NIEUWE )ag6laó voor &looró- on SCuió-éCollanó. Het liberale regeeringsstelsel. No. 4356, Woensdag 6 December 1899 24ste Jaargang. BUITENLAND. Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers<0.03 Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. BÏÏBEAÜ: St. Janstraat Haarlem. Van 16 regels 50 Cent Elke regel meer71/» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant Red a e t e ur-CTi t ge v er, W. KüPPERS. (Slot.) Het liberale Regeeringsstelsel bestaat in db volkomen loochening der Christelijke zedelijkheidsbeginselen en in de verhef fing van de menscheljjke zelfzucht, als al gemeen richtsnoer van het arbeidsleven. Wat gewin oplevert en niet naar den straf rechter voert, is geoorloofd vóór alles elke onverbiddelijke toepassing van de huishou delijke overmacht tegenover zwakkeren, ar- meren, minder bevoorrechten. De strjjd om het bestaan, de rooftocht onder wettigen vorm is het devies, volgens hetwelk gehan deld wordten het einddoel is het over leven van eenige groote huishoudelijke we zens, die hun weelde en hun heerschende stelling niet te danken hebben aan vleesch en eerlijkheid, maar aan gewetenlooze lis ten, aan roekelooze speculatie. De aanspraken van het kapitalisme, hoe mateloos zjj reeds in de theorie waren ge vormd, konden toch niet tot hun laatste praktische gevolgtrekking komen, zoolang de productie enkel en alleen handwerk was; vandaar dat de arbeid en degenen, die den arbeid verrichtten, onontbeerlijk, hoog-ge- waardeerd en gezocht waren. De volksmenigten bleven derhalve in 't algemeen eigenaars van een bescheiden wo ning, indien zjj stedelingen, bovendien van een stukje grond, indien zjj plattelandsbe woners waren. De armsten bezaten ten minste hun arbeidsmiddelen en hun vak werktuigen in eigendom. Eerst de uitvinding van de stoomma chine vormt het keerpunt in het lot der arme en armste lieden, binnen de Euro- peesche beschaving. Op den dagwaarop de weefstoel en het eerste wiel door mid del van stoom in beweging werden gebracht, is het proletariaat geboren. Het is opge groeid en heeft zich verspreid bjj eiken voor uitgang van de techniek, met eiken triomf van den vindingrijken geest, want er be staat geen verbetering van de techniek zon- FEUILLETON. DE ERFGENAAM. Vervolg) Nu bi gon voor hem eene serie van gelukkige dagen, Gravin Wassiltsckikow, veroorloofde hem dageljjks haar huis te bezoeken, de verloving van Ve'a wilde ze echtrr nog voorloopig ge heimhouden, totdat haar broeder aangekomen was. De gravin was eigenlijk de bedaarde, prak tische persoon in huis. Hugo, die niet blind was, behalve in liefdezaken, bemerkte zeer spoe dig dat ze een ruime dosis sluwheid b^zat en niet zoo argloos was, als ze graag wilde schijnen. //Ik hen in geldzaken zoo onervaren als een kind,// kon ze dan met 't onschuldigste gezicht zeggen, „ik weet wel, dat twee maal twee vier is, doch mjjn broer moet met uw oom de finan- oiëele zaken maar regelen. //Vind ja soms niet, dat ik voorbarig gehan deld heb met Vera's verloving zei gravin Wassiltschikow en keek haar broeder vragend aan. Vorst Tscheremetjew was een groot, breedge schouderd man van in de vjjftig, het type van een joviaal, lichtzinnig man van de wereld. Altj)d lief, nl'jjd aan de weelde gewoon, bijgevolg vol schulden, was 't voor zijn goede kennissen een raadsel, hoe hjj zich zoo lang boven water kon houden en opgeruimd kon zjjn. Hij lachte spottend over de woorden zjjner zuster: der arbeids-uitsparinggeen arbeids-uit- sparing zonder arbeids-ontslag, geen broo deloosheid van werkloozen zonder loondruk op degenen, die hun werk behouden heb ben. Maar ook geen billjjke voortbrenging bjj massa's, van industriëele fabrikaten zon der verwoestende concurrentie voor de werk lieden die bjj het kleine handwerk zijn geblevenen dezulken komen nu op hun beurt het heirleger der onterfden verster ken. Evenmin een hooge vlucht op het gebied van landbouw door dorsch-, maai-, oogst-machinen en door stoomploegen, zon der dat werklieden en knechts overtollig werden ook dezen moesten toetreden tot hetzelfde regiment van ontbeerljjke lieden, tot het vreemdelingen-legioen van degenen, die buiten hnn schuld hun beroep en hun woonplaats hebben verloren. Er vormde zich in den schoot der beschaving een droesem van afgescheidenendie voor eiken prjjs ook voor den prijs van het bloote levens onderhoud,werken wilden en moesten. Op de straat geworpen, ondergaan zjj in hun eigen vaderland alle lijden van de ballingschap, en te midden van hun eigen volk, voor zoover het hun niet de reddende broeder hand reikt, een vjjandig klassen-bewustzijn. Het ontstaan en de groei van het prole tariaat is het eerste kenmerk van het li berale regeeringsstelselhet tweede ken merk is nog veel meer kenschetsend. Aan gelokt door de groote voordeelen van het machine bedrijf, verlaat het bewegelijk ka pitaal, gelijk een spin, zjjn tot dusver be zetten schuilhoek uit de jjzermijn, uit de lederen geldzak uit de oude kous treedt het te voorschijn en biedt zich aan de in dustrie, aan het ambacht, aan den handel, aan den landbouw trouwhartig als ijverig compagnon aan. Zjjne hulp wordt met vreugde en onbedachtzaam aanvaard. Een bondgenootschap wordt gesloten, hetwelk aan de slimste partjj, aan het bewegeljjk kapitaal de opbrengsten verzekert, aan de domste partjj, aan de productie, de risico en de zorgen overlaat. //Voorbarig? Jjj hebt of jullie hebt ik weet niet wien de eer toekomt integendeel een slimmen trek uitgehaald.// //Vera zal echter in een burgerlijke poiitie komen zooals dat alleen in Zuid-Duitschland mogelijk is.// //Mettertjjd wordt ze echter schitterend, dat is beter dan 't omgekeerde, zooals dit met ons 't geval is. Naar ik hoor, is de oude Sonneck werkelijk een rijke erfoom.* //Ik vond je gedrag jegens Hugo zoo zon derling, vandaar mijn vraag,// //Wijl ik niet gewoon ben aan den omgang met zulke brnve lieden. Neen, wees gerust, ik vind uw Hugo tameljjk lief. Als prater zou hij mjj vervelen, doch als man mijner nicht, die bjj hem zeer goed onder dak -zal wezen, acht ik hem hoog Da de ondervinding met uw andere dochters opgedaan." //Dat is 't juist,// bevestigde de gravin. //Bo vendien is 't voer Vera's romantisch karakter be'er ze trouwt binnenkort. Ik ik zou vreezen.// „Wat zou je vreezen De gravin scheen van plan haar broer iets toe te vertrouwen, doch ze aarzelde en zei eindelijk: „Ach niets Vera is droomerig en zulke meisjes zjjn soms zonderling. Ik vraag mjj af of ik in Rusland eene betere partjj voor haar had kunnen vinden. Wat denk jjj er van, Gré- goire //In Rusland Alles zoekt tegenwoordig geld en daarmee is Vera niet gezegend. Ze is vrooljjk en lichtzinnig en ik begrjjp niet, dat Hugo zooveel behagen in haar kan vinden.// Berouwvol, maar te laat, erkent de pro ductie, dat het bewegelijk kapitaal van een bondgenoot een meerdere, ja zelfs een ty- ran geworden is. Fabrikanten, grondbezitters, kooplieden, kortom alle leiders van de groot-productie, van den groothandel en van het en-gros- werk, zijn onderworpen aan de meedoo- genlooze concurrentie, aan den woeker van het beweeglijk kapitaal, aan de prijsbepa ling en prjjsveranderingen van de goederen beurs. Zij bevinden zich in een dubbelen molen: omlaag aan den haat blootgesteld, moeten zij zich omhoog eiken greep laten welgevallen. Het geheele productie- en ruil-proces van de wereld zal bij het voortbestaan van het liberale regeeringssysteem binnen kor ten tijd niets anders meer zijn dan eene wijnpers, waarin aan den arbeid alle sap onttrokken en alleen de draf gelaten wordt, waarin de eigenaars der bedrjjven alleen de schroefdraaier, de wgnpers zijn, die door den wijn wordt rood-gekleurd zonder ge drenkt te worden terwijl de Joden de draaibewegingen aanhalen en den wijn in hunne vaten vullen.» Zwitserland. Het verdrag tusschen Zwitserland en Italië betreffende de verbinding van den Zwitserschen en den Italiaanschen spoor weg door de Simplon-tunnel is Zaterdag te Bern onderteekend. Engeland. De bladen melden dat Lord Salisbury langzamerhand zijn influenza-aanval te bo ven komt. Er schijnt nu geen gevaar meer te bestaan voor een instorting, en een ge deelte van de telegrammen die in Dow- ningstreet aankomen, wordt reeds naar Hat field doorgezonden. Duitschland. De Norddeulsche Allgemeine Zeitung is gemachtigd tot de volgende verklaring //Alles aan haar bevalt hem en hij hoopt ook haar meer naar zjjn denkbeelden te her vormen Medelijdend trok de vorst de schouders op //O die verliefden ze twjjfelen aan niets. U kan ik het wel rouduit zeggen Vera zal eerder aan alles twjjfelen dan aan haar eigen volmaaktheid. //Ze verbergt tot nu toe hare zelfzucht onder mooie woorden, doch mettertjjd zal dat gebrek onvermomd te voorschijn komen.// De gravin keek heelemaal verbluft//Ik geloof dat je Vera onrecht doet//, meende zjj. „Wanneer ze haar juk zoo licht te maken weet dat je het niet voelt, des te beter voor u en ook voor Hugo. Moge ze ook den erfoom betoc- veren Het woord erfoom deed bij de gravin onaan gename herinneringen ontwaken „Ach zuohtte ze, //was de huidige bespreking over de geld zaken maar voorbjj Help mjj daarbjj, Grégoire.* //Natuurlijk. De erfoom behoeft den geldzak maar te openen.// Het kostte der gravic moeite met de zaak voor den dag te komen. „Grégoire, ik wil je zeggen wat mjju plan is. Ik zal Vera jaarljjks 4000 roe bel geven, dat moet baron Sonneck ook tot vrij gevigheid aansporen.// „4000 roebel Kun je zooveel van je ljjfrente missen 4000 roebelBene groote som „Ja ik kan het eigenljjk niet. Ik zal 't echter beproeven. Zou 't mjj enmogeljjk worden, dan meet baron Sonneck 't jonge paar maar onder den arm nemen. Na zjjn dood zal Vera zonder mjj rjjk genoeg zjjn.„ „Ei, ei, Sachal Zulk een sluwheid had ik niet Het bericht iu de bladen dat bij den Rjjksdag in deze zitting niet de vlootwet zal worden ingediend, maar alleen een memorie, is niet juist. De Rjjksdag zal zeker in deze zitting nog gelegenheid heb ben, de nieuwe vlootwet te behandelen. Het tijdstip waarop het thans in bewerking zjjnde ontwerp, bij den Rjjksdag zal wor den ingediend, is nog niet nauwkeurig be kend. Oostenrijk-Hongarije. Het is we) een bewjjs van de ernstige parlementaire crisis dat de Polen de Duit- schers eindelijk hebben uitgenoodigd tot een conferentie met de Tsjechen, ten einde over de mogelijkheid van een pacificatie te on derhandelen. De Tsjechen verlangen vooreerst het ont slag van den Minister van Justitie en ten tweede de erkenning van het Tsjechisch als uitsluitende ambtstaai in de Tsjechi sche districten. De Duitschers hebben tegen laatstgenoemden wensch geen principieels bezwaren. Voorts is graaf Clary bereid, om, als het niet anders kan, den Minister van justitie op te offeren. Herhaalde malen is reeds verzekerd dat de eischen van de Duitschers en de Tsjechen elkaar reeds sterk genaderd zjjn en slechts door een dun nen muur van elkaar zjjn gescheiden. De Verzoeningsconferentie is tot stand gekomen en zjj benoemde van de beide zijden van het Oostenrjjksche Huis van Afgevaar digden een subcommissie, die bestond uit vjjf leien van weerszjjden, met de taak om middelen te zoeken tot keering van de ob structie, en te onderzoeken hoe men met het verlangen van de Tsjechendat het Tsjechisch weer tot eenige officieële taal in de Tsjechische districten zal worden ver heven, rekening zal.kunnen houden. De sub commissie zal heden verslag uitbrengen, maar er is weinig hoop op, dat het gunstig zal zjjn. Graaf Goluchowski heeft eergis teren als elk jaar een overzicht gegeven van den buitenlandschen toestand, en wel aan de commissie voor buitenlandsche zaken van de Hongaarsche delegatie. Het over zicht is gedeelteljjk een nadere [toelichting op de Troonrede. Het gewaagt eerst van den vreedzamen toestand in de wereld, met uitzondering van Zuid-Afrika, waar onlangs «vijandelijkheden» zjjn uitgebroken, die ech ter, dat vertrouwt de Ministertot die achter je gezocht. Heb je misschien nog meer uitgedacht Ze voelde zjjo spot niet, of lette er wellicht niet op. „Ik behoef je niet te zeggen dat mjjne ren'e met mij ophoudt. Baron Sonneck, die veel eerbied heeft voor titels, tal je met vragen niet veel lastig vallen.* „Dat was 't dus, waarom ik hierheen moest Sachs, je bent een ware Talleyrand 1// De zuster vertoonde eene tot nog toe hem onbekende zjjde van haar karakter en hjj wist niet, of hjj ermee moest lachen of zich e-geren. „Weet je wel, dat 't geen heel mooie rol is, die je mjj hier wilt doen spelei Met kinderljjke verwondering keek ie hem aan „De oude keer is immers rjjk, waarom zou hjj niet in zjjn sak tasten Ik zou Vera ruimschoots geven, indien ik ertoe in staat wat. Hierin zie ik toch niets verkeerds.* „Jjj vrouwen hebt immer je eigen begrippen,* zei hjj schouderophalend. „Bn Vera, wat zegt die van dit alles „VeraZjj leeft in hooger sferen, heeft veel geld noodig en vraagt niet, waarvandaan het komt. Zjj herhaalt aanhoudendvan geld en geldswaarde wil zjj niets hooren.* „Zeer romantisch en zeer slim tevens. Ik wou dat ik 't ook kon zooals zjj." „Jjj spot met haar en mjj, Grégoire,// klaagde de gravin, «liaat mjj ten minste niet in den steek. „Ik heb geen manneljjken raadgever bui ten jou." Wori t vtrvolfl) HU RLÏMSCHÏ C0[R1ST. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden roor Haarlem 1,10 AGITE MA 1ÏOW AGITATE. PBIJS DAS ADVEBTENTIEN S4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1899 | | pagina 1