No. 4342.
Maandag 20 November 1899.
24ste Jaargang.
Hfragêlaó voor eSfüooró- on Suió-eJCollanó.
Een bedenkelijk proces.
TWEEDE BLAD.
Aao de R. K. Bestrijders van
het Drankmisbruik
B 1T E N L A N JX
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
2,80
0,03
DB ERFGENAAM.
Amerika.
Transvaal.
Frankrijk.
Engeland.
Duitschland.
CO II RAIT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
lUNlIKMlRi,
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DEB ADVERTENTIEN.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
-
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etrangère
G. L. DA U BE f Co. J OHN., l<J ONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartr'
Na afloop van de Bestuursvergadering
van «Sobrietas», den bond van R. K. Ver-
eenigingen tot Bestrijding van het Drank
misbruik (Voorz. v. h. Dag-Bestuur Jhr.
mr. Ch. Rnys de Beerenbrouck,
Secr. mr. R. B. Ledeboer) is door de
Pers en Literatuur-Sectie besloten te doen,
wat in 't buitenland al zoo lang geschiedt,
n.l. een geïllustreerden Almanak uit te
geven en dien zoo goedkoop mogelijk in
de huisgezinnen te verspreiden.
Daar nu het seizoen, waarin almanak
ken aangeschaft worden, reeds bjjnadaar
is, dringt de tijd en zjjn spoedige bestel
lingen noodzakelijk.
Deze «Almanak der Matigheid,» die in
Dec. verschijnen zal, is onder leiding van
eenige H.H. Geestelijken geredigeerd ge
heel in den geest van het Katholiek Congres
tot Bestrijding van het Drankmisbruik, en
de inhoud is van dien aard, dat hij gerust
oud en jong, arm en rjjk in handen kan
worden gegeven. Behalve de vele aardige
illustraties en den gevariëerden tekst, zal
hij bovendien bevatten een zoo nauwkeu
rig mogelijke opgave van alle Ned. R. K.
Drankbestrydings-Vereenigingen.
In België is sinds eenige jaren het nut
der verspreiding van dergelijke almanak
ken gebleken, en dat de Katholieken (zoo
wel Geestelijken als leekeo) het daar ern
stig meenen, wordt wel gestaafd door het
teit,dat voor 22 Januari 1 899 reeds 125.000
ex. geplaatst waren.
Ook voor den Ned. Almanak ziju reeds be
stellingen voor over de 7500 ex. ingekomen.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht
heelt onder meer op het Utrechtsch Con
gres gezegd: «Laten wijvoordat wij uit
eengaan, ieder voor zich, het heilige en
vaste besluit nemen, om, allen iu de om
standigheden, waarin wjj verkeeren en in
den kring, waarin wij leven, zooveel mo
gelijk naar onze krachten de matigheid voor
te staan, en niet alleen de matigheid zeil
te beoefenen, maar ook b>j anderen zooveel
mogelijk de matigheid te bevorderen
Medewerking van alle standen en alle
rangen zal noodig wezen.»
Onder den indruk van dat ernstig woord,
doen wij een beroep op alle Katholieken,
om ons in deze poging te steunen. Wij
hopen, dat alle HH. Geestelijken, die den
Catechismus onderrichten, alle religieuzen
aan 't hoofd staande van scholen en op
voedingsgestichten (weeshuizen, kostscho-
FEUILLETON.
18
Vervolg)
//Weikeljjk Dan de hand erop# Hij «trek te
haar zjjn rechterhand t>r, waarin zjj blozend
haar handjs legde. //Zoo, nn z'jn wij goede
vrienden, deel me nu de oorzaak van je opge
wondenheid mee."
Zjj klenrde nog meerbjj beter nadenken
zag ze toch in, dat ze niet geheel onachuldig
was //Wat er gebeurd iz Tante IGgina schold,
wjjl ik hare kamenier had opgedragen een en
ander te herstellenzjj meende, dat ik dat
zelf had kunnen, doen. Ik antwoordde, dat ik
thuis bjj mjjne goede ouders mjj nooit met
zulken arbeid had hoeven op te honden, en
daar ik me bier thuis wilde gevoelen, zoo was
ik van plan, het hier evenmin te doen. Daarop
antwoordde zjj, dat ik niet de prinses behoe'de
te spelen, wijl ik hoogstens eene bedelprinses
wat Toen werd ik toornig en
//Ik weet, wat toen volgde. Neem me niet
kwaljjk, maar gjj hadt beiden ongeljjk. Tante
it'gina kan ruw zjjn, naar 't schijnt, maar is
kleinzielig daarbjj. In jou plaats zon ik me
echter liever zelf helpen dan veel van haar
aan te nemen."
//Arbeid is mjj iets schrikkelijks.#
//Mjjne zusters arbeiden veelbjj bescheiden
middelen gaat dat niet anders. Gevoel je thans
geen afkeer van ons huis
len, pensionaten enz.), alle Prefecten en
Congregatiën, alle industriëelen en werk
lieden, gilden en boerenbonden, enz. enz.,
kortom alle Katholieken van eiken stand,
die overtuigd zijn, dat 't goed is, om volk
matig te maken, minstens ieder één
ex. koopen en verder naar krachten zul
len meewerken tot verspreiding op groote
schaal.
Wat de scholen iu 't bijzonder betreft,
is de verspreiding van dergelijke populaire
geschriften aldaar volkomen naar den geest
van het Utrechtsch Congres, waar de wensch
geuit en uitbundig toegejuicht werd, dat
«voortaan de school dienstbaar gemaakt
zou worden aan de bestrijding van bet
drankmisbruik.»
Wat de letterkundige waarde van den
almanak aangaat, bekennen wij gaarne,
dat deze, ter oorzake van 't korte tijds
bestek ons gegeven, nog niet zoo kan zjjn
als we zouden wenschen en zjj in de naaste
toekomst worden zal, indien wij nu goed i
gesteund worden.
Ondergeteekende heeft zich bereid ver
klaard, de bestellingen in ontvangst te
nemen.
De prijs van dezen almanak vau onge
veer 64 pag. is ongefrankeerd
1 ex. 7 cent (franco 10 cent); 50 ex.
f 3.100 ex. f' 5.
Aan 't zeilde adres zijn verkrijgbaar
zeer aardige geïllustreerde Matigheids-
Wandkalenders. Prya ongefrankeerd 1 ex
9 cent (franco 11 cent); 50 ex. f 4.25;
100 ex. f 8.
HH. Boekhandelaars worden dringend
verzocht, terwille van de goede zaak, te
gen dezellde conditiën aan de verspreiding
van den Almanak mede te werken. Zij
kunnen zich aan 't zelfde adres vervoe
gen. De tijd is kort, spoedige bestellingen
zjjn dus noodzakelijk,
Katholieken van eiken rang en stand,
helpt en steunt
Mkjoxkvrouw L. YANBAERLE.
UtrechtMoreelsepark 2.
De leden van den Senaat der Fransche
Republiek, die het Opperste Gerechtshof
vormen, zijn Donderdag met hun onder
vragingen der beschuldigden van te heb
ben samengezworen tegen den Staat, be
gonnen. De heer Buffet, gevolmachtigde
vau den Hertog van Orleanswerd het
eerst ondervraagd. Bjj dat ondervragen
ging het zeer heftig toe. Buffet wist
niets van een complot en verklaarde den
Hertog vau Orleans volkomen vreemd aan
de betoogingen die hebben plaats gehad.
//Voor het //moeten// zwjjgt alles#, zei ze na
een oogentlik peinzans,,/ maar hier in dit rjjke
huis, waar voornaam bet darde woord is
Dan zou ik juist too:en werkeljjk voornaam
te zjjn en niet alleen zoo doen geïjjk de tante
dat kan en uit hoofde van haar jaren haar
zelfs een goed woord zeggen.#
Zjj trok een spottend gezicht. „Zou 't ja
zeer verheugen, werkeljjk zeer, wanneer ik 't
deed
//Zeker zou 't mjj zeer verheugen, wannear
ja bjj ja overige eigenschappen ook nog de
deugd voegde toegevendheid te betrachten je
gens iemand, die niet dezelfde voorrechten
van geboorte en op voed i g heeft genoten als jjj.//
Bit compliment beviel haar uitnemend zjj
klapte bljj in de handen //Neen hoe zorg
vuldig je de woorden kiest, het klinkt te lief.
Ik wil echter doen wat ja verlatrgt, en wan
neer wjj elkander wederzien
//Ben ja een werkeljjke engel!# lachte hjj.
//Een woord een woord.#
De verzoening liep boven verwachting gun
stig af. R-gina bad geen hard en onverzoen
lijk gemoed. Haar boerennatuur kon nu en dan
wel eens boven komen, maar zelfs in de oogen-
blikken van opgewondenheid hadde zjj \nau-
weljjks gewaagd zich tegen den ernstig verklaar
den wil van haren man te verzetten. Trouw
hield ze vast aan de noodzakeljjke en door
God verordende ondergeschiktheid der vrouw
aan den man bjj ffe genegenheid, die zjj voor
haren man gevoelde, kwam nog de eerbied,
dien zjjn sociale positie haar inboezemde. Ware
zjj vjjftig jaren later geboren, zij zou veel meer
DeHertcg vanOrleans, zei B u f f e t, stookt
volstrekt geen revolutie aan hij houdt
zich wel gereed tegen den dag waarop het
Fransche volk hem zal roepen. Buffet
voegde er nog aan toe, dat hjj altijd, zelfs
in de gevangenis, zal werken voor het
herstel van het Koningschap. Is dat com
plotmaken, riep hij uit, welnu, dan ben ik
een samenzweerder.
Toen de Senatoren hem in de'reden vie
len, constateerde hij geen verstandhouding
in het leger gezocht te hebben. Zijn mede
beschuldigden vielen de Senatoren aan.
G u r i n riep dat zij moesten zwijgen als
Buffet het woord roerde en Dérou-
1 d e protesteerde tegen de houding der
Rechters, die de beschuldigden niet lieten
uitspreken.
De advocaat Cesar Cair eTjetwistte
den Rechters het recht om in het Hoog
gerechtshof zitting te nemen. Gij behoort
tot het geheim genootschap der Vrijmet
selarij, riep hij hun toe. Hij vroeg om de
zaak voor eene behoorlijke rechtbank te
behandelen. Hij bewees verder dat de Vrij
metselarij een geheim, onwettig en inter
nationaal genootschap is en wees op het
zonderlinge, dat leden van zulk een ge
nootschap van samenzweerders hier zou
den oorde len krachtens de wet.
Het reglement der Vrijmetselarij legt de
leden op de beschuldigden te veroordee-
len, de vrijmetselaars, die zitting hebben
iti den Senaat, zijn dus geen die onpar-
tig zijn, van lien is geen rechtvaardig von
nis te verwachten.
Het Amerikaausche oorlogsschip <Char-
lestondat op de klippen aan de Noord
westkust van Luzon schipbreuk heelt ge
leden, is een kruiser van 3730 ton, tien
jaar geleien te San Francisco gebouwd,
voerende 10 kanonnen, met 409 koppen en
18 knoopen loopende. Het schip kostte
8 millioen. Admiraal Wats heelt naar
Hong-Kong geseind om toestellen om het
schip te lichten, doch men wanhoopt bet
te redden.
Het Amerikaansche leger heeft een
sterkte van 99,160 man, zjjnde 64 586
iienstplichtigen en 34.574 vrijwilligers.
Deze troepen bevinden zich in de Ver-
senigde Staten, op Porto ltico, Cuba, de
Philippijnen, Alaska en Hawaii.
S-deit 1 Mei 1899, te beginnen met den
Spaanschen oorlog, tot 30 Juni verloren
le Amerikanen 2?4 officieren en 6395
man, waarvan 496 sneuvelden, 202 stierven
aan de bekomen wonden, 5509 overleden
tan ziekten, 305 slachtoffers werden van
ongelukken, 54 zich ze'fmoordden en 52
personen werden vermoord.
Op de Philippijnen hebben de Ameri-
jp de mscht rsn hB»r geld gepocht hebber;
ïare kindsheid viel echter in den tjjd, dat de
ideletand bij 't landvolk als i its imponeerends
gold. Ei dairtoe had Sonneck haar verheven,
door hem had rij wijl bjj een tjjd lang een
ambt bjj hof had bekleed toegang bi
komen tot de grooten dezer aarde, en daarmee
bereikt, wat bjj hoar als toppunt van aardsch
geluk gold; zjjn woord legde al jjd veel gewicht
n de schaal.
Deze maal was de vrjjheer ernstig opgetreden.
Na een onderhoud met Hugo, die hem had
overgehaald Taerese eenigan tjjd bjj zjjne moe
der te laten doorbrengen, had hjj zjjne vrouw
er met ernst en kracht op gewezen wat stand
en zeden vorderden. Door zjjne overtuigende
woorden beschaamd en zich verheugend in 't
vootnijzich', ha-e nicht voor eenige weken kwjjt
te worden, toonde zich de barones zeer ver-
zoenljjk.
T ien Therese deemoedig en naar 't leek be
rouwvol voor haar verscheen en met neergesla
gen oogen hare verontschuldigingen murmelde,
omarmde zjj haar, zonder verder op 't voorge
vallene terug te komen, en de vrede was
voor 't oogenblik ten minste hersteld.
't Was avond, 5 onvermjjdeljjke muzikale
intermezzo was reeds voorbjj. Tante Regina sliep
den slaap der gerechtsn en Therese zat tegen
over o >m eene partjj Bérique met dezen spelend.
Hugo wist niet of hjj in de couranten zou gaan
lezen of den gang van het spel volgen, toen
Malwine hem verzocht haar te raden bjj het
kiezen van eenige prachtwerken uit de vele die
haar de boekhandelaar had gestuurd. Zjj schepte
kanen sedert 4 Febrnari 1.1. 225 officie
ren en soldaten aan dooden en 1582 aan
gewonden verloren.
Het leger op de Philippijnen zal tegen
1 December gebracht zijn op 65.726 offi
cieren en soldaten.
Bevestigt z-ch het bericht over den dood
van generaal Joubert, dan worden als
opvolgers genoemd generaal Meijer en
C r o n j
Lukas Meyer was vroeger president
van een nieuwe Republiek die zich ge
vormd had in het zuid-oostelijk deel van
de tegenwoordige Zuidafrikaansche Repu
bliek, wat thans het district Vrijheid is.
In 1886 stelde hy met dr. L e y d s het trac-
taat opkrachtens hetwelk die nieuwe
Republiek bij de Znidaf/ikaansche Repu
bliek werd iDgelyfd. Krachtens die annexa
tie werd Lukas M e y e r lid van den
Eersten Volksraad van het district Vry-
heid, in welk lichaam hij behoort tot de
oppositie. L n k a s M e y e r, die zich thans
ook bij de commandos in Natal bevindt,
is een langefraai-gebouwde man met
een mooien langen baard.
Pieter Cronjé, voert het comman
do over de belcgeringstroepen voor Kim-
berley. Hy was commandant in den Vry
heidsoorlog en nam deel aan het beleg
van Protchefstroomhy commandeerde
het leger in 1885 bjj den opstand van
den stam der Koraunas, in wier gebied
later gesticht werd de stad Schroeizerren-
neke, geheel iu 't westen, ten zuiden der
Molopo in het district Bloemhof. Later
volgde hij als super-intendant der natu
rellen Pieter Joubert op; hy staat
bekend als een groot aanhanger van pre
8ident K r u g e r, By den inva! van dr.
J a m e 8 o n heeft by getoond een vast
beraden en krachtdadig aanvoerder te zijn.
Generaal Joubert.
Petrus Jacobus Joubert is in 1834
te Bango in de Kaapkolonie geboren uit een
Fransche Protestantsche familir, in de XVII
eeuw naar Zuid-Afrika geweken. Hjj verloor
op jeugdigen leeft jjd zjja ouders en werd beur
telings rondreizend koopman en veekoopman.
Zjjn handel liep mee en weldra had hij een
fortuintje verdiend.
Toen zjjn landgenooten door de Eagalschen
werden verjaagd, trok hjj met hen de Vaal over
en vestigde zich te Wakkerstroom. Hjj werd
door zjjn veeteelt een welgesteld man.
Bjj het bestieren van zjjn boerderjj, studeerde
Joubert in de rechten en opende zelfs een
bureau van rechtskundig advies. Hjj kreeg groo
ten invloed onder zjjn volk en weldra zat'hjj
in den Volksraad. Van dien tjjd klom Jou
bert //slimme Piet# op tot een groot man en
regelde 's lands zaken.
Joubert nam het leger voor zjjn arbeids
veld. Op den 30.ten December 1880 vormden
j R. r u g e r, Joubert eiPretorius, e-n
driemanschap die de onafhaokeljjkheid van
Transvaal proclameerden.
Het gevolg was de oorlog met Eigeland en
de nederlaag der Britten op den Maj rebaberg
en L-.ngs-Nek. In minder dan een half uur
vielen hier 280 Engelschen tegenover 5 Boeren
Met 15.000 Boeren, was Joubert de Eagel-
schan te gemoet getrokkeD, schitterend was zjj i
overwinniog. Van toen af was het Joubert.
1 er behagen in, te pronken zoowel met haren
kunstzin als met de sommen die zjj uitgaf om
dien te bevredigen. Hugo, die in 't geheim
dikwjjls over haar rjjk doen lachte, volgde baar
geduldig naar de tafel, waaTop de prachtwerken
lagen eer hjj evenwel nog 't titelblad van een
j dier boeken had opgeslagen, verraste zjj hem
door de vrar.g, op welke wjjze oom zich over
Gö'z had geuit.
la principe stond het bjj Hugo vast, dat
trouw eene schoone deugd isde beoefening
ervan door dit niet zeer aantrekkeljjk meisje
vond hjj echter zeer lastig en daarom antwoord
de hjj, dat bjj de gelegenheid noch gezocht
1 noch gevonden had, ooms gevoelen over Gö z
uit te vorschen.
//Ik heb mjj dus vergist, toen ik familiege
voelens bjj u veronderstelde, »zei ze verwjjtend.
//Waarde jafhouw,# antwoordde hjj, onge
duldig geworden door haar aanmatigenden toon,
//neem 't me niet kwaljjk, als ik u rondwrg
zeg, dat mjj 't doel van uw vragen onbegrjj-
peljjk is.
f/Qö z is dood en begraven, zjjn onroemrjjk
leven heeft Goddank geen beschamend uiteinde
tengevolge gehad.
//Daarmee willen wjj ons tevredenstellenen
er ons wel voor wachten, verder in zjjn ver
leden door te dringen. Wat 't redeneeren over
zjjn ongelnk hem nu nog zou kunnen helpen,
begrjjp ik niet.#
//Redeneeren alleen helpt ook niets. Wat men
doen kon, ia Göts' overschot hierheen brengen
waar 't behoort.//
//Hierheen I Uit 't Australische woud. Lieve
die het Transvaalsche Boeren leger zoover bracht,
dat het thans den gedachten vjjand met succes
het hoofd kan bieden. Na de overwinning van
Majuba begreep Joubert zjja taak. Hjj ver
deelde Transvaal in 17 militaire districten met
bekwame officieren. Elk district kreeg twintig
commando's, op voet van oorlog elk 100 man
sterk. D» intendentsdienst, de dienst van inlich
tingen en de staf werden met zorg ingericl'..
Zjjne bezorgdheid voor de legerinrichtine be
lette hem nochtans niet zich ook nog altijd met
de politiek bezig te honden. Bjj elke Prsri-
dentskiezing stelde hjj zjjne Oandidatuur tegen
die van Paul Kruger, die echter telkens
gekozen werd. Joubert was onderprestden.
der Zuid-Afrikaansche Republiek'
Te Bordeaux heeft de gemeenteraad een
adres goedgekeurd, dat aan dr. Le d s,
als vertegenwoordiger der Transvaalsene
Republiek, zal worden gezonden
Daarin wordt door den rataan het
dappere Boerenvolk uitdrukking van ge
voelens van sympathie gegeven daarbjj
een eeresaluut brengend aan de ontem
bare energie, aan den dag gelegd door de
burgers van de Transvaal endenOranu -
Vrij staat.
De raad spreekt den vurigen wece u
uit, dat de uitslag van de worsteling zii
zyn de onafhankelijkheid der beide I
blieken,
De Engelsche bluf met de komst van
den Duitschen Keizer is een weinig be
daarder geworden, nn keizer W i lh e 1 r.
de uitnoodiging om by den Lord-Mayor
van Londen te dejenneereD, vry kort heeft
van de hand gewezen.
De City-club, zjj die met Rhodes en
Chamberlain dej oorlog in Tran -
vaal hebben gezocht, zyn nu teleurgesteld.
Het strekt keizer Wilhelm tot ee
dat bjj niet de gast wil zjjn van de oc
logszuchtigen te Londen. Z. M. heeft zyr
verblyf in Engeland ook verkort. Vo
zeer veel heeft Z. M. bedankt en zal slech
zes dagen in Engeland verblijven-
De overleden Duitsche journalist Dr
Busch werd in 1821 te Dresden gebo
ren. Hjj studeerde aan de Universiteit te
Leipzig.
Hy bezocht na bet verlaten der Unirar
siteit Amerika en Azië en kreeg in 187
een betrekking aan het Ministerie van Bui
tenlandsche Zaken.
Zyn journalistieke loopbaan begon mei
zyn kennismaking met prins V o n B i 3-
m a r c k, door deze geï jspireerd verstrekt'
hjj berichten aan de pers en vergezelde dei
Kanselier op de slagvelden. Dr. Busch
maakte zoo den Fransch-Duitschen oor-
iog mede. Hy trok zich uit het openbaar
leren terug toen Von Bismarck in
ongenade viel. Tot op het laatste oogen
blik was hjj de metgezel van den yzarer
Kanselier te Friedrichsruhe.
Zyn belangrjjkste werken waren die in
1880 gepubliceerd over het Leven van
Von Bismarck en eenige gehei me p^
gina's van zjjn geschiedenis, die verleder:
jaar in Engeland werd uitgegeven.
j ïffrouw, dat ware dwaasheid. Eene menigt;
Sonnecks, waaronder mjjn vader, liggen hie
niet begraven. En die hier rosten,# voegde h
er scherp bjj. //missen Gö z zeer gaarne eet' vr
andeljjke.blik beantwoordde die harde woorden..
„Uw vader heeft zijne laatste rut'plaats hier
niet willen hebben. Bjj Gö z staat de zaal: be
anders; die herhaalde dikwjjls, dat Ljj nergen
in vrede zou kunnen rusten dan hier.//
Malwine's stem beefde, er lag iets treflends
'n de diepe gemoedsbeweging dezer anders zon
flegmatiek; natuuriets dat op Hugo, trots
zjjn vooringenomenheid, niet zonder uitwerking
bleef. „L;eve jiff-ouw#, zoo trachtte hjj haar
te b;daren #wees ervan overtuigd, dat Gö'.i
sinds dien geleerd heeft, met zulke wenschen
als met sentimenteeie gevoelens te lachen. Stel
u ook voor welke bezwaren 't zou opleveren,
rjjn vermeend verlangen te bevredigen, gecce!
afgezien van de kosten, die bjj oom
zwaar zouden wegen. Hoe mocii -.oj
niet vallen nauwkeurig de pl te te vinden
waar Gö'.z begraven ligt.#
»Zeker zou men die plaats wel ontdekken
wanneer men zich tot Mr. Forsyth went de
Mr. Forsyth 1 Hugo herinnerde zich,
dezen man gehooid te hebben. Juist als G»i,
die hem overigens in lichtzinnigheid overtr
was hjj een aan lager wal geraakt lid vau
oud geslachtzjjn eigen familie tot last zi^de 11
hjj door haar naar Australië gezonden, waa daar
met Götz samengekomen, bad diens oadc c^-n
meegemaakt, hem in zjjne laatste ziekte Ff-rple.
en bericht van zjjn afsterven gezonden.#
f Worut vervolge.
