NIEUWE
kDagSlaó voor <3%oorö- en Zuiö-óCollanö.
Een warboel.
No- 4334.
Vrijdag- 10 November 1899
24ste Jaargang.
B ITiüNLANDT
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderljjke nummers«0.03
Dit blad verachjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BïïBSAÜ: St. Janstraat Haarlem.
AGXTE MA WOW AGITATE.
PBIJS DSB ADVEarEWTIEST.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimten
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
De Engelschen, die in Zuid-Afrika door
de Boeren der Republieken van Transvaal
en Oranje-Vrjjstaat, zelfs door hun on
derdanen de Boeren uit Natal en de Kaap
kolonie geklopt worden, zijn reeds aan het
beraadslagen wat zij zullen aanvangen met
Paul Kruger na den oorlog. Zij doen
net alsof ze den ouden heer al gevangen
genomen hebben, maar vergeten, dat zij de
huid van den beer verkoopen, vóór het dier
geschoten, is.
Het is bepaald vermakelijk over den ze
gevierenden Paul Kruger, die met zijn
Boerenleger de Engelschen voor zich uit
jaagt, die in de steden Ladysmith, Kim-
berley en Mafeking het overschot van het
Britsche leger in Zuid-Afrika heeft inge
sloten, eene beschouwing te levereD zooals
dat de Illustrated Mail van 28 October heeft
gedaan.
De Illustrated Mail zegt
Aannemende, dat tegen Kerstmis of daar
voor de Union-Jack boven de gouverne-
ments-gebouwen van Pretoria wappert en
het vermoeden geuit is, dat generaal Red-
vers Buller verwacht, dat dit het geval
zal zijn, wat zal er dan met S t eph an us
Johannes Paulus Kruger, President
der Zuid-Afrikaansche Republiek, gebeuren?
Hjj is 74 jaar oud en niet lijdende aan
een ernstige kwaal, eene leverziekte en eene
gestoorde spijsvertering uitgezonderd. Het
zal daarom noodig zjjn te overwegen, hoe
wij jegens hem het best kunnen toonen
dat ridderlijke hoffelijkheid tegenover een
verslagen vijand altjjd het kenmerk is ge
weest van een overwinnend Engelsch ge
neraal.
Het is te voorzien, dat vroeger of later
Kruger zich aan ons zal overgeven óf
op het slagveld na den beslissenden strijd,
waar die botsing moge plaats hebben, óf
ter elfder ure te Pretoria, als alles verlo
ren is behalve de eer.
Dat hij uit het land gebannen moet
FEUILLETON.
DE ERFGENAAM.
Vervolg)
//Hier bestaat geen vrjje wil" fluisterde hem
Therese, die achter hem had gestaan in 't oor.
Zjj scheen zich in zijn verholen misnoegen te
verheugen en vatte de machtspreuk van oom
van de komische zjjde op.
Toen de gasten zich verwjjderd hadden, toonde
de oude heer eerst nog geen sterk verlangen,
nader kennis met zjjn neef te maken. Hij ver
klaarde, doodmoe te zjjn en voor alles eenige
uren te moeten uitrusten Therese zon zich over
den neef ontfermen en hem 't slot en den tuin
laten zien. „Jjj behoort toch tot degenen, die
niet zaaien en niet spinnen, en hindert dus
eigenljjk tante en Malwiue, onze arbeidzame
huisvronwen, maar zeida hjj tot 't meisje met
een zóó vriendeljjken blik, dat het op Hugo
den indruk maakte als onthulde zich plotseling
een nieuwe zeer voordeelige zijde van ooms ka
rakter. //Laat hem alles goed zien,// voegde hij
erbjj, «Hugo verwacht 't stellig van je 1// Daar
bij zag hjj zjjn neef wantrouwend aan, als om in
zjjn ziel te lezen, hoezeer hjj wel met de ge
dachte aan de erfenis vervnld was. Nu was 't
weer de oom, zooals Hugo hem tot nu toe ge
kend had, de argwanende, kleingeestige man. Met
het loffeljjk inzicht, hem genoegen te doen, verze
kerde Hngo levendig, dat hjj zeer ongeduldig was,
de beroemde heerlijkheden van het slot te zien.
worden is eene dringeude noodzakelijkheid
omdat zijne bloote tegenwoordigheid bin
nen de grenzen van Transvaal of Oranje-
Vrijstaat eene duurzame bedreigingeen
middelpunt van toenemend misnoegen zou
wezen. Hjj heeft en zal altijd hebben eene
groote menigte van door dik en dun mee-
loopende aanhangers, die zelfs in de neder
laag zich zullen verzamelen om hun ouden
beproefden leider en waarschijnlijk in hun
over-patriotischen ijver nieuwe troebelen
rondom den persoon van den ex-president
zullen bewerken.
Zelfs is het om verschillende redenen
dwaas te gelooven, dat Kr u gerin de Kaap
kolonie eene rustige en zekere verblijfplaats
zal vinden. Er zijn vele brandpunten van
misnoegen in de nabijheid van Paarl, Graaf
ReinetColesberg (waar Kruger ge
boren werd) en elders. De inwoners zijn van
Hollandsche afkomst en hoewel in naam
onderworpen aan H. M. de Koningin zjjn
zjj naar hun gevoel, zoo niet daad werkelijk
ontrouw. Nieuwe gebeurtenissen, strekkende
tot den ondergang der Boeren, hebben deze
Afrikaanders tot nog toe rustig gehouden,
omdat de groote verwachtingen van de ge
volgen van boerenmoed niet vervuld zijo.
Nochtans blij ven zij een sluimerend gevaar
voor de duurzaamheid van den vrede en het
zou onveilig zijn K r u g e r in hun midden
te zenden.
Er blijft altijd nog het kasteel van Kaap
stad over, wat vóór dezen binnen zijne
steenen muren reeds gevangenen van nau
welijks minder gewicht zag. Bjj Kaapstad
zjjn plaatsen en eilanden welke voldoende
verwijderd en afgelegen zjjn om een vjjand
van Engeland te herbergen en nochtans
dicht genoeg bjj de beschaafde wereld om
in staat te zijn een hoogen gast van het
Gouvernement te behandelen met de achting
verschuldigd aan diens waardigheid en per
soonlijkheid. Daar zjjn er, die gefluisterd
hebben van St. Helena en Elba en deze
eilandjes zouden in aanmerking kunnen
komen, maar over het geheel zou het niet
Hij groette daarop zijn gastheer en ging met
Therese heen, die hem eerst rondleidde om het
gebouw zelf.
Zeer verwaarloosd was 't slot, toen vrijheer
Dagobert de bezitting overnam gedurende de
lange jaren, die sinds zjjn huwelijk waren ver
streken, werd het echter onder de leiding van
een met kunstzin begaafden bouwmeester geheel
gerestaureerd.
Alle voortreffelijkheden der wonderschoone
architectuur waren daardoor weer in 't juiste
licht gesteld. Moosburg was een afgewerkt schoon
geheel geworden. Bjj de inwendige verfraaiing
had wel niet altjjd de beste smaak voorgezeten,
opvallend hinderljjk was echter niets. Vrouw
Eegina wilde voor haar goed geld degelijke waar
hebben, en was ook verstandig genoeg, goeden
zjj 't dsn ook duren raad in te winnen.
Een gelukkige omstandigheid was 't ook, dat
zjj den conservatieven zin der landlieden bezat,
die moeiljjk van het oude kunnen scheiden
zoo had zjj dan alle oud huisraad, dat zjj had
gevonden, op zolder gebracht tot den tjjd, dat
die oude rommel weer de quintessens werd van
al wat aanspraak maakte op schoonheiden stjjl.
De met die antieke meubelen versierde ruime
luchtige vertrekken gaven een aangenaam aan
doend beeld van den kunstzin uit oude tjjden.
Kamer na kamer had Hugo onder Therese's
leiding doorwandeld, tot zjj met takt voor stjj-
gend effect zorgend met het fraaiste vertrek
haren ommegang besloot.
Dit was eene groote zaal met zeldzaam rijke
lambrizeerig. Da wanden waren dicht behangen
met familieportretten; onder deze Dagobert in
zeer keusch of voorzichtig zijn, noch mis
schien politiek deze plaatsen in ernstige
overweging te nemen.
Kruger moet niet tusschen zijne mede
burgers gelaten worden, dit zou niet veilig
zjjn voor den Zuid-Afrikaanschen vrede. Hij
is een oud man en uithoofde van politiek,
menschlievendheiden grootmoedigheid moet
hij en zal hij natuurlijk behandeld worden
met de meeste achting en onderscheiding,
maar halve maatregelen en vertrouwen op
zijne beloften zou onverstandig zjjn; hjj heeft
deze te vaak gebroken. Op zjjn leeftijd schijnt
eene geheele verbanning al te onheusch te
zijn en nochtans zou het misschien de meest
zekere handelwjjze zijn met den ouden heer.
Hij is zeer rjjk en kon als hjj er zin in had
ergens in vrede en gemak leven. Hjj heeft
rjjke familiebetrekkingen en een Kruger-
kolonie kon gevestigd worden aan eenig
ver afgelegen strand, ruimschoots in staat
om zich zelf te bedruipen en onschadeljjk
voor de rest van de wereld, waar misschien
een nieuw geslacht zou opgroeien met vrien
delijker gevoelens voor de onderdanen van
Groot-Brittannië.
Onze lezers zullen het vermakelijk vin
den hoe hier met spek geschoten wordt en
hoe het Engelsche volk wordt misleid.
De nederlagen der Engelschen iu Zuid-
Afrika worden te Londen omgezet in over
winningen. Wjj noemen dat eene schande
van eene natie van 38.000.000 zielen die
zich niet alleen te land en op zee mobi
liseert om zich als een orkaan te werpen
op twee kleine volken, minder dan 200.000
zielen sterk, om deze te vernietigen. Wjj
noemen het eene schande dat de Euro-
peesche Mogendheden daar ginds in Zuid-
Afrika een volk van rustige en onverschrok
ken landbouwers laten worstelen, voor !de
verdediging van hun onafhankelijkheid. Wij
noemen het een gruwel, dat de Europeesche
Mogendheden toestaan, dat de Boeren van
Transvaal en Oranje Vrijstaat gedwongen
zjjn hun bloed te storten voor de verdedi-
de met goud gestikte uniform van kamerheer
en zjjne vrouw zoo schoon, als een prachtig at
laskleed en kostbare juweelen haar maar konden
maken. Veel meer evenwel dan deze portretten
boeide Hugo eene familiegroep in een aan deze
zaal grenzend vertrek, die zjjn grootvader voor
stelde, omgeven door zonen en dochters. Hjj
zocht 't beeld zjjus vaders uit de rozige kinder
schaar en beschouwde het lang met diepe ont
roering toen bjj den blik ervan afwendde, be
merkte hij, dat een paneel, met de beschilderde
zjjde naar den wand gekeerd, onder de schil—
derjj stond'
„Is hier iemand in ongenade?// vroeg hjj
lachend aan Therese.
Zjj keerde het paneel om het was 't mees
terlijk geschilderde portret van een schoonen
jongeling, dat te voorschjjn kwam. In de don
kere fluweelzachte oogen lag zuideljjke gloed,
eene eigenaardige betoovering ging uit van zijn
regelmatige trekken, de karakteristieke Sonneck-
sche neus ontbrak niet, maar zjj was verfijnd
en fraaier gevormd.
Iets ontbrak echter aan 't gelaat, betstempel
van kinderljjke ontschuld, die aan jeugdige ge
zichten iets engelachtigs verleent. In dezen kop
broeiden nauw bedwongen wilde hartstochten,
in die oogen gloeide een zonderling vunr, mees
terlijk had des kunstenaars penseel deze bijzon
derheden van het zieleleven in het beeld weten
weer te geven.
Hugo beschouwde het lang en opmerkzaam,
de zwarte oogen hypnotiseerden hem totaal
Therese, ongeduldig geworden, moest hem 't
portret uit de hand nemen, eer hjj kon be
ging vau hun haardsteden en de vrijheid
hunner kinderen. Sederteen maand laat men
een edel klein volk worstelen tegenover het
trouwelooze Albion. Geen wonder dat Vor-
stenhaat wordt gekweekt onder het volk.
De Europeesche diplomatie heeft met
groot vertoon vrede gehuicheld in het eHuis
ten Boschte 's Gravenhage, terwijl zjj rond
tast in het duister naar middelen om den
minder sterkere te verpletteren.
Het eigenbelangde gewetenlooze en
wraakroepende geld- en heerschzucht zjjn
bjj de Regeeringen, sinds jaren lang, zoo
diep en vast ingeroest, dat stroomen bloeds
ze niet kunnen losweeken. Ze laten gaarne
Gods water maar over Gods akker vloeien,
ze laten den boel maar waaien, zoodra zjj
i er voordeel bjj vinden.
Schurkerijen schjjnen gewettigd. Een boe
venstuk voert Engeland uit in Zuid-Afrika,
door met driestheid het recht van de Zuid-
Afrikaansche Republieken te schenden.
In 1870 lieten de gekroonde hoofden de
Italiaansche vrjjbuiters den Paus zjjn erf
deel ontnemen, en nu staan ze bjj het dui-
velsche werk van Chamberlain en Rho
des, te meesmuilen over de arme Boeren
van Transvaal.
Het kost moeite om te eerbiedigen wat
toch in waarheid moet geëerbiedigd worden.
Duitschland.
De komst van het Russische Keizerpaar
te Potsdam is door de Nordd. Allg. Zeitung
begroet als een nieuw onderpand voor de
tusschen de Duitsche en Russische vor
stenhuizen, alsook tusschen het Duitsche
en Russische Rijk bestaande waardevolle
vrïendschappeljjke betrekkingen. De Nordd.
Allg. Zeitung viert den Czaar als een hoog
begaafd, edelaardig Vorst, die het leven en
denken van alle volkeren van den aardbo
dem, aan de grens van twee eeuwen, met
nieuwe veelbelovende voorstellen verrijkte.
De voor beide landen even zegenrjjke
overeenstemming heeft ten gevolgedat
de Duitsche en Russische macht in Europa
vreedzaam naast elkaar werken en zich
sluiten om den blik ervan af te wenden.
//Wie is dat toch?// vroeg hjj.//Waarom wordt
dit meesterwerk zoo onwaardig behandeld?"
„Hoe, weet je dat Diet Dat is immers Götz.//
Hugo bekeek het beeld nog eens. «Juist, daar
staat het ook: Götz de Sonneck.//
Zjj legde 't portret in eene muurkast. «Goed,
dat wjj hier kwamen. Anders zou oom zelf op
de gedachte zjjn gekomen, je dese kamers, zjjn
trots, te toonen en 't zou hem verdroten hebben
Götz weer eens erbuiten te vindea.«
„Weer eens!» lachte Hugo. «Je doet juist,
als had deze de gewoonte zjjn bewaarplaats in de
muurkast te ontvluchten. Dan moet wel iemand
hem eruit halen.
«Verstandig gesproken; slechts weten we niet,
wie het doet.
«Steeds wordt de ongeluksman in de kast
gelegd, en altoos vinden we hem weer hier
terug.//
«Maar het verwondert mjj dat men 't portret
niet vernietigt, wanneer men zich door den
aanblik beleedigd gevoelt//, meende Hugo.
«Gjj VandaalZoo iets te durven zeggen
Zelfs tante Regina zou sich zulk een aanslag
niet veroorloven. Oom Dagobert, bjj wienmen
den naam Götz niet eens mag uitspreken, heeft
wel diens besld verbannen maar vernietigen doet
hjj het toch niet, wjjl 't, door een beroemden
schilder vervaardigd, als kunststuk zjjne waarde
zal behouden, wanneer wjj allen dood en begra
ven zjjn.//
(Wordt vervolgd
n44RlSIHS(!H I COURANT.
ABONNEMENTSPRIJS
<ii> n»ii<a
8
