve 1
Nu snelde ook de tuinman, die neg altijd
op wacht stond toe, en de twee dieven waren
weldra in een dichtbjjgelegen tuinhuis opge
sloten.
De koetsier en de tuinman hielden gedurende
in het belang der Haarlemsche burgerij.
De voordeelen er van zijn geheel illusoir
en het abattoir kau alleen worden aan
bevolen uit het oogpunt van uitbreiding
der gemeentelijke bemoeiingen.
Wij weten wel, dat het niet vooruit
strevend is, wanneer wij zoo bevreesd zijn
voor de toeneming van de overheidsbe
moeiing, maar wjj vragen, wat zulk een
vooruitstrevende politiek voor waarde be
zit, wanneer het later blijkt, dat daarmede
het particulier initiatief is vernietigd,
de openbare kas uitgeput en de schulden
last der Gemeente enorm is toegenomen
Dan behooren wjj liever tot de mannen,
die met ernst en overleg eiken gewichti
ge» stap op gemeentelijk beheer onder
zoeken, alvorens dien te doen, en die de
gevolgen berekenen van de uitbreiding der
overheidsbemoeiing, welke nimmer in het
belang van de burgerij kan zijn.
Wij stemmen toe, dat bij de aanzienlijke
uitbreiding onzer Gemeente niet angstval
lig elke uitgave kan worden verworpen,
die niet dadelijk haar rente opbrengt. In
tegendeel schijnt het ons toe, dat Haarlem
niet achter mag bljjven om alles aan te
wenden, wat den bloei ook in de toekomst
kan verhoogen. Een zich snel uitbreidende
stad stelt hooger eischen dan een plaats,
welke zich om verschillende redenen niet
kan ontwikkelen. Doch elke uitgave, voor
gesteld in het belang van den bloei der
stad, moet nauwlettend worden gecontro
leerd, omdat zoo licht tot weelde uitgaven
wordt overgegaan, die ook in de toekomst
geen rente opleveren.
De algemeene leu3 behoort bezuiniging
te wezen, omdat ook daardoor de bloei der
stad zal toenemen. Wanneer de midden
stand, de kern der burgerij, op al tezware
lasteu zit, dan gaat hij allengs ten gronde.
En hiermede is de geheele samenleving
allerminst gebaat, want een niet te weer
spreken waarheid is, dat de toestand van
den middenstand het beste kenmerk is voor
den staat van bloeiwaarin de geheele
maatschappij zich bevindt.
Er dient derhalve gestreefd te worden
naar opheffing van dien stand, allereerst
naar verlichting van zijn te zware lasten
en dan naar het aanwenden van die mid
delen waardoor deze stand in vele op
zichten beter dan op het oogenblik de
vruchten van zijn arbeid kan plukken.
Waar dus aan den eenen kant getracht
moet worden om het evenwicht in de finan
ciën der Gemeente te herstellen, daar dient
aan de andere zijde de belastingdruk te
worden verminderd. Deze taak is niet ge
makkelijk en wij ontveinzen ons niet, dat
zich tal van moeilijkheden bij dit streven
het overige vau den nacht, schildwacht bjj de
stevig geknevelde boosdoeners, terwjjl Jacob,
zonder op de duisternis te letten, naar Bains
ijlde, om de politie te waarschuwen.
Else overnachtte bjj mejuffrouw Scholastics.
Uitgelaten van blijdschap weende en lachte zij
tegelijk het was haar te moede alsof de zoo
vurig verwachte morgen nooit zou aanbreken.
Ia het huis van mevr. Aubeitin was de op
schudding niet minder groot, toen men bjj het
aanbreken van dienzelfden morgen, den koet
sier en den tuinman miste, terwjjl er tevens
sporen van overklauteron in den tuin zichtbaar
waren. De kleine Jacob had in zjjn haast menig
bloembed deerljjk gehavend. Nog wist mevr.
Auberlin niet, wat zjj van dit alles denken
moest toen er gescheld werd, en wel zoo hevig
alsof het geheele dorp in brand stond.
Het was Jacob.
Welnu, wat is er aan de hand? vroeg
de verschrikte kemenier terwjjl zjj de deur
opende.
Ik moet dadeljjk mevrouw spieken.
Mevrouw en waarom
Wel om haar te zeggeD, dat ze gevat zjjn.
Wie zjjn gevat?
De lui die den mooien monstrans wilden
stelen. Dat was een nachtje, juffrouw Anna, dat
verzeker ik uen Else dan
Hoe zoo, Else
Nu, die zou niet blij zjjn ze is half
dol van blijdschap maar laat mjj toch
binnen ge btgrjjpt, er is haast bjj, Evrard...
de veekooper de pastoor het huis
van den pastoor is vol polit e genten
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cento.
Elke regel meer71^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etranqbe
G. L. DA UBE Co. J O RN., I1 .JONES Succ. Paris 31 it's Faubourg MontmdTtft
zullen voordoen, maar wij meenen toch te
kunnen opmerken, dat maatregelen als de
oprichting vaD een abattoir lijnrecht met
dit doel in strijd zjjn.
Om d e reden achten wjj het gewenscht,
naar aanleiding van de aanstaande Raads
verkiezingen, eens de aandacht op het wer-
keljjk belang der Gemeente te vestigen.
En waar sommige Raadsleden in de rich
ting van uitbreiding der overheidsbemoei
ing en vermeerdering van den belasting
druk wenschen voor te hollen, daar reke
nen wjj het ons tot plicht om een ernstige
waarschuwing te doen hooren, en op den
voorgrond te stellen dat in de gegeven
omstandigheden voor Haarlem bjj de be
hartiging der gemeente-belangen in de
allereerste plaats in aanmerking moet ko
men de leus
BEZUINIGING!
In de stad Brussel is een oproer uitge
broken zooals dat nog zelden is vertoond,
daar werden de straatsteenen gekleurd met
menschenbloed door revolverschoten en
sabelhouwen te voorschjjn gebracht. Daar
zag men gisteren en eergisteren het eene
gevecht na het andere waarbjj vrouwen
werden omvergeloopen, mannen onder den
voet getrapt, ranselende vuisten en flik
kerende sabels. En boven dat alles uit
klonk de «Marseillaise» en het geluid van
vallend glas der vele spiegelruiten die door
het canaille werden verbrjjzeld.
Het is niet onaardig een kleine bloem
lezing te geven over de manier hoe de socia
listische kopstukken het volk hebben op-
gezet tegen de Regeering.
Iq den Vlaamschen schouwburg te Brus
sel bracht de socialistische volksvertegen
woordiger Yandervelde en de chris
ten-democraat Ducatillon de menigte
in verzet. De socialist F ur n mout riep
«J'accuse» tegen het hoofd van het par
ket, den chef van het Kabinet. «Ik klaag
hem aan zeide hjj«van diefstal met
poging tot inbraak.» Hjj besloot met de
wooiden «Liever sterven dan ongelukkig
bljjven
De progressistische afgevaardigde J 0 u r-
nez, die daarna het woord voerde, begon
aldus «De strijd van de laatste dagen
heeft mijn stemgeluid uitgeput, en daarom
verzoek ik stilte.» Hjj maande de regee
ring tot voorzichtigheid aan, want binnen
veertien dagen zou het wellicht te laat zijn,
als de burgeroorlog uitgebarsten was. En
alles z u komen op rekening van die ellen
dige misdadigers de Regeering. Het Mi
nisterie is bang, zeide hjj. «Tweeduizend
gendarmen vau de 2500 die België bezit,
zijn op dit oogenblik in Brussel, en een
groot deel van het garnizoen en de burger
wacht is onder de wapenen. Doch desnoods
zullen wij eveneens de wapenen opnemen
ter bestrijding van onrecht en misdaad.»
Mevreuw Aubertin die intusschen in den gang
was komen zien, wat 'er toch gebeurde, had
moeite om iets van het verwarde verhaal te
begrijpen.
Ik zal aanstonds naar de pastorie gaan,
meende zjj, eu zal daar wel meer hooren.
Iatmschen vond zij daar niemand, daaren
tegen wel in het tuinhuis, waar allen in ge
spannen verwachting op den rechter van instruc
tie wachtten.
Vier jaar geleden was de justitie ook in de
vreedzame gemeente verschenen toen was alles
vol ontzetting en schrik. Nu had men wel vreug
devuren willen aanleggen, en hoorde men allcr-
wege een luid gejubel.
De kamenier, die al even nieuwsgierig was
als de rest, kleedde de kinderen van Else zoo
snel mogelijk aan, nam ze bjj de hand, en
begaf zich ook zoo spoedig mogeljjk op weg
naar de pastorie.
Toen Etse hare kinderen terugzag, liefkoosde
zjj ze al weenende, en riep telkens opnieuw,
dat kleine Willem wel gelijk had, om den vo-
rigen dag, vaders naam te noemen, toen de
zegen met het Allerheiligste gegeven werd
immers God zelf had hier zichtbaar redding en
uitkomst geschonken
Bjj het verhoor, dat nog dienzelfden dag
plaats greep, ontkenden de dieven hardnekkig,
hun moordaanslag op Bartus, ofschoon zjj den
kerkroof niet konden ontkennea.
Maar als ge niet bang voor me waart,
vroeg E'se, waarom mij dan altjjd ontweken
Waarom van de kermis verdwenen, zoodra ge
wist, dat ik in het bezit van het mes was
Het Kamerlid C a v r 0 tsocialist en
mijnwerker, bracht de betuiging van in
stemming over van zjjn kameraden,de wer
kers onder den grond die desgevorderd
tot alles bereid zijn. Na hem sprak nogi
namens de Liberale Associatie van Luikt
de liberaal N e u j e a ndie constateerde
dat er eensgezindheid was verkregeD, en
eindigde met de verklaring «Wjj vragen
verdaging van het wetsontwerp, totdat -iet
Belgische volk geraadpleegd is. Desnoods
zal de natie het j uk der priesters afschud
den.»
Natuurlijk moest deze opruier degees-
teljjkheid weer eens met sljjk werpeö.
Tegelijkertijd was er vergadering in den
Engelschen Hof. Daar voerde allereerst
de heer Anseele, socialistisch afgevaar
digde van Gent, het woord. Ook hjj ge
waagde van de omstandigheid dat thans
alle oppositie-partgen koningsgezinden en
republikeinen, geloovigen en vrjjdenkers,
rijken en armende handen ineenslaan
om gezamenljjk den clericalen draak te
verpletteren. Het clericale monster wordt
vertegenwoordigd door Vandenpeere-
boom! riep hjj. Hjj deinst niet terug
voor het bloed dat zal worden gestort, dat
zal slechts zjjn misdadigen hoogmoed vleien.
Wjj zweren, eindigde A n s e e 1 e, dat wij
al onze krachten zullen vereenigen om de
clericalen het grootste pak slaag te geven
dat ze ooit gehad hebben
NaAnseele voerden nog het woord de
socialist Demblon en de christen-demo
craat De Backer, de laatste namens het
land van Aalst, en ten sletre, de heer
Buyl, uit naam van de libera boereu
van West-Vlaanderen.
Ook in de provinciën is het woelig. 1 e
Gent hielden ruim 3000 personen een op
tocht. Te Luik werden oproerige betoo-
giugen gehouden van het baïcon van
tMaison Populaire». Een der socialistische
sprekers zette het volk aan om te plun
deren en brand te stichten. Hij zeide
«vroeger waren de Luikenaars als het
moest niet bang om te plunderen en de
paleizen van bisschoppeljjke heeren in
brand te steken. Laat ons waardige nako
melingen zjjn
Dat het straat oproer van zeer ernstigen
aard is geweest kan geconstateerd worden
uit een aanval op een tram van de ljjo
Beurs-Stêphanie plein. Het spatbord aan
den wagen werd door drie kogels door
boord, de conducteur werd door twee ko
gels getroffen. Het paard kreeg een kogel
in den schouder en moest worden afge
maakt. De wagen werd omvergeworpen.
Volgens de Gazette zjjn een honderdtal
gekwetst, waarvan 7 of 8 zeer ernstig.
Ziedaar het werk van de socialisten en
hun bondgenooten tegen het Katholiek
Ministerie,
Het gevecht in de Belgische Kamer.
Het gevecht nam een aanvang toen de so
ciaal democraat Furnémont Weg met de
Katholiekenriep, waarop de secretaris der
Kamer Ruyahauwer antwoorddeu Weg
met de socialisten
Furnémont liep, gevolgd door zjjn tra
wanten, met opgeheven vuist op R a y s h a u-
wer toe, en vuistslag m werden gewisseld. Vier
Datzelfde mes heb ik nu weer op de treden
van het altaar gevonden en de rechters
zullen zich wel herinneren, dat het bjj de be
wijsstukken gevonden werd, toen de zaak van
Bartas voorkwam. En dan de naam van
Halcide Verdure dien ge u in den arm ge
brand hebt die begint toch ook met
H—V
Dat bewjjst nog niets Ik heet Alcide,
en niet Halcide, al heb ik dat op mjjn arm
geschreven ik ben geen schoolmeester, en
kan wel een fout schrijven
Mijnheer, wendde Else zich nu tot den
Rechter, de prachtige blondine van het Noorden,
vroeger koorddanseres, nu linnenverkoopster,
zal u wel kunnen inlichten. Zjj was ook bij
het bestelen van de herberg te Fongeres.
Niemand twjjfelde aan de schuld der beide
ellendelingen en zoodra men in Rennes met de
zaak bekend was, werd er aanstonds een extra
zitting bjjeengeroepen.
Men verlangde niets liever, dan om den on
schuldig veroordeelden Evrard zoo spoedig
mogeljjk op vrjje voeten te stellen.
De blondine werd ook ondervraagd. Dit kon
des te gem&kkeljjker geschieden daar deze merk
waardige pereoon jnist met andere gauwdieven
in Augers gevangen zat. Ia de hoop eene zach
tere straf te ondergaan, deelde zjj de volledigste
bjjzonderheaen omtrent den moord van den
veekooper mede. Eens dat Alcide en de orgel
draaier samen twistten, was zjj achtar het vree-
seljjke geheim gekomen.
Maar wie schetst de bigde
Evrard toen hg niet nteer ,U beseb*'*
