NIEUWE
&agêlaó voor <9tooró- en S/uió-éCollanè.
Het Liberalisme.
No. 4241
Zaterdag 22 Juli 1899
24ste Jaargang.
BUIT^NLAN 1),
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
A.fzonderljjke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
/i,M>
<1,40
<2,80
<0.03
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
77.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Red a c t e ar-ü i t g e v e r, W. KüPPERS.
Waarom baatrjjden wij de liberalen Wel
omdat zij niet liberaal maar tiranniek regee-
ren en de kerkelijk gezinden elke stem in
het kapittel onthouden en trachten te ont-
rooven.
Zeer terecht wijst Dr. v. L. in de Maas
bode op de uitsluiting der Katholieken van
openbare betrekkingen enz.
Wie met eenige aandacht de samenstel
ling nagaat van allerlei commissiën zal
steeds onder tal van andersgezinden één of
hoogstens een paar Katholieken vinden, die
dienst moeten doen als vaandragers der ver
draagzaamheid. Bjj Rijk en gemeente of
andere openbare betrekkingen heet dit zeker
sociale rechtvaardigheid. Beide, die verdraag
zaamheid en sociale rechtvaardigheid, zijn
van die doorzichtige leuzen, waarmede men
meent de ounoozelen in te palmen.
Toch zjjn er wel middelen om aan dien
laakbaren toeleg de groote kracht te ont
nemen.
Eerstens door openbaarheid te geven aan
feiten van dien aard. Tweedens, en dit zal
in vele gevallen nog beter doel treffen,
door het bedanken der Katholieken voor
zulke lidmaatschappen, waarbij zij slechts
als ornament dienen en enkel de rol van
figurant vervullen. De elsch, naar evenre
digheid benoemd te worden, is volstrekt niet
onredelijk, de weigering om slechts als nood
zakelijk kwaad gedold te worden teekent
karakter en stelt de onbillijkheid ten toon.
Eerst dan is verandering te wachten, als
dien weg wordt opgegaan.
Waar het noodig is toe te geven, kan
dit eene deugl zijn, al te groote lijdzaam
heid echter wordt flauwhartigheid, de mot-
der van karakterloosheid. Een weinig fier
heid zoude hier beter passen. Wij zijn van
ouden stam, onze geschiedenis is ouder en
minstens even roemrijk als die van hen,
welke ons zoo gaarne als halve Nederlan
ders zouden willen beschouwen. Zelfs ODze
geschiedenis der laatste drie eeuwen is even
FEUILLETON.
VADER BAMBRIQUET,
Lompenkoopman.
17 Vervolg
De tegenwoordigheid van den kunstenaar bjj
Bambriquet was al een even ongewoon verschijn
sel, als die van Moreau. De beroemde man ge
voelde volstrekt geen sympathie voor zijn huis
heer, zoodat er wel een voorname reden moest
bestaan voor dit late bezoek aan zjjn onverbid-
deljjken sehuldeisoher.
Inderdaad waren zjjne gelaatstrekken verwron
gen van woede, terwjjl hjj tusschen zjjne bevende
vingers een verfrommeld papier hield, dat geze
geld was.
Toen hjj echter de personen gewaar werd,
die in het vertrek bjjeenwaren, trachtte hjj zich
te beheerschen. Hjj groette More.au beleefd, doch
koel, en ging, zonder juffrouw Bambriquet te
bemerken, die hjj trouwens niet kende, op den
heer des huizes toe. Zoodra Bambriquet zag
wien hjj voor had, riep hjj spottend uit
//Ha van hem weet ik ten minste, wat bij
kier komt doen.
„Welnu, mjjn waarde, hebt gjj tijding van
mjj gehad Mjjn deurwaarder behandelt de zaken
vlug,op mjju woord 1 hé, hé! zoo zult gjj
wélfleeren, dat het met mjj slecht kersen eten is
Nu kon de woedende kunstenaar zieh niet
langer inhouden.
roemrjjk als welke andere ook. Tijdens eene
onderdrukking als die, welke wij hebben
ondervonden, werden even heldhaftige deug
den beoefend, en wellicht van meer waarde
voor God, dan door hen, die het toppunt
van politieke wijsheid meenden te zien in
het uitvaardigen van plakkaten tegen de
«paepsche stoutigheden», in naad?van het
zuiver Evangelie.
De geschiedenis van een volkdat uit
het openbare leven gebannen is, levert even
bewonderenswaardige tafereelen op als die
van eene natie, welke, door stoffelijkeu voor
spoed verblind, de wereld door luidklinkende
daden verwonderd doet staaD.
Thans, nu de verhoudingen zijn veran
derd, en de oude roem raakt opgeteerd, zoekt
eene kleingeestige afgunst zich te wreken
v over hi-t geluk van hen wie men dacht
den voet op den nek gezet en daardoor tot
onmacht gebracht te hebben.
Laten blijken, dat wjj gevoel van eigen
waarde bezitten, zonder ons tot hoogmoed
!e laten verleiden, is thans plicht, en daar
om dient ook in zake benoemingen onze
leus te zijn wij vragen recht, niets meer
waar ons dit niet gegund of gegeven wordt,
lijden wij onrecht.
Yoor ons is dit onrecht tevens een be
wijs van de deugdelijkheid onzer beginse
len en het slecht gehalte van die onzer
tegenstanders. De christelijke liefde is het
niet, die hen inspireert, en het ware Staats
belang dienen zjj niet, door ontevredenheid
te zaaien wij hebben te veel behoefte aan
eendracht, om dit door partijdigheid in ge
vaar te stellen. Haat is een der hartstoch
ten, welke het meeste verblindt en het hart
sluit voor alle edele gevoelens.
Hij sticht niet, maar verwoest en breekt af.
Ook van een ander standpunt dan Dr.
v. L. hier aangeeft, bestrijden wij de libe
ralen, waar zij het volk op lasten jagen.
Het belastingbiljet wordt telken jaren ver
hoogd en het schijnt wel of de spot ge
dreven wordt met hen die den bloedpen-
//Oude schurk riep hjj, //ik wilde je ontzien,
maar nu je mjj uittart, wil ik je zeggen, datje
mjj schandeljjk hebt behandeld en dat je ver
dient ,i
„Geen groote woorden, als 't je belieftviel
Bambriquet hem in de rede, //ga naar mjjn zaak
gelastigde of naar den deurwaarder, als je iets
op de vordering hebt aan te merken, en kom
geen geweld plegen in mjjn huis.//
//U is mij rekenschap verschuldigd, mijnheer,
van de onbeschaamdheid uwer lasthebbers, want
zjj volgen uwe bevelen slechts op. U handelt
niet als een man van eer, wanneer u, zonder
mij te waarschuwen, misbruik maakt van de
vernederende voordeelen, welke u op mjj heeft.//
//Een man van eerherhaalde Bambnquet,
rood van toorn, //ik ben meer man van eer dan
u, mjjnheer de Sinte-vreet-opik maak geen
schulden, ik niemand heeft iets van mjj te vor
deren, terwjjl gjj gjj kunt niets anders dan
geuren met uwe kruisjes en lintjes
//Waag het niet, mjj te beleedigen, ellende-
I ling riep de kunstenaar, met een dreigend ge
laat op hem afgaande.
Een angstkreet, welken het jonge meisje slaakte,
deed hem plotseling stilstaan. Hjj wendde zich
om en zag haar strak aan.
//U zjjt zjjne dochter," zeide hij met iets wee
moedigs in zjjn stem, //ik heb zulks opgemaakt
uit den kreet, welke uit uwe ziel scheen te ko
men. Neem mjj niet kwalp, mejuffrouw, dat
ik in uw bjjzjjn aan mjjn toorn tien vrijen teugel
heb gegeven, jegens iemand die u zoo na ver
want is
Al dien tjjd was Moreau onbewegelp, spra-
ning, waaraan ook het zweet van den
gewonen man kleeft, moeten opbrengen,
opgeeischfc in naam van het hoog wereld-
sche gezag.
De verkiezingsstrijd voor leden van den
Haarlemschen Gemeenteraad wordt heden
beheerscht door het belastingbiljet. Men
heeft de belastingbetalenden tegen zich in
het harnas gejaagd. Het liberaal wanbe
heer heeft zijn eigen graf gegraven. Hoe
eerder het daarin wordt bijgezet, hoe beter.
Wij zouden er graag de kosten van eene
begrafenis eerste klas voor over hebben.
Moge het succes, dat de gecombineerde
Kiesvereenigingeu nj\ederland en Oranje*,
t Burgerplicht* en de <R. K. Kiesvereeni-
ging* om <Bezuiniging> in het Stedeljjk
Bestuur te brengen, reeds behaalden bi) de
a. s. herstemming met nog een schitteren
der uitslag, door de verkiezing hunner can-
didaten, worden bekroond.
Amerika.
Te New-York hebben ernstige rustver
storingen plaats gehad. Woensdag-avond
had er een volksoploop plaats waarbij tal
van personen werden gekwetst. Naar eiken
tramwagen in de Tweede Avenue werd
metsteenen geworpen door eene volksme
nigte bestaande uit mannen, vrouwen en
kinderen. Ook van de daken werd met al
lerlei voorwerpen geworpen.
De rustverstoorders barricadeerden de
straten en raakten herhaaldelijk handge
meen met de politieagenten, die ten getale
van 600 de ljjn bewaakten.
Verscheiden politieagenten zijn met been-
of schedelbreuken naar het hospitaal ge
bracht veel passagiers zjjn gewond.
frankrijk.
De Regeering der Fransche Republiek
heeft den markies De Ceralbo, verte
genwoordiger van Don Carlos, doen we
ten, dat bjj binnen 2* uur het dorp Be-
hodi, aan de Fransch-Spaanschegreus, waar
hjj zich heeft gevestigd, moet verlaten.
De socialistische afgevaardigde in de
Fransche Kamer Jaurès, ligt overhoop
keloos en schijnbaar onverschillig voor hetgeen
er om hem gebeurde, op zp plaats blpcn staan.
Nu keerde hjj zich tot den kunstenaar en zeide
op dien toon van gezag, welke hem eigen was:
„Ik hoop, dat mjjnheer De Salviac het mjj
niet euvel zal duiden, dat ik mjj nogmaals met
zpe zaken bemoeimpe sympathie voor hem
en voor zp talent is de eenige oorzaak van
mpe onbescheidenheid. Daarom vraag ik hem
dan ook als vriend, en zonder de handelingen
goed te keuren, waarover hjj zich beklaagt, of
hjj niet beter doet zich kalmer en meer gematigd
uit te laten tegenover iemand, die de perken
van zp recht niet te buiten gaat?//
//Juist zoo,// riep Bambriquet, //U begrpt
de zaken beter, mpheer Moreau, en ik had het
op mp woord, zelf niet beter kunnen zeggen.//
Eerst toonde Salviac zich over dit soort lesje
onaangenaam aangedaan, doch weldra kwam zp
loyale openhartige aard weder boven. Morean
de hand reikende, zeide hjj harteljjk
//U heeft gelqk, mpheer, en ik dank u voor
uwe vriendelpe waarschuwing. De tranen mper
vrouw hadden mp bloed aan het koken ge
bracht. Ik wil dan kalm zp, en daar een schul
denaar tegenover zp crediteur onderdanig moet
zp, verzoek ik (hjj drukte op dit woord) den
heer Bambriquet, de vervolgingen te schorsen
en mij nog een weinig uitstel te geven, opdat
ik in staat zru kunnen zp de som bjj elkander
te brengen, die hjj van mij te vorderen heeft.//
Ongetwjjfeld was het veel van den trots des
kunstenaars gevergd geweest deze woorden uit
te spreken, want aan het einde beefde zp stem.
Moreau knikte goedkeurend.
met ial van zjjn partjjgenooten. Hjj heeft
voorgesteld de gerezen verschillen te on
derwerpen aan het oordeel van een congres.
De Fransche Minister van Financiën
heeft het besluit doen teekenenwaarbjj
machtiging wordt verleend tot het aanmun-
ten van nieuwe 10-franks stukken.
Duitschland.
Als het Berl. Tageblatt goed is ingelicht,
dan heeft Nederland met Duitschland
Frankrijk en Rusland onderhandeld om
Engeland, in geval het der Z.-A. Repu
bliek den oorlog verklaard zou hebben,
eene scheidsrechterlijke uitspraak voor te
stellen.
Uit Berljjn wordt aan de Kölnische
Zeitung bericht, dat eene werkstaking in
de costuum-branche voor de deur staat.
Bet daarin werkzame personeel beweert,
dat de werkgevers zich niet houden aan
den in het voorjaar beloofden arbeidsdag
van 9 uur en tevens werklieden, die als
agitators optraden, hebben ontslagen.
De werklieden willen gebruik maken van
den drukken tjjd om met alle middelen
op te treden tegen de patroons, die in den
stillen tjjd de eischen der arbeiders onmo»
geljjk hebben gemaakt.
•—Het ongeluk, dat de Duitsche Keizerin
bij Berchtesgaden heeft getroffen, geschied
de op den boschweg tusschen de <Eiska-
pelle» en St. Bartholomae. Hare Majesteit
gleed uit op een op het voetpad liggende
natte plank en kwam daarbjj te vallen.
België.
Koning Leopold heeft een langdurig
onderhoud gehad met den minister Van-
denpeereboom. Men wildat het
kieswet-ontwerp het onderwerp van ge
sprek heeft uitgemaakt en dat de Koning
den Minister de verdaging van elke kies
wet-hervorming gelast heeft. In hoeverre
de Regeering zich naar dezen wensch zal
kunnen voegen, kan eerst blijken, wanneer
de commissie van vijftien leden van verschil
lende groepen een besluit genomen heeft.
Vooreerst zal zij echter niet met haar
arbeid gereed komen.
Men is verder in afwachting of het ont
werp-wet op de hazardspelen nog in deze
zitting in behandeling komen zal. De Bel
gische Kamer heeft reeds het wetsontwerp
aangenomen, doch een uitzondering gemaakt
//Zoo hoor ik het liever," zeide Bambriquet
op beschermenden toon. «Ziet ge, mp beste
huurder, wanneer men ongeljjk heeft, moet men
wat water in zp wp kunnen deen. Maar kom
aan, daar er nu met u te redeneeren valt, zal
ik ook niet te hard voor u zpik kap eea
heftig oogenblik vergeven en eigenljjk waag ik
niets, want er staat bjj u genoeg om mpe vor
dering te dekken. Maar hebt gjj ten minste kans,
dat gjj mjj betalen kunt, wanneer ik u nog
eenige dagen uitstel geef?//
//Die heb ik," zeide de kunstenaar, die zich
onder dit verhoor hae langer zoo meer gekrenkt
voelde, doch nu wel van den nood eene deugd
moest maken, „wanneer ik de bestelling krijg
van een gedenkteeken te Dresden, ontvang ik
een belangrijk bedrag vooruit, waarvan eea ge
deelte zal besteed worden om n te betalen."
„Goed, maar wanneer gjj die bestelling mis
loopt
„Dan kant u uwe rechten doen gelden, mp
heer. De Saksische gezant is mjj wel gunstig
gezind, doch een persoonlijke vriend van Zpe
Excellentie moet binnenkort te Parp komen, ik
zal aan hem worden voorgesteld en door zp
veelvermogende voorspraak over mpe mede
dingers zegevieren.
Eene buitengewone ontroering teekende zich
op Moreau's ernstig gelaat af.
//Een vriend van den gezant?// vroeg hjj,
//verschoon mpe nienwsgierigheid, mpheer De
Salviac, doch heet de man, van wien u spreekt,
en dien men te Parp verwacht, niet
//Prins de Z antwoordde de artistf
//Kent u hem?// (Wordt vervolgd.)
H14R1EHSCHE OOURllT.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
OF DE
