No. 4354
Maandag 4 December 1899.
24ste Jaargang.
küagBlaó voor tStoorö*on SCnió-óCollanó.
Meer rechten,
minder plichten.
Dit nummer bestaat
uit twee bladen,
ifi K R 8 T E BLAD,
B 0 ITKNLAN
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
1,10
1,40
2,80
0,03
DE ERFGENAAM.
Duitschland.
Ed geland.
COIiRilT
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het baitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
f
A1NHENDRÏ7-
PRIJS DER ADVERTENTIES.
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer7Ht
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etrangère,
G. L. DAUBE 4' Co. JOHN., l<J ONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Gelieel op de lijn van de vooruitstre
vende politiek der tegenwoordige Regee
ring ligt het voorstel om den leeftijd voor
het bereiken der meerderjarigheid te ver
lagen van 23 op 21 jaar en dat om de
strafreehteljjke verantwoordelijkheid te ver
hoogen van 16 op 18 jaar.
Die vooruitstrevende politiek tracht na
melijk de rechten van ieder individu zoo
veel mogelyk uit te breiden en zijn plich
ten te beperken, ten einde te komen tot
een toestand, waarin het maximum-rechten
zal zjjn geplaatst tegenover een minimum
plichten.
Hoe wenschelijk zulk een toestand in
het algemeen mag heeten verdient het
toch wel ernstige overweging, of een voor
uitstreven in bovengenoemd opzicht in wer
kelijkheid dien naam waardig is, dan wel
als een vooruitgaan in tegengestelden zin
moet worden beschouwd. Het zou toch niet
de eerste maal wezen, dat een maatregel
van het radicalisme ons vaderland meer
achterwaarts dan voorwaarts bracht en dat
men later zou moeten ondervinden hoe
het vorderen op een verkeerden weg ons
verwjjderde van het goede en het juiste doel.
Wjj vinden ons in die oveituiging ge
sterkt door het oordeel, dat de heer O. Q.
van Swinderen te Groningen, een man
van de practgkin het Weekbl. van het
Rechlheeit uitgesproken over het genoemde
voorstel, 't welk in zjjn oogen slechts op
theoretische motieven berust. De schrijver
wjjst er op, dat naar ons burgerlijk recht
de meerderjarigheid aanvangt met het be
reiken van den leeftjjd van 23 jaar. En
waar nu wordt voorgesteld dien 'eeftijd op
21 jaar te bepalen, stelt hij het onnoo-
dige hiervan in het licht door er aan te
herinneren dat op 20 jarigen leeftjjd, in
die gevallen waarin zulks noodzakeljjk
is, venia aetatis kan worden verleend.
De verlaging van deze leeftijdgrens heeft
voor de personen van 21 tot. 23 jarigen
leeftjjd eene uitbreiding van rechten ten
gevolge. Zjj kunnen bjj aanneming van het
voorstel dezelfde rechten uitoefenen die
thanS zjjn toegekend aan personen boven
de 23 jaar. Waar derhalve tot nu toe
iemand eerst op 23 jarigen ouderdom «mon
dig» werd, zal hij in de toekomst dit reeds
met zijn 21e jaar wezen.
FEÜ1LLETÜH.
il
Vervolg)
//Hoe verliefd Hugo ook wat, hij bezat te
veel eerbied voor zjjn moeder om zich te ver
binden en dan eerst eene bekentenis af te leg
gen. Het was de eerst* keer, dat zulk een be
kentenis hem zwaar viel, bjj voorzag hinder
nissen en tevens voorzag hjj, dat hj| zich daar
aan niet zou storen. Hjj schreef zjjne moeder
een brief, waarin hjj Vera's uitmuntende hoe
danigheden ophemelde en haar als de ideale
schoondochter schilderde, zooals zjj die zich
steeds had voorgesteld. Het vaste besluit zjjner
liefde getrouw te bljjten schemerde in rijn schrij
ven door en bjj besloot het met eene bede om
den zegen zjjner moeder.
Het antwoord bleef niet Iarg uit; volgens
het karakter der schrijfster was 't kort en be
slist toch lag er een toon van diepgevoelden
weemoed in.
«Ik heb van je liefde gehoord,// schreef ze
na eenige inleidende woorden, „en inlichtingen
gevraagd over bedoelde jonge dame Zjj is niet,
wat ik voor je geweusaht heb, mjjn zoon. Zjj
is geworden waartoe de opvoeding haar voor
bereidde eene door en door wereldsche dame,
die niet bjj jou, niet in onzen kring past. Wat
'i zwaarste weegt zjj is niet van uw geloof.
Zeg mjj niet, dat uw vader en ik ook niet
hetzelfde geloof hadden uw vader was een
Het voorstellen van deze bepaling moet
natuurlijk een gevolg zijn van de over
tuiging der Regeering, dat de tot nu toe
geldende wet geen reden van bestaan meer
heeft. Het is echter de vraag, of deze
O 7
overtuiging zoo algemeen wordt gedeeld
als de Regeering misschien vermoedt, en
of haar meening op de praktijk berust.
Wijgelooven dit te kunnen tegenspreken.
In de enkele gevallen, waarin het nood
zakelijk is, kunnen nu reeds op 20 jari
gen leeftijd brieven van meerderjarig
verklaring worden toegekend. Dit wordt
steeds toegestaan, wanneer de aanvraag
daartoe gedaan wordt in het belang van
den betrokkene, zonder dat de belangen
of rechten van anderen daardoor worden
aangetast. Nu zou er veel te zeggen
zijn voor het Regeeringsvoorstel, indien
die gevallen zeer vaak voorkwamen. Doch
dit is niet zoo. Een hoogst enkele maal
eischt het belang van zeker persoon, dat
hij vroeger dan gewoonlijk in de rechten
van meerderjarigen treedt, waardoor in
onze oogen de voorgestelde maatregel door
de praktijk niet wordt geëischt.
Zjj spruit dan ook, naar wg vast over
tuigd zjjn, voort uit theoretische overwe
gingen en uit de overtuig:ng van de Re
geering, dat het tegenwoordig geslacht reeds
op 21 jarigen leeftijd genoeg ontwikkeld
is om volkomen onafhankelijkheid te be
zitten. Maar ook deze zienswijze berust
niet op goede gronden. Wg zouden niet
gaarne in het algemeen durven beweren,
dat de jonge lieden van 21 jaar in onzen
tijd meer ondervinding en meer levenswijs
heid bezitten dan in vroeger tgden. Wel
is de kennis door verbetering van het
onderwjjs heden ten dage waarschijnlijk
gr.ioter, doch wjj betwisten de meening
van hen, die beweren, dat meer geschikt
heid tot zelfstandig optreden en meer on
afhankelijkheid het eigendom van het te
genwoordig geslacht zouden zijn. Wat voor
zelfstandigheid wordt aangezien en onaf
hankelijkheid wordt genoemd, is vaak niét
meer dan brutaalheid en waanwijsheid.
Helaas kan van het opkomend geslacht
onzer dagen niet beweerd worden, dat het
in ieder opzicht zou uitmunten boven dat
van vroeger, terwjjl hier nog bijkomt, dat
de eischen van het tegenwoordig maat
schappelijk leven bepaald hooger zijn dan
in ie samenleving van voorheen.
Wjj meenen derhalve gerechtigd te zijn
tot de uitspraak, dat zoowel theorie als
practgk zich moeten verzetten tegen den
voorgestelden maatregel om den leeftijd
voor het bereiken der meerderjarigheid
te verlageD.
En wat de verhoogiug van den leef-
vioom en ernstig man, die den weg der wa»r-
beid zocht en rond. Zal dit met jou en grawj
Wassiltschikow zoo wezen En nu nog een
bjjzaak.
Je zult gedwongen worden, datgene te doen,
waartegen uw fie.-heid zich tot nu toe steeds
verzette ja zult de hulp van uw oom moeten
inroepen en in zekere mate afbaokeljjk van hem
worden. Een meerderjarigen zoon kan ik niets
vooischrjjven en mjj ook niet hardnekkig tegen
't huweljjk verzetten, ik herhaal alleen, dai
mijn hart beeft bij de gedachte, dat je op't
pent staat je tijdelijk geluk en nog veel meer
op 't spel te zetten. Wat je ook besluit, mjjn
zegen kan ik je niet weigeren en mjjne gebe
den vergezellen je Moget ge gelukkig zjjn, dat
is de innige wensch van ja moeder.
HELENA.
//Goedé, trouwe moederdacht Hugo ge
roerd, toen hjj den brief weer samenvouwde
Feiuzeud zag hjj voor zich, de moeder, die hjj
zoo boog vereerde, had gesproken en hare
woorden klonken anders dan hjj gewensoht bad:
zou hjj er naar luisteren
Daar dook Vera's beeld voor hem op, zooals
hjj haar gister avond gezien had. Het was in
een gezelschap, waar het gesprek liep over de
liefde en hare macht. Vol begeestering had zjj
gesproken over hare almacht, hjj was haar met
al zjjne welsprekendheid ter hulp gekomen, en
een bezielde blik, een zoete glimlach hadden
hem overtuigd, dat zjj zijne liefde ten volle
beantwoordde. Moeder moest zich vergissen, ze
waren voor elkaar geschapen, later zouden ze
elkanders kleine gebreken wel verbeteren. Voor
tijd voor de strafrechtelijke verantwoor-
lijkheid aangaat, ook hiertegen verzetten
zich theorie en praktijk.
Waar de hier bovengenoemde autori
teit de verlaging van den leeftijd voor de
meerderjarigheid onnoodig noemt, daar
acht hij het hoogst gevaarlijk om de straf
rechtelijke verantwoordelijkheid van 16 tot
18 jaren te verhoogen otndat de prac-
tijk in alle landen geleerd heeft, dat door
personen tusschen de 16 en 18 jareD oud
dikwijls zeer zware misdrij ven worden ge
pleegd. Wat ons land betreft, zij het vol
doende te wjjzen op den 17-jarigen moor
denaar te Schagen en op schrijvers meer
dan 30-jarige ervaring, die hem geleerd
heeft dat dikwijls door personen van dien
leeftgd diefstallen onderzeer verzwarende
omstandigheden zjjn begaan.
De schrjjver heeft het zijn plicht ge
acht hierop de Nederlandsche juristen te
wijzen. Wellicht is dit overbodig voor die
hunner, welke de practijk kennen, maar
zeer stellig niet voor hen, die slechts
theoretici zijn.
Dit lezende, dachten wij, dat de Regee
ring toch in de eerste plaats rekening
moest houden met de praktgk, wanneer zij
belangrijke wijzigingen voorstelt in be
staande wetten. Dat dit niet geschiedde,
j blijkt uit hetgeen de heer Y a n Swin
deren mededeelde uit zijn ervaring en
uit het door hem aangehaalde voorbeeld.
Zeer terecht wees de schrijver iu het Weekbl.
van het Recht op het verklaarbare en niet
ongewone verschijnsel, dat zware misdaden
door jonge menschen van 16 tot 18 jaren
vaak voorkomen. Die misdader, worden wel
degelijk met voorbedachten rade en oor
deel des onderscheids gepleegd. Moeten
zij voor een deel worden toegeschreven
aan jeugdige onbezonnenheid en aan on
verschilligheid voor de daaruit voortko
mende gevolgen, men vergete nietdat
die jeugdige misdadigers bij het nadenken
over hun misdrijf het kwaad meestal wel
in zijn vollen omvang kunnen begrijpen
en er dan ook geheel aansprakelijk voor
gesteld moeten worden.
Bepaalt de wetgever nu dat bedoelde
misdrijven niet op^éen lijn kunnen gesteld
worden met die door oudere personen be
dreven en de misdadigers van 16 tot 18
jarigen leeftgd vallen buiten de strafrech
telijke verantwoordelijkheid, dan staat het 1
te vreezen, dat het aantal dier misdaden
zal toenemeD. En wie eenmaal op dien
leeftijd op gemakkelijke wijze heeft geboet
voor een feit, waarvan hij het verkeerde
wel degelijk goed inziet, zal ook later min
der terugschrikken voor het plegen van
een dergelijk misdrijf, zoodat de gevolgen
zijn geestesoog stond ze reeds smetteloos als
eene trouwe gade, wier talenten door vroom
heid geadeld werdeD, die dorr zjjue moeder
de waarheid van 't geloof had leeren kennen,
en wier schooue handen zich reeds vouwden
tot een gebed. Zjj scheen hem bjjna volmaakt
toe, en zjjn besluit, haar tot zjjne vrouw te
uemeu, werd vaster daD ooit.
Onmiddellijk schreef hjj zjjne moeder een tee-
deren brief, waarin hjj met de welsprekendheid
van een verliefde hare bedenkingen trachtte
te weerleggen. Hjj verzekerde, dat ze heel ver
keerd over Vera's karakter was ingelicht en
schilderde baar, zooals zij in zjjn hart eu zjjne
verbeelding leefde. Met eenige woorden smeekte
hjj zjjoe moeder om vergiffenis, wanneer hjj
tegen haren wensch handelde zjjn levensge
luk hing er echter van af en hjj verzekerde
plechtig, dat, wanneer Vera zjjne vrouw werd,
het beider streven zou bljjven de moeder met
liefde te omgeven.
De brief was verzonden, weldra zou zjjne
moeder van zijn onwrikbaarheid overtuigd we
zen, en nu was 't zaak verder te handelen.
Het eerste moest hij zjjn oom bezoeken eu
openhartig met hem spreken over zjjn voorge
nomen huweljjk. De baron bielp hem dadelijk
uit de verlegenheid door hem te vragen, wat
bjj van plan was met betrekking tot Vera.
//Dat was geen meisje, dat met zich spelen
liet// j
//Spelen 1// Hugo moest onwillekeurig hierbjj I
lacheni
//Ziet ge dan niet, hoezeer mij de zaak ter I
harte gaat?//
van den voorgestelden maatregel niet in
het belang van de samenleving zullen zijn.
De theoretici meenendat verhoogÏDg
van den leeftgd voor de strafrechtelijke
verantwoordelijkheid meer jonge menschen
j buiten de gevangenis zal houden maar
zjj zien voorbijdat vele opzetteljjk be
dreven misdaden dan ongestraft zuller, blij
ven en daardoor de weg tot latere mis-
drjjven zal worden gebaand.
Gelijk wij in den aanvang zeiden pas
sen de voorgestelde maatregelen volko
men in het kader visn de vooruitstrevende
«Wir wollen sein ein einzig Yolk von
Brüdern.» Maar de soldaat zegt wat an
ders met zijn twee makkers, die evenals
hij een kroes dampende cacao in de hand
hebben, roept hij: «De Koningin! God
zegen haarvoor de Chocolate natuur
lijk. Is het een parodie? Neen, wg kun
nen er geen spot in zien. Alleen die sol
daat, zittende op een kist met zoo verhe
ven emblemen, is oneerbiedig, maar ove
rigens is de prent zeer ernstig bedoeld.
Te Berlijn stond dezer dagen een jonge
Rus terecht,zoon van een schatrijken groot-
WiVOUVjUUULl TQU CCU ötUCtliyikCll glUUl"
politiek dezer Regeering, die op deze ma- i bandelaar in Siberië, die hem naar Ham-
J_ t v i i nnrrr norJ rror/AM/Inm L.'
nier de individueele rechten wenscht te
vermeerderen en de plichten te vermin
deren. In werkelijkheid echter worden daar
door de rechten van anderen verkort en
de plichten der welgezinden verzwaard. Het
is onnoodig om voor een ieder de meer-
derjarigheidsgrens te vervroegen, daar de
tegenwoordige bepaling niet hinderljjk is
bevonden in de practgk, en het is gevaar
lijk om den leeftijd, waarop de strafrech
telijke verantwoordelijkheid aanvangt, te
verhoogen, daar het aantal misdaden er
door zal toenemen.
De Kamer zou daarom in ons oog ver
standig handelen, wanneer zjj zich niet
met deze voorstellen vereeDigde, en de
Regeering in overweging gaf de zaak te
laten gelijk zij op dit oogenblik is gere
geld. Wjj gelooven niet, dat de Regee
ring minder reden zal hebben om met vol
doening op haar arbeid terug te zien, wan
neer deze wetten niet tot stand komen.
Integendeel zjjn wjj vast overtuigd, dat de
voorstellen er alleen toe zullen bjjdragen
om de maatschappelijke toestanden te ver
ergeren en aan de samenleving schade
toe te brengen.
Met groote bljjdschap heeft koningin
Victoria generaal Methuen's over
winning aan de Modderrivier vernomen,
zegt een Engelsch bericht. Wat moet het
Hare Majesteit tegenvallen als ze nader
hand verneemt hoe haar leger door de
kogels der Boeren werd gedund en van
eene overwinning volstrekt geen sprake
mag zijn.
Het Engelsche weekblad Punch heelt
een groote prent van Sam bourne, voorstel
lende drie Engelsche soldaten in een Zuid-
Afrikaansch kamp. Een staat er geleund
op zjjn geweer, de tweede zit op een kist,
waarop staat V. R. met een kroon er
boven en «Chocolate» er onder, daaron
der nog een portret van H. M
burg had gezonden om het bierbrönwen
te leeren. Een jaar geleden bevond de
jonge vreemdeling zich in een koffiehuis,
waar hij kennis maakte met een der buf
fetjuffrouwen. Na zijn vertrek miste deze
eenige kostbaarbeden van belangrijke waar
de en verdacht haren aanbidder van dief
stal. Zij gaf de zaak aan, en de jonge
man werd aangehouden toen hij juist in
den spoortrein wilde stappen. Naar het
politiebureau gevoerd, haalde hij inderdaad
de vermiste voorwerpen uit zjjn zak en
verklaarde niet te weten hoe hg er toe
gekomen was ze mee te nemen. Vermoe-
deljjk had hg meer gedronken dan hg
verdragen kon, wat echter de bestolene
ontkende. Op verzoek van den verdediger
stond de rechtbank bij de behandeling der
zaak uitstel toe, om personen te kannen
dagvaarden die den beklaagde kenden.
Zoo verschenen thans eenige zijner vroeger
leermeesters uit Rusland, die verklaarden
dat de jongeman hun zeer gunstig bekend
was. een rnim jaargeld trok en bescheiden
leefde, zoodat zijn daad enkel aan plot
selinge geestesstoring kan worden toege
schreven. De rechtbank kreeg denzelfden
indruk en sprak hem vrij, aannemende
dat bij het ontbreken van eenige beweeg
reden tot de daad, de wederrechteljjke toe-
eigening niet geblekèn was.
Van het Oorlogs terrein in Zuid-Afrika.
Dat de Eugelschen een zwaren kamp hebben
bleek bjj het gevecht te Graspan. Vreeseljjk is
daar gevochten. De Britten deden hun best en
stormden in. woeste vaart op dsn vjjand los,
maar deze, hoe klein ook in getal, verdedigde
zich met leeuwenmoed. Toen de Boeren al terug
trekkende zich vereenigden om een beslissenden
slag te slaan, stormden de lanciers, die verloren
zjjn geraakt, naar een hoeve, waar de viouwen
daar aanwezig een zwaar vuur op hen richten.
Hier is geconstateerd dat ook de vrouwen der
Boeren Republieken kunnen «ekieten* en dat ze
even dapper als de mannen hun vrjjheid en
eigendom verdedigen tegenover den rooveraan-
val der Britten. Wat het lot is geworden van
deze dappere Aenau's is niet bekend.
Hoe diep de Boeren de Engelschen verachten
en hun leven geven voor het dierbaar vader
land bleek op het slagveld, toen een gekwet
ste Boer in plaats van zich krijgsgevangen te
geven, hulpeloos op den grond liggende, nog
bleef vuren op de Engelschen op genade op
ongenade in hun handen gevallen. Geen pardon
verlangde deze Boer, hjj bleef vechten zoolang
l i i ^er^e veriaugue neze noer, njj Dieei veenten zoolang
staa. met omhoog gestoken armen, onge- zjjB geweer en handen nog ter zjjner beschik-
veer in de houding en met het ernstige king waren. De Engelschen waren hier eens
gezicht, waarmede een acteur zou zeggen: niet wreedaardig, deze vjjand boezemde hun
//Des te beter. Daar je huweljjksplanaen hebt
zult ge er ook wel eens over nagedacht heb
ben, hoe ge het aanleggen zult, om volgens uw
st8nd te leven.//
//Zeker. Doch ik denk, dat indien Vera mjj
liefheeft zjj zeker ertoe kan besluiten, zich eenigs-
zin» in te krimpen in hare behoefteD. Wanneer
ik eenmaal haar jswoo'd heb, dan wil ik alles in
't werk stellen om bevordering te verkrjjgen.//
Hugo schrok; dat was een bittere gedachte,
bitterder was 't echter de liefde zjjner moeder
te verliezen. «Dat zou ik moeten dragen,* sprak
hjj met stokkende stem, «maar dat zult gjj niet
doen, oom
Hjj keek den ouden heer zoo trouwhartig
aan, dat deze zich als 't ware schaamde over
den zielenhandel dien hjj had willen drjjven.
Hjj bromde iets over koppigheid, verklaarde
O 'öl Al^lggUiff J w uiuuiuw Iwio UTCI AUppigUCIU| VCI lldEtl UC
„Ik heb alien eerbied voor uw jeugdig lief- de zaak nog eens te overwegen en liet zjju
j/niiv n nun oavnrank^ 1- 1_- „.I 1i
devnur, doch verwacht je soms ook geen hulp?//
«De uwe, oom."
«Zoo, zoo Ik dacht wel, dat ik ten slotle
zou moeten bjjspringen. Je keuze bevalt mij
en ik ben bereid iets voor je te doen.//
«Waarvoor ik u zeer dankbaar zal zjju."
«Maar de baron aarzelde eene wjjle,
«maar wat zou je zeggen, indien ik er
eene voorwaarde bjj stelde
«Eerst moet ik hooren, wat het is.//
neef heengaan op eene wjjze, die mets goeds
deed vermoeden.
«God weet,// zei hjj later tot zjjne vrouw,
«Ik kon hem niet dwingen, toen hjj mjj zoo
eerljjk in de oogep keek.// Emich en Gëtz had
den zeker toegestemd, indien ze er voordeel bjj
hadden. Ik vind 't eigenljjk flink van hem, dat
hjj zoo standvastig bleef."
„Hm!// bromde vrouwe Regina, «wie'tgeld
heeft, mag ook wel meespreken; >e s
•"•■5
De oom zweeg eenige seconden en zei toen eigenzinnig.*
«Wjj Sonnccks zjjn sedert eenwen gereformeerd, Zjj was veel onverschilliger voer dit huwe-
laat eventueel je kinderen in dat geloof op
voeden
«Dat is juist de eenige voorwaarde, die ik
niet aannemen kan, «hernam Hugo zeer koeltjes.
«Hoboen waarom niet, indien ik vragen
mag! Herinner u, dat de kicdereE van je vader
voor zjjn overgang een ander geloof hadden
dan bjj zelf. Wat bjj vermocht, zul jjj ook wel
kennen.//
«Laten we niet twisten, oom dit punt kan
ik niet toegeven
«En indien ik mjjne hand eens sloot en gravin
Waesiltschikow u als eene slechte partjj afwees!//
ljjk dan haar man. Hoe gaarne zjj ook met
grooten verkeerde, toch scheen haar eene nicht,
die wellicht uit de hoogte op haar zou neer
zien, geene gewenschte vermeerderiog voor hare
familie. Dsarbjj kwamen nog hare vooroordee-
len tegen vreemden; waarom tronwde Hugo
niet met eene Duitache Aan hare nicht dacht
ze hierbjj niet, ze was te zeer bezorgd voor den
glans der Sonnecks en daarom achtte ze Mal-
wine niet goed genoeg voor den toekomstigen
heer van Moosbnrg.
Tervolg in het Tweede Blad,")
