NIEUWE 2)ag6laó voor <5toorö- on SCuió-eJCollanó. Recht en rechtvaardigheid bij het afsterven dezer eeuw. No. 4350. Woensdag 29 November 1899 24ste Jaargang. n,io BUITENLAND. Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Afzonderlijke Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. «1,40 «2,80 «0.03 Van 16 regels50 Cent Elke regel meer7l/t Groote letters worden berekend naar plaatsruimte* Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant - - Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. Men wil ons doen gelooven, dat de wereld nooit zoo hoog beschaafd was als in onzen tijd. Nu valt het niet te ontkennen, dat er op stoffelijk gebied vooruitgang heerscht maar dit kan ook niet anderszoo zal het gebeuren, dat de voortbrengselen en uitvin dingen van dezen tijd misschien in het niet zinken bjj hetgeen onze nazaten in de volgende eeuw zullen tot stand brengen. Maar daar is een gebied, waarop de mensch- heid der komende eeuw die van heden niet zal voorbijstreven, dit gebied is niet het stoffeljjke maar het zedelijke. Wanneer ik spreek van voorbijstreven op zedeljjk gebied, dan bedoel ik daarmede den schandelijken voortgang van het kwaad, zooals wij dat heden aanschouwen. Ongodsdienstigheid heeft in zekere mate altijd geheerscht op aarde, eveneens onze delijkheid maar er is geen tijdperk in de geschiedenis aan te wjjzen, waarin het recht en de rechtvaardigheid op zoo schaamtelooze wjjze met voeten werden getreden als wjj dit |op het laatste van deze eeuw te aan schouwen krijgen. Recht bestaat niet meerde zinspreuk, dat macht boven recht gaat, heeft al hare verfoeilijke eigenaardigheid verloren, door dien geen recht meer erkend wordt. Het alles komt teneer op macht, en hjj die de macht bezit, heeft alles. Wat het sterke en machtige Amerika gedaan heeft tegenover het veel zwakkere Spanje, dat doet thans het machtige En geland tegenover de veel zwakkere Boeren- Naar het recht van Spanje op zgne Ame- rikaansche bezittingen werd niet gevraagd Cuba was een rijk en winstgevend eiland, en dit was de eenige ïede waarom Amerika zich daarvan meester maakte. Welke Regeering deed toen een enkelen stap, welke sprak een enkel woord om voor FEUILLETON. DE ERFGENAAM. Vervolg) «/Vertel ons dan maar eens lief van al dat moois," smeekte Therese, «dan krijgen wjj er ook wat van mee.// „Alsof muziek zich liet vertellen.// Therese luisterde met gespannen opmerkzaamheid, osk oom en Malwine toonden belangstelling, al leen tante hield zich passief en wist op zjjn geestdriftig verhaal niets anders te zeggen, dan de huisbakken opmerking «de nachteljjke reis moest wel zeer vermoeiend zijn geweest.* „Die was wellicht nog 't aangenaamst van alleshad Hugo bjjna willen uitroepen, hjj bedacht zich echter nog bjjtjjds en verzekerde, //dat die zelfs zeer aangenaam was geweest.// «Vond je aardig reisgezelschap «Ik reed met eene gravin Wassiltschikow en hare dochter.» «Wat! deze damrs reden tweede klasse vroeg de tante. «Die vrouw kan af en toe gemeen zjjn," dacht Hugo. «Ik deed het deftig en veroorloofde mjj eerste te rjjden,* antwoordde hjj. «Ik was in de ge legenheid, den dames behulpzaam te zjjn, en zoo vond de kennismaking plaats.* Daarop vertelde hjj zjjn reisavontuurtje. «Kent gjj de dames?// vroeg hjj ten slotte. «Natuurljjk,// verzekerde de tante. Alle voor liet recht van Spanje op te komen Wie was er om te protesteeren tegen de schaamtelooze belangzuchtige rechtsver- krachting, die zich toen voor het oog van gansch Europa ontrolde Niemand. Macht en geweld was het eenig richtsnoerwaarlangs dat eerloos bedrijf werd afgespeeld. En wat zien wg thans gebeuren •Transvaal is rjjk aan delfstoffen. Naar het recht der Transvalers op hun eigen grond wordt niet gevraagd. Engeland ge draagt zich nopens Transvaal gelijk Ame rika dat deed tegen Spanje. Transvaal is rijk aan goud en delfstof fen, het is alzoo een winstgevend land voor den bezitter, en dit is de eenige rede waar om Engeland zich ervan meester wil maken- Ik zeg wil maken want het heeft het nog [niet. Of het bloeddat daar vloeit wellicht om wraak roept Maar daarvan afgezien, vraag ik welke regeering doet nu een enkele stap, welke is er die een enkel woord doet voor het alge meen erkend recht der Boeren Wie is er om te protesteeren tegen de schaamtelooze hebzuchtige rechtsverkrach ting, die zich ook nu weder voor het oog van gansch Europa ontplooit En dat nog- wel, nu het van alle kanten wondbare En geland getoond heeftdat de roem zgner sterkte en kracht zuivere bombast, en niet anders dan klatergoud is Niemand. Het is alweder macht en ge weld, van recht is geen sprake. Wie had dat ooit verwacht? Engeland heeft geen enkelen bondge noot, geen enkelen vriend, bet heeft niets dan vijanden en dan nog wel vganden die eendrachtig samengaan in hunnen haat tegen Engeland. Maar geen enkele dier vganden zal een vin verroeren ter wille van het recht der Transvalers. Het is nog zoolang niet geleden, dat Kei zer Wilhelm voor de geheele wereld ver kondigde Recht moet recht blijven. name lui, die hier komen, brengen ons een be- ze >k." «Toornaam merkte Therese opvallend icherp op. «Ik heb eens gehoord, dat men van Russen eigenljjk nooit weet, wie en wat ze zjjn.» De tante wierp haar een bestraffenden blik toe. «Als wjj niet nauwkeurig wisten, wie de da mes zjjn, zoudt gjj ze bjj oas niet zien,// ver klaarde zjj met hooge borst. „De gravin is een get oren prinses Tscheremetjew, een zwager van haar is een Russisch generaal, hare oudste doch ter is met een Russisch vorst, de tweede met een Russisch graaf gehuwd.» „O hemel, dan moeten wjj ons allen verber gen,riep Therese bits. „Dochter en moeder van vorstinnen Hugo keek haar aan, met eenige bevreemding in zjjn blik vanwaar deze bitterheid In Ro- Ihenbach was zjj allerliefst geweest, een drukke briefwisseling werd sedert tusschen haar en de zjjnen onderhouden en wanneer zijne moeder in een brief aan den zoon van haar gewaagde, dan deed zjj steeds van hare genegenheid voor het meisje bljjken. Hier had oom hem als het ware ontvangen met de heugeljjke mededeeling, dat Therese zich in Rothenbach zeer in haar voor deel had veranderd en dat haar verhouding tot de tante sedert haar terugkeer zelfs niets te wenschen liet; de eerste woorden van waar deering, die hjj ooit voor zjjn schoonzuster had overgehad, waren bjj deze gelegenheid gesproken. Tegen Hugo zeiven had Therese zich wel koel betoond toch had zjj, toen hjj haar zjjne waar- Jawel, maar daarbij blijft het. Men zou meenen, dat het woord van dien vorst zich niet tot eene holle phrase zou beperken men zou meenen, dat die vorst zijne daden in overeenstemming zou brengen met zijne woorden, en dat bij alle krachten zou inspan nen, om het recht te doen eerbiedigen. Keizer Wilhelm is eene kranig figuur, die zich langzamerhand aller sympathie ver- o erde door vele uitingen en ook zelfs door daden welke eerbied voor hem afdwon gen. Wjj herinneren slechts aan zijn tele gram van gelukwensch aan Oom Paul» toen de voorgenomen strooptocht van Rho des en Jameson zoo kostelijk mislukte. En thans Thans is hg bedot door een oogenschjjn- lijk voordeeltje in waarheid is het zulks niet van een paar Samoa-eilanden, en hij gaat als vriend te gast bij den moorde naar der Boeren. Als familielid Maar sedert wanneer is dat lidmaatschap tot zulke in nerlijkheid herkomen, na jarenlang op het 1 vriespunt te hebben gestaan Wanneer iemand zich zou roeren voor de Boeren, dan doet hij dit niet voor het recht der Boerenmaar dan doet hij het, gedreven uit eigenbelang, uit hebzucht. Of misschien de russische beer daarom nog eens zou brommen Die schreeuwende toestand houdt ook een lesje in voor ons Nederlanders. Dezelfde Joe Chamberlain, die daar in het Zuiden van Afrika het schande lijkste onrecht pleegt, antwoordde eensdaags aan een Parlementslid in het Lager Huis, dat «indien de toestand op Atjeh lang zoo voortduurde, Engeland zeer zeker het recht zou hebben tusschenbeide te komen.» Gelukkig is het, dat die mjjnheer Joe zijn handen meer dan vol heeft met Transvaal. Hg zit erin nl. in den oorlog, niet in Transvaal maar hij is er nog niet uit, en zonder kleerscheuren komt hij er niet vanaf. En na dien oorlog zal bij nog wel wat deering van haar voorbeeldig woordhouden had betuigd verder vriendeljjk schertsend geantwoord, dat hjj nog volmaaktheid aan haar zon beleven. Dat was voor pss eenige dagen geschied en na op eens deze luimen en bitse woorden! Hjj deed, als had hjj hare opmerking niet gehoord tot zjjne tante gewend sprak hjj over de alzijdigheid der beide dames, over de gees- tige conversatie der dochter „De dochter!» ónderbrak Therese snibbig. „De dochter is een geëmancipeerde van het zuiver ste water, zjj rookt, zjj maakt met jonge heeren wandelritten, zjj leest de oogeloofljjkste romans...* „Maar ééne goede eigenschap heeft zjj in,elk geval,// verklaarde Hugo zeer ernstig. «In den loop van heel het lange onderhoud heb ik van haar niet één scherp woord over een ander gehoord." „Die korte tjjd is zeker voldoende geweest, om haar karakter te bestudeeren spotte The rese, terwjjl zjj hare lippen zenuwachtig vertrok «Ja, ja! Vera Wassiltschikow is een zeer be minnenswaardig meisje,// zei de oom, zich in bet gesprek mengende. „Ik verkeerde in Karls- badveel met haren vader. Grootvorst Constan- tjjn was geljjktjjdig ook daar hoe dikwijls ben ik niet met graaf Wissiltschikow bjj dezen op bezoek geweest en hoe hebben we ons dan telkens vermaakt met 't kegelspel, waarvan de grootvorst-zaliger zoo'n hartstochtelijke liefheb ber was. Hjj was met zjjn gevolg eens op Moos- burg geweest en had ook hier gekegeld. De kegelbaan was toen op het terras aangelegd, waarvan men zulk prachtig gezicht op 't dal heeft. «Wassiltschikow,// zei de grootvorst vaak, tijd noodig hebben om van zijne vermoeienis te bekomen, alvorens hij zjjne knuisten el ders gaat wagen. Maar intusschen is het zeker, dat onze vjjauden in Atjeh Eugelsche wapens en Engelsche krjjgsmunitie hebben en bekomen. En, wat niet minder zegt, Engelich Pe- nang was geruimen tjjd het hoofdkwartier, waar de leiders van Atjeh vergaderlen terwjjl de Engelschen op Malakka eenzelfde rol spelen tegen Nederland, geljjk de Uit- landers te Johannesburg in Transvaal ge speeld hebben tegen de Boeren. Gelukkig nogmaals voor ons Indië, dat Engeland voor langen tjjd genoeg bezig heid heeft. (Limburg.) Nurks. Rusland. De Engelsche Regeering ziDgt in Rus land een toontje lager dan voorheen. De zaakgelastigde der Britten te St. Petersburg heeft aan de Russische Regeering medege deeld, dat Engeland zich in oorlog bevindt met de Zuid-Afrikaansche Republieken. Hjj heeft hieraan toegevoegd, dat Enge land met deze mededeelingen de vroegere verklaring, waarin het zeide niet in een oorlog te zjjn gewikkeld, doch slechts een opstand onderdrukte, terug neemt. De Novoye Vremja hecht aan deze ver klaring een beteekenis, die haar van groot belang doet zjjn. Het schjjnt nu, zegt zjj, dat Engeland den Vrijstaat en de Zuid- Afrikaansche Republiek niet meer als va zalstaten en de bewoners als opstandelin gen beschouwt, maar als onafhankelijke staten, met strijders, geljjkstaande aan de Engelschen. Het gevolg daarvan is zegt het blad dat de Mogendheden thans het recht hebben militaire attache's te zenden in het kamp der Boeren, buiten het «Roode Kruis», en dat zij het oogenblik kannen kiezen, waarop zg het noodig oordeelen tusschenbeide te komen en een scheidsgerecht voor te stellen. De Britten nemen dus hnn draai om langs een omweg uit de netelige positie te ko men, waarin de minister Chamberlain zijn land heeft gebracht. als wjj in Karlsbad kegelden, „het is hier niet als op Moosburg Sonoeck heeft het schoonste plekje van Europa.» «En den besten wjjn daar bjj» zeide de erfprins von Sondersheim, die met de heeren meekwam.* Wanneer vrjjheer Dagobert over vorsten aan den gang was, kwam er niet licht een einde aan. Zjjne vrouw luisterde arnaar, als werd het evangelie voorgelezen; nichten en neef trachtten geduld te oefenen; niemand waagde 't hem te onderbreken. Eindeljjk had hjj zjjn voorraad herinneringen aan doorluchtige uitgeput en be gon hjj z flne aandacht weer aan de gewone din gen om hem te schenken. «Wat meen je, Regina?// vroeg hjj. „Wjj den ken er reeds lang aan, gravin Wassiltschikow eene hoflëljjkheid te bewjjzen, zouden wjj niet te harer eere eene groote soirée geven met een brillant souper?* „Goed,// stemde zjjn vrouw toe. «Gravin Wars- burg en Zjjne Excellentie prins Rudhart moeten ook eens uitgenoodigd worden, die knnnen ook komen. Zoowat 30 a AO personen in 't geheel, men kan wat muziek maken, misschien een beetje dansen ook." Hugo zou oom en tante wel om den hals hebben knnnen vliegen voor hun goeden inval weer was 't Therese, die verbitterde door de opmerking „Muziek en een goed souper Bjj gravin Vera helpt dat niethaar is hier alles te kleinsteedsch en te onbeduidendvoer haar moet gjj groote tooneelspeelers en genieën op een of ander ge bied uitnood igen*. Word vtrvolgf) H44RMMSC1IIC0GRUT. ABONNBMENTSPBIJS Per 3 maanden voor Haarlem AGITE MA NOW AGITATE. PBIJS OSS ADVEBTEWTISW. 27

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1899 | | pagina 1