N r E IJ W E QagBlad voor <2loorö- en SBuió-eXollanó. No. 4314, Dinsdag 17 October 1899 24ste Jaargang. b tl lTfeJNLAAI 1). VADER EN ZOON frankrijk. Rusland. Oostenrijk-Hongarije. Duitschland. I44KLEISC1I CODftAIT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem f 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor liet buitenland2,80 Afzonderlijke nummers0.03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. B U B E A U St. Janstraat Haarlem. AGITE MA WOW AGITATE. PBIJS DSa AD VESTE WTIEN. Van 16 regels..50 Cem Elke regel meer71/, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant - -• Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. Reeds vele eeuwen droomen de utopis ten van een algemeenen vrede. Op alge- meenen vrede hopen zij en met luider stem men verkondigen zij het, dat in de naaste toekomst die algemeene vrede komen zal. Toen voor eenige maanden terug, de uit- noodiging van den Czaar aller Russen met verbazing werd vernomen, om een «vredes- congres> of wil men liever eene «ontwa- penings-conferentie» te organiseeren, toen meenden ongetwyfeld de bovenbedoelde uto pisten, dat hun heerlijk droombeeld einde lijk op volheerlijke wjjze werkelijkheid zou worden. Maarhelaas! Op hoe beschamende manier heeft deHaagsche Vredes-conferen- tie de volheerljjke verwachting teleurgesteld! De 19e eeuw, die weldra haren kring loop besluiten zal, heeft de voorspellingen van algemeenen vrede al wederom gelogen straft. Neen, de vrees voor oorlog is nog niet uit de wereld gebannen nog vaart die vreeze van tijd tot tjjd door het be schaafde Europa. Het Europeesch evenwicht, waarop door sommigen in hun optimisme zoozeer wordt geroemd, blijkt een zonderling evenwicht te zijn. Iedereen, die zjjn gezond verstand raadpleegt en den politieken toestand der Europeesche vorstenrjjken met onbenevel- denODbevooroordeelden blik beschouwt, hij begrijpt, dat de verbonden, waarop dit evenwicht rust en steunt, worden gesloten en weer worden verbroken, naar gelang de luimen en grillen van een Souverein of van een Staatsbestuur zulks verlangen. Overigens, al besfcrjjden de Europeanen elkander niet, toch staan zjj schier eiken dag op het punt om handgemeen te wor den met buiten de grenzen van Europa gelegen landen. Men betwist elkander niet meer, zooals weleer, de rjjke velden van Vlaanderen, van den Palst, van Lombardye; maar men is belust op het bezit of op het protectoraat van de vijf werelddeelen. Azië scbjjnt een prooiwaarvan Enge- FE U1LLETON. 6 Vervolg.) V. Een geheel jaar was verstreken en gedurende dat tijdsverloop was niemand meer over de long gegaan dat de heer Jonathan Allerdick en zijn aanstaande schoonzoon Gottfried Sievers op de werf aan het Reigerspad waar hij nog in het zelfde najaar waarin ons vorig hoofustuk ein digde, zijn avontuurlijk werk begonnen was. Het ging hem echter al zeer moeieljjk om op gang te komen, daar hem niet alleen alle hulp ontbrak die vroeger de bazen van een ambacht elkander wel plachten te verleenen, maar dat ze hem zelfs nog openlijk tegenwerkten en hem dikwijls onvoorziens een slagboom in den wt g stelden om hem tedoen struikelen en te verdelgen. De besten rekenden dit niet beneden hun waar digheid en zij snoefden er zelfs „ver, daar zij meenden gelijk zij zeiden, een goed werk te ver lichten, dewjjl zjj daardoor de edele scheeps bouwkunst voor schande en spot trachtten te behoeden. De vader hield zich echter onzjjdig, hij zeide niets en werkte ook niets tegen, en slechts wanneer iemand in zijne tegenwoordig heid van den zoon gewaagde werd bij zeer boos en verweet den onvoorzichtigen prater met harde woorden zijne onbezonnenheid. Hiermede nu was niemand gediend en met eiken dag trok men land, Rusland en Frankrijk elkaar de[ge- ringste stukken willeu ontrooven. In Afrika, Duitschland, Engeland, Frankrijk en Italië slaat men elkaar gade met wantrouwend oog, terwijl Engeland zich uit dorst naar goud en uitbreiding van z'yn macht in het Zwarte werelddeel op de Zuid-Afrikaansche Republiek werpt, om met de Boeren van Transvaal eene bloedige worsteling te on dernemen. In Amerika droomt de Yankee ervan, om alle vreemde invloeden uit te drijven en te verbannen. Somwjjleu heeft het den schijn, alsof de ondernomen krijgstochten ten doel hebben de handhaving ot de uitbreiding der han- delsgrenzen van het een of ander land. Maar bij eenig nadenken moet men tot de overtuiging komen, dat de overdreven krijgs kundige politiek met hare aanvallen en ver overingen, waarvan wij getuigen zijn, in stede van de uitbreiding van handel of ny verheid te begunstigen, inderdaad tenge volge heeft de verarming van de volken die zich daaraan overgevenIn den grond der zaak is het niets anders dan een ver woede strijd om de militaire hegemonie, gelijk dit ook vroeger het geval was in de tijdperken der primitieve barbaarschheid. Wanneer eene regeering enkele duizenden menschenlevens en enkele millioenen gul dens opoffert om zich meester te maken van eene onvruchtbare rots, dan doet zy dit niet, omdat zy daaruit voordeel hoopt te trekken, maar omdat zy bevreesd is, dat de nabuur zich daarvan zal meester maken. Welk eene vernedering voor hen, die zóó luide en gaarne snoeven op den heerlijken vooruitgang der begrippen, op de heerljjke verzachting van de zedenin onzen tjjd van philantropie, van hooge beschaving en liberale ontwikkeling en verlichting! Welk eene beschaming van de illusies, die in de naaste toekomst de stichting ver wachten van de algemeene republiek en die op deze hersenschim het plan der col- lectivistische hervorming hebben gebouwd! Kan men zelfs nog de ernstige hoop koes- zich meer en meer lerug van den heer Ehren- fried 8iever, wiens leven daardoor hoe langer hoe eentoniger werd. Toen de verschillende toebereidselen tot het werk waren afgeloopen en Gottfried scheeps timmerlieden noodig had, die het werk naar zjjne bestekken moesten uitvoeren, begon er j weder een nieuw lijden voor hem. De geza- meljjke scheepsbouwmeesters te Hamburg en Altona verklaarden eenparig, dat zy geane ge zellen, die hunne handen aan de uitvoering van dat narrenwerk geleend hadden, ooit weder op hunne werven zouden dulden. Deze verklaring nu zat den gezellen in 't hoofd, te meer daar zjj toch niet veel vertrouwen in Gottfried stel den. Als deze zich voorstelde om in hunne gunst te komen, keerden zjj hem den rug toe en zei den dat hjj maar zien moest waar hij de ge leerde gezellen vandaan haalde, die bekwaam genoeg waren om zulk een uithi emschen arbeid te voltooien, zjj toch waren veel te lompe kerels om dat kunstwerk te aanvaarden. Zjj lachten dan den jorgen meester in 't gelaat uit en verwijderden zich. Deze werd bjj zulke gelegen heden ongeduldig en hjj riep hen na//Zulke gezellen zullen zich wel laten viudeu, gjj neus- wjjze bengels, en wanneer ik ze bjjeen verza meld heb, zullen wg trachten zoo veel aan onzen werktjjd te ontwoekerenals noodig is om een toevluchtsoord voor u te bouwen, waar men om Godswil de magere barmhartigheidssoep voor u kookt, terwjjl bij ons bjj dubbel dagloon gebraad gegeten en wjjn gedronken wordt 1" Deze woorden werden dan echter door het ruwe gelach der gezellen overstemd. Na vier we- tereu, dat een internationale scheidsrech- telyke rechtbank de geschillen der volken zal kunnen beslechten en eerbied afdwin gen voor hare besluiten Neen, geen verbond van achterdochtige en twistzieke vorstenrjjken zal ooit dezen vrede, zooals hij in de droomen der den kers wordt beschouwd, kunnen stichten. Slechts één enkel gezag is in staat om eei e vaste harmonie in dezen chaos te bren gen. En dat gezag^steuDt niet op het ge weld van wapenen en legerscharen. Dat gezag steunt uitsluitend op de zedelijke macht. Het is het gezag van den Paus, van Hem, die op zóó laaghartige wijze, van de Vredes-conferentie is] buiten gesloten, maar tot fiasco van die Conferentie zelve. Het gezag van den Paus is het eenige, dat vrjj is van aardsche heerschzucht en bij gevolg verheven boven achterdocht. Dat ge zag kan optreden, zonder de verdenking van onrechtmatigheid op te wekken. De geschie denis is daarom dit te getuigenwant reeds heeft men by internationale geschil len van groot belang tot dat gezag zijne toevlucht genomen. Mochten de aardsche Vorsten het gezag van den Opperpriester der Kerk toch beter waardeeren. De kerkvervolging in de Fransche Re publiek neemt in omvang toe. De z.g. vrij heidshelden hebben voorgesteld afschaffing van de jaarwedden van 35 Bisschoppen en van Vicarissen-Generaal, zoomede van 7000 on der-pastoors. Deze gelden zullen bestemd worden om de jaarwedden van de onder wijzers by het godsdienstloos onderwijs te verhoogen. De afgevaardigden Gerville-Ré- ache en Cadet zullen by de heropening der Fransche Kamer de Regeering het voor stel doen, om eene algemeene amnestie uit te vaardigen, waaronder al degenen vallen, die bij het D r e y f u s-proces en ook bij de processen Zola en Picquart betrokken zijn geweest. ken echter lachten zjj met meer. De heer Jona than Allerdick, die zich tot nu toe rustig gehou- dea had, was, toen Gottfried uit de stad en omstreken geene werklieden kon krjjgen, wjjd en zjjd de oevers der Elbe langs gereisd en bracht een aantal degelijke gezellen mede naar het Rei gerspad. Spoedig werden nu de handen aan 't werk geslagen en hetzelfde oord, tot dusver ledig en verlaten, scheen nu door de levendigheid en beweging die er heerschteals herschapen. In den aanvang sloeg men aan de overzjjde der rivier niet veel acht op het nieuw begonnen werk. Men had nu nog op de eigene werven te doen maar langzamerhand verslapte het werk. De bestellingen waren tegenwoordig geringer dan in vroegere jaren Nog voor het begin van den herfst liepen reeds vele timmerlieden der werven zonder werk en zagen met afgunst op de wei nige overigen, die nog voor zoo laDg het duurde aan 't werk waren. Spoedig echter werden ook dezen reeds bedankt. Bij dit ongeluk voegde zich nog een tweede. Door eene aanhoudende droogte was de oogst slecht uitgevallen. Bet brood werd de helft duurder en de eetlust der menschen niet geringer. De spaarpenningen smolten weg en menige cent werd door de werkzoekende vaders in hun zielsangst nog verdronken. Gedurende dezen tijd leefde men op de werf aan het Raigerspad in overvloed en vreugde. De heer Jonathan Allerdick, dte de oogen overal liet gaan, had ook het mislukken van den oogst voorzien. Hjj deed zoo veel voorraad op als hg dacht dat toereikend zoude zjjn voor de werk lieden en toen de duurte der levensmiddelen begon, deed hjj zjjn voorraad aan de gezellen Natuurlijk zullen de Nationalisten dan ook op komen dagen met eene amnestie voor de beschuldigden inzake demaanslag tegen de Republiek waarmede het Hooge Gerechtshof het veel te druk heeft. -De Panamaheid A r t o n schijntjheusch gratie te zullen krijgen, gebeurt dat, dan is de Fransche Republiek verplicht de deu ren der gevangenissen open te zetten, want daarin zitten er opgesloten die honderd maal minder schuldig zijn dan deze zwen delaar. De Fransche rechter Gr osj ea uj heeft den advocaat-generaal M e 1 c o t uitgedaagd tot een duel, omdat deze hem aangewezen heeft als een samenzweerder tegen de Re publiek. De heer C a i 1 y, heeft zijn verdediging voor het Hoog Gerechtshof in zake de sa menzwering opgedragen aan mej. Chau- vin, doctores in de rechten te Parijs. De Czaar van Rusland moet ernstig on gesteld zijn. De beroemde chirurg B e r g- m a n n uit Berlijn is naar Darmstad ont boden, om eene operatie aan den schedel van den Czaar te doen. In Oostenryk zal een verzoekschrift tot de Kamer van Afgevaardigden worden ge richt om van Staatswege het hotel «Beau Rivage» te Genève, waar de ongelukkige keizerin Elisabeth vermoord werd, aan te koopen, ten einde op die plaats een kerk te bouwen. - De Duitsche linkerzyde in het Oos- tenryksche Parlement zal een wetsontwerp indienen, om het zegelrecht voor de dag bladen af te schaffen. De urgentie roor de behandeling van het ontwerp zal ge vraagd worden; men verwacht, dat een gedeelte der meerderheid het zal steunen. Keizer Wilhelm zal hoogstwaarschijn lijk zjjn voorgenomen bezoek aan Enge land, met het oog op den uitgebroken oor log van Engeland met Transvaal, voorloo- pig uitstellen. De Duitsche expeditie aan den oever van de Rio del Rey, die het Dnitsche ter ritorium in Kamerun scheidt van het Niger- gebiedgecommandeerd door luitenant voor de gewope marktprijzen over. Daardoor kwam het nu, dat deze gezellen niets leden door den grooten nood die in het land heerschte en zij wilden het dan ook wel volmondig bekennen, dat zjj een goeden meester hadden, die voor zjjne onderhoorigen een hart in den boezem droeg. Hunne harten hiDgen dan ook hem aan, en zjj deden onder elkander gelofte, dat zjj hem in tjjd van nood even trouw zouden bjjstaan als hjj nu hun en der hunnen bjjstond. Langzamerhand werd daar aan de overzjjde de nood dreigender. Zonder er aan te denken dat zij de aanbiedingen van den jongen mees ter Gottfried vroeger honend hadden afgewezen, kwamen er nu enkelen tot hem die werk be geerden. Zjj werden echter met de hun toege zegde barmhartigheidssoep gespjjsd en dan met een duchtige vermaning weggezonden. Bjj zich zelf brommend, slopen zjj dan weg. Ginds ata- ken ze echter de hoofden bgeen en balden drei gend de vuisten. Wat echter aan enkelen ont zegd werd, dachten zjj vereenigd wel te kunnen dwingen. De buiten werk gestelde gezellen ver zamelden zich in grooten getale om naar het Reigerspad over te steken en konden het niet verhinderen dat zich onder weg eenige schooiers bjj hen aansloten. Met luid gezang naderden zjj. Zjj zwaaiden u.et de bjjlen en sloegen gedurende de overvaart de jjzeren winkelhaken tegen el kander, dat het klonk ais of er krjjgsmuziek aankwam. Maar de mannen van de werf waren ook wel uitgerust. Zoodra de anderen aankwa men en geweld pleegden, werden zjj door geoefen de handen ontvangen en met een gevoelig gedenk- teeken terug gezonden. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1899 | | pagina 1