No. 4351
Donderdag 30 November <899.
24ste Jaargang.
J
Een brief uit Transvaal.
Valsche beschuldigingen.
BUITENLAND.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
DE ERFGENAAM.
Engeland.
frankrijk.
Transvaal.
Italië.
België.
10111 UI
ffragêlaó voor cfëooró- stt Suió-éCoUanó.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het baitenland
Afzonderljjke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacten r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
1,40
2,80
0,03
PRIJS DER ADVERTENTISN.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meerlllt
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
J^MAÏNTJE N DRAFT"
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etrangère
G. L. DAUB E Co. J OHN., h ..JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartrt
Een Uitiander in Transvaal schrijft over
zjjn ervaring en het optreden derEngel-
scken in de Zuid Afrikaansche Republiek
het volgende
«Ik kwam in dit laid zonder gezond
heid. Een mild klimaat gaf mjj de krach
ten van vroegere dagen terugde men
sehen dan namen mij vriendelijk op, en
betaalden mij ruim voor mjju werk. Zoo
leefde ik jaren lang ongestoord in vrede.
Op eens verhief in Johannesburg eene
woeste opgewondenheid haar hoofd. Men-
schen, die even als ik zonder een penning
in het land waren gekomen en duizenden
ponden sterling verdiend hadden, beweer
den plotseling dat zjj door de Boeren on
derdrukt werden en verklaarden, dat zjj
zooder eene verandering in de wetten over
het stemrecht niet konden leven. Het ware
te wenschen geweest, dat zjj waren terug
gekeerd van waar zjj gekomen waren. Dit
deden zjj echter niet. Zij wendden zich
om uitkomst tot de Engelsche kroon, die
met openbare vreugde de bezwaren opnam.
Nu veranderden de Bot ren de wet en
maakten eene zoo vrjjgevige kieswet als
er maar ergens in een land bestaat. De
Engelschen, die echter deze uitkomst niet
wenschten, begonnen gedurende de ver
handelingen de zelfstandigheid der Boeren
republiek in twjjfel te trekken en bedreig
den het land met een oorlog. Duizende
menschen zjju daardoor hier in nood en
ellende gebracht; en de handel is gestremd.
Het voorstel der Boeren om de geschillen
door een scheidsgerecht te doen uitmaken,
werd door de Engelschen hoogmoedig van
de hand gewezen. Nu vraag ik de geheele
beschaafde wereldZal zjj met gekruiste
armen willen aanzien, wanneer zij eene
natie van millioenen, met de helsche ma
chines van nieuwere uitvinding, zooals
Lyddit-kanonnen en dum-dum-kogels, zich
op een klein, dapper volk stort om het,
als loon voor genoten gastvrijheid te ont-
vleezen? Zal de wereld dit met onvcschil-
ligheid aanzien Wanneer dit zjjn zou
dan zjjn alle phrasen van verlichten geest
en vooruitgang dezer eeuw gelogen, dan
zjju de vruchten eener tweeduizendjarige
christelijke ontwikkeliug een nietdan
zou de door den Czaar aller Russen, in
Den Haag samengeroepen Yredes confe
rentie eene belachaljjka comedie zijn. Wan
neer er echter een vonkje waarheid in
dat alles is, dan zou de beschaafde maat
schappij als een man moeten opstaan, en
niet duldendat de grootste misdaad
dezer eeuw, op klaai lichten dag, door het
huichelachtigste volk der wereld jegens de
FEUILLETON.
28
Vervolg)
Ditmaal was het de tante, die haar tegen sprak:
//Hst mei'je heb ik al'jjd lief gevonden,
evenals hare moeder. Ik zou niet weten waai-
om zjj geen genoegen zou nemen met wat wjj
haar Banbieden, wjj hebben wel heel andere
hcoghtden hier gezien das deze dames.
«Ons huis is gunstig bekend en het is eene
onderscheiding, hier uitgeioidigd te worden.//
Daarmee wbs die kwestie opgelost. Eer Hugo
ïich echter verwjjderda, vond hg nog gele
genheid Theresa te vragen, of gnvin Vera
haar «oms beleedigd had, dat zjj zoo njjdig
over haar sprak
Thereee toonde zich zeer verwonderd „Ik
Mijn God, ze is mjj geheel onverschillig. En
door haar beleedigd f Hoe zou die vreemde per
soonertoe komen mjj te beleedigen Ik kan h't
enkel niet duldeD, dat men oude vrierdtn
veronachtzaamt om nieuwe na te loopen. Dat
is zoo zoo wispelturig.
Daarmee liet zjj Hugo alleen en voegde zich
bn hare tante.
Hugo bad meermalen beproefd de dames
Wassiltschikow thuis te vinden, maar het was
hem niet gelukt, goedschiks of kwaadschiks, hjj
- st geduld oefenen tot de soitée bjj zijn oom,
hjj Vera terugzag. Met de hindernissen
Transvaalsche Republiek wordt voortgezet
en wreedheid en misdaad door liet hoog
hartige Engeland worden opeengehoopt.
Om een sekjjn van recht te geven aan
het optreden der Engelschen in Zuid-Afri-
ka gebruiken zjj den laster tot wapen.
De Britten beschuldigen den T/ansvaal-
schen Boer van wreedheden te plegen. Zjj
braudtnerken hem als een kwaadwillig en
bloeddorstig mensch. De Engelsche Jin-
gopers hitst dagdjjks millioenen onderda
nen van het Britsche Rjjk op tegen Trans
vaal Zjj scheldt de Boeren als roovers om
dat zjj Natal zjjn binnengedrongen en een
prachtigen gecharterden trein, waarmede
de Engelschen naar Pretoria wilden stoo-
men, hebben vernield.
Aan het Engelsche volk wordt verteld,
dat de Boeren den Britschen dynamiet-
treiu hebben laten ontploffen en dat zjj
een rollend fort, met veel zorg te Kaap
stad vervaardigd, om dood en vernieling
in de Bóeren-Republieken te brengen, heb
ben onschadeljjk gemaakt.
Alsof de Boeren niet het volste recht
hebben hun vjjand op het oorlogsterrein
afbreuk te doen
Bet is te hopen, dat de Engelsche Re-
geeriugsbladen nog eenmaal de Circulaire
van generaal J o u b e r t zal liggen naast
da intructies der Imperiale Regeering die
gevonden zjjn op het lijk van den adju- J
dant van genei aalPenn Symons. Zal
de Engelsche lasterpers den moed hebben
beide documenten in evenwjjdige kolom
men af te drukken?
De Transvaalsche Regeering heeft tegen
de valsche beschuldigingen den Boeren
naar het hoofd geslingerd, geprotesteerd
en haar beklag ingediend bjj de Consuls
der Mogendheden te Pretoria, tegen de
aanwerving van Kaffers door de Britsche
overheden en over een aantal wreedaar
dige feiten door de Eagelschen bedreven-
En wat hebben die humane Britten dan
wel voor kwaad gedaan Te Elandslaagte
schoten de beschaafde Britten hun eerste
kanonschot op de ambulance van het Roode
Kruis, welke duidelijk zichtbaar was. Zjj
trachtten een van de geneesheeren te ver
moorden, toen zij hem een lans in het
lichaam wilden boren. Toen zjj achttien
Boeren hadden gevangen genomen, bonden
zjj die met een sterk touw aan een maxim-
kanon en sleepten hen achter het stuk
geschut aan. Plunderaars van Dundee die
onder de witte vlag gingen, voegden zich
bjj de gewapende macht en bestreden de
troepen van den Vijjstaat. De Eugelsehen
g-otide echter ook zjja ongeduld aan de phan-
tasie vau den anders zoo rustigen man begon
te werken, en allerlei dioomen en wenschen
vervulden zjjn geest en wat een bedenkelijk
verschijnsel was hjj wilde zich niet naar de
oorzaak daarvan vragen, zich niet ervan over
tuigen, dat zjj alle zich bewogen om het beeld
van een bruinoogig meisje.
Het was, als zou zjjn smachtend ongeduld
op elke wjjze op de proef gesteld worden, want
zjjn dienst nam hem dien avond buitengewoon
lang in beslag, en toen hjj verscheen, was hjj
zoo ongeveer de laatste der gasten. Zgu eerste
blik viel op Vera, die in 't voorsalon onder
den kroonluchter stond, welks stralen haar met
glans overgoten. Voor hem was zjj 't middel
punt van het gezelschap, evensls zij metterdaad
't middelpunt van een g'oep oudere eu jonge
mannen was die haar vol bewondering hulJe
bewezen.
Ofschoon nauweljjks van middelmatige groot
te ei ongewoon slank, jt zelfs mager, ging een
zeldztme be oovering van bawui', waardoor zjj
aller oogen tot zich trok, zelfs wanneer impo-
neerende verschijningen, dames van regelmati
ger schoonheid aanwezig waren. Daarbjj kwam
het onberekenbare in baar wezen, dat hare bjj-
zondere bekoorlijkheid vormde. Vol afwisse
ling in bare luimen zelfs, onlogisch in hare
beschouwingen, nu dwepend, dan frivole, maar
nooit banaal, onderscheidde zy zich opvallend
van de dames, gelijk men ze gewoonlijk bjj
dozjjnen in elk salon aantreft. Zelfs in hare
manier van kleeden oogenschjjnljjk een
voudig, maar zeer elegant -— lag iets dat zeer
lieteu ond-r de witte vlag een trein ver
trekken om een brug te herstellen. In de
gelederen der Britten zjjn Basoeto's aan
geworven tegen vjjf shillings per dag
terwijl dutn-dum kogels worden gebruikt.
Zoo schenden de EngelscheD de Conven
tie vau Genève en werpen valsche be
schuldigingen naar hun eerljjke tegenstan
ders, om eigen schande te bedekken.
Wreedheden bedreven de Eugelsehen
te Elandslaagte op beestachtige manier.
Waar de Engelsche pers zoo ruimschoots
de Boeren van vergrijpen tegen het be
schaafde oorlogsgebruik heeft beschuldigd,
b'ijkt, dat niet de Boeren maar de Engel
schen de schuldigen zjjn. Een commando»
bestaande uit 180 Hollanders, 400 Duit-
schers en 300 Afrikaners,opeen gevaarljjk
punt gestationneerd, werd te Elandslaagte
do/r een groote overmacht aangevallen.
Na een hardnekkig gevecht, waarbjj
vele üuitschers en Hollanders sneuvelden,
trokken de Afrikaners en een deel der
Hollanders terugde Duitschers heschen
de witte vlag tot drie malen, zonder dat
•ie Engelschen het vuren verminderden
en werden toen gevangen genomen en door
le Engelschen allen onthoofd. Een klein
deel der Hollanders werd gevangen geno
men met eenige Afrikaners deze zjjn nog
in leven,
Een ander deel der Hollanders, waar-
uder d'. Coster, vochten zich dood en
wilden zich niet overgeven.
De gekwetsten zjjn door de Engelschen
afgemaaktde soldaten van het Duitsche
Roode Kruis zjjn op vreeseljjke wjjze door
de Eagelschen gemutileerd. Een Hollan
der werd gevangen en daarna tot vermaak
ter Engelsche lanciers gespietst.
Dit alles is uitgekomen, doordat de En
gelschen zich daarna totaal bedronken en
eenige Hollandsche gevangenen, die aan
het bloedbad waren ontkomen, zjjn ge
vlucht en het Boerenleger hebben bereikt.
De Boeren zjjn niet wreedaardig, maar
zjj worden door het gewetenlooze Enge
land bitter vervolgd en van hun rjjkdom-
men beroofd. De Boeren zjjn humaan zelfs
tegenover hun aartsvijanden, dat getuigen
de Britten die in de handen der Boeren
gevallen zjjn. Toen zjj als krjjgsgevaDge-
nen te Pretoria aankwamen, begonnen een
paar jongens, die op een goederenloods ge-
blommen waren, te schreeuwen, maar een
Boer, die het hoorde, zeide«Pas op dat
jij niet den overwonnen vijand beleedig, an
ders skiet ik jou van die dak.*
Aan het humaniteitsgevoel vau dezen
Boer, kan het trotsche en verwaande Al
bion met zjjn Chamberlains een lesje
nemen.
afstak bjj de pretentieuze bonte pracht der
kleicsteedsche omgeving. Een wit kleed zonder
versieringen viel in dichte vouwen largs haar
af, het weefderige haar was eenvoudig in den
uek io een knoop vereenigd, die met eene piar-
lensnoer was versierd.
«Eene nimf, tusschen dorpsschoonen ver
dwaald geraakt,* dacht Hugo, toen zjjn blik
als verblind aan de voorname verBchjjning hing.
Gravin Wassiltschikow begroette hem met
eene hartelijkheid, als had bjj haar uit doods
gevaar gered en niet slechts uit eene voorbij
gaande verlegenheid.
Veel van phrssin houdend, evenals alle
Uussen, kwam zjj gedurig terug op zjjne „rid-
derljjke daad// zoo vond zjj goed zjjn optre
den te qnslifi eeren en prees ze in overdreven
bewoordingen tegenover zjjne familie. De vrjj
heer wreef zieh vergenoegd de handen, zjjne
oogen blikten in de toekomst en wat hjj daar
z g vervulde hem met vreugde.
Koeler toonde zich barones Regiua. Het
was wel heel mooi een zoo voorname vrouw
als graviu Wassiltschikow bjj zich te zien,
maar deze Russische dames hadden bjj nadere
kennismaking iets, dat al te zeer afstak bjj de
Duitsche vormen en geljjk alles ongewoons haar
onaangenaam aandeed; meer bjjzonder bij gra
vin Vera was dit het geval. Hoe zwaar viel
het baar de redeneeringen van deze te volgen,
en hce meewarig-minachtend kon zjj kjjken,
wanneer het haar duideljjk werd, d&t men haar
niet had verstaan. Neen, alles saamgenomen,
bevielen haar eerljjke Duitschrrs veel beter
dan deze hooggeboren vreemden. Had Therese
In ofScieele kringen te Londen noemt
men het bel chelijk, dat keizer Wilhelm
op Windsor een voorstel tot bemiddeling
zou hebben gsdaan om verder bloedver
gieten in Zuid-Afrika te voorkomen.
Renter's agentschap te Londen ver
neemt, dat van het bericht dat de betrek
kingen tusschen Nederland en Engeland
gespannen zouden zijn geen woord waar
is. De Britsche gezant is slechts voor een
kort verlof uit 's-Gravenhage vertrokken,
l 'e betrekkingen tusschen beide landen
zijn zeer vriendschappelijk en uitstekend.
De hoofd-redacteur van de Duihj
C/ronwle kan men rekenen onder de slacht
offers van plichtsbetrachting in Engeland
gevallen over den oorlog in Zuid-Afrika.
D eigenaars van het blad wilden hebbeD,
dat de heer Massingham de Cham-
b e r 1 a i n-partjj zou believen. Dat kon
de hoofdredacteur n;et met zijn geweten
overeenbrengen. Vrjjdag echter ontving de
heer Massingham een tweele schrij
ven van de eigenaars, waarin van hem
werd geëischt dat hij alle critiek op de
riaatkunde der Regeering met betrekking
tot Zuid-Afrika zou shaken tot na afloop
van den oorlog. Hierop antwoordde de
h er Massingham, dat hjj aan dit
verlangen niet zou voldoen vjjns inziens
was de oorlog onrechtvaardig en was da-
gelijksche critiek noodig, opdat uiting zon
worden gegeven aan de meening van de
minderheid in het land en opdat de vre
desvoorwaarden eventueel te stellen recht
vaardig zouden zjjn. Hjj vroeg nu om
onmiddelljjk ontslagen te worden, hetgeen
hem werd verleend.
Zondag-namiddag woonde de President
van de Fransche Republiek de opening
bij van de nijuwe lokalen van den stu
dentenbond te Parijs. Op zijn tocht er heen
werd de heer L o u b e t door eenige ben
den uitgejouwd. De politie nam een 15-
tal personen wegens beleediging van den
President in arrest.
Tusschen het N order station en het
station Saint-Lazare is door den mist een
locomotief bij het rangeeren op een pas-
sagierstrein geloopen. De machinist, de
stoker en een treinopzichter werden ge
dood, elf passagiers werden min of meer
gekwetst.
Op het voetspoor van die van Parjjs,
Nantes, Dijon, Bordeaux, heeft de Gemeen
teraad van Rennes een adres van sympathie
aan de Boeren aangenomen.
Het kooit ons niet onaardig voor eenige
bjjzonderheden fe vermelden over de hui
selijke gewoonten der Transvaalsche Boe
ren. By het aanbreken van den dag ver
zamelen zich alle leden van het gezin in
de zoogenaamde eetkamer, die tevens als
keuken dienst doet. Het hoofd van het
gezin leest eenige hoofdstukken uit het
deze verborgen gedachten harer tante geraden,
zjj zou baar om den hals g 'vlogen zjjD, ten zeerste
verheugd, in haar eene onverhoopte boDdge-
noote te vindeD.
Z er vaak in den loop van dea avond kon
men Hugo aan de xjjde der Russin zien niets
in haar optreden zeide hem, dat deze hulde
haar onaangenaam wns. Men kon niet zeggen,
dat zjj koket was, in zoover dat grimassen en
uitdagende blikken haar vreemd waren, daar
entegen nam zjj met zeker zelfbewustzjjo ieder
bljjkt van bewondering als een haar verschul-
digden tol aan. Men zag bet haar aan, dat zjj
het voor overbodig hield, hare tievlucht tot
de nederige kunsten der koketterie te nemen,
daar zij als vanzelf alle anderen in de schaduw
stelde waar zjj zich maar vertoonde.
Toen het uur voor het avondeten gekomen
was, bood Hugo haar zjjneo arm, dien zjj vrien-
deljjk lachend aannam tot het ongedwongen
onderhoud, waarop hjj gehoopt had, zou het
echter zoo spoedig niet komen, want haar an
dere tafelbuur, een oud, hardhoorig heer, scheen
de schoone Russin voor zich alleen te willen
hebben. Iunerljjk toornig over diens aanmati
ging was Hugo echter tevens bekoord door
het geduld van het jonge meisje met diens
doofheid. En dat was degene, die Therese hem
als eene behaagzieke had voorgesteld, zjj die
voor iedereen een goed woord wist te vinden.
Mogeljjk was het, dat zij hare eigen sekse 't
minst daarmee bedachtmocht dat evenwel
verwondering wekken hier, waar de vrouwen
wereld zich gemiddeld niet boven het alledaag
sche verhief?
Oude Testament voor. Daarna brengt de
zwarte dienstmeid een groote waschkom
met water binnen met een handdoek en
de leden van het gezin wasscben zich
achtereenvolgens, naar den leeftijd, het
gelaat en de handen. Nadat het wasschen
is afgeloopen, zetten zjj zich aan tafel,
om het uit wittebrood en zwarte koffie
bestaande ontbijt te gebruiken. Het hoofd
des gezins spreekt eerst het gebed uit,
dat alle aanwezigen nazeggen en is het
laats'e woord uitgesproken, dan grypt ieder
naar zijn aandeel van het ontbyt. De vrou
wen ontbijten aan een afzonderljjke tafel.
De kleeding der Boeren bestaat uit een
broek en wjjd buisvest en das kennen
zij niet. De Transvaalsche vrouwen klee
den zich zeer eenvoudig: natuurlijk dra
gen zij geen corset.
Heeft een jonge Boer zin in een meisje
uit de buurt dan deelt hij dat zijn vader
mede,en, nadat hij diens toestemming heeft
gekregen, zadelt de jonge Boer zijn paard,
tooit het met een kostbaar kleed en rjjdt
naar de ouders van zijn toekomstige bruid.
Daar aangekomen verschyut hij voor den
vader zijner uitverkorene, om hem het
doel van zijn komst mede te deelen. De
vader geeft geen beslist antwoord, maar
verzoekt den huwelykscandidaat kennis te
maken met zijn zoons. Wordt hel aanzoek
ingewilligd dan spe lt zich met het val
len van den avond een karakteristiek too-
noeltje af.
De moeder van de bruid treedt de ka
mer van het meisje binnen, zet een lange
kaars op tafel, steekt die aan, wenscht
het in een hoek zittende minnend paar
goeden nacht en verwijdert zich. Daarin
ziet de jonge man, dat zijn aanzoek is
aangenomen. Hij blijft bij zjjn bruid, zoo
lang de kaars brandtis zy echter op
het punt uit te gaan dan verlaat de brui
degom de kamer, om zich naar het ver
trek van zjjn toekomstige zwagers te be
geven.
De gastvrijheid der Boeren is zeer groot.
Een gast kan in een Boerengezin weken
lang onderkomen en verpleging vinden.
Alleen een voetganger als gast wekt het
wantrouwen der Boeren op, want een Boer
kan zich niet begrijpen, hoe iemand zon
der zjjn eigen paard kan reizen.
De slaverny is door de Boeren reeds
lang afgeschaft en de negers, welke zjj
in dienst hebben, worden door hen men-
scheljj'r behandeld.
De Vereeniging van Katholieke werk
lieden in Italië hebben besloten Z. H.
Leo XIII een gouden kelk aan te bieden
om te gebruiken bij de H. Mis die den
Paus op 1 Januari 1900 zal celebreeren.
Kon ng Leopold is uit Brussel naar
Ostende vertrokken.
Om niet in moeilykheden met En
geland te geraken, heeft het Bestuur der
stad Brussel verboden, op straat en in open
bare lokalen geld te verzamelen voor de
Boeren derZuid Afrikaansche Republieken.
Eindeljjk begoa de oude heer zjju opmerk
zaamheid. in plaats van aan de buurvrouw aan
't heerljjke souper te schenken de voortreffe
lijkheid der keuken van de Sonnecks was be
kend; men vond zelfs, dat de vrjj heer ten koste
zjjner gezondheid van de genietingen der tafel
profi eerde. Hugo kon ongestoord met Vera
pra'en. Hjj betuigde haar opnieuw zjjn leedwezen
haar niet tehuis te hebben getroffen en meende,
dat het haar in Eennersburg zeer moest beval
len, daar zjj er zoove l verstrooiing vond.
«Wilt u eene phrase hooien of de waarheid?*
antwoordde zjj.
«De waarheid onder alle omstandigheden
beter de bittere waarheid dan de zoete leugen."
«Nu dan: ik begrijp heel goed, dat als men
hier geboren en getogen is, men behagen schept
in dit eentonig bestaanvreemden valt het
echter bjjna onmogeljjk hun smaak zulken dwang
aan te doen.//
Hg was een beetje onthutst. „Waarom dan?'
vroeg hg.
«0,« zeide zjj, «zoo gaat 't altjjd. Theo
retisch verlangen de menschen naar de waar
heid, in practjjk gaan zjj haar uit den weg."
«Daar ik uw meening nu echter gehoord heb,
zoo zou ik graag weten, welke gronden u daar
voor hjbt."
«Gronden I Alles grondig, echt Duitsch.
Luister: alles is hier te eng; beweegt men
zich, zoo stoot men aanstonds op de vooioor-
deelen van anderen. Ia de groote wereld acht
men die to'ail niet.*
t Worut vervolg
