NIEUWE
kbagBlaó voor c TToord-en Suió-JCollanó.
Antwerpen in feestviering.
No 4267.
Woensdag 23 Augustus 1899,
24ste Jaargang.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor liet buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAUSt. Janstraat Haarlem.
/1,10
c 1,40
c 2,80
«0.03
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer
71/,
öroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Red a c t s ur-0 i t g e v e r, W. KüPPERS.
Lompenkoopman.
Vervolg.)
Niemand, die tot nu het geheel oi een
gedeelte bjjwoonde der Van Dijck-fees-
ten kan het ontkennendat Antwerpen
grooten eerbied heeft voor de kunst,de kunst
in hare kinderen eert en op schitterende
wjjze lucht geeft aan dit gevoel. Evenals
verleden jaar Amsterdam zjjne Rem
brandt -tentoonstelling hadzoo heeft
Antwerpen dit jaar hare VanDgc k-ten-
toonstelling, waar de met moeite en groote
geldelijke offers bijeengebrachte schilder
stukken van Van f) ij c k tot en met 15
October zullen te bezichtigen zijn.
Wanneer wjj dus het einde der tentoon
stelling zullen naderen, dan zal reeds het
goud verbleekt zijn der lantaarnpalen waar
op thans de zon in feestdos speelt en dan
zullen de bloemenslingers zijn verwelkt.
Maar thans is nog alles frisch en in lente
gloed.
Heden Zondag, gaat de groote Lieve-
Vrouwe processie uit, waarvan de 500e ver
jaardag samenvalt met den 300en van A n-
toon Van Djjck, eene reëele voorstel
ling, hoe godsdienst en knnst elkander
de hand reiken in de fiere Sehelde-stad. De
fijn bewerkte gouden kroon, waarmede op
15 Augustus het beeld van O. L. Vrouw
plechtig werd gekroond, is een meesterstuk
van den eersten rang. De prijs voor dit
kunstwerk besteed was 60.000 franks, ter
wijl de juweelen en edelsteenen voor Ma
ria's kroon nog afzonderlijk waren aange
boden. Eerst wilde een enkel persoon de
kosten der kroon op zich nemen, doch de
Hoogeerw. Deken der stad vond het meer
treffend, dat iedereen in eene collecte het
zjjne zou kunnen bijdragen. Heden wordt
het met goud gekroonde beeld van Maria
in den solemneelen omgang rondgedragen
en dan zal het nog eenige dagen prjjken,
geplaatst op het hoofd-altaar middenin de
groote Lieve-Vrouwekerk, ook getooid met
den mantel van goudborduurselbezaaid
met sterren van paarlen en robijnen. Dit
voor het godsdienstig gedeelte.
Ook de kunststoet ter gelegenheid der
Van D jj c k-feesten die ook nog op 27
Augustus voor den laatsten keer zal om
gaan, draagt een ieders bewondering weg.
Het is schoon, het is kunstig samengesteld
hier zijn mannen aan het werk geweest
vertrouwd met de kunst en kunsthistorie.
FE U1LLETON.
VADER BAMBRIQU E.T
„Het staat aan jou, natuurlijk,» zeide zij, ter
wijl zfj zich op de lippen beet, „doch ik had
wat meer bereidwilligheid van je verwacht
Ik had stellig op je gerekend, maar als je be
droefd bent en vreest je te zullen vermoeien,
zullen wij er maar niet meer over «preken, lieve
vriendin I»
Zjj aprak de beide laatste woorden uit op
een toon, die de tegenovergeatelde beteekenis
eraan gaf van die, waarin zij gewoonlijk gebe
zigd worden, en wendde zich wrevelig naar eene
andere zjjde. Eliza keek haar scherp aan. Nu
begreep het arme meisje, waarom Hermance er
zoo op had aangedrongen, dat zjj op het feest
zou verachjjnen, waartoe de liefkozingen gediend
hadden, welke zjj slechte aan dn oude vriend
schap had toegeachreven. Hare adelljjke gezellin
had haar noodig om met behulp van haar te
schitteren, en mogeljjk was dit wel de eenige
reden, waarom zjj, eene dochter uit het volk,
zich hier in dit aristocratisch salon bevond.
//Je hebt geljjk, Hermance,// zeide zjj einde
lijk op diep bedroefden toon, »ik heb niet het
recht je zooiets te weigeren.
//Ik zal doen, wat in mjjne vermogen ia, om
je aangenaam te zjjn.//
Ouder deze tellen wij ook mjjnheer de
Vriend t,directeut der Antwerpscbe schil
ders-academie.
Het was wel een aardig gedacht bij het
openen van den stoet de menschenmassa
zich te doen ontsluiten niet zoozeer door
geweld ofschoon ook eene afdeeling bur
gerwacht te paard vooropging doch
meer door het opwekken der water-vrees
bij middel der spuit van Cupido, gezeten op
den nek van een reusaehtigen walvisch. Ook
de reus en reuzin van Antwerpen's omme
gangen ontbraken niet en wierpen hunne
nieuwsgierige blikken rechts en links over
de volksmenigte.
Het deed hun blijkbaar goed door velen
uit vroegere optochten te worden erkend.
Het kolossale beeld van reus Druon Anti-
goon werd vervaardigd in 1534 door den
schilder beeldhouwer PeterCoecke van
Aalst, dat der reuziD dagteekent van 1765.
De kunst door de eeuwen heen werd
voorgesteld. Tien maatschappijen, gekozen
uit de 23 der stad, vormen tien afdeelin-
gen, ieder saamgesteld uit praalwagens,
groepen te voet en ruiters, voorstellende
de verschillende bloei-tijdperken der kunst.
De «jonge Vlamingen» gaven ons de As-
syrische kunst onder de 19e dynastie der
Pharao's (1400 j. voor Chr.) Zangers, harp
spelers sieterspelersPharao Ramses II
in een prachtig palakijn, omringd door mos-
kitosverdrjjvers wierookdragers en Egyp
tische priestersde reuzensphinx van
Jiseh op den praalwagen met het portaal
eens tempels rustende op vier machtige
zuilen en wanden, veelkleurig beschilderd
en versierd. De Assyrische kunst was voor
gesteld in den Cherubleeuw met men-
schenhoofd en vleugelenzooals die een
maal stond in het oude Assyrische rijk aan
de praalgraven en paleizen der vorsten.
De maatschappij «Vriendenschaar» begint
hare afdeeling met een tafereel uit de An
tigone» van Sophoclet en het bloeitijdperk
der hooggeroemde Grieksche kunst is in
aantocht. De praalwagens van Minerva, van
Apollo en de zeven Muzen. De Grieksche
dichters, redenaars, wijsgeeren en geschied -
schrjjvers trekken ons voorbij. Wij hooren
de lyrische tonen van Orpheus waarvoor
zelfs de steenen gevoelig waren en bij wiens
wondervol spel zij zich ordenden tot een
j geregeld bouwstuk. Opnieuw klinkt ons in
S de ooren de machtige stem van Demos
thenes; Socrates en Plato ont-
j
„Zoo is het goedriep het zelfzuchtige
meisje, terwijl zjj, mogeljjk wel opzettelijk, de
opoffering niet naar waarde schatte, //nu herken
ik weder mjjn lief vriendinnetje Je bent
een engel, en wij zullen veel succes hebben
Van nu af aan werd Hermance weder uiterst
vriendelijk en overstelpte juffrouw Bambriquet
met attenties. Terwjjl zjj nog fluisterend met el
kander spraken, diende men Prins Alfred De
Z aan.
//Eindeljjk zeide freule De Montreville.
Eliza bleef kalm en in gedachten verzonken
zitten. Deze goed klinkende naam herinnerde
haar slechts vaag een schuldenaar van haren
vader.
XXII.
Toen men den Prins aanmeldde, kwam er
eene ongewone beweging onder de aanwezigen;
men fluisterde, terwjjl alle' blikken op de deur
gevestigd waren. De dichte opgewonden menigte
week eerbiedig ter zjjde en degeen, dien de lezer
onder dien naam van Moreau heeft leeren ken
nen, naderde met afgemeten schreden de vrouw
des huizes, terwjjl hjj vriendschappelijk met graaf
De Montreville sprak.
Zjjn gansche persoonlijkheid had eene won
derbaarlijke verandering ondergaan, zoodat het
onmogeljjk was in hem den zonderlingen huur
der van Bambriquet te herkennen.
Zonder den langen mantel en het eenvoudig
gewaad vertoonde hjj het uiterljjk van een nog
jeugdig man, van eene flinke gestalte, met zachte
doch tevens trotsche gelaatstrekken.
vouwen hunne wijageerige stelsels; Hero
dotus verhaalt zjjne oude geschiedenis
sen en de Attische tragici ontvouwen de
breede koren hunner treurspelen. De dithy
rambe van D i o n y s i u s, de ode van P i n-
daros weerklinkt in deu majostueuzen een
voud haier melodie. Volgt het oude Rome
met zijne gelauwerde kunstenaars, gezeten
in schilderachtige groepen tegen de fries
van het Parthemon, de vergulde zege-kar
ren met driespan der overwinnaars in het
renperk, Cicero op het rostrum, Vir
gil u s met zjjn «Aeneas»H oratins
met zjjne «Carmina.»
De Antwerpsche «Klauwaarts» stellen
voor de Arabische kunstde kaaba van
Mekka de Byzantjjnsche keizer J u s t i*
niaan en Theodora onder eenen koe
pel, gedragen door overhangende gewelf
bogen, rustende op vier marmeren zuilen; de
Romaansche eene vrouw met Romaansch
kerkje op den arm de sleep van baren
koninklijken mantel gedragen door hof-
knapen.
Een koor van met bloemen getooide
knapen en meisjes, hett aan het: cDaghei
in den Oostenen <Naar Oostland willen
wij varenen wjjst op een kerkportaal in
gothischen stjjl, met spitsbogen en door
zichtige roos, met beelden en beeldhouw
werken. De maatschappjj «Verbroedering»
vertolkte aldus op waardige wjjze het idee
der Gothiek.
De vertegenwoordigers en voorgangers
der Italiaanscha renaissance waren niet
moeieljjk te vinden voor de maatschappjj
«Leopold» en onder het ruischen der tonen
van «Sa l'aura spira» vertoonde zich de
Madonna van Cimabuë, omringd door Dan
te, Petrarca, Bruuelleschi, die
den koepel voltooide der Domkerk van
Florence, enG h i b e r t i, die twee der bron
zen deuren leverde aan de doopkapel van
Florence.
Dit Lieve-Vrouwe beeld met het Kindje
voldeed zoo goed, dat het volk het uit
C i m a b n e's werkplaats haalde en onder
bazuingeschal overbracht naar de «St. Maria
Novella» te Florence waar het bewaard
wordt.
Als beschermers der kunsten pareerden
in den Antwerpschen kunststoet Laurens
de Medici te paard met twee schild
knapen de Doge van Venetië met twee
edelknapen en paus J u 1 i u s II, voorafge
gaan door stafdragers, koorknapen, pries-
De groote bakkebaarden, die hem in de rue
de la Santé ontsierden, waren verdwenen hjj
droeg slechts een knevel, welke zjjn voorkomen
een nog jengdiger aanzien gaf Zjjn rok was
versierd met verscheidene vreemde ridderorden
en met het lint van het Legioen van Eer, welke
onderscheidingen hjj verkregen had, toen hjj nog
als fcolonel bij de Koninkljjke Ljjfwacht diende,
Doch vooral sprongen zijn voorname manieren
in het oog, welke hjj zelfs niet had kunnen
afbggen, toen hij als een gewoon burger bjj Bam
briquet woonde. Hjj scheen verstrooid en ter
neergedrukt toch beantwoordde hjj glimlachend
de vleiende gezegden, waarmede de graaf hem
overlaadde en groette hier en daar vriendeljjk een
bekende, die dan niet weinig ingenomen scheen
met zulk eene onderscheiding.
Toen freule De Montreville den prins naderbjj
zag komen, brak zjj het gesprek af en wierp
snel een blik op haar toilet. Zonder dat Eliza
begreeg, waarom haar vriendin haar zoo plotse
ling met rust liet, nam zjj toch de gelegenheid
te baat om hare gedachten te verzamelen en zich
een weinig moed in te spreken. Droomend, de
oogen op den grond gevestigd, wilde zjj zich
harden tegen de beproevingen, die zjj reeds
doorstaan had en die haar nog te wachten ston
den.
In hare mijmering vergat zij alles om zich
heen, zjj deed haar uiterste best, hare zwakheden,
baar vrees, en zelfs hare herinneringen van zich
af te schudden.
De Prins maakte eene buiging voor de gravin
doch voordat hij het woord tot haar kon richten,
riep Hermance uit
tersBisschoppen, Kardinalen en gezeten
in zjjn draagstoel, omgeven door flabellum-
dragers en Zwitsersche Ijjfwachten. Deze
afdeeling werd gesloten door een praalwa
gen, getrokken door zes paarden, voorstel
lende de verheerljjking der Renaissance.
Vooruit jonge «Fonteynistenen hett
nog eens het koraal aan, dat zoo plechtig
weerklonk door Antwerpens straten. Het
hemelsblauw uwer kleeding begeleidde zoo
liefljjk de tonen van uw gezang. Het was
de zang der Duitsche Renaissanceeene
hulde aan Albert Dürer; Germania
met de banieren van het Duitsche Rijk en
van Maximiliaan I.
A 1 b e r t G r i s a r 's kring vertoonde den
Koninklijken troon van Frankrijk in blauw
I fluweel met gouden leliën het tjjdperk der
Franschef? Renaissance onder F r a n s I en
Hendrik II.
Onze Hollandsche schilderschool der 17e
eeuw werd verheerljjkt door een praalwagen
voor Rembrandt, de Vlaamsche Renais
sance verschjjnt onder de gedaante van den
gevleugelden os der St. Lncasgilde onder
eene Romeinsche portiek. Versierd met de
fijnste draperiën, kostbare vaandels en bloe
menkransen volgen de zegewagens van
Rubens, Van Djjck eindeljjk de
Stede-maagd die Antwerpen's roemrijke
zonen kroont.
Rjjkdom van costumes, historische juist
heid tot in de kleinste bijzonderheden, stem
pelden dezen optocht tot een waren kunst
stoet, welke benaming hiervoor niet jjdel
was gebruikt. Ofschoon de groote menigte
de voorkeur zal bljjven geven aan het «Land
juweel» van enkele jaren terugzal toch
ieder, die slechts eenigszins is ingewjjd in
de kunsthis'orie dezen kunsthistorischen
stoet verre daarboven stellen en den goe
den smaak bljjven bewonderen van hen, die
in Antwerpen zulk eene onderneming deden
slagen.
Wat bereikt kon worden is hier bereikt
en daarvoor onzen onverdeelden lof. En als
heden-avond tot sluiting St. Lieve Vrouwe
processie de tinnen en torens der Lieve
Vrouwe-kerk als een tweede St. Pieter zul
len baden in een zee van licht dan zal
opnieuw de kunst zjjn toegewjjd aan haar
hoogste ideaalde godsdienst.
Antwerpen, 20 Aug. 1899.
o
//Het is niet vriendeljjk van u, mjjnheer De
Z om zoo laat te komen. Is u dan verge
ten, dat ik het concert moest openen door een
duo te zingen met eene van mjjne beste vrien
dinnen? Waarljjk, wjj hadden zonder u moeten
beginneo, om u voor uwe geringe belangstelling
te straffen.»
Dan zou de straf te zwaar geweest zjjn, freule,
voor een
Eensklaps zweeg hjj. Ondanks zjjne zelfbe-
heerscbing kon hjj niet verder spreken, doch
hield zjjn oogen vol verbazing op Eliza geves
tigd, die de hare neergeslagen hield.
//Zottinnetjezeide graaf De Montreville
glimlachend tot zijne dochter«denk je, dat
de prins je op je wenken zal bedienen, zooalt
je mama en ik doen Sedeit geruimen tjjd is
de alleenheerschappjj in Erankrjjk afgeschaft."
„Welnu, papaatjelief,» antwoordde het meisje
ondeugend, „evenals u zou ik wel kunnen wen-
schen, dat zij hersteld werd!"
Gedurende dit schjjnbaar oppervlakkig gesprek,
bleef 's prinsen houding onverklaarbaar voor
hen, die zijne welwillendheid kenden. Hjj was
bleek en ontdaan. Hermance was de eenige, die
zjjne ontsteltenis niet opmerkte.
//Bovendien,» vervolgde zjj op lossen toon,
//zou ik ontroostbaar zjjn geweest, wanneer mjjn
heer De Z mjjne lieve Eliza met gehoord
had Ja!» voegde zjj erbjj, terwjjl zjj zich
tot hare vriendin wendde, »ik zeg je vooruit,
dat de prins veeleischend is, doch wjj znllen
ons zelven overtreffen I»
(Wordt vervolgd.)
ABON NEMENTSPB IJ S
PRIJS DER ADVJ3BTENTIEN
AG-ITE MA NOR AGITATE.
43
or DE
