NIEUWE
Hbaaêlaó voor éftooró- en Suiè-éCollanó.
Nieuwigheden.
No„ 4284,
Dinsdag 12 September 1899
24ste Jaargang,
PROEENHMMERS gratis
b I I'. i\ L A IN if
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cem
Elke regel meer
77.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimtes
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Nieuwe abonnementen op
de NIEUWE HAARLEM-
SCBE COURANT en het ZONDAGS
BLAD worden dagelyks aangenomen.
Zij, die zich vanaf heden abonneeren,
ontvangen de nummers gedurende deze
maand verschijnende, gratis.
Voor ongeveer vyftig jaren geleden
schrerf abbé Pie, de naderhand beroemd
geworden kerkvorst van Poitiers, de vol
gende behartigenswaardige woorden
«Zie rondom u wat is er op aarde hei
liger, nuttiger en zegenrijker dan de Ka
tholieke Kerk En toch, wie wordt méér
weersproken, wie wordt méér vervolgd en
wie wordt méér bestreden, dan juist deze
Kerk Daar zyn menschen, die van haat
tegen God tegen al wat goed is tegen
elke waarheid doordrongen zijn. Hebt gjj
u wel afgevraagd, welke sekte, welk ge
nootschap, welke godsdienst aan hen mis
haagt Welke godsdienst is het, tegen wel
ken voornamelijk hun haat gericht is De
Kath. Kerk en zjj alleen. Jegens niet-ka-
tholieken is men vol van de grootste toe
gevendheid aan hen verschaft men immer
recht, men schaart zich aan hunne zijde.
Maar de Kath. Kerk heeft nimmer iets
goeds gedaan, nimmer iets goeds geleerd.
Haar wil men altoos van fouten en gebre
ken beschuldigen zij mag «ja» zeggen of
«neen,» in de oogen der menschen van de
wereld heeft zij altjjd ongeljjk. Alles, wat
tegen de Kath. Kerk is, juichen haar ver
volgers toe met daverend handgeklap. Maar
tegen wie is hun van woede vlammende
toorn gericht? Tegen de Kath. Kerk en
tegen de Kath. geestelijkheid.»
En de bovengenoemde schrpver eindigt
aldus Christus heeft aan Zijne Kerk voor
speld, dat zjj vervolgd zal worden evenals
Hij. Maar de Kath. Kerk alleen is de steeds
vervolgde en véél gesmade Kerkzjj al-
FEUILLETON.
VADER BAMBRIQUET
Lompenkoopman.
60 Vervolg.)
Eliza luisterde aandachtig toe. Toen Cécile
had uitgesproken, wierp zij zich in hare armer,
zonder een woord te kunnen uitbrengen.
„Enlieveling/'zeide zij eindeljjk //wat
kan ik doen om hemom u allen te 1
redden
//Spreek eens met je vader en tracht van hem
een nieuw uitstel te verkrijgen."
//Ik heb, helaas, zoo weinig invloed op hem,
Cécile."
i/O, hij is erg veranderd hij gevoelde berouw,
dat hjj je zooveel verdriet heeft aangedaan Ke" I
durende je kortstondig verbljjf in de ouderljjke
woning, hjj ia be.lroefd en beschaamd over zjjn
gedrag, zijn jjver om je te wreken toout alleen
reeds genoeg, hoezeer hjj zijn handelwijze be
treurt. Jou verzoek zal hem ontwapenen, hij zal
meenen jou vergiffenis te kunnen verwerven door
toe te geven Men verlangt trouwens
niets dan een weinig tjjd en wat ieschikkelijk
heid, Eliza. Het werk van mjjn man wordt goed
betaald, wij zullen onze leefwijze veranderen en
spaarzaam zijn alles zal later voldaan worden.
De prins, van zijn kant, kan gemakkelijk een
anderen geldschieter vinden, wanneer hij zich
zelf voldoende meester is om zijne belangen te
leen derhalve kan het woord des Heeren
op zich zei ven toepassen
«De leerling is niet beter dan de Mees
ter. Hebben ze mjj vervolgd zjj zullen
ook u vervolgen. Indien de wereld u haat,
herinner u dan dat zij mij het eerst ge
haat heeft. Ik zend u als schapen onder
de wolven.»
Abbé P i e zegt dan verder: Zou de Kath.
Kerk ook slechts één oogenblik zonder eem-
gen vijand zijn, dan moest zij zich zelve
beangstigd afvragen «Ben ik nog wel de
zuil der waarheid wijl de haat der on
deugd en de stem der dwaling tegenover
tnjj tot zwijgen i3 gebracht
Onder dit opzicht nu kan de Kerk zich,
bij het einde van de 19e eeuw, allerminst
beklagen. Tegenwoordig wordt zij getergd
méér dan ooit. Het is niet eene bloedige
vervolging, maar het is eene stille sluipende
vervolging. Veelvuldig komt het voor, zelfs
in Katholieke landen dat de school niet
meer volgens Katholieke beginselen de Ka
tholieke jeugd mag opvoeden. De weten
schap moet ontkerstend en de Katholieken
op dit gebied als nietswaardig beschouwd
en gebrandmerkt worden.
Het euvel is groot, grooter nog dan het
schijnt. Maar daarbjj komt nog een tweede
gevaar.
Vele Katholieken leggen een al te groote
toegevendheid jegens de valsche grondstel
lingen der wereld aan den dag. Misschien
is hunne bedoeling goed. «Wij moeten,»
aldus oordeelen zij, «de poorten van de Kath.
Kerk vergrooten, opdat den dwalenden de
terugkeer des te gemakkelijker gemaakt
worde.» Maar velen gaan bij hun breede
opvatting zóó ver, dat zij de grondzuilen
van het kerkeljjk gebouw doen schudden
en verbrokkelen.
De een brengt, om aan de geleerden te
behagen, de grdhdwaarheden van de god
delijke Openbaring en overlevering in ge
vaar zjjne bedoeling is, de geleerde wereld
tot Christus terug te brengen. Wij voor
ons zjjn echter bevreesd voor deze ééue
behartigen. Als bij zich tot zekere vermogende
vrienden wilde wenden
„Genoeg", zeide het meisje met warmte, „ik
zal mijn vader opzoeken, al moest ik op mjjne
knieën naar hem toegaan, ik zal van hem vet-
kiijgen, dat hjj zijn plan laat varen.//
„Odank, dank, lieve Eliza, ik had wel ge-
ljjk mot op je te rekenen. Ik ben naar ja toe
gekomen, zonder dat iemand er iets van at
weet, want Salvisc of de prins zouden te trotsch
zijn geweest, om mjj zooiets aan te raden
Doch ik vrees niet, mij tegenover je te verne
deren, jij bent goed, edelmoedig, je hebt mjj
lief en ik jou ook Kom, ga dadeljjk mee,
mjjn rjjtuig staat voor de deur, laat ons onver-
wjjld vertrekken."
„Kan je mjj dan geen oogenblik tjjd gunnen
om mjjne gedachten te verzamelen, Cécile Mor
gen misschien
//Maar morgen is het te laat!// riep mevrouw
De Salviac uit, „morgen zal mjju Eduardinde
gevangenis worden geworpen, oLze meubelen
verkocht, mjjn kind en ik zonder dak zjjn
Morgen wordt de prins eveneens uit zjjne woning
verdreven Luister eens, Eliza, vandaag heef;
een man der wet aan mijnheer Bambriquet al
de stukken gebracht, die betrekking hebben op
de schuldvordering op ons en op die op den
prins, ten einde de laatste, onvermjjdeljjke for
maliteiten te vervullen. Morgen komt men deze
papieren weder terughalen en in den loop van
den dag zal het beslag gelegd worden
Er is geen oogenblik te verliezen.
//Welnu, laten wjj dan gaan//, zeide Eliza,
„en ik zal u allen zien te redden.//
zaak by vele geleerden zal ook door dit
middel het beoogde doel niet worden be
reikt want zeer velen gaan in betrekking
tot de eeuwige waarheden niet oprecht te
werk zjj zoeken Christus, eveuals Herodes
Hem zocht. Van dezulken zegt Paus G r e-
gorius de Groote: «Het zijn huichelaars,
zij zoeken Jesus slechts in schjjn en daar
om verdienen zjj het ook niet Hem te vinden.»
Een ander gelooft, aan den godsdienst een
dienst te bewjjzen, doordat hjj méér vrjj-
heid voor de meuscheljjke hartrtochten ver
langt. Naar zjjne meening moesten de Ka
tholieke schrijvers in hunne geschriften min
der achterhoudend zjjn op het punt van
menscheljjke neigingen en liefde. Op deze
wjj ze zouden Katholieke boeken ook in wjj-
dere, andersdenkende kringen gelezen wor
den en zoo zouden ook daar de Katholieke
denkbeelden en begrippen ingang vinden.
Maar dezulke vergeet, dat wij op dit gebied
onze tegenstanders niet zóóver kunnen vol
gen, als zjj het verlangen. Wil men de waarde
van een letterkundig werk volgens de wai mte
van de daarin beschreven hartstochteljjke
gevoelens en zondige genietingen afmeteD,
dan willen wjj gaarne den lauwerkrans aan
andersdenkenden gunnen. Onze Katholieke
letterkunde streeft een edeler doeleinde na;
zjj wil de jeugdige phantasie niet met tot
hartstocht opwekkende beelden en toonee-
len verdooven, de onschuld des harten niet
verleiden. Want, waar het hart in zondi
gen lust ontbrandt, daar heeft de geest de
overhand verlorende hartstocht wordt
door zulke lectuur gevoed, de geest ver
slapt, bljjft ledig en kwjjnt. Er zjjn zaken,
welke men, naar het woord van St. Paulus,
onder christenen niet eens noemen moet
en deze afkeer van onreine en wellustige
zaken geldt ook voor de negentiende eeuw-
(Slot volgt.)
Transvaal.
Te Pretoria heerscht een zeer oorlogs
zuchtige stemming.Zij,die zich inden Volks-
XXXIII.
Zjj verlieten de a tuia, vertoefden eenige oogen-
blikken in het kamertje van Eliza, waar deze
haar hoed en mantel kreeg, en traden daarop
de spreekkamer binnen. In enkele woorden legde
Eliza aan de eerwaarde Overste uit, dat eene
familieaangelegenheid van het hoogste belang
het noodzakeljjk maakte, dat zjj zich terstond
naar haren vader begaf. Na een haastig afscheid
spoedden zjj zich naar buiten.
Toen Narcisse haar zag aankomen, maakte hjj
snel het portier van het rjjtuig open zjj stap
ten in en reden in vollen draf weg. Het paard
van mevrouw De Salviac scheen vleugelen te
hebben, doch Narcisse, die wist dat de minuten
koslbaar waren, spoorde het nog telkens met de
zweep aan.
Ssraten, pleinen volgden elkander met duize
lingwekkende snelheid op hoe meer zjj het doel
naderden, hoe angstiger Cécile, maar vooral
Eliza werd. Toen het rjjtuig eindeljjk de rue de
la Santé inreed, werd Eliza echter, toen zjj toe
vallig naar buiten keek, door eene onverwachte
ontmoeting verrast.
Er bevonden zich slechts enkele menschen op
straat, doch in het gewelf van een poort stond
iemand van een groote gestalte, met een onheil
spellend en tevens spottend gelaatjuffrouw
Bambriquet herkende hem zonder moeite, hoe
wel hjj in een wijde manteljas was gewikkeld
en zjjn hoed diep in de oogen had gedrukthet
was Joli-Coeur, de zoogenaamde neef van de
huishoudster, die zulk eene treurige rol op het
verlovingsdiner had vervuld. Hjj scheen op den
raad voor den oorlog verklaarden, werden
levendig door het publiek en vooral door
de dames toegejuicht. Men begrijpt, dat de
Engelschen er op uit zjjn om de Boeren
hun zelfstandigheid te ontnemen, en dat
die zelfstandigheid alleen te behouden is,
door ze met de wapens in de vuist te Ver
dedigen.
Onder het opschrift «Dit is Oorlog!»
schrijft de Rand-Post van 18 Augustus:
Het bericht dat de Portugeesche auto
riteit te Delagoabaai den doorvoer van am
munitie voor de Z. A. R. wil beletten, ten
verzoeke van Engeland uit kracht van een
oud tractaat werd gisteren avond in de stad
als een feit beschouwd. Het is ons echter
moeiljjk er geloot aan te hechten.
Indien Engeland dergeljjk verzoek deed
en Portugal het toestond, dan zou daar
mede door beide Staten, Portugal en En
geland een oorlogstoestand tegen de
Z. A. R. zjjn geproclameerd. De onderhande
lingen met Enge'and dan verder voort te
zetten ware de reinste dwaasheid, die zich
denken laat. Als heden ammunitie zou wor
den gestopt, zal men morgen den door
voer van levensmiddelen enz. beletten.
Indien het bericht waar zou zjjn, en men
wil hier niet langzamerhand door uithon
gering tot overgave gedwongen worden
dan moet dadeljjk de oorlog aangenomen
worden. Echter twijfelen we nog aan de
juistheid en veronderstellendat Portugal
misschien eene poging tot vertraging doet
door onkunde le pleiten over zyn eigen
rechten en plichten onder oudere en nieu
were tractaten en zal de Regeering van dat
land dadeljjk doorvoeren zoodra de Trans-
vaalsche Regeering meldt dat de weigering
van doorvoer zal worden beschouwd als
oorlogsverklaring of zoodra de Duitsche
Regeering (die dat bjjna zeker zal doen) pro
testeert, dat haar handel met eene bevriende
Mogendheid onder tractaat beschermd
wordt verhinderd of geschaad zonder dat
oorlogstoestand in dat land zulke hindering
wettigt. Voor de Regeering te Pretoria is
het echter beter niet op Duitschland te
wachten, maar den handschoen op te nemen
en tot oorlogvoeren te besluiten. Op dit
oogenblik is de Engelsche troepenmacht
in Z. A. nog zwak.
jfrankrijk.
De heer C o r n 1 y noemt in de Figaro
het requisitoir van den Regeerings-com-
uitkjjk te staan en zjjn gangen tonden Eliza
waarscbjjnljjk meer dan verdacht zjjn voorgeko
men, wanneer zij kalmer geweest was.
Toch wierp zjj zich snel achterover, ten einde
niet gezien te worden, en de onaangename in
druk, door deze ontmoeting teweeggebracht, was
nog niet geheel verdwenen, toen het rjjtuig reeds
voor het huis stilhield.
Nauwoljjks waren de beide dames uitgestegen,
of zjj konden zich reeds op tegenspoed voorbe
reiden De vensters en de deur van Bambriqaets
woning, achter in den tuin, waren gesloten
blijkbaar was de meester zoowel als zjjne dienst
bode afwezig.
Cécile en Eliza zagen elkander ontsteld aan.
Eindeljjk ging de deur van de portierskamer
open en vrouw Frichard, die behalve portierster
ook werkvrouw was bjj Bambriquet, kwam te
voorsobjjn, terwjjl zjj haar gelaat in de vrieride-
ljjkste plooi zette.
//Ha! daar is die goede juffrouw Eliza," riep
zjj uit, „dat is eene verrassing! Men heeft er,
op mjjn woord, niet op gerekend, u vandaag
hier te zien, vooral niet in gezelschap van
//Is vader uitgegaan, vrouw Friohard vroeg
het meisje haastig.
//Zooals u zegt, juffrouw de goede, brave
man is met juffrouw Lapiquette naar buiten, zjj
zullen niet voor vanavond terug zjjn
//O, mjjn hemel 1 Wat vangen wjj nu aan
//Wanneer die vreeseljjke papieren nog in zjjne
handen zjjn, is er nog niets verloren," fluisterde
mevrouw De Salviac, //dan moeten wjj op hem
wachten."
(Wordt vervolgd.)
1 InLI nS( H E (III K4 iT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p, 1,40
Voor het buitenland 2,80
PB.IJS DER ADVERTENTIEN
AGITE MA NON AGITATE
or DE
