NIEUWE
IPagëiaó voor eSloord- on o£uid~iXollanó.
Fransche werklieden
bij den Paus.
No. 4302,
Dinsdag 3 October 1899.
24ste Jaargang.
UlTUiN LAN JD
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
B TJ B E A TT St. Janstraat Haarlem.
Elke regel meer
77,
Grroote letters worden berekend naar plaatsruimtei
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Red a c t e ur-U i t g e v e r, W. KüPPERS.
Toen de Fransche werklieden, dezer da
gen ter jaarljjksche bedevaart naar Rome
opgegaan, door Z. H. Leo XIII werden
ontvangen sprak hun geleiderde heer
De Harmei, den H. Vader toe met deze
woorden
«H. Vader gij hebt getoond, dat de ze-
deljjke en stoffelijke opbeuring van het volk
een maatschappelijke plicht is. Tegenover
de talrijke moeilijkheden heeft Uwe Heilig
heid niet opgehouden Uw stem te verhef
ten voor geheel de wereld, om te verkon
digen dat billijkerwijze, krachtens de recht
vaardigheid en de liefde voor de volken,
eene behoorlijke plaats moet gegeven wor
den aan het welzjjn van den werkman.
Dank aan de onvermoeide zorgen van Uwe
Heiligheid, begon de proletariër opnieuw
te begrijpen, wat men nooit had mogen ver
geten, dat de Kerk nooit opgehouden heeft
aan de Christen-volken in te prenten de
ware geest van het Evangelie. Deze geest
bepaalt zich niet alleen bij de beoefening
der deugden, bjj de daden van godsvrucht,
maar hjj bestaat ook nog in eene werk-
dadige hulp den minderen en nederigen
te geven in broederlijke liefde.»
En wat antwoordde nu Z. H. L e o XIII?
De H. Vader sprak deze woorden: «Ons
vurigste verlangen is de wereld te doen
zien, dat de Kerk de ware moeder der vol
ken is en dat hare liefde geen palen kent.
Zjj leidt de zielen ten Hemel door den weg
van het geloof en van de deugd. Doch zij
wacht zich terzelfder tjjd er voor op de
aarde de tijdelijke belangen te verwaarloo-
zen. Zjj heiligt ze wanneer zij het werk der
kleinen veredelt en de macht der hoogsten
er toe brengt om wel te doen. Wanneer
het geldt de maatschappelijke orde te mid
den van het verschil der standen te hand
haven, bezit de Kerk alleen het geheim
om, zelfs hier op aarde, zooveel mogelijk
FEUILLETON.
VADER BAMBRIQUET
Lompenkoopman.
79 {Vervolg.)
„En de dokter zou een uitmuntende bondgc"
noote aan haar hebben», antwoordde de genees" I
heer, terwjjl hjj naar voren trad, //de zon brand1
fel, zooals mevrouw De Salviac opmerkte, juf" 1
frouw, u moest naar uwe kamer gaan en wa^
rust nemen, u hebt daar behoefte aan, na de
crisis van zooeven.//
//Heeft zjj dat werkelijk gezegd, die ondeu
gende Cécile maar de zon hindert mjj volstrekt
niet, dokter, integendeel, zjj koestert mjj, en dat
doet mjj goed Laat mij dus nog eenige
oogenblikken hier bljjven, ik gevoel mjj zoo ge-
lukkig te midden van u allen, in dezen vrien
delijken tuin, waar de vogel» zingen en men
den geur der bloemen inademt
Cécile kon nauweljjks haar onrust verbergen,
zjj had het geratel van wielen, het klappen van
eene zweep gehoord, hetgeen de nadering van
een rjjtuig aankondigde. Daarom zeidezjj bijna
smeekend tot hare vriendin
//Wat ik je bidden mag, Eliza, bljjf niet lan
ger hier. Is het niet zoo, mjjnheer Bambriquet»,
vervolgde zjj, zich tot den vader wendende, die
eenige schreden van hen afstond, //uwe doch
ter moet niet zoo lang buiten zitten
De gewezen lompenkoopman was uiterst be-
het geluk van den mensch te verzekeren.»
De Paus wees de werklieden op zijn schrij
ven tot de geestelijkheidEn de H. Vader
liet er op volgen: vereenigt u op godsdien
stig en maatschappeljjk gebied, maar wees
gehoorzaam aan de bevelen van uwen bis
schop. Hebt vertrouwen in uw Christen
patroons. Werkt allen eensgezind voor het
algemeen welzijn, voor den vrede en voor
de onderlinge verstandhouding van alle stan
den. Dit zijn, zeide de H. Vader, noodza
kelijke voorwaarden voor het geluk der
volken.
En ten slotte beval de Paus met nadruk
aan zich overal als Roomsch Katholieke
werklieden te gedragen door woorden en
daden, om zoodoende hunne metgezellen
die van den godsdienst zijn afgevallen, op
het goede pad terug te voeren.
Z. H. L e o XIII eindigde zijn toespraak
met den Franscben werklieden zijn zegen te
geven.
frankrijk.
De werkstaking in de jjzer- en metaal-
fabrieken van de firma Schneider te Creu-
sot in het departement Saone et Loire breidt
zich uit.
Socialistische raddraaiers hebben hier
weer de leiding en de stakers weten niet
de reden op te geven waarom zjj den arbeid
hebben neergelegd.
De werklieden aan de fabriek hebben
niet te klagen. Immers, voor het onderwijs
hunner kinderen wordt gezorgd woningen
zijn voor de werklieden gebouwd, waarvan
zij na verloop van tjjd eigenaars kunnen
worden en een pensioenkas zorgt voor hun
ouden dag, indien zij niet wenschen opge
nomen te worden in een Godshuis voor
de ouden van dagen en gebrekkige werk
lieden gesticht.
Bijna geheel de bevolking van de stad
Creusot, groot 32,000 inwoners, bestaat uit
families, wier vaders en zoons in de fa
brieken van Schneider werken.
De heer Schneider wil niets te maken
hebben met de menschen die zich mengen in
zjjne fabrieksaangelegenhedeu. Elke werk-
sch'oomd geworden, betgeen eene schrille te
genstelling vormde met zjjne vroegere driestheid.
Wanneer hjj zich, zooals du, in een uitgelezen,
fitsoenljjk gezelschap bevond, meDgde hjj zich
nooit meer in het gesprek dan hoognoodig was,
en dan nog alleen, als men rechtstreeks het
woord tot hem richtte.
Hjj had niets van dit onbeduidende twistge
sprek gehoord, nu kwam hjj echter naderbjj,
doch voordat mevrouw De Salviac hem had
kunnen uitleggen, waarover men het had, riep
Eliza, terwjjl zjj in de richting der laan wees
//Wie komt daar nuf Zie eens, Cécile, welk
een prachtig rjjtuig voor bet hek staat. En welk
een schitterende livrei 1 Maar,// vervolgde zjj
vrooljjk, //het is mjjnheer Ve Salviac in eigen
persoon, die zooveel weelde ten toon spreidt.
Doch hjj is niet alleen, hjj is met
Eensklaps verbleekte zjj en zweeg, zjj had
den prins herkend.
//Begrjjpt gjj mjj nu vroeg Cécile, terwjjl
zjj nog beproefde haar mede in huis te krjjgen;
//je zoudt onmogelijk tegen zulk eene samen
komst bestand zijnga maar spoedig naar bin
nen, ik zal je wel verontschuldigen.//
ffEr komt bezoek, juffrouw", zeide de dokter
op zjjn beurt en u is gansch ontdaan
het zou voorzichtig zjjn
Eliza hief het hoofd op, hare wangen, eenige
oogenblikken te voren nog bleek, waren nu met
een lichten blos overtogeo, hare oogen schit
terden weder in hun ouden glans, hare ineen
gedoken gestalte had zich opgericht.
//Pas op, dokter,» zeide zjj met vaste stem,
hoewel glimlachend, vdit behoort niet meer on-
man, zegt hij, die te klagen heeft kan zich per
soonlijk tot zijn meester wenden, steeds zijn
ontstane grieven zonder moeilijkheden met
volkomen voldoening weggenomen.
Indien de firma Schneider een deel
der fabriek naar Cette verplaatst, hetgeen
de firma veel onkosten zou besparen, vooral
wat betreft het vervoer van mijnerts uit
Algiers, en waarvan nu sprake is, zullen
te Creusot 3 a 4000 fabrieksarbeiders broo
deloos zijn.
De Figaro deelt mede, dat in het
z. g. royalistisch complot tegen de Repu
bliek zouden betrokken zijn prins Louis
deBroglie, afgevaardigde van Mayenne,
graaf DeBouillerie, GeorgeThie-
band, Felgères en niet het minst Le
Petit Journal en zijn hoofd-redacteur, de
heer J u d e t.
Engeland.
De Times vindt het zeer goed dat En
geland onaannemelijke eischen heeft gesteld
en geeft den raad bij niet aannemen de
conventies te verscheuren en Transvaal, be
nevens den Oranje-Vrjjstaat in te palmen.
Daily News wil dat het Kabinet geen
onberaden, overijlde besluiten neme, en zeker
geen ultimatum formuleerevoordat de
Engelsche Regeering de volkomen zeker
heid heeft, dat Transvaal niet meer op de
aanbiedingen van 19 Augustus wil terug
komen.
Transvaal.
Verscheidene regeerings-departementen
zijn te Pretoria gesloten. De krjjgswet is
afgekondigd en de buiteDlandsche postver
binding zal worden opgeheven.
De beide Volksraden hebben een geheime
zitting gehouden.
Op militair gebied heerscht te Pretoria
een zeer opgewekte geest en groote be
drijvigheid wordt aan den dag gelegd. Bur
gers en artillerie zijn, zes en twintig trei-
Den vol, naar Volksrust vertrokken.
Een Duitsch- en Hollandsch-corps zullen
er ook heengezonden worden, terwijl gene
raal Joubert er reeds met zjjn staf is
aangekomen, en van daar rechtstreeks naar
Wakker-stroom vertrok.
De troepen uit Johannesburg en Kru-
gersdorp zijn met extra-treinen naar de
grens van Natal vertrokken.
De Boeren zijn zoo verbitterd op de En-
gelschen, dat zij heden tot den aanval wil
der de medicijnen thuis. Waarom zou ik een
ouden vriend niet ontvangen, die zich onzer
nog herinnert, na zulk een laDgen tjjd
Cécile wilde nog meer aandringen, doch de j
geneesheer gaf haar een wenk, waarop zjj zuch
tend zweeg.
Iniusschen naderden de Prins en Salviac met
haastige schreden, terwijl het rijtuig met de be
dienden aan het hek achterbleef. Zoodra Bam
briquet zag, wie zjj waren, boog hjj zich over
zjjn doehter heen en zeide snel
//Daar is onze vroegere huurder, ontvang jjj
hem.
//Hij mag mjj niet zien, hij zou mjj iets on
aangenaams kunnen toevoegen, en ik zou hem
niet durven antwoorden. In de eerste plaats zjjn
wjj niet op goeden voet met elkander en daarbjj
ben ik niet genoeg gekleed om mjj aan zulk
een voornaam heer te kunnen vertoonen.»
//Verwjjder u niet, vader,» antwoordde Eliza
dringend, //u bent in uw eigen huis en behoeft
u voor niemand te verbergen. Bovendien zou
de Prins niet in staat zjjn het is trouwens
al te laat, zij hebben ons reeds gezien.//
Zonder morren voldeed Bambriquet aan het
verzoek zjjcer dochter, doch hjj was niet op zjjn
gemak en hield de oogen op den grond ge
vestigd.
Hjj had niet willen bekennen, dat hjj ertegen
opzag iemand te ontmoeten die al zjjne ge
breken kende, hjj schaamde zich over zich zeiven.
De Prins en Salviac groetten het gezelschap
beleefd. Ondanks zijne gewoonte om in de wereld
te verkeeren kon Alfred toch nauweljjks zjjne
ontroering verbergen, toen hjj het jonge meisje
Jen overgaan aan de grenzen Oostelijk en
Westelijk van Charleston.
Een duizendtal Boeren van Utrecht
hebben den doortocht langs de High Bank
in de Buffalorivier afgesneden en staan ge
reed om Natal binnen te rukken. De Boe
ren vereenigen zich in grooten getale te
Zandspruit aan de grens.
Een landgenoot te Johannesburg schrijft
het volgende:
f/Alle Boeren zjjn gereed om op het eerste
teeken uit te trekken. We kunnen ongeveer een
dertig duizend man in het veld brengen, geen
broodvechters zooals de Engelschen, maar men
schen die voor hun recht, land, vrouw en [kin
deren strjjden.
Het is moeiljjk om te zeggen aan welke zjjde
de overwinning zal wezen, doch dit kan ik je
verzekeren, dat we ons niet gauw zullen laten
verschrikken en Engeland zal weten, dat 't met
de Boeren gevochten heeft.
Ik heb mjjn spulletjes netjes in orde, een goed
Mauser-geweer met de noodige patronen en een
goed paard. Het paard met zadel en toom werd
mjj present gedaan in geval de oorlog uitbreekt.
Ik zie dat ze in Holland vergadering op ver
gadering houden, waaTop ze hun leedwezen te
kennen geven over het dreigend gevaar, dat
over ons hangt. Wjj zjjn natuurljjk zeer dank
baar voor die sympathie, doch een vjjf duizend
soldaten zouden meer welkom zijn,»
Duitschland.
De Berljjnsohe pers is vrij wel eens van
gevoelen, dat de oorlog van Engeland en
Transvaal het eind van het liedje zal zijn.
Vrjjdag-avond heeft de Duitsche Volks
bond in een vergadertng van ruim duizend
personen twee telegrammen verzonden.
Het eene was voor president K r u g e r
bestemd en drukte de warme deelneming
voor den strijd om recht en vrijheid uit,
terwjjl het tweede aan den Duitschen Kei
zer was gericht met het verzoek om tus-
schenbeide te wiUen komen. En den daarop
volgenden dag hield de «Friedensgesell-
schaft» eene protestvergadering, waarop
men tot de conclusie kwam, dat Duitsch
land bet recht en den plicht had om eene
scheidsrechterl jjke beslissing van de strijd
vraag te bewerken.
Het Berliner Tageblatt, denkt meer
a la Rothschild naar den Engelschen
kant en is zeer dankbaar als het Duitsche
Rijk in den a.s. onwettigen oorlog neutraal
bljjft.
De Deutsche 7ageszeitung meent, dat de
wederzag, dat hij eenige maanden te voren ge
zond en vrooljjk gekend had, en nu vermagerd,
bijna stervend, hoewel nog steeds schoon, voor
hem stond. Zjjne stem beefde, toen hjj het woord
tot haar richtte.
Eliza was opgestaan om de bezoekers te ont
vangen. Nadat zjj Salviac vriendeljjk had toege
knikt, zeide zjj ietwat neerslaehtig
//Wees welkom, mjjnheer de Prins uw bezoek
vereert ons, hoewel het wat laat komt
doch dit is geen voegzame plaats om u te ont
vangen, en waDneer u zoo goed wilt zjjn in het
salon te gaan
//Bljjf, juffrouw, bljjf,» antwoordde Alfred
treurig, terwjjl hjj moeite deed zich in te hou
den, //staat u mjj de gunst niet toe, als een
vriend begroet te worden
//Mjjnheer de Prins
//Vergeet den Prins, wat ik u bidden mag,
juffrouw, om slechts te denken aan Moreau, uwen
vroegerec huurder, uwen buurman, die in het
bijzjjn van u en mevrouw De Salviac zulke ge
notvolle avonden doorbracht!»
//Mjjnheer,» antwoordde Eliza, licht verwjjtend,
//verwisseling is niet meer mogeljjk sedert een
anderen avond, waaraan ik droevige herinnerin
gen behouden heb.»
//Zjjn dit enkel droevige vroeg prins de
Zzacht.
(WorH vervolgó\)
H44RIEHS0HE COVftifT.
ABOÏTNBMENTSPHIJS
PB.IJS O SB ADVERTENTIE».
Van 16 regels1.;. ..50 Cent
AGITE MA NOU AGITATE.
OP DB j
