NIEUWE ïïagêlaó voor cfiooró- att SCuió-dCollattó. De geestelijkheid en de sociale vraag. $0. 4344. Woensdag 22 November 1899. 24ste Jaargang. BüiTENLAN jjT~ Per 3 maanden voor Haarlem 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het buitenland2,80 Afzonderlijke nummers0.03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. B B E A U St. Janstraat Haarlem. Van 16 regels50 Cent Elke regel meer7l/% Groote letters worden berekend naar plaatsruimtel Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Red a c t e ur-Qi t g e v e r, W. KüPPERS. Vaak wordt de volgende bewering ten beste gegevende werkzaamheid van de Kerk moet zich bepalen tot de bovenna tuurlijke dingen, want de blik der Kerk is hemelwaarts gericht. En daarom ook moest de geestelijkheid en de Kerk zich niet in laten met de sociale quaestie want de so ciale quaestie is een aardsch vraagstuk. Maar dezulken, die aldus spreken en re deneeren, tjonen ten duidelijkste, dat zij volstrekt niet het minste begrip hebben van de taak der Kerk, evenmin als van den aard der sociale quaestie. Voor alles is de priester zielzorgeren wauneer de priester deze taak van zielzor ger vervultdan is hij reeds een sociale factor. Al wie beweert, dat de Kerk geen recht heeft om onder sociaal opzicht werk zaam te zjjnhjj toont duideljjkdat hij van het goddelijk wereldplan ook niets ver staat want hij zou beweren, dat het god delijk scheppingsplan met zich zelf in te genspraak is, dat er tusschen de aardsche taak en tusschen de hemelsche taak een tegenstelling bestaat, welke niet kan opge lost worden. Ja, hjj moest nog verder gaan en zeggen, dat zelfs Christus ontrouw is geworden aan Zijne taak. Immers, de god delijke Verlosser heeft niet enkel zielen ge nezen, maar ook wonden en zieken naar het lichaam, ja, Hij heelt zelfs den dood overwonnen en Hg is ook opgetreden voor de zwakken en armen. Zijne taak was niet enkel eene godsdienstige, maar eene bij uit stek sociale taak. Voor de werkzaamheid van de Kerk in de sociale quaestie spreekt nog bjjzonder de omstandigheid, dat de Kerk siods 1800 jaren aan de spits van den socialen voor uitgang gestaan heeft. Bovendien komt vervolgens daarbij het natuurlijk recht. Zóo abstract mogen wij de taak der Kerk niet opvatten, dat de FEUILLETON. DE ERFGENAAM. Vervolg) «Dan eerst beslis ik juist alleen." «/Dan sal 't er ook nsar uitvallen." //Jjj wjjsneus. De bruid zal zoo waarschijnlijk op moeder geljjken.// «rik dank u voor dat compliment,// lachte deze, „ik voorspel u echter, dat zjj 't tegec- gestelde zal zjja, bij huwelijken vooral geldt het spreekwoord il ne faut jamais dire //jamais.// //Gewoonlijk eindigen alle pretenties hiermee, dat men 't tegengestelde van z|jn ideaal thuis brengt.// „Dat is bjj mjj niet te vreezea,// lachte Hugo zeer beteekenisvol. //Zooveel kan ik in elk ge val zeggen, dat ik tot nu toe mjjn ideaal nog niet gevonden heb.// //Dan is het zeker geen der meisjes in Moos- burg //De meisjes in Moosburg Hugo sloeg zich voor het hooid. //Ik mag niet vergeten er u op voor te bereiden, dat ik u gaarne voor den aanstaanden herfst eenige weken een gast zou bezorgen eene vrouwelijke eO, zoo staat 't ideaal misschien reeds voor de deur, vragend om binnengelaten te worden „Geen zweem van ideaal, een klein duiveltje dat uw vaste hand moet temmen en leiden Therese Neuenstein." a Die staat toch waarachtig in een goed boekje Kerk alleen de zielen naar de hoogere we reld geleidt, zonder den blik te werpen op dit aardsche leven. De taak der Kerk zal veelvuldig in de sociale vei houdingen lig gen en wanneer tegenwoordig het gods- dienstig-zedelijk vraagstuk zóo brandend geworden is, dan hebben wij dit veelvuldig te danken aan de sociale verhoudingen en toestanden. Wil de Kerk hare bovennatuur lijke taak vervullen, dan moet zij ook op de sociale toestanden den blik vestigen, en als vanzelt zal daaruit volgen dat zij ter liefde van de menschheid ook hare werk zaamheden vervulle onder sociaal opzicht. Men moet het nooit vergeten, dat de so ciale quaestie niet enkel een quaestie is van de maag, eene maatschappelijke quaestie maar dat zij op de allereerste plaats een zedelijk-godsdienstig een volstrekt ideaal vraagstuk is. En tegenover zulk een vraag stuk mag de grootste macht op deze we reld, de Kerk, zich niet onverschillig be- toonen. Het sociale vraagstuk is niet eene quaes tie van strijd, het is eene quaestie van vreed zame verzoening, van vreedzame organisa tie. Welnu, er beslaat op deze aarde geen grootere macht des vredes dan de Katho lieke Kerk ook bestaat er geen machtiger organisatie op deze wereld. Dit hebben zelfs de grootste tegenstanders van de Kerk er kend. Derhalve is het een wanbegrip wan neer men meent, dat de Kerk geen recht heeft om zich met het sociale vraagstuk bezig te houden. Doch lateu we eens aautoonen, hoe en waarom de sociale vraag vóór alles een kerkeljjk vraagstuk is. De sociale vraag is zóó oud als de menschheid en zij zal even lang duren als de menschheid be staat. De sociale vraag heeft hare diepste wortelen in des menschen eigene natuur in de tegenstellingen, welke in den mensch bestaan, de tegenstelling tusschen recht en plicht. Bij de genezing van eene ziekte is het vóór alles noodzakelijk dat men weet, wat bjj oom Dagebert* wierp Maria bits ertusschea. „Wat moet zjj hier doen?// //Eene verstandige levensopvatting krjjgen. Zq gevoelt zich niet gelukkig, slaat als een ge vangen vogel wild met de vleugels om zich heen en schreit dan omdat ze zich verwondt „En nu moet zq zeker bjj mjj in 't verbeterings gesticht,// lachte de moeder, „die arme Therese. N uheel gaarne. Ik was met hare moeder bevriend en had haar oprecht liefhet verheugt mq hare dochter wellicht van dienst te kan nen zijn.// „Eene onaangename huisgenoote is zq tot du toe niet; daarop wil ik u opmerkzaam miken, moederzoo lastig is ze soms, dat ik mq een paar malen heb afgevraagd hoe 't komt, dat oom Dagobert haar in zijn huis wil en hare tekortkomingen steeds verschoont.// „Hoe dat komt? Het is een eoort boetedoe ning. Maria Diirield, Theresa 's moeder, en hjj hebben elkander zeer bemind.// „En wat drommel waarom „Heeft hij haar niet gehuwd? Dat heeft de booze Mammon weer eens te verantwoorden. Dagobert was op het punt zich te verklaren het verschil van godsdienst ware geen hinder paal geweest, want de arme Maria was zoo ver liefd, dat zjj alle voorwaarden zou aaDgeoomen hebben. Maar daar viel de goudregen op Regiua neer en nit was het met Dagoberts roman. Maria heeft lange jaren om hem geleden. „Om oom Dagobert riepen de meisjes ver wonderd, „Gjj jonge lieden meent altjjd, dat wjj ouden bejaard op de wereld zijn gekomen," schertste gezondheid is; en juist daarin loopen de beschouwingen over de sociale gezond heid verre uit elkander, gelijk die beschou wingen te alleD tijde verre uit elkander geloopen hebben. Vroeger bestonden er, vol gens de zienswijze van de oude wjjsgeeren, alleen heeren en slaven. Maar de Kerk is opgetreden om de slavernjj at te schaffen. Vervolgens trad zij op, om de familie, het huisgezin te reorganiseeren en de vrouw en het kind te verheffen. Het Christendom heeft den geest van den tijd herschapen. Het Christendom heeft de woorden, die na derhand door de Fransche revolutie zóó i schromelijk werden misbruikt, de woorden cvrjjheid, geljjkheid, broederschap,» op zjjne vanen geschreven en de geljjkheid aller menschen afgekondigd. Hiermede heeft het Christendom den socialen plicht te voor schijn geroepen en hiermede ook de sla ven-, vrouwen- en armen-quaestie doen ont waken. (Slot volgt.) Engeland. Ergerlijk is de vleitaal die het grootste gedeelte der Engelsche pers doet hooren tegenover Duitschland over het bezoek van keizer Wilhelm aan koningin Victoria. Dezelfde journalisten, die nog pas enkele jaren geleden den Duitschen Keizer kozen tot het voorwerp van hun haat, van hun spot en hun hoon, kunnen thans geen woor den genoeg vinden van bewondering, ver- eering en hulde voor den Duitschen heer- scher. Hun artikelen, die schijnbaar over liepen van grenzeloozen eerbied voor den Keizer, waren er op berekend het Engelsche volk en wellicht Europa te doen geïooven, dat Duitschland de bondgenoot van Enge land was in de Zuid-Afrikaansche geschie denis. En toch is niets minder waar dan dat, al heeft de Samoa-quaestie aanleiding gege- ven om Duitschland eenige dagen te wan trouwen. De aankomst van Keizer Wilhelm in Engeland is zoo eenvoudig mogeljjk terwjjl elke officieele begroeting achterwege is ge- de moeder. „Dagobert was een schoon man, groot I en slank, daarbij nog de Sonnecksche neus, dien ge in Hugo nog als kenteeken van het geslacht bewondert. „Daarbjj was hjj op zjjn manier ook beminne lijk, Maria althans voud hem betooverend. Zjj was wat gjj een oude juffrouw noemt geworden eer zjj na de ondervonden teleurstelling tot trouwen kon besluiten.// „Baron Neuenstein was officier, een levens lustige, geestige, maar helaas zeer onpractische Rjjnlander.Toen hjj huwde, was hjj ritmeester, maar daarna liet hjj zjjn zwaard in de scheede rusten om het penseel te hanteeren. Dat was goed, zoo lang hjj slechts tot zjjn genoegen schilderde. Toen echter de aandeeleo der kolen- mjjnen, waarin zqn vermogen voornamelijk stak, bjjna waardeloos werden, was zjjn dilettanten talent niet bjj machte hem een bestaan te ver zekeren. Ean typhusepidemie wierp hem en Maria binnen drie weken op 't doodsbed, en foen bleek dat van zjjn vermogen heel weinig voor de kin deren was overgebleven." „Toen bleek echter ook, dat Dagobert een goed hart had.// „Hoe dat?» „Uit goede bron weet ik, dat hjj de kosten voor de opvoeding van de jongste spruit des gezins, Therese, gedragen heeft, wat in hem dubbel hoog te prjjzen is, daai zjj in een kloos ter was opgenomen. Het meisje moet op haar moeder geljjken." „Vandaar dus ooms bjjzondere genegenheid voor haar. Deze genegenheid representeert een schjjntje van poëzie in zjjn nuchter leven,// meende bleven. Ook zal de Keizer geen bezoeken afleggen bjj den Hertog van Devonshire en bij Lord Lonsdale en eene plechtige ontvangst door de City van Londen is af besteld. Z. M. bezoekt met zjjn vrouw en kinderen zjjn grootmoeder op Windsor en daarnazjjn oom en tante te Sandringham. Dat is alles. Duitschland. Keizer Wilhelm heeft voor zjjn ver trek uit Kiel naar Engeland woorden ge sproken in den kring van generaals en ad miraals die duidelijk moesten aangeven dat Z. M. wist, dat zjjn reis niet met vreug de door zijn volk werd begreet, maar on danks die meening kon hij de belofte niet verbreken om het reeds lang aangekon digde bezoek aan zijn Engelsche verwan ten langer uit te stellen. Het is met het oog op dit zuiver fami liaar karakter van zjjn reis, dat de Keizer door tnsschenkomst van graat Hatzfeldt voor elke nitnoodigingdie hem uit En geland gewerd, heeft doen bedanken. De Hohemollern is gisteren voormiddag omstreeks 10 nur te Portsmouth aangekomen. De Hertog van Connanght begaf' zich aan boord om den Keizer en de Keizerin te verwelkomen. frankrijk. De Figaro klaagt dat Frankrijk sedert jaren tegenover de buitenlandsche gebeur tenissen tot stilzitten is gedwongen uit vrees, dat de Tentoonstelling te Parjjs zou mis lukken of schade zou leiden. Paul Adam betoogt in een artikel van het Parjjsche Journal, naar aanleiding van de jongste gebeurtenissen, waardoor Frankrjjk is gebleken geïsoleerd te staan, dat de tjjd van bezuinigingen op het oorlogs budget niet gekomen is. Wil men bezuini gingen, dan moet dit elders worden gevon den en wel bjj de ambtenaarswereld. Hjj wijst er op, dat vele jongelieden, die we gens een vaak gering lichameljjk gebrek ▼rij zjjn gesteld van gewonen krijgsdienst, hun land op andere wijze kannen dienen. Bjj vele administraties verrichten personen, die lang gestudeerd hebben, voor betrek- keljjk hoog traktement allerlei hoogst een voudig schrijfwerk. Als men hen verving door de afgekeurden voor den krjjgsdienst, die op niet meer recht hebben den gewone soldaten kosten, zou er heel wat bezuinigd Hugo. „Tante Regina moet daar wat van gis sen, daar ben ik van overtuigd, zjj is daarom zoo weinig vriendeljjk tegen de kleine.» „Zoo zal de verhouding wel zjjn. Wanneer komt echter mjjne jonge kweekelinge vroeg de moe der. »In den herfst, tegen den tjjd dat oom naar 't bad gaat, veronderstel althans, dat u het goed vindt, moeder.» „O zeker, je kunt dat ook naar Moosburg schrqven.» „Als Therese in ons klein huishonden maar geen te onaangename storing brengt,orakel de Marie. „Voor jou in geen geval,» zoo scheepte de moeder haar af. „Dan ben jjj gehuwd en voert den schepter in de houtvesterjj. En ons ande ren zal de wees wel welkom zjjn niet waar kinderen De docjiters knikten toestemmendin haar hart dachten zjjeen aangenamer gezelschap dan de heerschzachtige Maria zal ze toeh zeker wel zjjn. Overal afgewezen, wendde zich Marie op driftigen toon tot Hngo„Kom jjj tegen dien tjjd ook wellicht naar hier Behoort dat mis schien tot 't program „En als dat zoo ware, zou het u hinderen „Doch kalmeer je, wjjze en voorzichtige zus ter, ik ben tegen dien tjjd bjj de manoeuvere. Ten overvloede kan je echter nog herhalen, dat Therese, dat kleine katje voor mjj geheel niet gevaarljjk is Wordt vtrvolfi) HAARLEMSCRÏCOIIRIIT. ABONNEMENTSPRIJS PBIJS DSB ADVEBTENTI8N. AGITE MA NON AGITATE. 20

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1899 | | pagina 1