NIEUWE
VOOT
uió-éCollanö.
De wereldhervormers.
No. 4315.
Woensdag 18 October 1899
24ste Jaargang.
8 L' I TKJVLAMl)
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BVBSAÏÏSt. Janstraat Haarlem.
1,10
1,40
2,80
0.03
PBIJS ossa ADVERTENTIEN,
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7Yj
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Red a c t e ur-0 i t g e v e r, W. KüPPERS.
Wanneer wij de sociaal-democrateu hoo-
ren over de maatschappelijke instellingen,
dan deugt niets in de samenleving. Zij wil
len alles verbeteren d. i. zij beloven van
het aardsche tranendal een luilekkerland
te zullen maken.
Hunne beloften, dit valt niet te ontken
nen, zijn verleidelijk, en 't is te begrijpen,
dat er werklieden zijn,die van den morgen
tot den avond moeten arbeiden en dan nog
in groofe zorgen zitten om hun gezin van
het hoogst noodige te voorzien, gelooven
wat hun gezegd wordt door de socialistische
aanvoerders in hun bedriegelijke voorspie
gelingen.
Wanneer wjj echter aan de socialisten
vragen hoe zal uw toekomststaat er uitzien
dan moeten zij antwoorden wjj weten het
nietEn zjj kunnen geen ander antwoord
geven, want waar ze bij elkander komen,
zijn ze het alras oneens, er heerscht in hun
gelederen willekeur en dwang, die voort
durende twisten en zelfs scheuringen doen
ontstaan.
Wp zien dat in België te Quaregnon
waar de socialisten heer en meester zijn
in den Raad der gemeente. In twee vijan
delijke kampen zjjn ze verdeeld en schel
den elkander als vischwpven. Wat daar
soms gebeurt gaat zeer ver de socialis
tische broeders beleedigen, schelden en be
dreigen elkander. In de laagste kroegen
heeft men nog nooit zulk schandelijk kra
keel gehoord. Men spreekt er van leveringen
met woekerwinsten en ongehoorde knoeie
rpen. De leden van den Raad dreigden
dezer dagen aan 't vechten te gaan en uit
vrees van zelf slagen te krijgen want
zoo geweldig ging het er op los ver
lieten de toehoorders de vergaderzaal.
Op den gehouden sociaal- democratischen
partp-dag te Hamburg viel de socialist
Auer, scherp het socialistisch lid van den
Duitschen Rijksdag Be bel aan.
Hp spotte met de czuiver-revolutionaren»
FEUILLETON.
VADER EN ZOON
7 Vervolg.)
Was de zomer hoet en droog geweest, de
winter was daarentegen zeer vochtig, maar ten
gevolge van dien ook zeer zacht en zeer bevor
derlijk voor het werk van meester Gottfried,
dat nn ongestoord kon worden voortgezet en
waarvan nog voor het begin der lente de romp
gereed was. Het was nauwkeurig naar het ge
maakte bestek gebouwd en zag er zeer vreemd
uit. De gezellen hadden wel gewillig de hand
tot het werk geleend, maar zjj hadden te gelijk
in stilte beteekenisvol het hoofd geschud en dan
eens den bouw, dan weder den buurman de
schouders ophalende aangezien. De heer Jona
than Allerdick, die dikwjjls op de werf kwam,
lette opmerkzaam op de bouwlieden en bezag
het werk nauwkeurig in alle verschillende afdee-
lingen. Hij zeide echter nimmer een woord
en niemand kon van hem te weten komen of
bij over het werk van zijn beschermeling te
vreden was of niet.
De dag was nabij dat de laatste spijker in de
romp van het schip geslagen zou wordon, en
Gottfried zette zich met een bezwaard hart ne
der om zgn vader te schrijven dat hij zijne be
velen was nagekomen en een schip gebouwd had
dat als een proefstuk motst dienen. Hjj verzocht
hem daarom nu om over te komen en zjjn oordeel
uit te spreken, er tevens den wensch bjj voegende,
die met de vlag van M a r x rondliepen, waar
aan het einddeel bengelde. Het warme de
bat had geen klaarheid gebracht in deu
toestand, de strpl duurde onveranderd voort.
In de partij was gebrek aan verdraagzaam
heid. Auer had aan B ernst ei n geschre
ven «Mijn waarde, gij zjjt een ezelzoo
iets zegt men nietmaar men doet het.»
Wjj strijden slechts over woorden, vervolgde
hp. Ik heb aan B e b e 1 s profetie van deu
grooteu Kladderadatsch nooit geloofd. Te
gen Bernstein heeft B e b e 1 alle geoor
loofde grenzen overschreden. De resolutie
van B e b e 1 nemen wij allemaal aan, ook
Bernstein heeft mp geschreven dat hp
er zich mede vereenigt.
Vollmar stak er den draak mee dat
hij elk jaar op de lijst van de vogelvrij
verklaarden werd gezet. De brandstapel is
erzei hp, maar de lucifers weigeren en
de kracht om er ons op te brengen. Voor
zulk een windei had Rosa Luxem
burg (zpn heftige partijgenoot e) niet zoo
hard behoeven te kakelen. (Stormachtige
toejuichingen.) De mode van de dogma's
verandert. De revolutie-legende beteekent
hetzelfde als dat men den zeevaarder val-
sche kaarten meegeeft.» Vollmar ver
langde ten slotte met luider stem dat zulke
krachtmeetproeven eindelijk eens op zouden
houden. Ten slotte werden er nog een reeks
persoonlijke woordenwisselingen gevoerd
waarbij Auer, Liebknecht, mevrouw
Zetkin, Ledebour, Stadthagen,
David en Kautsky betrokken waren.
Het regende daarbij beleedigingen en scheld
woorden.
Dat de socialisten zich onder elkander de
huid vol schelden zou ons minder kunnen
schelen, maar dat zij het ook mannen doen
die buiten hun partij staan omdat deze
flinkweg de verderfelpke socialistische leer
durven bestrijden, noemen wij brutaal en
hiervoor ons protest.
Is er dan niets goeds in het socialisme
Wij zullen de laatste zpn om dat te beweren,
maar het goede verstikt door het kwade.
dat bij het overvaren den toom, die zijn zoon veel
bed veroorzaakt had, in de diepte des strooms
mocht doen zinken en hem dan weder de oude
plaats in zijn hart inruimen.
De heer Ehrenfried Sievers had dit eerbiedig
schrijven gelezen en wierp het met ergernis op j
de tafel. Hjj had reeds zoo veel vernomen van
het buitengewone bouwwerk daar bjj Gottfried
aan het Reigerspad hjj had het moeten dulden
dat men den gek er mede stak, en om den
eigenzinnigen bouwmeester lachte 't geen zoowel
de Verstandige als de onverstandige lieden de
den. Hjj zond zijn zoon dan ook geen schriftelijk
antwoord, maar liet hem door een bode weten,
dat hjj het werk niet zoude beoordeelen, want,
hoe de uitspraak ook wezen mocht, niemand
zoude er mede tevreden zjjn en algemeen zjude
men zeggen, of dat hij als vader zijn zoon naar
den mond zou gepraat hebten, óf dat hjj zon
der nadenken aan zijn toorn den vrjjen loop
had gelaten. Daarom zoude hjj aan eenigezjjner
collega's in hetzelfde vak verzoeken naar Gott
fried te gaan, en wat deze mannen na een ern
stig onderzoek zouden beslissen, dat zou ook
de uitspraak tussciien hen beide zjjn.
Toen Gottfried deze .boodschap ontving, was
het hem alsof er eene dikke ijskorst om ztju
hart sloeg, en met waardigheid zag hij het be
loofde bezoek te gemoet.
VI.
De geëerde scheepsbouwmeester Ehrenfried
Sievers had eene uitnoodiging gezonden aan de
andere bazen in den omtrek, om zich op een
De volkssouvereiniteit streelt den hoog
moed en de zelfzucht der socialistische aan
voerders en het non serviamik zal niet
dienenmaken de socialisten tot strijdleuze
voor het volk. Maar dat volk wordt door
drogredenen op den weg der revolutie voort
geduwd, om aldra in blinde razernij en in
naamlooze wanhoop der menschheid tot
ramp en schande te zpn.
Welke vrpheid verschaft de revolutie?
Geen enkele vrpheid ging van haar uit,
en daarom bestrijden wp het monster der
revolutie en de socialistische dwaalleer.
Wp bestrijden de socialistische leer om
dat zij God en godsdienst buiten de samen
leving tracht te plaatsen. Het is daarom niet
voldoende voor dea Christen om aan de
kerkdeur te zitten slapende Christen moet
als trouwe schildwacht eiken laster en ieder
gevaar afweren, dat de wereldhervormers,
die in eigen partij geeu vrede kunnen stich
ten, hen trachten op te dringen.
De ChriBten kan geen socialist zijn, kan
geen anderen souverein hebben dan Hem,
aanWien alleen alle macht behoort, dewpl
in Hem alle schatten van liefde, wetenschap
en onbegrensde wijsheid zpn namelijk God,
onzen goddelpken Verlosser Jesus Christus,
het woord des Allerhoogsten het woord
des Levens.
Amerika.
De heer Mc K i n 1 e y, president der Ver-
eenigde Staten, heeft op een feestmaal te
Chicago over den toestand op de Phtlip-
ppnsche eilanden het volgende gezegd
Indien de Amerikaansche vlag waait over
de streken die thans in de macht der op
roerige Filippinos zpn, dan zal de Regeering
der Vereenigde Staten aan de inboorlingen
van de Philipppnen een regeeringsvorm
geven, die het meest geschikt is, om de
liefde voor vrijheid en orde, die de Ame
rikanen steeds wenschen aan te wakkeren,
te vestigen in het verre Oosten. De be
volking der Vereenigde Staten zal zeker
nooit haar plicht vergeten tegenover de
bewoners der Philipppnen.»
bepaalden dag met hem naar het Reigerspad te
bt geven en te beoordeelen of de bouw, die zjjn
zooa daar naar eigen goeddunken Jen zonder
eenige raadgeving van anderen had laten uit
voeren, een scheepsbouw zonder feilen of fouten
was en of dit we:k hem waardig maakte om in
het geëerde gild der scheepsbouwkunst te worden
opgenomen. Zjj gaven hunne toestemming en be
reidden zich op hunne wjjze voor op de reeds
van te voren beslotene uitspraak.
De avond voor den dag waarop het oordeel
.over Gottfried's werk zou geveld wordeD, trad
de heer Jonathan Allerdick, die zich in lang niet
op de werf had laten zien, de kamer binnen
waar de jeugdige meester zat, en zeide, op zijne
dochter, die hem vergezelde, wjjzende //Ik breng
u het meisje mede. Ik kan haar er niet van
terug houden en wilde het ook niet, daar zjj u
volgens hare meenicg nog gewichtige zaken heeft
mede te deelen- Onderhoud u dan nu maar met
elkander, ik zal iutusschen eens nazien welken
arbeid Gottfried nu ten laatste tot stand gebracht
heeft,
Gottfried drukte het geliefde meisje in de
armen, heette haar duizendmaal welkom en was
recht gelukkig on vrooljjk. Johanna onttrok zich
echter zacht aan zjjne omhelzing en zeide: laat de
scherts varen, die in zulke ernstige oogenblikken
niet past, en hoor nu spoedig waarom ik begeerd
heb, dat vader mjj naar u mede zou nemen. Gjj
hebt daar aan de overzjjde vele vjjanden, die u
willens en wetens zullen benadeelen waar ze
slechts kunnen. Sommigen zullen het doen om
uwen vader welgevallig te zjjn, die zjjn hart
geheel van u heeft afgetrokken. Anderen weder
Deze verklaringen van president Mc,
K i n 1 e y werd door democraten en repu
blikeinen met warmte ontvangen. Het is
echter de vraag, zegt de Voss. Ztg. of zij
ook op de Filippinos een goeden indruk zal
maken. Zjj is veel te algemeen, veel te on
bepaald om vertrouwen te wekken. Zoolang
de Filippinos niet precies weten wat zjj
van de Amerikanen te wachten hebben en
welke regeeringsvorm bij hen zal worden
ingevoerd, en zoolang geen vertrouwbare
waarborgen gegeven zjjn voor een uitge
breid zellbestuur, zullen zjj de wapens niet
nederleggen. Zjj hebben daartoe te minder
redenen, en de strijd, die sedert enkele we
ken hervat is, opnieuw in hun voordeel
loopt. Generaal S c h w a n, die bjj Nova-
leta met de Tegalen is slaags geweest, heeft
een zeer ernstig gevecht moeten leveren,
dat deed zien hoe goed de gevechtsleiding
bjj de Filippinos was. Uit eene gedekte
stelling beschoten zjj de aanrukkende Ame
rikanen en toen zjj dezen aanzienlijke ver
liezen hadden toegebracht, trokken zjj in
goede orde terug, daardoor aan de Yan
kees de gelegenheid benemend hun eenig
nadeel van belang toe te brengen. Thans,
ruim 17 maanden na de overwinning bij
Cavite, zpn de Amerikanen slechts drie
uren van de kust op het eiland Lu9on door
gedrongen. De generaals Arthur, Whee
ler en Wheaton hebben Angeles bezet;
generaal Schwan is thans twee mjjlen
van Cavite gelegerd.
Zwitserland.
In Zwitserland bloeit de machine-indus
trie buitengewoon. In het laatste jaar zpn
voor eene waarde van 4.250.000 franks meer
machinerieën uitgevoerd, dan het jaar te
voren, toen de uitroer voor ongeveer
34.250.000 iranks aanwees.
Locomotieven werden vroeger in Zwitser
land tot hiertoe niet gebouwd en het is
opmerkelpk, dat ook deze industrie er ver-
I bazend toeneemt. In het jaar 1898 werden
I 32 locomotieven gebouwd en slechts 9
werden ingevoerd.
Engeland.
Aan de Engelsche Universiteiten bestaan
leerstoelen voor de muziek en kan een musi
cus tot doctor iu de muziek worden benoemd,
ook wordt veel gebruik gemaakt pm eeu
beroemd componist of virtuoos te benoe
men tot doctor honoris causa.
hebben een donker voorgevoel dat er iett in v
schuilt wat tij wel niet begrjjpen, maar dat buntoob
gevaarlijk, zou kunnen worden. Daaroui, wanneer zjj
u beoordeeleD, zal bet een on barmhartig streng oor
deel zijn. Maar uwe Johanna zal n ter zjjde staan.//
//Ik dank u, mijn lief meisje. Hartelijk, inni-
gen dankriep Gottfried nit.
//Eens heb ik n verzocht, dat gjj u om der wille
van onze liefde naar de wenschen van uwen vader
zondt schikken. Gjj hebt het echter niet kunnen
doen, zeide vader. Ik blijf evenwel de uwe in
vreugde en leed; ik schonk u mijn hart voor kwade
en goede dagen en om u dit te bewjjzen bevind
ik mij thans hier. U is morgen een harde taak
opgelegd, die u wellicht geheel ter neder zal
drukken en nu ben ik gekomen om u te zeggen, dat
ik u ter zijde zal slaan, wat ook geschiede moge//.
Gottfried Vergat op dit oogenblik allen kommer.
Hjj drukte het beminde meisje juichend aan zjjn
'hart en beloofde haar met plechtige woorden dat
hjj zich door geene beleedigingen tot drift zou
laten vervoeren en zich er ook in het vervolg
niet door laten ontmoedigen, maar dat hjj daar
entegen zjjn werk eervol ten einde zou brengen
of er mede te gronde zou gaan. De vader, die
onbemerkt was binnen getreden, zeide//moge
God het ten goede doen uitkomenHet wordt
nn echter tjjd om terug te gaan, anders kon de
duisternis ons gevaarlijk worden. Morgen zgn wjj
vroegtijdig weder bjj u en deelen met n, wat die
baoge ure ook brengen zal, slaap rnstig, mjjn jon
gen. Moet gjj vallen, draag dan uw noodlot gedul
dig en bedenk dat Jonathan Allerdick in het be
slissende oogenblik nog een hand heeft die u
weder op kan richten." Wordt vervolgd.)
MiRlïMSCHÏ«0(IRAIT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGXTE MA WOW AGITATE.