NIEUWE
W ago lad voor cflooró- on ïZuid-iXollanó.
Zuid Afrika in gevaar.
Mo. 4304.
Donderdag 5 October 1899
24ste Jaargang.
B U 1T 1>j iV L A JN D,
Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers«0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BTJBEAUSt. Janstraat Haarlem;
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimtes
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-(Jitgever, W. KAPPERS.
Het begeerig oog van den Brit is reeds
jaren gevestigd op den vooruitgang van de
vrjje volken, die door werkkracht en ener
gie zich een onafhankelijk bestaan in Zuid-
Afrika hebben weten te veroveren.
Dol en onzinnig werpt Engeland zich
thans onder allerlei gezochte uitvluchten
op Transvaal. Het heet, dat de Britten de
Uitlanders in bescherming willen nemen-
Maar het werkelijk doel van de bemoeizucht
der Engelschen is gelegen in het willen
beperken der politieke vrijheid van geheel
Zuid-Alrika.
Immers het geldt hier de vraag, zal En
geland voortaan aan geheel Zuid-Afrika
de wet voorschrijven of niet, zal Engeland
daar Suzerein zjjn, ja, of neen.
Alle zoogenaamde eischen Transvaal ge
steld, als voorwaarde tot behoud van den
vrede, zjjn niets anders dan gezochte voor
wendsels, om straks met een schijn van
recht een annexatie-oorlog te beginnen
die niet alleen over de zelfstandigheid van
den Transvaal, maar over de bewoners van
Zuid-Afrika, voor zoover ze nog niet onder
Engelsch bestuur staan, zal beslissen.
Zoo begrijpen het de bewoners van Trans
vaal en Oranje-Vrijstaat, die schouder aan
schouder staan, om den gemeenschappeljj-
ken vijand te bestrjjden. Maar zoo begrij -
pen het ook de Hollanders Duitschers
Franschen, Ieren en anderen die in Zuid-
Afrika verbljjt houden en zich scharen in
de gelederen der Boeren.
Men is zich in Zuid-Afrika bewust, dat
allen een gemeenschappelijk gevaar dreigt.
Te meer is dat duidelijk geworden du de
Engelsche Regeering een belacheljjke corne-
die speelt door nieuwe voorwaarden te for
muleeren tot het behoud van den vrede
met de Boeren, die onmogelijk aangenomen
kunnen worden. Die voorwaarde aan den
Transvaal gesteld staan gelijk met een oor
logsverklaring van en dwingeland.
Engeland wil nu:
FEUILLETON.
VADER BAMBRIQUET
Lompenkoopman.
81 Vervolg.)
//Ik heb, mjjnheer Bambriquet, steeds het
kwaad vergeven, dat men mij had aangedaan,
slechts dat, wat men anderen aandoet, kan
mjjne verontwaardiging wekken. Toch moet men
niet te streDg oordeelen over zekere karakters
en zekere gebreken, dat weet ik welen dan
zjjn er gevoelens, die ten slotte alles weder
goed maken, vaderliefde behoort daaronder."
Eliia b/dankte hem met een blik.
//O, hoe schoon is dat gezegd riep Bambri
quet uit, //ik had wel iets dergeljjks gedacht,
doch kon het niet zoo goed onder woorden
brengen Na al mjjn tegenspoed heb ik
dan ook tot mijzelf gezegd
//Bambriquet, je hebt veel domme dingen ge
daan, je bent ruw en wreed tegenover je doch
ter geweest, welnu er, is nog een middel om al
les weder goed te maken, wees een rechtge
aard vader, heb je dochter lief, maak haar zoo
gelukkig, als maar mogelijk is, misschien zal
God je dan eenmaal vergiffenis schenken
Hoewel dit antwoord zeer naïef klonk, had
Eliza er zich niet over te beklagen, want het
kwam uit het hart voort. Zjj keek den prins
zegevierend aan.
s/Vader," zeide zjj teeder, //u hobt zwaar ge-
lo. Schadevergoeding van Transvaal voor
de gemaakte oorlogskosten, (sic.)
2o. De forten van de Z. A. Republiek
(Transvaal) moeten worden ontmanteld.
3o. Dr. L e j d s, de gezant der Republiek
bij verschillende Mogendheden, moet wor
den teruggeroepen.
4o. De Regeering der Z. A. Republiek
moet waarborgen geven voor de onafhan
kelijkheid der rechtspraak.
Deze eisch geldt meer direct de belan
gen der Uitlanders.
5o. Het Engelsch moet als gelijkberech
tigd worden beschouwd met het Hollandsch.
6o. De Regeering der Republiek moet
de suprematie van de Britsche belangen
in geheel Zuid-Afrika erkennen.
Met welk recht mag men zich toch af
vragen stelt Engeland aan een #rij en on
afhankelijk volk deze eischen Wie anders
dan brutale rechtsverkrachters zeggen wij
met anderen, die meenen, dat niets hooger
staat dan het recht van den sterkste, durven
zulke eischen stellen.
De Engelsche minister van koloniën, de
heer Chamberlain, drijft tegenover
Transvaal een laaghartig spel.
Hij sart de Boeren en deed dit reeds
jaren lang, met nijdige dogen gericht naar
de rijke goudmijnen en het prachtige land
door de bewoners in cultuur gebracht.
Met het voortdurend nieuwe voorwaar
den stellen tergt de Engelsche RegeeriDg
de Boeren op eene even lafhartige als ge-
meene manier. Immers, zij lokt de Boeren
uit tot den aanval om daarna te kunnen
beweren: wij hebben den oorlog niet geivild
maar moesten ons toch verdedigen. De Eu-
ropeesche diplomatie zou die huichelarjj moe
ten slikken, alhoewel zij, 't zij uit een geest
van rechtvaardigheid als die nog bestaat
't zij uit afgunst, den oorlog tegen de
Boeren afkeurt.
Wat Jameson, den Engelschen ge
lukzoeker is mislukt, zal nu Chamber
lain probeeren uit naam van het Engel
sche volk waarvan een groot deel protes-
noeg geboet voor een enkel driftig oogenblik,
God noch de menschen zouden boos op u kun
nen ziju.//
//Maar ik zal boos op mjjzelf blijven zoolang
ik jou zoo ziek en neerslachtig zie, zoolang ik
niet alles heb gedaan, wat in mijn vermogen
ia om je geluk te verzekeren 1"
//En, vadertje, wat zoude u dan nog willen
doen
//Ja, weet ik het Er zjjn nog zooveel mid
delen en daarover wilde ik met je vrien
den beraadslagen met mjjnheer de prins
bjjvoorbeeld.//
Eliza gevoelde zich niet recht op haar ge
mak, want zjj kon niet vermoeden, wat haar
vader bedoelde.
//Niemand kan vuriger dan ik het geluk
uwer dochter wetschen," zeide Alfred met warmte.
Dit gezegde scheen Bambriquet een gunstig
voorteeken toe.
//Ik dank u uit haren naam," antwoordde
hjj //welnu, mjjnheer, u, die zoo welberaden
is, wat zoudt u ervan denken, als ik Eliza eens
uithuweljjkte
//Mij uithuwelijken, vader in den toe
stand, waarin ik mjj bevind is u nu reeds
vergeten
//Oje zult wel weer beterenzeide de ar
me vader levendig," je zult wederom frisch en
gezond worden, als je geen leed meer in het
harte draagt, want of je het met mjj eens bent
of niet, verdriet is eene belemmering voor je
herstel Nu dan, ik zeg, dat wanneer je
bjjgeval een fatsoenljjk man liefhadt en die man
beminde jou eveneens, dan zou ik niets tegen
teert tegen zoo'n verachtelijk werk. De minis
ter Chamberlain onteert de Britsche
natie en hij trapt het goddelijk recht met
voeten indien de Engelsche kanonnen gaan
losbulderen om eene nijvere en rustige be
volking in haar bestaan te vermoorden.
De Engelsche Regeering schijnt zich geen
rekenschap te geven van het geweld, dat
zij gaat plegen. Chamberlain en de
dorstigen naar goud willen den oorlog en
daarmede is de zaak te Londen beslist.
Maar de Boeren hebben ook hun stem, en
staan thans met het geweer aan den voet
gereed om de troepen van hun belagers
het tot hiertoe en niet verder toe te roepen.
De Boeren hebben hun vrouwenen kin
deren verlatenzij hebben alles wat hun
dierbaar is vaarwel gezegd om het doo-
dend lood der Engelschen te trotseeren ter
verdediging van hun land.
De liefde tot den geboortegrond, de geest
drift om ter verdediging des vaderlands goed
en bloed veil te hebben, spruit bij de Trans-
vaalsche Boeren voort uit de gehechtheid
aan den bodem, waarvoor zjj hebben ge
streden en geleden. Met weemoed hebben
de Boeren afscheid genomen van al wat
hun dierbaar is, wie weet, om vrouw en
kinderen niet meer terug te zien.
Geen Begeering stelt zich dan ook meer
aan de algemeene verachting bloot dan de
Engelsche, die op het punt staat een he
meltergend werk te verrichten.
Moge het haar slecht bekomen.
Transvaal.
De Boeren zetten alles op het spel om
hun geboortegrond tegen de Britten te ver
dedigen. De handel staat stil, de goudmijnen
worden gesloten en een groot aantal jonge
vrouwen vergezellen man, vader en broeder
naar het oorlogsveld. Zij oefenen zich zelfs
in het hanteeren van het geweer. Met
recht mocht een der Boeren uitroepen, toen
hij de jonge vrouwen zag «dat is ons ul
timatum
Alhoewel Transvaal en Oranje-Vrijstaat
een huwelijk hebben, integendeel Als de aan
staande in geldverlegenheid zat, zou ik je een
flinken bruidschat mede geven, waarmede hjj er
weder bovenop zou kunnen komen, want ik zou
al geven wat ik bezit, slechts een rente van
een paar duizend franks zou ik mij voorbehou
den, om ergens in een uithoek van Parjjs te
kunnen leven het overige zou voor jou en voor
hem zjjn en jelui zoud je niet te beklagen heb
ben Een paar dagen geleden heb ik uit lijd-
verdrjjf de kas eens op gemaakt en bevonden
dat ik je meer dan twee millioen, zegge twte
millioen, mede ten huweljjk kan geven Eliza...
Hadt u ooit kunnen denken prins, dat zoo'n
eenvoudig burgermannetje als ik twee millioen
aan zjjn dochter had kunnen medegeven.//
Hjj glimlachte trotsch, de prins noch Eliza
sprak een woord, beiden hielden de oogen op
den grond gevestigd.
//Maar,// vervolgde Bambriquet, //u zult mis
schien zeggen, dat, al wil ik een fatsoenljjk man
als schoonzoon aannemen, deze mogelijk niet veel
met mij op zal hebben Zulks zou mij vol
strekt niet verwonderen hoewel ik een tjjd ge
meend heb op de hoogte te zjjn van de gebrui
ken der groote wereld, ging mjj dat toch vrjj
slecht af, mjjn tong sloeg dubbel en ik beweerde
dingen, waarover men moest lachen O I
nu heb ik mjjzelf leeren kennen Opvoeding en
gewoonte ontbraken, begrepen Daarom zou ik
mjj er ook wel voor wachten in het salon van
mjjn schoonzoon te verschjjnen. Liza kan overal
komen, zjj is geljjk eene Koningin, maar met
mij is dat een ander gevaldat zou vergeefs
den Moriaan gewasschen zjjn. Mjj moet men dus
gansch de manneljjke bevolking gewapend
hebben, heerscht de orde overal. Nooit heeft
men zich in oorlogsgevaar kalmer en zoo
besloten getoond als thans. Jongen en ouden
zijn vast besloten tot het uiterste testrij
den. Vele Uitlanders, tot de Engelsche en
andere nationaliteiten behoorende, hebben
de wapens opgenomen om hun aangenomen
vaderland te verdedigen.
Italië.
Een kluchtig geval heeft te Condino in
Italië plaats gehad. Een verloopen student
was het gelukt eene socialistische vereeni-
giag te stichten. Nu zou op een avond in
de vorige week eene vergadering worden
gehouden en de mannen gingen er heen.
Maar ook de vrouwen gingen ter vergade
ring, deze, vierhonderd in getal, drongen
met knuppels, hooivorken en andere wape
nen de zaal binnen, grepen den student bij
den kraag, smeten hem op straat en namen
hun mannen mee naar huis.
Engeland.
Het stoomschip Zelengalo is met troepen
aan boord uit Liverpool naar Zuid-Afrika
vertrokken.
In het Engelsche leger zijn alle verlo
ven ingetrokken. Te Southampton is de
luchtvaartdienst ingescheept met verschei
dene ballons, die zullen dienen om dyna-
miet-ladingen en dum-dum kogels uit te
werpen.
Waarlijk, het beschaafde Engeland over
treft nog in barbaarschheid de wilde stam
men van Midden-Afrika!
Frankrijk.
Door de Fransche Regeering zjjn de vol
gende onderscheidingen toegekend aan offi
cieren der Duitsche marine, naar aanleiding
van het bezoek van den Duitschen Keizer
aan het opleidingschip lphigenie.
De schout-bij nacht baron V o n Sen-
den Bebran is grootkruis van het Legi
oen van Eer gewordende kapitein ter
zee graaf Bau dissin, commandant der
Hohenzollern, ontving het commandeurs
kruis kapitein ter zee Krelschmann,
commandant der Gneisenau, het officiers
kruis van het Legioen van Eer.
Men herinnert zich, dat aan de officieren
der lphigenie door den Duitschen Keizer
Duitsche orden verleen! werden.
maar in mjjn hoekje laten, mjjn naam niet noe
men, doen, alsof men mjj niet kende. Wanneer
men het verlangde, zou ik zelfs ver wég gaan,
desnoods naar het buitenland, waar ik er mjj
nimmer op zon laten voorstaan, rjjke voorname
kinderen te hebben Het zou mjj wel veel
leed doen, nimmermeer mijne dochter, mjjn dier
baar kind te mogen zien l Doch als zjj maar
gelukkig was, zou ik niet klagen; afwezigheid,
vernedering, onverschilligheid zouden mjj niet
zwaar vallen, als ik maar de zekerheid had een
schitterende toekomst te hebben verzekerd aan
mjjn arm meisje, dat door mij zooveel geleden
heeft
Hjj zweeg en zag zjjue beide toehoorders aan;
beiden waren diep bewogen.
//Vader,// zeide Eliza treurig, doch met waar
digheid, //al zou het mjj het leven kosten, ik
wil niets doen of aannemen, wat mij zou be
letten u te zien, u lief te hebben en met mjjne
zorgen te omringen of u te troosten, wanneer
u verdriet had doch laten wij er niet meer
over spreken, als het u beliefr. Het is hier noch
de plaats, r.och het oogenblik om aan zulke
dingen te denken de tegenstelling van
twee edelmoedige plannen met mjjn ljjden grjjpt
mjj te zeer aan.//
f Wordt vervolgd.)
HAARlMSCHÏIJOCfiAlT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NOW AGITATE.
PBIJS OSS AD VBBTENTIEN.
<3 I -•
or DE
